*Lưu ý: Đây là ghi chú như đã hứa.

1. Okay mình biết khả năng đặt tên của mình rất tệ nên mới ra một cái tên như cái qq thế này, hãy thông cảm cho mình, mình ngu Văn lắm.

2. Đây chỉ là một ghi chú nho nhỏ mang ý kiến cá nhân của một đứa đang thất nghiệp và sắp bị tống cổ hoàn toàn khỏi HLU. Nghe rất mâu thuẫn, nhưng mình từng muốn làm một nhà văn, và bây giờ thì muốn làm một biên tập viên. Nhưng mà làm gì có ai thèm nhận =))))) Mà sau bài này chắc lại càng không =)))))))))

3. Mình không ưa Comicola, nói rõ luôn nên fan Comicola đừng đọc thì tốt hơn =)))) Mà thôi anti mình nhiều, cũng không cần tránh làm gì =))))))

4. Mình viết ghi chú này để thỏa mãn như cầu muốn viết của mình, không phải để kiếm fame (nhưng mọi người thích nghĩ như nào thì tùy, vẫn câu nói cũ anti mình nhiều), cũng không phải để khuyên mọi người nên tiêu dùng như thế nào. Bởi vì mình không phải là bạn, túi tiền chúng ta khác nhau, nhu cầu chúng ta khác nhau và sở thích của chúng ta khác nhau, nhất là trên phương diện văn hóa nghệ thuật. Mình thấy bỏ tiền mua cái này cái kia là đáng, bạn thấy không và ngược lại. Bạn sẽ là người tiêu dùng thông minh sau khi bạn vấp ngã và bị lừa, chứ người khác nói với bạn thì nó cũng chả có tác dụng gì cho lắm, mà thế thì nói để làm gì? Người ta lại tưởng bạn đi GATO với tác giả cuốn sách thì cười thối ruột ấy chứ.

5. Huhu thất nghiệp thật buồn :'(

Trước tiên, hãy để mình kể cho bạn một câu chuyện nho nhỏ như sau: Hồi 2013, mình học năm thứ 2, học luật Dân sự 1, trong số các thầy dạy mình có một thầy viết sách, viết quyển Hướng dẫn học luật Dân sự. Bạn mình, một đứa rất chăm chỉ, đã mua quyển này về. Mình nhìn giá, mẹ ơi 98k cho một quyển sách to bằng quyển vở cấp 3, dày độ hơn 200 trang một tí. Hồi đó mình nghĩ, trời đất 1 tháng tiền ăn có hơn triệu, mua quyển này hết 1/10 luôn rồi. Mà học xong kì này có dùng đến nữa đâu, mấy năm nữa lại đổi luật mà, có gì lên thư viện mượn cũng được. Đó là suy nghĩ của mình lúc đó, mà thực ra thì đa số sinh viên luật đều nghĩ vậy.

Sau đó, khi lên lớp, thầy giới thiệu cho mọi người quyển này. Chà, cả 2 lớp của khoa mình đều nhiều bạn muốn mua, nhưng nhìn giá xong chạnh lòng dễ sợ ấy. Xong tụi nó kêu với thầy. Rồi thầy mới giật mình, ơ giá bìa 98k cơ à. Mình rất muốn hỏi thầy: Sách thầy mà sao giá bao nhiêu thầy cũng không biết vậy, chắc do thầy bận quá. Rồi thầy bảo: Giá bìa nó ghi thế thôi, chứ đâu bán như vậy. Nhưng mà nhà sách của trường chính là bán như thế, giống như Nhà sách Fahasa ấy, mình mua bao nhiêu giáo trình ở trường mà. Thầy cũng ngơ ngác, sau đó thầy bảo bạn nào muốn mua thì ghi danh sách, thầy lấy cho, giảm 30%. Cả một lũ đăng ký, mình cũng tranh thủ đăng ký luôn. Nhưng mà cuối cùng vẫn không mua được, thầy hình như quên luôn vụ đó.

Được rồi, giờ vào luôn chủ đề chính.

