Diện tích rộng lớn của cánh đồng trải dài, những rãnh nước đan xen ngang dọc. Trên ruộng, lác đác hơn mười bóng người tản ra khắp nơi, từng nhát cuốc vung lên rồi hạ xuống nhịp nhàng, thấp thoáng ẩn hiện giữa đồng xanh.

Trong làn gió xuân ấm áp, một cơn gió lạnh bất chợt lướt qua, làm những mầm lúa cao hai thước trên ruộng khẽ đung đưa theo nhịp.

Bên cạnh thửa ruộng, một thiếu niên dáng người cao gầy đang chăn trâu bước đi chậm rãi. Phía sau y là một con trâu già, vừa đi vừa bịn rịn với đám cỏ non ven đường, thỉnh thoảng còn ngoảnh lại cắn mấy nhúm cỏ xanh.

"Đi nhanh lên." Thiếu niên quay đầu lại, giục con trâu một tiếng.

Người thiếu niên khoảng mười bảy, mười tám tuổi, dung mạo không quá nổi bật nhưng cũng xem như thanh tú. Giọng nói hơi khàn, lại mang theo một chút mềm mại, khó phân biệt nam hay nữ.

Con trâu già "moo—" lên một tiếng, rồi cũng không còn lưu luyến đám cỏ non nữa, lắc lắc đuôi, tiếp tục bước về phía trước.

Lúc này, trên con đường phía xa xuất hiện một bóng hình xinh đẹp đang tiến lại gần. Đó là một nữ tử trông có vẻ phong trần mệt mỏi, bước đến trước mặt thiếu niên, dò hỏi: "Xin hỏi, nhà Lý Thôi thị có phải ở đây không?"

Tóc nữ tử được vấn gọn bằng một chiếc trâm gỗ cũ kỹ, cho thấy nàng đã đến tuổi cập kê nhiều năm. Tuy dáng người thanh mảnh, nhưng làn da lại trắng nõn như thiếu nữ. Nàng mặc bộ y phục giản dị, trên lưng đeo một giỏ tre đựng quần áo và lương khô. Dù có phần tiều tụy do đường xa mệt nhọc, nhưng vẫn không thể che giấu được dung mạo thanh tú của nàng.

Thiếu niên ngẩn người một chút, rồi đáp: "Lý Thôi thị? Trong thôn có mấy nhà họ Lý, nhưng phu nhân nhà họ tên gì thì ta không rõ lắm."

Nữ tử suy nghĩ một lát, rồi nói: "Có lẽ trong thôn mọi người gọi nàng là 'Lý đại nương'."

Thiếu niên bừng tỉnh, chỉ về phía một căn nhà sau rừng trúc, nói: "Cứ đi về hướng bắc, qua một rừng trúc, nhà ở ngay đó."

"Đa tạ tiểu nương tử." Nữ tử cảm ơn, rồi theo hướng thiếu niên chỉ mà rời đi.

Thiếu niên nhìn theo bóng dáng nàng, trong lòng cảm thấy kỳ lạ, lẩm bẩm: "Nàng nhìn kiểu gì mà đoán ra thân phận của ta?"

Nữ tử đi đến nhà Lý đại nương, đứng ngoài cửa gọi một tiếng: "Dì."

Nghe tiếng gọi, Lý đại nương từ trong phòng bước ra, nhìn thấy người đứng trước cửa liền ngẩn ra một chút, rồi vui vẻ nói: "Kỷ Nương? Sao con lại tới đây!"

Hạ Kỷ Nương vào phòng, đặt giỏ tre xuống rồi đáp: "Cha mẹ bảo rằng vụ xuân sắp đến, cày bừa rất bận rộn, dì chỉ có một mình lo liệu chắc không xuể, nên bảo con đến giúp một tay." Tuy nhiên, nàng không nói hết tất cả.

Lúc trước, khi mẫu thân bảo nàng sang giúp dì, nhị thúc phụ và tam thúc phụ không ít lần chỉ trích, nói nàng và mẫu thân chỉ biết hướng về nhà mẹ đẻ, không lo cho gia đình của chính mình.

Lý đại nương nghe vậy liền gật đầu: "Cha mẹ con có lòng, chỉ là nhà con không bận rộn sao?" Vừa nói, bà vừa lấy một bình nước lớn, rót cho nàng một chén giải khát.

"Có Tố Nương với Thịnh ca nhi giúp đỡ, nên con mới có thể tranh thủ đến đây."

Lý đại nương nghe vậy mới yên tâm, liên tục nói: "Vậy thì tốt, vậy thì tốt." Chợt nhớ đến điều gì, bà nhíu mày hỏi: "Cẩm ca nhi vẫn còn định thi tiến sĩ sao?"

