Chào các bạn, hôm nay mị trở lại với loạt bí thuật PR truyện do mị tự nghiệm ra đây, tất cả để hoàn thành lời hứa bảy trăm follow của mị :"D

Vì lý do này nên mị sẽ tạm thời hoãn series review về mấy app/web viết truyện ở Việt Nam lại nha, xin hẹn các bạn vào một dịp khác ~ (Đặc biệt là bé @hoasenhoadao á, chị hứa với em sẽ review về Vnkings cơ mà bị vướng bài này rồi, thui để mai nha, từ từ cháo cũng nhừ mà, chị sẽ review hết mấy app/web viết truyện đang hiện hành cho mọi người).

Rùi, dông dài đã đủ, giờ mị sẽ đi vào chủ đề chính: 'Những cách PR truyện thanh lịch và ngược lại'. Tại sao mị không dùng từ hiệu quả mà lại dùng từ thanh lịch? Bởi vì với một nhà văn, sự thanh lịch rất là quan trọng. Nhà văn mà lúc nào cũng sổ sổ sàng sàng thì sẽ bị xem là chợ búa. Tính chất của văn chương là nhẹ nhàng, sâu sắc, văn minh và lịch thiệp. Thanh lịch là từ rất chính xác để nói về hiệu quả đối với một nhà văn, vậy nên mị dùng nó để thay thế cho từ hiệu quả.

Ở phần tiêu đề, mị đưa vế 'Những cách PR truyện thanh lịch' lên trước, thế nhưng mị sẽ không đi vào những cách PR truyện đầu tiên mà sẽ nói về phần 'ngược lại' đã, việc làm này là để các bạn có thể hình dung rõ hơn về những cách PR truyện hiện hành và tránh được những sai lầm không đáng có.

1. Thả link vào truyện của tác giả khác.

Đối với nhiều người đây là một cách quảng bá truyện đơn giản và bình thường. Họ cho rằng nó bình thường vì chẳng qua cũng chỉ là một cái link thôi, thả vào tí thì có làm sao đâu? Tranh thủ tác phẩm này đang nổi mình thả link truyện mình dưới phần comment để độc giả của bộ truyện đó kéo sang đọc truyện mình, dù gì cũng cùng chủ đề mà, chẳng sao cả.

TUY NHIÊN, đây được xem là một cách PR rất kém thanh lịch luôn. Tại sao lại kém thanh lịch ư? Bạn hãy nghĩ như này, mỗi tác phẩm là một ngôi nhà của tác giả. Bạn vào nhà người ta, chưa kịp trò chuyện gì với chủ nhà cả, chẳng hỏi han chủ nhà lấy một câu, càng không mua hàng ủng hộ chủ nhà, đã vậy còn vội vàng vứt vào nhà người ta một cái link to đùng với mục đích lôi kéo khách hàng nhà người ta sang nhà bạn, đây có phải là một hành động cực kỳ vô duyên không? Thật sự rất rất nhiều tác giả KHÔNG THÍCH bị người ta thả link vào tác phẩm để quảng bá kiểu này đâu. Nó thô lắm luôn á. Tác giả sẽ cảm giác mồ hôi công sức của họ bị bạn giẫm đạp trắng trợn và rằng bạn chẳng có chút quan tâm nào đến người ta cả, bạn chỉ vì lợi ích của mình mà thôi. Bạn trở thành một kẻ rất 'hãm' (Hơi nặng nhưng đó là sự thật) trong tâm trí của tác giả ấy.

Thế làm sao để PR truyện thanh lịch trong trường hợp này? Thả link tác phẩm cũng không phải là ý tồi, tuy vậy, bạn cần thực hiện nhiều bước hơn để sự thả link này của mình trở nên lịch lãm. Các bước ấy bao gồm:

+ Đọc kĩ bài viết của tác giả, nếu tác giả cho phép các bạn dán link quảng cáo truyện dưới bài đăng của họ thì hãy thả link. Rất nhiều tác giả vui vẻ thường đăng bài quảng bá truyện và cho phép các tác giả khác đăng ké link tác phẩm dưới phần comment, nếu thấy những bài như vậy thì bạn có thể vô tư để lại link tác phẩm của mình, tuy nhiên đừng quên like bài viết của tác giả ấy nhé.

+ Xin phép tác giả. Nếu bạn muốn quảng cáo truyện của mình trên sân nhà người ta thì trước tiên hãy hỏi ý chủ nhà trước. Đây là việc liên quan đến lễ nghĩa ai cũng nên làm. Tác giả vui vẻ, có cảm tình với bạn thì sẽ cho bạn mượn nhà người ta quảng cáo, bằng không người ta không cho thì cũng đừng dỗi, đó là cảm xúc riêng của mỗi người thôi, bạn phải tôn trọng người ta. Bạn có thể tìm nơi khác để đăng, xem như đó là chốn không dành cho bạn.

