CTAN_SU 2009
CÂU HỎI
Câu 1: Căn cứ vào hoạt động của Nguyễn Ái Quốc từ 1920 đến 1930. Hãy chứng minh đây là giai đoạn Nguyễn Ái Quốc trực tiếp chuẩn bị cho việc thành lập ĐCS.
Câu 2: Trình bày quá trình ra đời và hoạt động của hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên? Ý nghĩa sự ra đời của tổ chức này?
Câu 3: Trình bày quá trình ra đời của 3 tổ chức Cộng sản ở Việt nam năm 1929 và ý nghĩa của sự ra đời đó.
Câu 4: Hội nghị thành lập Đảng 6/1/1930? Nêu nội dung ý nghĩa của chính cương vắn tắt, sách lược vắn tắt do Nguyễn Ái Quốc soạn thảo thông qua tại hội nghị thành lập Đảng.
Câu 5: Bằng những sự kiện lịch sử, anh (chị) hãy chứng minh Xô Viết Nghệ tĩnh là đỉnh cao của Phong trào cách mạng 1930 – 1931.
Câu 6: Chứng minh phong trào cách mạng 1936 – 1939 là cao trào Dân chủ diễn ra sôi nổi ở nước ta.
Câu 7: Trình bày chủ trương mới của Đảng Cộng sản Đông Dương qua các hội nghị hội nghị Ban Chấp hành TW ĐCS Đông Dương tháng 11/1939 và tháng 5/1941. (Tóm tắt 2 hội nghị này .)
Câu 8: Cao trào kháng Nhật cứu nước đã diễn ra sôi nổi ở nước ta như thế nào?
Câu 9: Trình bày diễn biến của cách mạng tháng Tám ở Việt Nam.
Câu 10: Sau cách mạng tháng Tám, Đảng, chính phủ dã có những biện pháp gì cùng dân ta giải quyết những khó khăn phức tạp đó?
Câu 11: Phân tích vì sao chúng ta phải kháng chiến? Tóm tắt chiến dịch Biên giới năm 1950.
Câu 12: Phong trào đồng khởi đã diễn ra sôi nổi như thế nào?
Câu 13: Quân và dân miền Nam đã đánh bại chiến tranh đặc biệt như thế nào?
Câu 14: Quân và dân miền Nam đã đứng lên chiến đấu chống lại Chiến tranh Cục bộ của Đế quốc Mỹ như thế nào?
Câu 15: Tóm tắt diễn biến chính cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975 qua các chiến dịch.
ĐÁP ÁN
Câu 1: Căn cứ vào hoạt động của Nguyễn Ái Quốc từ 1920 đến 1930. Hãy chứng minh đây là giai đoạn Nguyễn Ái Quốc trực tiếp chuẩn bị cho việc thành lập ĐCS.
Bài làm:
NAQ sinh ngày 19/5/1890 tại Làng Sen, xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Sinh ra vµ lín lªn trong hoµn c¶nh ®Êt níc bÞ thùc d©n Ph¸p x©m lîc vµ thèng trÞ, nh©n d©n ta trë thµnh n« lÖ, l¹i xuÊt th©n trong mét gia ®×nh nhµ nho yªu níc, ë mét quª h¬ng cã truyÒn thèng yªu níc vµ ®Êu tranh ®iÒu ®ã ®• nung nÊu lßng yªu níc th¬ng d©n cña ngêi thanh niªn NguyÔn TÊt Thµnh vÒ quyÕt t©m ra ®i t×m ®êng cøu níc. Rót kinh nghiÖm thÊt b¹i cña c¸c sÜ phu yªu níc ®¬ng thêi NAQ kh«ng ®i vÒ ph¬ng §«ng mµ ®i sang ph¬ng T©y - n¬i cã khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn víi mét nhËn thøc ®óng ®¾n lµ muèn ®¸nh ®uæi kÎ thï ph¶i biÕt râ kÎ thï ®ã. §iÒu nµy cã tÇm quan träng to lín ®Ó NAQ ®i ®Õn víi CN M - L sau nµy.
