Ta mở cửa phòng, ngoài cửa đứng là Đại lang.

"Mẫu thân thật sự muốn cho con đi học sao?"

Cậu bé không vào nhà, chỉ đứng ngoài ngưỡng cửa nhìn ta.

Ánh đèn trong phòng chiều lên người thiếu niên, trong mắt cậu bé lấp lánh như có sao, cậu bé lúc này không giống với ngày thường, toát ra sức sống của một thiếu niên mới lớn.

Cậu bé là con trai của cha nó, họ thật sự rất giống nhau, ta nghĩ.

"Đương nhiên là thật."

"Tại sao?"

"Con không thích đọc sao?"

"Mẫu thân có biết đi học tốn bao nhiêu tiền không?"

"Ta không biết, nhưng ta nghĩ việc này không phải việc mà con nên lo lắng."

"Mẫu thân..."

"Con cũng không cần nghi ngờ dụng ý của ta, cũng không cần phải biết ơn. Nếu con học giỏi, sau này có được một chức quan nào đó, nhà họ Tống cũng coi như đã đổi đời, con trai mà ta sinh ra sau này cũng không còn là thận phận thợ săn, anh cả của nó là người làm quan, sau này nó cũng có thể đi học làm quan, con gái sinh ra thân phận càng khác, nó có một người anh trai làm quan, tự nhiên sẽ lấy được người chồng tốt."

"Nếu con học không tốt thì sao?"

"Dù sao thì sau này cũng có thể làm một thầy giáo đúng không? Nếu không làm quan được, con sau này ở làng mở một thư quán, dạy bọn trẻ vỡ lòng cũng tốt. Con không phải nói đi học tốn nhiều tiền sao? Đến lúc đó con kiếm được tiền để nuôi cha con, ta và Tú Nhi là được rồi."

Thiếu niên vẫn còn do dự, hàng mi dài và dày khẽ rung, như có nhiều tâm sự.

"Đương nhiên, nếu con không muốn học cũng được, vậy thì theo cha con vào núi săn bắn, vừa hay tiết kiệm được một khoản tiền, cuộc sống của ta cũng có thể dư dả hơn. Đại lang, ta là mẹ kế, không có nhiều kiên nhẫn như vậy, con nghĩ kỹ rồi nói chuyện với ta."

Ta quay người định đóng cửa, thiếu niên đưa tay chặn lại.

"Mẫu thận, con muốn đi học."

Thiếu niên gầy gò, ốm yếu, nhưng ánh mắt lại kiên định.

"Ừm!"

Ngày thứ hai chúng ta không thể vào trấn, xe bò đã đủ người.

Lần lượt có vài người đến trả tiền, ai nấy đều lẩm bẩm kể lể khó khăn, như thể nghe xong lời họ, ta sẽ mềm lòng không đòi tiền nữa.

Nực cười, tiền của Tống Toàn như trên trời rơi xuống vậy.

Chỉ trong một ngày, đã trả lại năm lạng bạc và hơn một trăm đồng.

Năm lạng bạc, đủ cho cả nhà chúng ta sống tốt một năm rồi đúng không?

Ta bảo Đại Lang đến tính toán từng giấy nợ còn lại của ai, nợ bao nhiêu. 

Thiếu niên tính toán, mười một tờ giấy nợ còn lại cộng lại, vẫn còn hơn ba lạng bạc.

"Mẫu thận, những gia đình còn lại cuộc sống đều không dễ dàng." Đại lang nói. 

"Để vài ngày nữa đợi cha con về rồi tính, Đại Lang, làm sao cha con lại nghĩ ra việc viết giấy nợ?"

Dù sao trong làng cũng không có mấy người biết chữ, Tống còn miễn cưỡng biết một vài con số, nhưng bảo chàng viết thì chàng cũng không biết.

"Năm năm trước mẹ con bệnh nặng, cha con muốn đưa mẹ lên trấn tìm thầy thuốc, nhưng không đủ tiền, vừa lúc Hoàng Bưu ở đầu làng mượn năm lạng bạc của nhà. Cha con đến đòi, hắn ta không những không trả, thậm chí còn không thừa nhận."

"Sau này mẹ con mất, có người đến mượn tiền, cha con mặt mềm lòng những vẫn cho mượn, lại sợ họ không trả, bên bảo con viết giấy nợ, rồi bảo họ điểm chỉ tay. Lúc đó con còn nhỏ, chữ viết không đẹp."

Thiếu niên nói xong gãi gãi trán, có chút ngượng ngùng.

Ta nhìn giấy nợ rồi nhìn cậu bé.

