Câu 3: CNXH khoa học là gì? Phân tích những điều kiện và tiền đề ra đời của CNXH khoa học.

1. Khái niệm CNXH khoa học:

CNXH KH (lý thuyết khoa học) là lý luận chính trị - xã hội dẫn dắt thực tiễn hoạt động xây dựng CNXH của giai cấp công nhân và đảng của nó trên thực tế hình thành chế độ xã hội mới.

2. Những điều kiện và tiền đề ra đời của CNXH khoa học.

a. Điều kiện kinh tế - xã hội:

Vào những năm 40 của thế kỷ XIX, phương thức sản xuất TBCN đã phát triển mạnh mẽ với sự ra đời và lớn mạnh của nền công nghiệp lớn. Cùng với sự lớn mạnh của gcấp tư sản, gcấp công nhân có sự gia tăng nhanh chóng về số lượng và sự chuyển biến về cơ cấu. Tỷ trọng công nhân công nghiệp tăng nhanh đáng kể và trở thành bộ phận hạt nhân của gcấp công nhân.

Cuộc đấu tranh của gcấp công nhân chống lại sự thống trị áp bức của gcấp tư sản, biểu hiện về mặt xã hội của mâu thuẫn ngày càng quyết liệt giữa LLSX có tính chất xã hội hóa ngày càng cao với QHSX dựa trên chế độ chiếm hữu tư nhân TBCN về tư liệu sản xuất. Nhiều cuộc khởi nghĩa, nhiều phong trào đấu tranh đã bắt đầu có tổ chức và bùng nổ trên qui mô rộng khắp, tiêu biểu là phong trào đấu tranh đã bắt đầu có tổ chức và bùng nôt trên quy mô rộng khắp, tiêu biểu là phong trào của công nhân thành phố Lion (Pháp 1831 - 1834), công nhân thành phố Xi-lê-di (Đức 1844), phong trào Hiến chương (Anh 1838 - 1848)

Điều kiện kinh tế - xã hội ấy một mặt có một lý luận tiên phong dẫn đường. Mặc khác nó còn là mảnh đất hiện thực cho sự sinh thành ra CNXH KH để từ đó dẫn dắt phong trào công nhân đấu tranh thắng lợi.

b. Tiền đề văn hóa - tư tưởng:

Đầu thế kỷ XIX, nhân loại đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trong lĩnh vực khoa học, văn hóa và tư tưởng.

Trong khoa học tự nhiên: có sự ra đời của thuyết tế bào, thuyết tiên hóa, định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng ... Những phát minh này đã giúp cho việc hình thành quan điểm duy vật và biện chứng của chủ nghĩa Mác và là cơ sở thực tiễn để kiểm chứng những quan niệm đó.

Trong khoa học xã hội:

+ Là sự ra đời của triết học cổ điển Đức với 2 nhà triết học vĩ đại là Hêghen và Phơbách đã để lại cho CN Mác phương pháp biện chứng trong việc xem xét các sự vật, hiện tượng. Phơbách để lại cho CN Mác những quan điểm duy vật trong việc giải thích các sự kiện trong cuộc sống.

+ Là thành tựu của kinh tế chính trị học cổ điển Anh, với 2 nhà kinh tế nổi tiếng là Adam Smith và Đavit Ricacđô. Adam Smith để lại cho CN Mác lí luận về giá trị của lao động. Đavit Ricacđô để lại cho CN Mác lí luận về địa tô chênh lệch. Mác đã tiếp thu lí luận trên và dựa vào nghiên cứu CNTB đã xây dựng nên học thuyết giá trị thặng dư của mình.

Trong lĩnh vực tư tưởng: là những giá trị của CNXH không tưởng đặc biệt là CNXH không tưởng - phê phán Pháp và Anh với 3 nhà tư tưởng xuất sắc là H.Xanh xi Mông, S.Phuriê, R.Ôoen. Các ông để lại đã để lại cho C.Mac và Ph.Ăngghen mô hình và một số nguyên tắc về tổ chức xây dựng một xã hội tương lai.