+ Vote, follow tác giả, like bài viết trước khi thực hiện hành động thả link. Đây được xem là có qua có lại. Bạn mượn nhà người ta quảng cáo, bạn trả cho người ta chút phí cũng là lẽ thường. Nhiều bạn ghé qua nhà người ta thả link mà chẳng buồn liếc đến tác giả một cái, trịch thượng đi vào quảng cáo rồi trịch thượng đi ra, điều này không tốt chút nào a.

+ Thật tâm theo dõi tác phẩm của tác giả đó, thật tâm tương tác. Khi các bạn có ý muốn PR truyện, các bạn thường tập trung thả link truyện khắp mọi nơi với ước mong sẽ tăng view cho tác phẩm thật nhiều trong thời gian thật ngắn. Điều đó khiến các bạn trở thành những người sống vội vã, chỉ biết cắm đầu thả link mà quên mất những điều sâu xa hơn: Giao lưu và học hỏi với những người giỏi hơn mình, từ đó nâng cao kĩ năng. Thay vì vào truyện người khác thả link rồi đi, tại sao bạn không thật tâm đọc truyện của người ta, thật tâm tương tác với người ta? Khi tác giả đó cảm nhận được tấm lòng của bạn, họ tự khắc cũng sẽ quan tâm đến bạn, biết đâu họ lại yêu quý bạn và có thể giúp đỡ bạn nhiều hơn trong tương lai. Thay vì tăng view, bạn có thêm một người dẫn dắt mình, chỉ dẫn mình. Lâu dài truyện của bạn sẽ hay hơn và được nhiều người biết đến hơn, thay vì trở thành một kẻ spam link xấu xí bị tác giả xem như cái gai trong mắt.

Tổng kết lại, cách PR bằng việc thả link không phải không khả quan, nhưng các bạn cần tùy vào từng trường hợp cụ thể. Dù thế nào, trước khi thả link cũng cần xin phép, nói chuyện lịch sự nhã nhặn với chủ nhà, ủng hộ tinh thần chủ nhà về mặt vote, follow. Khi bạn làm vậy, bạn không những đạt được hiệu quả PR mà còn làm đẹp lòng vừa ý chủ nhà, hai bên đều vui vẻ.

2. Đăng bài quảng cáo trên các hội nhóm viết truyện.

Đây cũng là cách được nhiều người dùng, thế nhưng nhiều tác giả vẫn còn tư duy 'quảng cáo là chính' mà không cung cấp thêm thông tin gì cho độc giả cả, từ đó khiến cho bài quảng bá trở nên nhàm chán, giống như trả bài á.

Nhiều thím còn đăng cả đoạn văn dài ngoằng lên - Đó thường là đoạn văn hay nhất trong tác phẩm mà thím viết ra được - Nhằm mục đích cho con dân ngưỡng vọng, chiêm bái. Thím ngỡ rằng người ta sẽ ào ào lũ lượt kéo vào đọc và bị mê mẩn bởi đoạn văn đó rồi điên cuồng tìm tác phẩm để đọc. Suy nghĩ này hơi trẻ con... Thật ra người đọc có linh hồn, có cảm xúc và đặc biệt họ chỉ quan tâm những gì liên quan đến họ mà thôi, giống như cái cách mà bạn chỉ quan tâm đến tác phẩm và thế giới nội tâm của bạn vậy đó. Họ sẽ không chú ý đến đoạn văn bạn viết cho dù hay thế nào nếu nó không có gì gắn kết với họ. Bạn phải thật sự tương tác với người đọc chứ không phải chỉ đang trò truyện với chính mình khi viết bài PR. Bạn phải thuyết phục họ, cho họ một lý do chính đáng để họ đọc tác phẩm của bạn thay vì nói huyên thuyên vài dòng rồi đưa cho họ cái link.

Khi viết bài PR, chú ý đừng viết dài quá. Chẳng ai rảnh mà bỏ thời gian đọc bài PR của bạn đâu, viết ngắn gọn, tập trung vào ý chính, viết sao cho hấp dẫn. Nhiều thánh viết bài PR cứ như là đang khoe văn ấy, khi đó độc giả sẽ nghĩ 'ôi dào tôi biết cô là nhà văn rồi, văn vẻ lắm thế? Đọc xong vẫn rối chẳng biết ai là nhân vật chính nhân vật phụ, cốt truyện trọng tâm ở đâu, rõ chán, next!' - Đấy!

Mị đã từng bị một thanh niên đập ngay một quả tóm tắt truyện vào mặt chỉ vì một comment dưới bài PR tác phẩm thôi á. Quả tóm tắt ấy của thánh dài như một bài diễn văn, vừa nhìn đã hoa mắt chóng mặt. Mị cảm giác lúc đó mình trở thành giáo viên văn và học sinh đang đưa bài cho mị xem để chấm điểm, coi liệu đã đủ chất lượng để nộp lên trên chưa... Hầy... Thanh lịch tí, thanh lịch tí... Chí ít bạn nên inbox mị và hỏi xem mị có rảnh thời gian để đọc bài tóm tắt của bạn không đã... Đó là lý do mà nhiều bài PR dạng này bị độc giả ngó lơ. Thêm nữa, các quản trị viên của nhóm cũng lười duyệt vì nội dung sơ sài, đơn điệu, giống hệt nhau, chẳng nhận được bao nhiêu tương tác...

Tóm lại, một khi quyết định PR đứa con ở các group thì nên đầu tư thật kĩ, viết một bài cẩn thận, kèm hình ảnh, kèm link, nội dung ngắn gọn, hấp dẫn, tôn trọng người đọc thay vì viết một bài sơ sài, lan man, đậm chất khoe văn. Thà là bạn đừng PR còn khi đã PR thì PR cho đáng, cho có tâm, cho xứng tầm, có như vậy độc giả mới bị lôi cuốn bởi đứa con tinh thần của bạn. Mà trước khi PR nên chỉnh chu cho đứa con của mình thật tốt, cốt truyện hay, thật sự đáng đọc, không sai chính tả tùm lum... Bạn phải tự tin về đứa con của mình, yêu thương nó, cảm thấy nó hấp dẫn thì người khác mới nhận thấy điều tương tự.

3. Tạo Drama để PR.

Trời ạ, sống lâu trên wattpad nên mị cũng biết đến kiểu PR này, thật sự với mị thì đây là kiểu PR rất ngốc nghếch. Tại sao các bạn lại nghĩ ra việc tạo phốt để PR cho một thứ thuộc lĩnh vực nghệ thuật như văn chương nhỉ? Văn chương là thứ thuộc về cái đẹp, về văn hóa, về đạo đức. Cho dù chủ đề bạn viết có là gì thì mình tin rằng một khi bạn tìm đến văn chương để bày tỏ tâm hồn thì bạn đã là một người có nội hàm sâu sắc. Độc giả cũng sẽ nghĩ như mị, độc giả là những người có thể thuộc giới văn chương hoặc không, tuy nhiên, chắc chắn một điều là họ sẽ hình dung những người viết trong đầu như thể là những người lịch thiệp, hiền hòa, lễ độ... Nói một cách hoa mỹ hơn thì những con người đó có lẽ là giống như những đóa hoa đào hay hoa sen, nhẹ nhàng, dịu êm, âm thầm cống hiến vẻ đẹp cho đời a... (Các bạn để mị tự sướng về nghề nghiệp của mình một tí). Thế còn phốt, phốt là gì? Đó là những gì bẩn bựa nhất, xấu xí nhất, có thể phi văn hóa, phi mĩ học, là những việc làm trái đạo đức... Nó giống như một vết bùn đen vậy. Rõ ràng phốt không thể nào đi chung với một thứ tuyệt đẹp như văn chương nghệ thuật được, tại sao các bạn lại dùng nó để PR cho văn chương? Như vậy có khác gì các bạn đang tự vẩy bùn lên tấm lụa đẹp mà mình kì công dệt nên đâu? Mình hiểu các bạn muốn dùng một đòn bẩy truyền thông, tạo một sự giật gân để công chúng chú ý đến đứa con tinh thần của bạn, từ đó nhận được sự tương tác lớn trong thời gian ngắn. NHƯNG HÃY NGHĨ MÀ XEM, khi bạn tạo phốt thì bạn sẽ thu hút đối tượng độc giả như thế nào? Đó là những kẻ chuyên hóng chuyện, không phải những người yêu văn chương (Những người yêu văn chương vừa thấy tác phẩm của bạn dính phốt thì họ đã chạy mất dép rồi, những người này có tiêu chí rất cao đối với tác phẩm mà họ sẽ đọc. Họ không đọc tác phẩm có dính lùm xùm đâu, mị là điển hình :D dù mị có thích truyện đó như thế nào nhưng thấy phốt đạo, tác giả kỳ cục vân vân mây mây là mị lập tức né luôn). Mấy người hóng chuyện họ sẽ không cho bạn sự ủng hộ lâu dài, họ không thể cung cấp cho bạn nhận xét có độ chuyên môn. Đặc biệt, khi bạn thu hút đối tượng này thì bạn phải không ngừng làm mới mình, nghĩa là không ngừng tạo phốt cho họ hóng, nếu không còn gì vui nữa thì họ sẽ bỏ đi tìm nơi vui hơn... Bạn có chắc là mình sẽ đi lâu dài được với lượng độc giả như thế? Đứa con tinh thần của bạn có thể tiến xa hơn dưới sự ủng hộ của họ?