Ngµy 5/6/1911, NguyÔn TÊt Thµnh díi tªn V¨n Ba b¾t ®Çu ®i vµo cuéc sèng míi trªn tµu Latuts¬Trªvin b»ng nghÒ lµm phô bÕp, qu¸ tr×nh lao ®éng ®ã ®• biÕn ngêi thµnh c«ng nh©n. Trong qu¸ tr×nh t×m ®êng cøu níc tõ 1911 - 1918, NAQ ®• ®i nhiÒu n¬i ë ch©u ¸, ch©u ¢u, ch©u Mü vµ lµm nhiÒu nghÒ lao ®éng kh¸c nhau ®Ó kiÕm sèng vµ ho¹t ®éng CM v× vËy Ngêi cã dÞp tiÕp xóc víi phong trµo quÇn chóng ë nh÷ng níc ®ã, ®Ó tõ ®ã thÊy râ c¶nh bÊt c«ng tµn b¹o cña x• héi t b¶n, vµ v« cïng xóc ®éng tríc ®êi sèng khæ cùc cña g/c c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng c¸c níc kh«ng kÓ da tr¾ng, da vµng hay da ®en; ®ång thêi thÊy râ ë ®©u ngêi d©n mÊt níc còng bÞ khæ nhôc nh nhau, ë ®©u g/c c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng còng bÞ ¸p bøc bãc lét d• man. C¸c d©n téc thuéc ®Þa ®Òu cã mét kÎ thï kh«ng ®éi trêi chung lµ bän ®Õ quèc thùc d©n...Ngêi rót ra kÕt luËn quan träng vÒ b¹n vµ thï: ë ®©u nh©n d©n lao ®éng còng lµ b¹n vµ ë ®©u bän ®Õ quèc còng lµ kÎ thï. §©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò cã ý nghÜa chiÕn lîc kh«ng nh÷ng ®èi víi CMVN mµ cßn ®èi víi CM ë c¸c níc thuéc ®Þa kh¸c.
Cïng thêi gian nµy Ngêi cßn tham gia vµo cuéc ®Êu tranh ®ßi cho binh lÝnh vµ thî thuyÒn ViÖt Nam sím ®îc håi h¬ng. B¸c tham gia ho¹t ®éng trong phong trµo CN Ph¸p. N¨m 1919 Ngêi ra nhËp §¶ng x• héi Ph¸p - mét §¶ng tiÕn bé chñ tr¬ng chèng l¹i c¸c chÝnh s¸ch ¸p bøc bãc lét cña TDP ë thuéc ®Þa.
Ho¹t ®éng cã tiÕng vang m¹nh mÏ vµ ¶nh hëng s©u réng h¬n n÷a lµ sau chiÕn tranh TG 1 c¸c níc ®Õ quèc th¾ng trËn ®• häp Héi nghÞ ®Ó ph©n chia l¹i thÞ trêng TG ë Vecxay. Thay mÆt nh÷ng ngêi ViÖt Nam yªu níc ngµy 18/6/1919 NAQ ®• ®a B¶n yªu s¸ch 8 ®iÓm ®ßi quyÒn lîi cho nh©n d©n ViÖt Nam, ®ßi quyÒn tù do ng«n luËn, ®i l¹i, tÝn ngìng, héi häp, b×nh ®¼ng, quyÒn tù quyÕt... Ngêi ®• göi ®¨ng B¶n yªu s¸ch trªn b¸o "D©n chóng" cña §¶ng x• héi Ph¸p vµ in thµnh truyÒn ®¬n göi ®Õn c¸c ®oµn ®¹i biÓu c¸c níc. TÊt nhiªn bän ®Õ quèc kh«ng thÓ nµo ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu cña NAQ. Song b¶n yªu s¸ch lµ lêi nãi chÝnh nghÜa cña ®¹i biÓu ®Çu tiªn cho phong trµo gpdt ViÖt Nam trªn diÔn ®µn quèc tÕ. Ngêi ®• dòng c¶m ®øng lªn ®Êu tranh ®ßi nh÷ng quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña nh©n d©n ta ngay t¹i sµo huyÖt cña bän TDP. B¶n yªu s¸ch ®• bíc ®Çu v¹ch ra cho toµn TG biÕt nh÷ng téi ¸c cña bän ®Õ quèc Ph¸p ë ViÖt Nam, ®ång thêi ®• lµm cho g/c c«ng nh©n, c¸c tæ chøc b¾t ®Çu chó ý ®Õn t×nh h×nh ViÖt Nam díi ¸ch thèng trÞ cña ®Õ quèc Ph¸p.