1. Sách lậu.

Theo quan điểm của các bạn, thì sách lậu là gì? Sách in xấu, chữ nhòe, căn lề nghiêng ngả, giấy dởm, nhiều khi mỏng nhìn ra được chữ ở phía sau, nặng hơn sách thật, dễ bung gáy, không có quà đi kèm, không có in dập nổi, không có abc xyz... Là những cuốn sách ở những phố sách lậu kiểu Phạm Văn Đồng và tương tự thế, là những cuốn sách với giá rẻ bằng nửa sách thật bla blo... Đúng vậy, đó là sách lậu theo quan điểm của đa số người.

Nhưng với mình thì sách lậu là sách in ấn và phát hành trái pháp luật, tức là không có văn bản hợp pháp chứng minh nguồn gốc tác phẩm và quyền sở hữu đối với tác phẩm trong phạm vị thị trường tối thiểu là Việt Nam, và/hoặc không có giấy phép đăng ký xuất bản hợp pháp. Nói thẳng luôn là sách được làm ra để trốn thuế. Tức là bao gồm rất nhiều thể loại: sách nhái (không ký kết hợp đồng bản quyền hoặc hợp đồng xuất bản với tác giả và/hoặc không đăng ký giấy phép xuất bản mà tự kiếm bản thảo trôi nổi hoặc tự tiến hành dịch sách ngoại văn rồi in), sách giả (tự sao chụp rồi in lại, nội dung và cách trình bày giống sách thật nhưng chất lượng in kém do hình ảnh sao chụp mờ khiến chữ nhòe, đứt nét, màu sắc không đồng đều, sử dụng giấy in chất lượng thấp và không sử dụng các công nghệ in đặc biệt (dập nổi, ép nhũ, cán mờ, bóng điểm...) hoặc cắt giảm chi phí (chỉ làm bìa mềm, không làm tay gấp cho bìa, không làm áo ôm/đai sách...); hoặc là gõ lại theo nội dung sách thật (trình bày dù cố gắng cũng không thể hoàn toàn giống sách thật, nội dung sẽ có sai khác/lỗi do cẩu thả trong quá trình nhập chữ), và sách in lậu.

Nói đến cái sách in lậu này thì cũng khá hay ho, nó hoàn toàn không khác gì so với sách thật - vì cùng một nhà in mà! Các bạn khi giở trang cuối cùng của mỗi quyển sách, sẽ thấy một đoạn như sau: In abc cuốn tại... In xong và nộp lưu chiểu vào abcxyz năm abcxyz. Và bây giờ là câu hỏi của mình: Các bạn có tin là bên phát hành, nó chỉ in đúng từng đó cuốn sách hay không? Nếu các bạn tin, thì không cần đọc tiếp phần sau của ghi chú này. Bản thân mình thì không tin okay =))) Nhiều bạn sẽ nói có thêm phần tem để kiểm soát, nhưng thực tế thì tem cũng có thể bị làm dư =))) Và thế là, những cuốn sách "thật mà không phải thật" lẫn trong đám "sách thật" ra đời. Chỉ có người chuyên nghiệp thì người ta mới biết, chứ dân thường như mình thì chịu thôi =))) Ngay cả trong những cuốn sách mà mình cực kỳ cực kỳ ghét với ba chữ "sách không bán" to uỳnh ở nơi lẽ ra nên in giá bán thì nó còn được in dư nữa là sách in bán để kinh doanh. Hồi mình học môn trọng tài thương mại quốc tế, cô giáo bảo kiếm mấy quyển liên quan để học, rồi mình để ý thấy Sách không bán rồi, cô lại bảo sẽ có cách để kiếm được... Ơ, ơ, ơ?! Nẫu hết cả ruột non lẫn ruột già.