2. Vai trò sáng lập của C.Mác (1818 - 1883) và Ph.Ăngghen (1820 - 1895) đối với sự ra đời của CNXHKH.

Do sự uyên bác về trí tuệ và lòng trung thành với lợi ích của giai cấp công nhân. Mác và Ăngghen đã thấy được những sự kiện chính trị đang diễn ra trong lòng XHTB và luận giải sự kiện ấy một cách khoa học, trên cơ sở tiếp thu có chọn lọc những tinh hoa trí tuệ của nhân loại kết tinh trong 1/2 đầu thế kỉ XIX. Do đó, hai ông đã từng bước hình thành học thuyết hoàn chỉnh của mình (3 bộ phận hợp thành)

Hai phát kiến vĩ đại của Mác đã trực tiếp đưa đến sự ra đời của CNXHKH đó là:

- CN duy vật lịch sử đã làm sáng tỏ tính chất lịch sử của hình thái kinh tế - xã hội TBCN, tính tất yếu và những tiền đề chủ quan và khách quan của cách mạng XHCN.

- Học thuyết "m" đã vạch trần bản chất bóc lột của chế độ làn thuê, vạch rõ mâu thuẩn giữa giai cấp công nhân và gcấp tư sản là mâu thuẩn đối kháng không thể điều hòa, gcấp công nhân hiện đại là lực lượng có sứ mệnh cải tạo bằng con đường cách mạng XHTB và xây dựng thành công xã hội mới.

Cùng với các tác phẩm đầu tiên như: Góp phần phê phán triết học pháp quyền của Hêghen, Tình cảnh giai cấp lao động ở Anh, Hệ tư tưởng Đức, Nưhngx nguyên lý của CN cộng sản; sự ra đời của Tuyên ngôn của Đảng cộng sản (năm 1848) đã đánh dấu sự ra đời chính thức của CNXHKH.

Câu 4: Trình bày những giai đoạn cơ bản trong tiến trình phát triển của CNXH KH. Cống hiến cho chủ tịch Hồ Chí Minh và của Đảng ta đối với việc vận dụng sáng tạo và phát triển CNXHKH?

1. C. Mác và Ph.Ăngghen tiếp tục phát triển CNXHKH (1848 - 1895)

Sau "Tuyên ngôn của Đảng cộng sản", C. Mác và Ph. Ăngghen tiếp tục bổ sung, phát triển thêm nội dung cơ bản của CNXHKH.

Thông qua thực tiễn đấu tranh cách mạng của giai cấp công nhân và phong trào cộng sản, đặc biệt là cuộc đấu tranh giai cấp ở Pháp và Đức trong thời kỳ 1848 - 1851; qua theo dõi, chỉ đạo và tổng kết kinh nghiệm của Công xã Pari (1871), hai ông đã viết nhiều tác phẩm và thông qua các tác phẩm đó, hai ông đã nêu lên những luận điểm hết sức quan trọng, làm phong phú thêm lý luận CNXHKH. Đó là những vấn đề sau:

- Giai cấp công nhân chỉ có thể chiến thắng giai cấp tư sản trên cơ sở đập tan bộ máy nhà nước tư sản và kịp thời trấn áp những hành động phục hồi của chúng.

- Cuộc đấu tranh giai cấp tất yếu dẫn đến chuyên chính vô sản - công cụ chủ yếu để xây dựng thành công CNXH.

- Giai cấp công nhân chỉ có thể giành được thắng lợi khi có được sự lãnh đạo của một chính đảng được vũ trang bằng lí luận khoa học.

- Liên minh công - nông là điều kiện cần phải có để đưa cách mạng đến thắng lợi.

- Trình bày về tư tưởng cách không ngừng, về chiến lược, sách lược đấu tranh giai cấp của giai cấp công nhân, về sự lựa chọn các phương pháp và hình thức đấu tranh trong từng thời kỳ phát triển cách mạng, về các vấn đề xã hội - chính trị mà cách mạng XHCN phải giải quyết .v.v..