Cuéc ®Êu tranh cña NAQ t¹i Héi nghÞ Vecxay lµ ®ßn tÊn c«ng trùc diÖn ®Çu tiªn cña nhµ CM trÎ tuæi ViÖt Nam vµo bän trïm ®Õ quèc. Tõ ®©y Ngêi rót ra mét bµi häc quan träng ®ã lµ: nh÷ng tuyªn bè vÒ tù do, d©n chñ cña bän ®Õ quèc chØ lµ nh÷ng lêi ®êng mËt cèt ®Ó lõa bÞp c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc. V× vËy, muèn ®îc ®éc lËp vµ tù do, c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc ph¶i tr«ng cËy tríc hÕt vµo lùc lîng cña b¶n th©n m×nh, ngêi ViÖt Nam ph¶i tù gi¶i phãng lÊy m×nh. Vµ "chØ cã gi¶i phãng g/c v« s¶n th× míi gi¶i phãng ®îc d©n téc, c¶ hai cuéc gi¶i phãng nµy chØ cã thÓ lµ sù nghiÖp cña chñ nghÜa céng s¶n cña c¸ch m¹ng thÕ giíi". KÕt luËn Êy cã gi¸ trÞ lý luËn vµ thùc tiÔn rÊt lín, nã soi s¸ng con ®êng ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña nh©n d©n ta vµ nh©n d©n c¸c níc thuéc ®Þa kh¸c.
Sau CMT10 Nga thµnh c«ng, phong trµo céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ ph¸t triÓn m¹nh mÏ. §Çu n¨m 1919, Lªnin vµ nh÷ng ngêi theo chñ nghÜa M¸c häp ®¹i héi ë Matxc¬va, thµnh lËp Quèc tÕ ba tøc lµ Quèc tÕ céng s¶n. §©y lµ nh÷ng sù kiÖn träng ®¹i cã t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi phong trµo CMTG vµ c¸c chiÕn sÜ chèng ¸p bøc trong ®ã cã NAQ.
Th¸ng 7/1920 NAQ ®äc ®îc "S¬ th¶o lÇn thø nhÊt luËn c¬ng vÒ vÊn ®Ò d©n téc vµ thuéc ®Þa" cña Lªnin trong ®ã kh¼ng ®Þnh lËp trêng kiªn quyÕt ñng hé phong trµo gpdt ë c¸c níc ph¬ng §«ng cña QTCS. LuËn c¬ng cña Lªnin ®• mang ®Õn cho Ngêi mét nguån ¸nh s¸ng chãi läi. Ngêi rÊt ®çi c¶m ®éng vµ vui mõng kh«n xiÕt, thÊy ®ã lµ "c¸i cÇn thiÕt cho chóng ta, lµ con ®êng gi¶i phãng cho chóng ta". Ngêi kh¼ng ®Þnh "chñ nghÜa M - L... kh«ng nh÷ng lµ c¸i "cÈm nang" thÇn kú, kh«ng nh÷ng lµ c¸i kim chØ nam, mµ cßn lµ mÆt trêi soi s¸ng con ®êng chóng ta ®i tíi th¾ng lîi cuèi cïng, ®i tíi chñ nghÜa x• héi vµ chñ nghÜa céng s¶n". Cã thÓ nãi LuËn c¬ng cña Lªnin ®• chØ râ cho NAQ con ®êng dµnh ®éc lËp vµ tù do cho ®ång bµo ®• cã t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi nhËn thøc vµ chuyÓn biÕn t tëng cña NAQ. Tõ ®©y Ngêi hoµn toµn tin theo Lªnin vµ QTCS - niÒm tin Êy lµ c¬ së t tëng ®Ó Ngêi v÷ng bíc ®i theo con ®êng CM triÖt ®Ó cña CN M - L.