Hạ Kỷ Nương nghe vậy, mày hơi nhíu lại, nhưng rồi cũng gật đầu, nói: "Đại ca nói, cơ hội ba năm mới có một lần, nếu từ bỏ thì chẳng khác nào uổng phí công sức bao năm qua. Hắn muốn thi đỗ tiến sĩ, cũng hy vọng có thể làm rạng danh gia tộc."

Lý đại nương hừ một tiếng đầy bực bội: "Hắn đã thi mười mấy năm rồi! Bao nhiêu năm qua chỉ biết vùi đầu vào sách vở, chẳng thèm đoái hoài đến chuyện sống chết trong nhà! Nếu gia cảnh các con tốt một chút, hắn có ôm sách mà thi vài chục năm cũng chẳng sao, nhưng nhà các con còn chưa phân gia, mười lăm miệng ăn, chỉ dựa vào bảy mươi mẫu ruộng thì làm sao sống nổi? Ta nghe nói ngoài tiến sĩ khoa, còn có thể thi các khoa khác, dễ hơn nhiều. Hắn cớ gì cứ cố chấp với tiến sĩ khoa?"

"Đại ca nói, tuy rằng tiến sĩ khoa khó hơn, nhưng sau này làm quan sẽ có cơ hội thăng tiến nhanh hơn."

"Đúng là nằm mơ giữa ban ngày! Nếu chịu thi khoa khác, có lẽ hắn đã đỗ từ lâu, làm một quan nhỏ cũng không tệ, ít ra còn có thể che chở cho nhà các con. Vậy mà mười mấy năm rồi chẳng đỗ nổi cái gì, nhị thúc và tam thúc của con chẳng phải đã nhiều lần chê bai rồi sao?" Lý đại nương càng nói càng giận, trách mắng cả cháu ngoại.

Dù là trưởng bối, nhưng dù sao cũng đang mắng huynh trưởng của nàng, Hạ Kỷ Nương không tiện phản bác, chỉ lặng lẽ lắng nghe mà không lên tiếng phụ họa. Thấy Lý đại nương càng nói càng bất mãn, nàng vội tìm cách hòa giải, cố ý chuyển chủ đề: "Nơi này thay đổi nhiều quá, ba năm rồi con chưa đến, suýt nữa không nhận ra đường."

Lý đại nương tất nhiên hiểu được tâm tư của nàng, liền thuận theo mà dừng lại chủ đề kia, tiếp lời: "Cũng phải, rất nhiều nhà đã dọn đi rồi. Bây giờ con đi qua đầu thôn, chắc chỉ còn lại tám hộ thôi. Có người không sống nổi nữa thì bán ruộng bán đất, có người thì vào thành tìm kế sinh nhai, cũng có người đi làm thuê cho nhà khác."

Hạ Kỷ Nương âm thầm thở dài một hơi. Chuyện này xảy ra ở đây, nhưng nơi nàng sống cũng không khác là bao. Tổ phụ nàng may mắn năm xưa không phân gia, nhờ vậy mà bảy mươi mẫu ruộng vẫn do cả nhà mười mấy người cùng nhau gánh vác, mới không đến mức kiệt sức. Cũng may hiện giờ không còn "thuế thân", nếu không, với mười lăm miệng ăn, mỗi người đều phải nộp thuế riêng, gánh nặng sẽ càng thêm khó khăn.

Vào thời điểm này, nhà ít người mà phải lo liệu mười mấy, thậm chí mấy chục mẫu ruộng, đúng là một việc cực nhọc. Nếu không phải vì Lý đại nương rơi vào tình cảnh này, Hạ Kỷ Nương cũng không đến giúp.

Lý đại nương và mẫu thân nàng, Hạ Thôi thị, là hai tỷ muội ruột. Năm xưa, Lý đại nương mất chồng sớm, hai người con trai sau này cũng vào thành kiếm sống, còn nữ nhi thì vừa đến tuổi cập kê đã xuất giá. Trong nhà chỉ còn lại một mình bà gánh vác hơn ba mươi mẫu ruộng, một người dĩ nhiên không thể quán xuyến hết, nhất là vào mùa vụ. Vì vậy, Hạ Thôi thị mới bảo Hạ Kỷ Nương sang giúp một tay.

Dáng vẻ Hạ Kỷ Nương trắng trẻo, thoạt nhìn không giống người quen lao động, nhưng Lý đại nương biết rõ, trong nhà họ Hạ, nàng chính là người siêng năng nhất.