2. V.I.Lênin phát triển và vận dụng sáng tạo CNXHKH trong hoàn cảnh lụch sử mới (1895 - 1924)

Viadimia Ilích Lênin (1870 - 1924) là người kế tục một cách xuất sắc sự nghiệp vĩ đại của C.Mác và Ph. Ăngghen. Ông vừa bảo vệ sự trong sáng, vừa phát triển toàn diện và làm giàu thêm lí luận CN Mác trong điều kiện lịch mới: CNTB chuyển sang giai đoạn đế quốc CN.

Sự phát triển và vận dụng sáng tạo CNXHKH của V.I.Lênin được chia thành hai thời kì cơ bản:

- Trước Cách mạng Tháng Mười Nga: Trên cơ sở những di sản lí luận của C.Mác và Ph. Ăngghen, phân tích và tổng kết một cách nghiêm túc các sự kiện lịch sử diễn ra trong đời sống kinh tế - xã hội của hoàn cảnh lịch sử mới. C.Mác phát hiện và trình bày một cách có hệ thống những khái niệm, phạm trù khoa học phản ánh những quy luật, những thuộc tính bản chất chi phối sự vận động biến đổi của đời sống xã hội trong thời kỳ chuyên biến tất yếu từ CNTB lên CNXH và CN cộng sản trong các tác phẩm "Nhà nước và cách mạng", "Làm gì?", "Hai sách lược của Đảng xã hội dân chủ trong cách mạng dân chủ tư sản". Đó là:

+ Những lí luận về chính đảng kiểu mới của giai cấp công nhân.

+ Về cách mạng XHCN và chuyên chính vô sản

+ Về liên minh công - nông

+ Về sự chuyển biến cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới lên cách mạng XHCN

+ Về vấn đề dân tộc

+ Về vấn đề quốc tế ...

- Sau cách mạng Tháng Mười Nga: Với yêu cầu của công cuộc xây dựng chế độ mới, V.I.Lênin phân tích và làm rõ một số vấn đề trong các tác phẩm "Những nhiệm vụ trước mắt của chính quyền xô viết", "Bàn về cuộc cách mạng của chúng ta", "Nhiệm vụ của đoàn thanh niên" ... Đó là:

+ Nội dung, bản chất của thời kỳ quá đọ lên CNXH

+ Về mối quan hệ giữa phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc với phong trào đấu tranh giai cấp của giai cấp công nhân.

+ Về những vấn đề mang tính quy luật của cách mạng XHCN, xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc XHCN, về chính sách kinh tế mới.

+ Về cương lĩnh dân tộc ...

Do cống hiến to lớn của V.I.Lênin đối với sự phát triển lí luận của CN Mác, mà lí luận của Leenin kết hợp với CN Mác tạo thành học thuyết Mác - Leenin.

3. Sự vận dụng và phát trieenrCNXH KH từ sau khi V.I.Lênin từ trần đến nay .

Hơn 80 năm đã trôi qua kể từ sau khi V.I.Lênin từ trần, trong phong trào cộng sản và công nhân quốc tế đã trải qua nhiều thử thách to lớn. Các Đảng CS đã bảo vệ, phát triển sáng tạo những nguyên lí, những luận điểm có tính nguyên tắc của CNXHKH trong hoàn cảnh lịch sử mới và điều kiện cụ thể của mỗi nước. Dựa vào sự tổng kết, kinh nghiệm của nước mình các Đảng CS đã đóng góp vào các vấn đề cấp bách của thời đại, vạch ra những vấn đề mang tính quy luật của cuộc cách mạng XHCN và công cuộc xây dựng CNXH cũng như các vấn đề của quá trình cách mạng thế giới.