Thực chất số lượng độc giả yêu văn chương ở nước ta không còn nhiều như những thời kỳ trước. Vào thời văn học Việt Nam nở rộ với nhiều nhà thơ nhà văn lớn, hầu như ai ai cũng là độc giả yêu văn chương. Học sinh, người lớn, người trung niên... Họ đọc văn trong trường, đọc văn trên báo, xem nghệ thuật trên truyền hình... Văn chương nghệ thuật được quan tâm rất nhiều trong thời kỳ đó. Nhờ vậy, những tác phẩm chất lượng cao, tràn đầy nghệ thuật được đón nhận và thấu hiểu nồng nhiệt. Hiện giờ không như thế nữa, xã hội phát triển và con người có nhiều sự lựa chọn hơn, nghệ thuật bị phân hóa rõ rệt, nào là nghệ thuật trong nước, ngoài nước rồi bản thân hai loại đó còn phân ra nhiều hình thức khác nhau ví dụ như truyện tranh, game, tiểu thuyết ngôn tình, tiểu thuyết thuần Việt, light novel,... Độc giả cũng vì vậy mà bị chia nhỏ, chỉ còn số lượng ít ủng hộ văn chương thuần Việt nhẹ nhàng. Những độc giả này thì lại ưa thích sự dịu dàng, êm ái, ưa chuộng cái đẹp, thuần phong mỹ tục. Để gây ấn tượng với họ thì các bạn nên đi từng bước, từng chút, với sự kiên nhẫn và tôn trọng, tuy tác phẩm của bạn không nhận được sự tương tác ngay nhưng về lâu dài các bạn có thể được yêu quý, mến mộ. Đừng dại dột tạo phốt làm gì, nó chỉ khiến cho mọi người có cái nhìn xấu về người viết trẻ. Họ nhìn thấy chúng ta như những kẻ xấu xí, bại hoại đạo đức, bại hoại văn chương và như thế, khi có một tác phẩm nào của người viết trẻ được tung hô, đa số độc giả sẽ chỉ nghĩ 'Ôi lại một rác phẩm lên đàn'. Xin hãy để người đọc nghĩ về văn chương Việt, văn chương của người trẻ chúng ta là một nền văn chương đẹp, đầy sức sống, đủ sức tiếp nối nền văn chương rực rỡ của cha ông để lại.

Tóm lại, đừng tạo drama, đừng tạo drama, đừng tạo drama... Các bạn đừng học theo thói của mấy nhà truyền thông Trung Quốc được không? Chúng ta là người Việt, chúng ta có thẩm mỹ riêng của mình, không phải cái bóng chuyên bắt chước. Xin hãy lấy lòng độc giả Việt bằng phương thức chỉ riêng các tác giả Việt có. Nền văn chương của chúng ta còn non trẻ bởi nhiều tác giả vẫn nằm trong độ tuổi hai mươi. Điều mà chúng ta cần thiết lúc này là tạo ra một môi trường văn học lành mạnh để đội ngũ cầm bút trưởng thành. Môi trường đó yêu cầu sự trong sạch, hòa thuận, giúp đỡ lẫn nhau chứ không phải bị vấy bẩn bởi những cái phốt không đáng có. Khi chúng ta đoàn kết với nhau, chúng ta sẽ tạo cho môi trường viết lượng độc giả chất lượng, từ đó làm tiền đề lâu dài cho việc viết lách của chúng ta. Còn khi chúng ta làm ô nhiễm môi trường viết với những cái phốt, với sự ích kỷ, chúng ta sẽ đưa nhau vào chỗ chết vì độc giả chất lượng bị triệt tiêu dần...

Thay vì tạo phốt, tại sao các bạn không tạo những bài viết chất lượng? Có thể là bài review về tác giả mà bạn yêu thích, bài chia sẻ kinh nghiệm vân vân. Hãy giao lưu với nhau giúp đỡ nhau thay vì bốc phốt nhau. Chẳng có gì lợi lộc khi các bạn làm mất lòng nhau hết, có một kẻ thù để làm gì? Sao không kết thêm một người bạn? Để kết thúc phần này mị chỉ dẫn một câu thôi: Muốn đi nhanh thì đi một mình, còn muốn đi xa thì đi cùng nhau.