Theo bài viết của Nguyễn Khánh Dương thì giá bìa gấp 4 lần giá in, nhưng còn nhiều chi phí khác, và không những thế, các nhà sách còn yêu cầu chiết khấu đến 40 đến 45% giá bìa nữa - còn việc họ bán theo giá bìa như Fahasa, giảm một tí, 10% như các nhà sách lớn ví dụ như Trí Đức ở đường Láng, hay giảm 25% như Tiki và Nam Trung Yên hay các nhà sách ở Đinh Lễ thì đó là việc của họ. Sau đó anh ta tính thì một tháng còn có 3 triệu để nuôi bộ máy, okay. 3 triệu =))))) 3 triệu cho một đầu sách, một cuốn =)))) Đọc đến đoạn này, mình chỉ biết cười thôi. Mình chỉ muốn hỏi là công ty anh ta có phải công ty từ thiện không =))))) Mặt mình lúc đọc đến đoạn này, và liên hệ thêm những cái khác nữa, thì ra cái mặt của Goda Takeshi (hay còn gọi là Chaien) với cái miệng hình số 3 ngược =)))) Các bạn có thể tưởng tượng nó giống như gương mặt của các em 98 thi tốt nghiệp khi thấy câu nói của bác Bùi Văn Ga ấy =)))) Ôi mình bắt đầu muốn nói bậy rồi =)))

Chả lẽ các bạn chưa bao giờ thấy kì lạ khi đi hội sách, đến đúng nơi mua, giảm 30% mà còn được tặng nào là bookmark, nào là poster, rồi hộp đựng này nọ? Chiết khấu đến từng ấy rồi, vẫn sách thật, vẫn quà, ơ thế lãi của các công ty đi đâu hết rồi? Dĩ nhiên là nó nằm trong đám sách "thật mà không phải thật" kia =)))) Đây là mình nói theo cách tính của Nguyễn Khánh Dương okay =))) Nhưng mà biết đâu, với tư cách là cái nôi nâng đỡ nền truyện tranh Việt Nam, Comicola không đời nào làm như thế, hoặc làm nhưng vẫn trả thêm tiền ngoài hợp đồng cho các họa sĩ nào, ai biết được? Vả lại, một khi xuất bản được truyện tranh, có đến n cách để tăng doanh thu cho tác giả, mà đơn giản nhất là in áo, in poster, in bookmark, in lên các món quà lưu niệm nhỏ, in postcard...

Và đây là lí do mà hôm qua mình nói, cái chữ số ghi số bản in phía sau sách, là bullshit. Nó dựa trên việc mình không tin - thôi mình là con người của sự hoài nghi, các bạn hãy cảm thông cho mình.

Nếu có thể, bạn hãy đọc chương IV nghị định số 18/2014/NĐ-CP để biết thêm về nhuận bút trả cho tác giả, nhất là tác giả truyện tranh (4 - 10%, cũng ít có rẻ lắm =))), chỉ cao hơn nhuận bút của tác giả sách tham khảo cho học sinh một tí). Nếu Comicola thực sự trả 15% cho tác giả thì mình sẽ đánh giá rất cao hành động này. Còn về bên dịch truyện tranh nước ngoài thì nghị định này có đoạn "Dịch từ tiếng nước ngoài sang tiếng Việt (trừ truyện tranh)" là 6 - 12% và vì vậy thực sự thì mình chưa rõ nhuận bút cho loại này là bao nhiêu, có thể là theo thỏa thuận giữa các bên, chắc để mình tìm thêm cái đã. Bạn chú ý là Nhuận bút = Tỷ lệ % x Giá bán lẻ xuất bản phẩm x Số lượng in, và từ đó bạn hãy tự tính toán xem tác giả yêu thích của bạn có thể kiếm được bao nhiêu, trên lý thuyết, hãy nhớ là TRÊN LÝ THUYẾT.

Làm thế nào để hạn chế sách lậu? Chỉ có Ý THỨC của người dân mới làm được điều đó. Ở Việt Nam, trung thực mà nói, công chúng đa số là loại nghèo. Nghèo ở đây không chỉ là nghèo về tiền bạc, mà còn có thể là nghèo về thưởng thức, nghèo về ý thức hoặc nghèo vì bị hạn chế về một mặt nào đó (ví dụ như mác Thuần phong mỹ tục - các bạn có chờ đến 100 năm thì yaoi cũng chả bao giờ được xuất bản chính thức ở Việt Nam okay, nhìn Fairy Tail và Shingeki no Kyojin bị che hết thì hiểu mà - đọc điều 10 Luật Xuất bản ấy) dẫn đến việc họ không thể đóng góp vào sự thành công của người nghệ sĩ tạo ra tác phẩm. Mà vì thế, sách ở Việt Nam mới rẻ. Rẻ thì các công ty sách phải làm sao để kiếm thêm lợi nhuận? Họ cũng là người bình thường, cũng phải kiếm tiền sống, chứ đâu có dựa vào sự chu cấp của ai. Họ đâu có làm từ thiện? Họ kinh doanh, và mục tiêu cao nhất là kiếm tiền. Mặc dù được ưu ái rất lớn từ Nhà nước, nhưng từng đó chưa đủ. Vậy thôi, hãy đọc sách thật, và để họ kiếm tiền, nếu bạn có thể.

Mình lại kể cho mọi người nghe một câu chuyện nữa nhé. Hồi mình học Sở hữu trí tuệ, cô giáo mình kể rằng, hồi cô còn đi du học nước ngoài, lúc đó cô toàn dùng sách photo. Lí do rất đơn giản, một cuốn sách bản gốc giá 200 đô, cô mua độ 3 4 quyển là mấy tháng tiếp theo cô chỉ có sống bằng không khí. Nên trừ môn luật sở hữu trí tuệ là cô dùng bản gốc còn lại photo cả =)))) Khổ nỗi có một lần kiểm tra một môn cô dùng sách photo có ghi chép trong đó của cô (được quyền mang sách và phòng thi) thì người coi thi lại là giáo viên sở hữu trí tuệ của cô, và thế là ông ấy tịch thu sách photo, cho cô mượn sách của ông ấy =))) "Em không có tiền mua sách gốc", nghe rất đắng lòng nhưng là sự thực. Nhưng về Việt Nam, sách rất rẻ, nên cô mới phê bình đám sinh viên vì không mua sách mà toàn đi photo =))))

2. Địa Ngục Môn của Can Tiểu Hy.

Mình biết đến quyển này vào năm ngoái, nhưng thực sự để ý đến nó là vào hè năm ngoái, khi mà mình vẫn còn đang rất thích bình luận ở các page MA Confession và MA Ném đá Confession. Ngay từ lúc đó mình đã thấy cái giá được đưa ra của bản phổ thông và bản cao cấp của bộ này là đắt, đắt so với mức giá chung, đắt so với mức tiêu dùng trung bình, còn nó có đắt so với công sức tác giả không thì mình không biết và mình cũng không quan tâm. Khi mình lên tiếng, ngay lập tức fan của Can Tiểu Hy bay vào chửi ầm lên, bảo mình GATO. Các bạn ấy còn so sánh bản đó với những quyển artbook của Nhật có chữ ký tác giả. Thôi nào, cái chữ ký chỉ quan trọng với dân sưu tầm thôi, còn dân mua truyện đọc bình thường như mình thì cái đó chỉ là bullshit mà các bạn ấy cứ lôi bản cao cấp có chữ ký nên phải đắt lên đây mà cãi.

Mình thực sự muốn CTH bán được nhiều cuốn ĐNM, chứ không phải là bị một cái giá trên trời như là 150k và 900k làm cho mọi người quay lưng. Rồi có bạn bảo là chờ bản phổ thông rồi mua, ừ, mình cũng nghĩ thế. Chờ, chờ, chờ... Chờ hẳn một năm. Nói thật khi đó mình mất niềm tin với Comicola cực kỳ, PR rầm rộ từ đầu 2015 mà đến giữa 2016 mới có giấy phép xuất bản, đúng kiểu chơi trò "tay không bắt giặc" "chưa đỗ ông Nghè đã đe hàng Tổng" luôn ấy. Giờ có giá rồi, 99k, bản phổ thông. Mình giật cả mình, cứ nghĩ bản đó tầm 40 50k, cùng lắm như Long Thần Tướng là 69k, ai ngờ nó kinh vậy. Tại vì mấy quyển Vàng Vàng, Mèo Mốc, Zodiac boys mình mua nó in màu mà giá còn không bằng cơ mà. Thế là mình qua bên truyentranh8 đọc 4 chương đầu của ĐNM, xem nó có gì hot mà giá cao vậy.

Phải nói là hình vẽ của ĐNM rất đẹp, rất tỉ mỉ. Và ấn tượng nhất thì chỉ có thế. Nội dung không phải quá tệ với một đứa đọc truyện tranh 15 năm như mình, nhưng nó quá mờ nhạt so với sự xuất sắc của hình vẽ. Mình không thấy truyện này ít chữ so với tranh, từng đó thoại là ok, nhưng nó chẳng có gì quá đặc biệt về nội dung. Cách mà bên mangaholic tóm tắt nội dung ĐNM làm mình nhớ đến cách Nguyễn Khánh Dương tóm tắt Truyện Kiều, nói chung anh đã bị ăn tát =)))))) Nhưng mà, do vấn đề nội dung, cho nên trong những chương đầu, CTH dùng quá nhiều từ Hán Việt, và chú thích chưa đủ - tất nhiên mình không biết khi xuất bản nó có y hệt như bản online trên truyentranh8 hay không. Đó không phải là vấn đề quá lớn đối với một người đọc nhiều tiểu thuyết Trung Quốc và thích viết kiểu lậm lậm Tàu tí như mình, cho đến khi mình thấy "nháo" và "nháo loạn" - không có những từ này trong tiếng Việt, chỉ có dân chuyên đọc tiểu thuyết Trung bản edit hoặc bản convert (dịch thô) mới rành. Nó không hợp. Mình không ném đá cái tên Địa Ngục Môn vì nó lậm Tàu theo cách nhiều anti nói, nhưng trong truyện thì không nên dùng những từ như trên, vì nó lậm Tàu thật. Không biết khi xuất bản thì nó đã được sửa chưa?

Mình nói thật, các bạn đừng bênh CTH với lý do: Truyện tranh là tâm huyết tác giả, tác giả vất vả này kia khi có người chê truyện đắt. Vì hầu như ai cũng thế, kiếm tiền khó, mà giá trị tiền ở Việt Nam thì các bạn biết đấy, càng ngày càng ít. Công sức tác giả đáng trân trọng đấy, nhưng công sức kiếm tiền của những người khác cũng có ít hơn đâu. Nhưng cũng đừng chửi bới CTH vì truyện đắt, vì chắc gì chị ấy là người quyết định giá cho chúng nó. Cá nhân mình nghĩ, CTH cũng muốn truyện rẻ hơn và nhiều người được tiếp xúc hơn với truyện của chị, nhưng chị không chỉ có một mình, và bản thân chị cũng chưa chắc có thời gian mà đi tính toán lợi nhuận này nọ. Vậy thì, ai mua hãy mua, không mua thì thôi. Đừng nói quá nhiều lời cay đắng. Cũng đừng chửi bới Comicola quá nhiều, móc mỉa như mình đây này =))) Vẫn cứ mua đồ của Comicola đó, còn chủ xị thì ghét hết =))))) Cũng đừng vì những phốt này mà quay lưng hoàn toàn, tội cho các tác giả lắm.

3. Sao mình ghét Comicola?

Ù uôi đây là một câu chuyện dài, mà nói tóm lại thì có nhiều sự kiện làm mình mất niềm tin vào Comicola lắm, từ quyển Tôi vẽ mình mua ủng hộ nhưng nó thua xa mong đợi của mình, không những thế còn có nhiều điểm sai ở phần cuối khi các anh giới thiệu về các thể loại truyện tranh và truyện tiêu biểu cho đến vụ sổ Bad Luck và Comicola Premium; từ việc backer Truyện Cực Ngắn chờ hơn 1 năm chưa thấy mặt truyện đâu vì chưa có giấy phép đến việc giao hàng chậm mấy tháng làm cho backer chán nản, nói thẳng rằng sẽ không bao giờ quay lại với Comicola nữa; từ vụ Thành Kỳ Ý đạo văn nhưng chơi lầy cho đến những phát ngôn nghe phát mệt của Nguyễn Khánh Dương... vân vân và mây mây. À, còn có vụ AOC nữa, mà thôi quên nó đi =)))) Nói ngắn gọn như thế này: Mình không tin Comicola, nhưng nếu Comicola ra các tác phẩm mới và mình thích thì mình vẫn sẽ mua. Còn tinh thần mua ủng hộ như vụ Tôi vẽ à, quên đi =))))