Trên cơ sở vận dụng sáng tạo và phát triển lí luận CNXH KH nên một sự thật không thể phủ nhận là Liên Xô và các nước XHCN anh em trong hệ thống XHCN đã đạt được những thành tựu to lớn trên nhiều mặt của đời sống xã hội. Trong đó thắng lợi vĩ đại nhất là đã đưa nhân loại thoát khỏi thảm họa phát xít, là tiền đề quan trọng nhất dẫn đến sự tan rả của CN thực dân cũ và mới, là sự hình thành và phát triển lứn mạnh của hệ thống XHCN thế giới trở thành lực lượng nòng cốt trong cuộc đấu tranh vì các mục tiêu cảu thời đại ngày nay trong suốt mấy thập kỷ.

Tuy nhiên, từ những năm 80 về sau, nhiều Đảng mắc phải nhiều sai lầm, khuyết điểm trong đó có vấn đề nhận thức. Đó là sự chậm trể phát triển lí luận, lí luận không theo kịp thực tiễn, lạc hậu nhưng lại chỉ đạo thực tiễn .v.v.. Trong cải tổ chức Đảng cũng lại phạm tiếp sai lầm trong nhận thức. Đó là từ bỏ CNXH KH, thực hiện đa nguyên chính trị và thừa nhận sự tồn tại đa đảng đối lập .v.v.. đã làm cho CNXH thực hiện ở một số nước sụp đổ, tạo thế bất lợi cho phong trào cộng sản. Những tổn thất đó hoàn toàn không phải là do sự sai lầm của CNXHKH.

4. Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta với sự vận dụng sáng tạo và phát triển CNXHKH

Đảng CSVN do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện cũng đã vận dụng sáng tạo các nguyên lí của CNXH KH những bài học kinh nghiệm của các đảng anh em, của chính bản thân cách mạng VN vào hoàn cảnh cụ thể của đất nước. CN Mac - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh đã và đang thực sự là nền tảng kim chỉ nam cho mọi hành động cách mạng nước ta trước kia trong quá trình xây dựng CNXH và bả vệ Tổ quốc XHCN hiện nay. Những đóng góp, bổ sung và phát triển cũng như sự vận dụng sáng tạo CNXH KH của Chủ tịch HCM và Đảng ta có thể tóm tắt trên một số vấn đề cơ bản sau:

- Độc lập dân tộc gắn liền với CNXH là một tính quy luật của cách mạng VN, trong điều kiện thời đại hiện nay.

- Kết hợp chặt chẽ ngay từ đầu đổi mới kinh tế với đổi mới chính trị, lấy đổi mới kinh tế làm trung tâm đồng thời từng bước đổi mới chính trị, đảm bảo giữ vững sự ổn định chính trị, tạo điều kiện và môi trường thuận lợi để đổi mới và phát triển kinh tế, xã hội.

- Xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN tăng cường vai trò quản lí của Nhà nước. Giải quyết đúng đắn mói quan hệ giữa tăng trưởng, phát triển kinh tế với bảo đảm tiến bộ và công bằng xã hội. Đây được xem như một nội dung cơ bản, thể hiến ự ưu việt của XHCN. Xây dựng phát triển kinh tế phải đi đôi với giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, đI đôI với bảo vệ môI trường sinh thái.

- Mở rộng và phát huy khối đại đoàn kết dân tộc, phát huy sức mạnh cảu mọi giai cấp và tầng lớp n/d, mọi thành phần dân tộc và tôn giáo, mọi công nhân VN ở trog nước hay ở nước ngoài, tạo cơ sở xã hội rộng lớn và thống nhất cho sự nghiệp xây dựng chế độ xã hội mới.

- Tranh thủ tối đa sự đồng tình, ủng hộ và giúp đỡ của n/d thế giới, khai thác mị khả năng có thể hợp tác nhằm mục tiêu xây dựng và phát triển đất nước theo định hướng XHCN , kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại.

- Giữ vững và tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng CS VN nhân tố quan trọng hàng đầu bảo đảm thắng lợi của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và quá độ lên CNXH ở VN, khâu then chốt để đảm bảo tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng là phảI coi trọng công tác xây dựng Đảng, nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng.