Tôi nhớ những ngày xưa cũ, trên chiếc ghế nhỏ làm bằng tre, ông tôi đã ngồi trên ấy, hát cho tôi bài dân ca...

Xong ông rơi nước mắt, tôi hỏi ông tại sao? Ông nói ông nhớ bà, nhớ cha và nhớ mẹ, nhớ những ngày thuở bé ông cùng chơi với những đứa nhỏ sau hè. Giờ thì ai cũng đã lớn, cũng đã bỏ ông đi.

Tôi nhớ như in lời ông nói, ông đã vui như thế nào, nó khắc sâu vào tâm trí, ông ngẩng đầu hồi tưởng, nước mắt không ngừng rơi.

Sau này khi tôi đã lớn, tôi có lúc lại muốn nghe ông kể về những hồi ức mà chỉ còn mình ông nhớ. Nhưng ba mẹ tôi lại nói ông già rồi, lẩn rồi, họ trách ông cứ nói chuyện xưa mà bỏ bê thực tại, họ nói tôi hãy chuyên tâm học hành đừng để ý những chuyện không đâu. Tôi... Cũng dần quên đi chiếc ghế gỗ làm bằng tre, chạy theo những thực tại mà cuộc đời đã vạch sẵn.

Đến cái ngày hôm đó, lần đầu tiên tôi biết được mình đã bỏ rơi những gì, cái ngày ông nhắm mắt suôi tay bỏ đi thực tại mà họ nói, tôi nhận ra tôi đã bỏ đi chính sự hồn nhiên của mình rồi.

Phải khi con người ta chết đi, ta mới hoàn toàn hiểu được tầm quan trọng của quá khứ là thế nào. Nó nhắc cho ta sự tồn tại của người đó đã từng tiếp xúc với ta, nhắc cho ta việc người đó từng ở bên ta, nhắc cho ta được sự đau khổ giày vò mà người đó để lại. Người ở lại, luôn là người đau khổ nhất.

Trong buổi tối đám tang của ông, tôi ngồi thẫn thờ trước hiên nhà, nhìn vào trong gian nhà u tối, góc khuất nơi chiếc ghế gỗ của ông, tôi thương ông.

Ba tôi từ trong nhà bước ra ngồi xuống cạnh tôi, cũng chẳng nói năng gì. Đối với tôi, ba là một người đàn ông gánh trên vai trách nhiệm làm trụ cột cho gia đình, nghiêm túc và thực tế. Ngay lúc này, ba đã gục đầu xuống hai gối mình.

Ba lẩm bẩm: "Ba của ba..."

"Ba cũng là đứa trẻ đối với người đã sinh ra ba, dù ba có lớn thế nào thì cũng từng là đứa trẻ của ông. Ông thương ba, luôn giành những điều tuyệt vời nhất cho ba, ông từng dạy ba khi còn bé hãy sống thực tế lên để còn vì người khác, vì những người bên cạnh ba sau này. Ba xin lỗi... Ba của ba mất rồi... người cuối cùng xem ba là đứa trẻ cũng đã ra đi rồi...".

Ba tôi nghẹn ngào, khóc nấc lên, dòng ký ức xưa cũ ùa về.

"Ông nói với con ông nhớ mẹ của ông, nhớ ba của ông, ông cũng nhớ bà, nhớ bạn".

Ổng ngẩng đầu sẽ là một đứa con nhớ nhà, cuối đầu lại tiếp tục làm một người cha.

Hai ba con tôi ngồi trước cửa nhà nhìn ra ánh đèn đường đang sáng. Một vòng lặp lại bắt đầu, một con người đã ra đi, một nổi nhớ lại sinh ra, một cuộc đời đã kết thúc, một ký ức đã chìm vào quên lãng. Con người ta nhớ những ngày thơ trẻ, ai cũng là đứa trẻ với người đã sinh ra ta.

Một lúc, cậu và mợ tôi bước ra, cũng chẳng nói gì ngồi xuống cạnh ba tôi.

"Em cũng nhớ ba, ba thường cho em kẹo mỗi lần bị mẹ đánh".

Rồi cứ một lúc, từng người trong nhà lại bước ra ngồi trước thềm. Từ già đến trẻ, người mẹ bồng bế đứa con mới sinh đều bước hết ra ngoài. Sân nhà đông đủ con cháu chẳng thiếu một ai. Họ kể những chuyện về ông, có người khóc nấc lên nước mắt trải dài, có người chỉ lẳng lặng ngồi một góc, đôi lúc sẽ bật cười một cách mãn nguyện và nuối tiếc.

"Sao phải khóc ạ?" Đứa nhỏ nhất nhà bỗng lên tiếng.

Ánh mắt mọi người nhìn về phía nó. Lại bật cười vì sự ngây thơ của nó.

"Khóc vì buồn" Tôi nói.

"Sao phải buồn ạ?" Nó Hỏi.

"Vì mất mát, vì đau thương. Cũng có thể vì vui, vì hạnh phúc. Ta có thể khóc bất cứ lúc nào, miễn là bản thân thấy được nhẹ nhõm. Khóc để hết đau, để bước tiếp, để hạnh phúc" Ba tôi nói.

"Vậy con cũng khóc, ông mất rồi con cũng buồn!".