Hạ gia tổ tiên từng là một gia đình giàu có, nhưng đến đời tằng tổ phụ của Hạ Kỷ Nương thì sa sút, ruộng đất trong nhà lần lượt bị bán đi, cuối cùng chỉ còn lại hơn bảy mươi mẫu đất để lại cho tổ phụ nàng, Hạ Lão Ông. Phụ thân nàng, Hạ Đại, là trưởng tử trong nhà, phía dưới còn có hai người đệ đệ.

Hai đệ đệ của Hạ Đại là Hạ Nhị và Hạ Tam. Hạ Nhị ham lợi, thích chiếm tiện nghi, lúc nào cũng muốn Hạ Đại giúp đỡ, thường xuyên tìm cách lấy đi không ít thứ tốt từ tay huynh trưởng.

Hạ Tam thì lại được Hạ Lão Ông và bà nội yêu chiều từ nhỏ, tính tình ngang bướng, lười biếng không thích lao động. Khi còn nhỏ, việc gì cũng đùn đẩy cho Hạ Đại làm thay, lớn lên lại thấy Hạ Nhị thường xuyên lấy được lợi ích từ Hạ Đại, liền học theo thói xấu ấy.

Khổ nỗi, Hạ Đại lại là người hiền lành nhu nhược, thường xuyên bị hai đệ đệ lợi dụng mà không hề để tâm. Thậm chí còn hay nói với thê nhi: "Đều là người một nhà, không cần tính toán chi li."

Nhưng có phải khổ Hạ Thôi thị và các con của ông ấy không chứ?!

Hạ Đại có ba người con, trưởng tử Hạ La Cẩm một lòng theo đuổi khoa cử, hoàn toàn không bận tâm đến chuyện trong nhà. Nhưng khoa cử ba năm mới mở một lần, hơn nữa mỗi kỳ thi đỗ cũng chỉ khoảng một trăm người, nào có dễ dàng như vậy?!

Con thứ, Hạ La Trù, tuy không có ý định theo đuổi khoa cử, nhưng cũng nuôi chí lớn, muốn mở một tiệm thuốc trong thành. Vì vậy, từ nhỏ hắn đã vào tiệm thuốc học việc, một năm chỉ trở về nhà một hai lần.

Trưởng tử và con thứ đều không đụng tay vào chuyện nông vụ, nên người duy nhất có thể giúp đỡ gia đình chỉ còn lại Hạ Kỷ Nương. Cũng may từ nhỏ nàng đã quen chịu cực khổ, chưa từng oán than, tay chân siêng năng, làm việc không ai có thể chê trách.

Chỉ là, một nữ tử tốt như vậy lại gặp khó khăn trong chuyện hôn nhân. Trong bối cảnh xã hội đầy rẫy tư tưởng "lãi nặng" của thời đại này, muốn gả vào một gia đình tử tế, của hồi môn phải thật phong phú. Có nhà gả con gái mà suýt nữa táng gia bại sản, ngoài trang sức, tiền bạc, còn phải có thêm mấy trăm mẫu ruộng đất đi kèm.

Sau khi Hạ Kỷ Nương đến tuổi cập kê, Hạ gia cũng bắt đầu chuẩn bị chuyện hôn sự cho nàng. Nhưng gia đình không thể gom đủ của hồi môn hậu hĩnh như những nhà khác. Hạ Nhị và Hạ Tam thì lúc nào cũng tìm cách lợi dụng Hạ Đại, còn xúi giục Hạ Lão Ông rằng không nên vì của hồi môn của nàng mà làm khổ cả nhà. Dù sao, nếu không có Hạ Kỷ Nương siêng năng làm lụng, con cái bọn họ chẳng phải sẽ phải gánh thêm nhiều việc sao?

Thế là suốt ba năm qua, phụ thân nàng chỉ để nàng ở nhà làm việc, nói là muốn tích góp thêm chút tiền. Tuy rằng số tiền dành dụm chẳng đáng bao nhiêu, nhưng dù sao vẫn tốt hơn so với việc chỉ có những góa phụ hoặc nam nhân muốn cưới vợ kế chịu lấy nàng.

"Chẳng lẽ vẫn chưa tích góp đủ tiền?" Lý đại nương hỏi.

Hạ Kỷ Nương hơi sững người, cúi đầu một lát rồi lại lắc đầu.

Lý đại nương trợn tròn mắt: "Ba năm rồi mà vẫn chưa đủ? Thêm một năm nữa là con đã tròn hai mươi rồi đấy!"

"Trước đây mấy ngày, thật ra cũng đã đủ rồi, chỉ là... tổ phụ bị bệnh, cha liền mang số tiền đó đi chữa bệnh cho người. Cha nói con hãy chờ thêm một năm nữa, ông ấy sẽ nghĩ cách."

