Câu 10: Phân tích vai trò của thực tiễn đối với nhận thức. Ý nghĩa phương pháp luận.

* Vai trò của thực tiễn đối với thực tiễn:

- Thực tiễn đóng vai trò là cơ sở, động lực, mục đích của nhận thức: vì thực tiễn là điểm xuất phát trực tiếp của nhận thức; nó đề ra nhu cầu, nhiệm vụ, cách thức và khuynh hướng vận động và phát triển của nhận thức. Thực tiễn luôn luôn đặt ra những yêu cầu, nhu cầu cho nhận thức. Chính con người có nhu cầu tất yếu khách quan là phải giải thích TG và cải tạo TG nên con người tất yếu phải tác động vào các sự vật, hiện tượng bằng hoạt động thực tiễn của mình. Sự tác động đó làm cho các sự vật, hiện tượng bộc lộ những thuộc tính, những mối liên hệ và quan hệ khác nhau giữa chúng, đem lại những tài liệu cho nhận thức, giúp cho nhận thức nắm bắt được bản chất, cấc quy luật vận động và phát trỉển của TG nên hình thành nên các lý thuyết khoa học. Nếu thoát li thực tiễn, ko dựa vào thực tiễn thì nhận thức sẽ xa rời cơ sở hiện thực nuôi dưỡng sự phát sinh, tồn tại và phát triển của mình. Nhờ có hoạt động thực tiễn mà các giác quan của con người ngày càng được hoàn thiện; năng lực tư duy lôgic ko ngừng được củng cố và phát triển; các phương tiện nhận thức ngày càng hiện đại, có tác dụng "nối dài" các giác quan của con người trong việc nhận thức TG.

- Thực tiễn đóng vai trò là tiêu chuẩn của chân lí, kiểm tra tính chân lí của quá trình nhận thức. Thực tiễn là thước đo giá trị của những tri thức đã đạt được trong nhận thức và thực tiễn ko ngừng bổ sung, sửa chữa, phát triển và hoàn thiện nhân cách.

Vai trò của thực tiễn đối với nhận thức đòi hỏi chúng ta phải luôn luôn quán triệt quan điểm thực tiễn. Quan điểm này yêu cầu việc nhận thức phải xuất phát từ thực tiễn, dựa trên cơ sở thực tiễn, đi sâu vào thực tiễn, phải coi trọng công tác tổng kết thực tiễn. Việc nghiên cứu lí luận phải liên hệ với thực tiẽn, học đi đôi với hành. Nếu sai lầm của thực tiễn sẽ dẫn đến sai lầm của bệnh chủ quan, duy ý chí, giáo điều, máy móc, quan liêu. Ngược lại, if tuyệt đối hoá vai trò của thực tiễn rơi vào chủ nghĩa thực dụng và kinh nghiệm chủ nghĩa. Như vậy, nguyên tắc thống nhất giứa thực tiễn và lí luận phải là nguyên tắc cơ bản trong hoạt động thực tiễn và hoạt động lí luận; lí luận mà ko có thực tiễn làm cơ sở và tiêu chuẩn để xác định tính chân lí của nó thì đó chỉ là lí luận suông. Ngược lại thực tiễn mà ko có lí luận khoa học, cách mạng soi sáng thì nhất định sẽ biến thành thực tiễn mù quáng.

* Ý nghĩa phương pháp luận.