4. Tìm người review tác phẩm.

Mị nhớ là mình đã từng nói đến vấn đề này trong một bài nào đó, với nội dung đây là cách PR rất hay. TUY NHIÊN, dường như các bạn đã áp dụng sai hướng dẫn của mị. Các bạn ào ạt đi tìm người review cho đứa con tinh thần của mình một cách điên cuồng, bất chấp cả việc đứa con của bạn chất lượng kém, thật sự chưa sẵn sàng để được review. Đối với một người viết mà nói, việc viết thường trải qua rất nhiều giai đoạn: Tác phẩm đầu tay - Trưởng thành; Tác phẩm thứ hai - Trưởng thành; Tác phẩm thứ ba - Trưởng thành; Tác phẩm thứ n - Chuyên nghiệp, được yêu quý. Như vậy thì từ tác phẩm đầu tay đến tác phẩm khiến bạn được yêu quý lúc nào cũng có một khoảng cách, bạn không thể nào đốt cháy giai đoạn được, tất cả phụ thuộc vào sự tự học, tự chiêm nghiệm của bản thân bạn, tự học hỏi lại những gì mình đã làm và rút ra kinh nghiệm cho bản thân để viết tốt hơn, từ đó ngày càng hoàn thiện tác phẩm và được công chúng đón nhận. Đó là quá trình tự ngồi lại với chính mình, ai cũng trải qua hết, kể cả mị. Ấy vậy mà nhiều người lại nghĩ chỉ cần bạn viết một tác phẩm hay thậm chí một bài văn hay thậm chí một đoạn văn thì ngay lập tức bạn sẽ tiến xa hơn trong văn chương, thật là hoang đường a :D. Từ suy nghĩ hoang đường này, có nhiều người viết được một đoạn văn - Chưa kịp chỉnh chính tả nữa - Đã ngay lập tức tìm người review để mong được khen (Trời ạ). Rồi xa hơn, có nhiều người vừa viết xong một truyện, nội dung đã lan man lại sơ sài thì ngay lập tức nhờ một reviewer vào nhận xét, viết bài. Reviewer người ta đâu có rảnh thời gian như thế? Trong khi bạn chẳng trả công cho người ta đồng nào luôn :'( bắt người ta đọc tác phẩm hời hợt của bạn rồi khen bạn (nếu chê thì tới công chiện, kiểu gì cũng bị thái độ) hời ơi, chưa bỏ con tép nữa đã muốn có con tôm rồi, sao lại thế được? Để người ta review tác phẩm của bạn và để đạt được hiệu quả quảng bá, được nhiều người biết đến á thì trăm sự vạn sự cũng đều trông cậy vào đứa con tinh thần của bạn thôi. Truyện của bạn phải CHẤT thì người ta review mới đạt hiệu quả. Còn truyện của bạn kém chất lượng thì dù có là người review siêu nổi tiếng đi nữa cũng không thể kéo nó lên nổi đâu ~

Tóm lại, đầu tư kĩ cho đứa con tinh thần của mình trước khi nhờ review, có thể áp dụng ba cách trên, đến khi đạt hiệu quả nhất định thì mới sử dụng cách này. Đừng vội nhờ người review khi đứa con của mình còn kém, việc này sẽ chỉ mang lại hiệu ứng ngược mà thôi. Bạn nên lắng nghe nhận xét của độc giả trước khi tìm một người có trình độ review cho bạn. Mà, tự bản thân bạn phải có năng lực nhận xét về đứa con tinh thần của mình. Đừng nói với mị là bạn chẳng biết truyện mình viết có hay hay không, nói như thế nghĩa là bạn chưa từng dành tâm tư gì cho đứa con của bạn cả, một người không dành tâm tư gì cho đứa con của mình lại mong người khác yêu quý nó ư? Rất hoang đường.

Rùi, trên kia mị đã phân tích và chỉ ra cho các bạn thấy đâu là những cách PR kém thanh lịch rồi nhé. Trong đó mị cũng chỉ dẫn cho các bạn cách thức để tránh những lỗi kém thanh lịch này để biến một sự kém thanh lịch thành thanh lịch :'))) Bài viết cũng dài quá rồi, viết nữa sợ các bạn đọc chán. Thôi mị kết ở đây, sau này nghiệm ra nhiều hơn sẽ viết tiếp.

Cảm ơn các bạn đã đọc bài ạ ~