Lý đại nương tức giận đến mức mặt đỏ bừng bừng: "Tổ phụ con bị bệnh, tiền chữa bệnh lại chỉ lấy từ phòng đại con? Nhị thúc, tam thúc của con chẳng lẽ không bỏ ra đồng nào sao?"

"Cha là trưởng tử..."

"Nhưng luật triều đình cũng nói rằng khi phân gia thì phải chia đều! Tổ phụ con có từng đối xử công bằng với cha con và hai người kia chưa?!"

Hạ Kỷ Nương không muốn bàn luận chuyện gia đình dài dòng, liền chuyển chủ đề, hỏi Lý đại nương khi nào có thể cày ruộng. Lý đại nương nhìn nàng, vừa giận vừa đau lòng. Thấy nàng không muốn tiếp tục đề tài này, bà cũng thuận theo, nói: "Còn phải chờ hai ngày nữa, đợi Lư ca nhi cày xong ruộng của hắn rồi ta mới có thể mượn trâu."

"Lư ca nhi?" Hạ Kỷ Nương nghe thấy cái tên này có phần xa lạ, ba năm trước nàng chưa từng nghe nói qua.

Lý đại nương cười, nói: "À, chính là nhà cách ta một khu rừng trúc, hắn tên Trương Hạc, nhũ danh là Lư Nhi."

Nhắc đến Trương Hạc, khuôn mặt Lý đại nương trở nên ôn hòa hơn, bà nói: "Nói đến Lư ca nhi cũng là một người có số phận khổ sở. Tổ tiên làm quan, trong nhà từng có tiền có đất, nhưng hắn chỉ là con vợ lẽ. Sau khi phụ thân qua đời, huynh trưởng bắt nạt, chỉ chia cho hắn một trăm mẫu đất hoang, một gian nhà cũ nát cùng một con trâu già. Ngay cả một người hầu cũng không có, chỉ mang theo đệ đệ đến đây nương tựa, sống khổ sở qua ngày. Nhưng hắn chịu khó, cũng gắng gượng chống đỡ được một năm rồi."

"Có phải ngôi nhà có tường cao bảy, tám thước mà con vừa thấy khi đến đây không? Không trách sao con cảm thấy có gì đó không đúng, ba năm trước nơi đó còn là một căn nhà cũ nát." Hạ Kỷ Nương nói.

"Đúng vậy! Lúc trước ai cũng nghĩ nơi đó không có người ở, ngay cả hai nhà Trương Bỉnh cũng tự tiện coi đó như kho chứa đồ. Lư ca nhi phải mất nửa năm trời mới sửa sang lại được."

Lý đại nương càng nói càng xa, nhưng Hạ Kỷ Nương không biết những người đó, nên cũng không mấy để tâm. Lúc này, Lý đại nương liếc nhìn bóng nắng ngoài sân, thấy đã xế chiều, liền vỗ đùi nói: "Aiya, đến giờ rồi, phải đi rút nốt số cỏ còn lại."

Hạ Kỷ Nương đứng dậy theo, nói: "Để con giúp dì."

Lý đại nương vội ngăn nàng lại, nói: "Được rồi, từ thôn Lục Gia Kiều đến đây hơn ba mươi dặm đường, con đi suốt cả ngày, cứ nghỉ ngơi trước đi, ngày mai rồi cùng ta xuống ruộng."

Hạ Kỷ Nương cười đáp: "Triệu đại thúc trong thôn tiện đường, cho con đi nhờ xe bò hơn mười dặm, nên cũng không mệt."

Nàng vừa cười, đôi mắt cong cong, khiến người ta khó lòng từ chối. Lý đại nương đành nói: "Vậy thế này đi, con ra sau nhà, xuống sông bắt hai con cá, tối nay chúng ta ăn cá. Nếu ta còn chưa về, con giúp ta nhóm lửa nấu cơm trước, được không?"

Hai việc này đối với Hạ Kỷ Nương chẳng có gì khó khăn, nàng liền gật đầu đồng ý.

*****

Tác giả có lời muốn nói: Bắt đầu truyện mới??ヽ(°▽°)ノ?

Cả hai nhân vật chính đều có góc nhìn riêng, vậy nên đây là hỗ công ~

Xét thấy có độc giả vẫn luôn thắc mắc về việc sở hữu mấy chục mẫu đất mà vẫn nghèo, tác giả đặc biệt phổ cập kiến thức một chút:

Trước tiên, vào thời Đường - Tống, một mẫu đất khi quy đổi ra đơn vị hiện đại tương đương khoảng 0.87 mẫu ngày nay.