"Ta tuy không biết chữ, nhưng con khi nhỏ đã có thể viết chữ chỉnh tề như vậy, đã là rất giỏi rồi. Đại lang, hồi nhỏ con có đi học không?"

"Là mẹ con dạy. Mẫu thân có nghe qua vụ án tham nhũng của Dư Hiếu Liêm không? Ông ngoại con nguyên là quản gia trong phủ Dư Hiếu Liêm, sau này Dư Hiếu Liêm tham nhũng bị phát hiện, ông ngoại con bị liên lụy mà bị chém đầu. Mẹ con nguyên là nhà hoàn thân cận của Tam nương tử nhà họ Dư, từ nhỏ đã được theo Tam tiểu thư học đọc."

"Sau này người hầu trong phủ họ Dư đều bị đưa ra phố rao bán, cha con vào trấn đưa hàng da, thấy mẹ con đáng thương, bèn mua về." 

Thì ra còn có một câu chuyện như vậy!

Mẹ của Đại lang, cũng là một người đáng thương.

"Cha con sao không cho con đi học? Dù sao con cũng có nên tảng như vậy."

"Bệnh của mẹ con đã vét sạch gia sản, những ngày đó ngày cả no bụng cũng khó. Mẹ con mất, cha con liền ốm nửa tháng, cha con nói muốn đưa con đi học, con nói đợi khi nào nhà có đủ tiền con sẽ đi, cứ thế lần lữa đến tậy bây giờ."

Đại lang cúi đầu, ta là người không giỏi ăn nói, huống hồ đối diện với một thiếu niên ở tuổi này, thật không biết nói gì để ăn ủi cậu bé.

Cậu bé đã mất mẹ ruột, nói gì cũng không thể làm cậu bé bớt đau khổ được.

Nói gì cũng vô ích.

Chỉ có thể để thời gian ngày qua ngày rồi dần dần làm nỗi buồn đó phai nhạt, rồi phai nhạt hơn...

Hai ngày sau, ta ngồi xe bò của làng lên vào trấn, mua từng thứ cần mua. 

Ta dẫn hai đứa trẻ đến Văn Hoa thư viện, nghe nói đó là thư việc tốt nhất trong trấn.

Học phí một năm mười lạng, nếu cần bao ăn ở, phải thêm năm lạng, nếu cần thêm chi phí biếu thầy vào ngày lễ tết, bút mực, giấy nghiên, một năm ít nhất cũng phải ba, bốn mươi lạng.

Tống Toàn đưa ta năm mươi lạng bạc, cộng thêm số tiền đã được trả lại những ngày nay, tổng cộng sau khi đã tiêu đi vẫn còn năm mươi lăm lạng.

"Mẫu thân, một năm hơn ba mươi lạng, đắt quá..."

Ra khỏi cổng thư việc, Đại lang đã ỉu xìu, lưng cũng không thẳng lên được.

"Không sợ, ta và cha con nuôi được."

Ta vỗ vai thiếu niên, bảo cậu bé ưỡng ngực ngẩn đầu.

Sống trên đời phải có mục tiêu để phấn đầu, Ta và cha nó vẫn còn có, một thiếu niên như nó sao có thể từ bỏ?

Thư viện không phải ai cũng nhận, đặc biệt là những người ở độ tuổi của Đại lang, đều phải kiểm tra, đánh giá mới nhận.

Ta không biết học kiểm tra cái gì, nhưng Đại lang đã hỏi thăm rồi, bèn mua mấy quyền sách theo yêu cầu, ngoài ra còn but, mực, giấy nghiên, một lúc đã tốn hơn hai lạng bạc.

Xem ra việc đi học này đúng là  không phải ai muốn học cũng được, nó thực sự tốn tiền, ta sốt ruột vô cùng.

Nhưng số tiền này liên qua đến tiền đồ cả đời của một đứa trẻ, đắt cũng có cái lý của nó.

Tống Toàn đi bảy ngày mà vẫn chưa về, cũng không có chỗ nào để hỏi thăm.

Đại lang nói ngày xưa đi hơn mười ngày cũng có, bảo ta không cần lo lắng. Lo lắng cũng vô ích.

Ta vào trấn thấy có người mang đồ khô đến các quán rượu, nhà hàng, hỏi thăm thì biết một cân nấm khô có thể được hai mươi đồng. 

Hai mươi đồng cũng là tiền mà! Mỗi ngày rảnh rỗi không có việc gì, ta bèn dẫn Tú Nhi lên núi, chỗ sâu không dám vào, bèn nhặt nấm gần đó, tiện thể đào ít rau dại, hoặc là những thảo dược mà ta biết. 

Nhặt được thứ gì bỏ vào giỏ đều là tiền.