Sản lượng nông nghiệp thời kỳ này khá thấp, trung bình một mẫu đất chỉ thu được 2 thạch lương thực (khoảng 118 kg). Một số khu vực thậm chí chỉ đạt 1 thạch (khoảng 59 kg), còn nơi sản lượng cao 3 thạch cũng có, nhưng chủ yếu tập trung tại một số vùng Giang Nam.

Dưới triều Đường, triều đình phân phát 80 mẫu ruộng theo nhân khẩu, trong đó 20 mẫu vĩnh nghiệp điền (ruộng tư hữu) không cần bàn tới. Sang thời Tống, chính quyền không tiếp tục chia đất, chế độ thuê đất dần trở nên phổ biến. Ai học qua lịch sử Đường - Tống nghiêm túc hẳn sẽ không quên điều này.

Vào thời kỳ này, một châu ở miền Nam thường chỉ có khoảng 3-4 vạn hộ, tương đương hơn mười vạn nhân khẩu (ở đây "khẩu" thường chỉ nam giới trưởng thành). Vì vậy, đất đai vẫn còn khá hoang vắng, một hộ sở hữu mấy chục mẫu ruộng không phải là điều hiếm thấy.

Thời Tống có hệ thống phân hộ chế, ở nông thôn chia thành năm hạng hộ, còn thành thị là mười hạng hộ, dựa theo điều kiện kinh tế để phân cấp. Nếu xét riêng về sở hữu đất đai:

50~70 mẫu: Chỉ được xem là trung nông (tầng lớp nông dân trung lưu).

20~50 mẫu: Là nông dân bán tự canh, thuộc tứ đẳng hộ.

Dưới 20 mẫu: Thuộc ngũ đẳng hộ, muốn mưu sinh buộc phải đi làm thuê.

Thuế má thời kỳ này vô cùng nặng nề, không chỉ có chính thuế, mà còn có hơn mười loại thuế phụ thu khác nhau. Chính vì muốn tránh gánh nặng thuế má, số lượng thuê khách (nông dân không có đất, phải làm thuê) ngày càng nhiều, dẫn đến sự tập trung đất đai vào tay quan lại và đại địa chủ.

Thời Tống phổ biến tục hậu gả, trong những gia đình giàu có, của hồi môn của nữ nhi thường ít nhất mấy trăm quan tiền, chưa kể còn có ruộng đất, nhà cửa đi kèm khi xuất giá.

Tất cả những thông tin trên đều có tư liệu tham khảo và không phải vô căn cứ.

*****

Đôi lời từ editor: Xin chào mọi người, mình là Hy đây, chúng ta bắt đầu một hành trình mới vào đầu năm nhé! Mong mọi người ủng hộ ạ ^^

Mình làm bộ này chỉ vì mình muốn có một bộ truyện đọc chill chill thôi (bởi vì mình thích thể loại làm ruộng, điền văn đồ á, mà ít người làm quá :( thành ra Hy tự bắt tay làm một bộ luôn hihi)

Mình edit từ bản QT nên đôi khi có lỗi, mong mọi người thông cảm và góp ý nhé! Hi vọng chúng ta sẽ cùng đóng góp xây dựng một bản edit hoàn chỉnh!

À, mình vừa làm vừa đọc á mọi người, nên có nhiều tình tiết mình còn hông biết trước nữa, nhưng đảm bảo HE và ngọt văn cho mọi người nha. Mình chỉ mới đọc một khoảng đầu thôi, thấy khá hợp gu nên mình làm luôn ạ (nhắc một chút là bộ này có vài tình tiết còn có lỗ hỏng ấy ạ, nên nếu mọi người muốn một bộ chắc tay, thì đây chắc hông phải sự lựa chọn phù hợp cho bạn rồi, nhưng nếu mọi người tìm một bộ đọc chill chill, ít có suy nghĩ cầu kì hay đào sâu vào nhiều vấn đề, thì đây sẽ phù hợp hơn với bạn ạ)

Cảm ơn các độc giả đã ủng hộ mình! Chúc các bạn một ngày tốt lành!

**** 

Một chút thông báo cho bộ "Phản Quang." Hiện mình vẫn sẽ tiếp tục làm bộ đó, nhưng bản QT của bộ đó lại biến mất nữa rồi ạ :(( nên sẽ tạm ngưng một khoảng thời gian nha (huhu). Mình sẽ trở lại sớm khi mình tiếp tục dịch từ raw ạ. 

Mong mọi người vẫn ủng hộ và chờ Hy nhé!