Ngµy 25/12/1920, t¹i ®¹i héi cña §¶ng x• héi Ph¸p häp ë Tua, víi c¬ng vÞ lµ ®¹i biÓu chÝnh thøc vµ duy nhÊt cña c¸c níc thuéc ®Þa vµ còng lµ ngêi ViÖt Nam ®Çu tiªn tham dù ®¹i héi cña mét chÝnh ®¶ng Ph¸p. NAQ ®• bá phiÕu t¸n thµnh gia nhËp Quèc tÕ ba vµ trë thµnh mét trong nh÷ng ngêi tham gia s¸ng lËp §¶ng céng s¶n Ph¸p.
Sù kiÖn NAQ tham gia s¸ng lËp §CSP vµ lµ ngêi céng s¶n ViÖt Nam ®Çu tiªn ®• ®¸nh dÊu bíc nh¶y vät vÒ chÊt trong qu¸ tr×nh chuyÓn biÕn t tëng cña NAQ. NAQ ®• ®Õn víi CN M - L, ®äc nã, tiÕp thu nã vµ biÕn thµnh lÏ sèng, lý tëng cña b¶n th©n vµ cña d©n téc. Tõ mét ngêi yªu níc ch©n chÝnh Ngêi ®• trë thµnh mét ngêi céng s¶n, Ngêi ®• t×m ra con ®êng CM ®óng ®¾n cho nh©n d©n ViÖt Nam: con ®êng theo CN M - L, con ®êng kÕt hîp ®Êu tranh gpdt víi gi¶i phãng ngêi lao ®éng: "muèn cøu níc vµ gi¶i phãng d©n téc kh«ng cã con ®êng nµo kh¸c, con ®êng CMVS".
NÕu nh cuéc ®Êu tranh cña Ngêi trong Héi nghÜ Vec xay n¨m 1919 míi lµ ph¸t ph¸o hiÖu thøc tØnh nh©n d©n ta trong sù nghiÖp ®èi tîng chèng thùc d©n Ph¸p th× sù kiÖn Ngêi ®äc b¶n S¬ th¶o cña Lªnin vµ trë thµnh ngêi céng s¶n ®Çu tiªn ®• c¾m mèc më ®êng gi¶i quyÕt cuéc khñng ho¶ng vÒ ®êng lèi gi¶i phãng d©n téc ViÖt Nam.
Tõ khi trë thµnh chiÕn sÜ céng s¶n vµ t×m ra con ®êng cøu níc ®óng ®¾n cho d©n téc ®ã lµ con ®êng ®i theo häc thuyÕt M¸c - Lªnin, NAQ ®• tÝch cùc truyÒn b¸ CN M - L vµo ViÖt Nam kÕt hîp víi phong trµo CN, phong trµo yªu níc ®Ó chuÈn bÞ vÒ t tëng, chÝnh trÞ vµ tæ chøc cho viÖc thµnh lËp §CSVN.
N¨m 1921 ®îc sù gióp ®ì cña §CSP Ngêi ®• cïng víi nh÷ng nhµ yªu níc thuéc ®Þa Ph¸p ®• lËp ra "Héi liªn hiÖp c¸c d©n téc thuéc ®Þa" ®Ó ®oµn kÕt c¸c lùc lîng CM chèng CNTD, th«ng qua tæ chøc ®ã mµ ®em CN M - L ®Õn víi c¸c d©n téc thuéc ®Þa. §©y lµ mét h×nh thøc mÆt trËn thèng nhÊt cña nh©n d©n c¸c níc thuéc ®Þa, nh»m ®Êu tranh chèng chñ nghÜa ®Õ quèc, v× ®éc lËp vµ tù do cña c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc.
§Ó ®Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn, n¨m 1922, tê b¸o "Ngêi cïng khæ" do Ngêi lµm chñ nhiÖm kiªm chñ bót ®• v¹ch trÇn chÝnh s¸ch ®µn ¸p, bãc lét d• man cña chñ nghÜa ®Õ quèc nãi chung vµ cña ®Õ quèc Ph¸p nãi riªng, thøc tØnh c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc næi dËy ®Êu tranh tù gi¶i phãng. Ngêi cßn viÕt nhiÒu bµi cho c¸c b¸o "Nh©n ®¹o" (cña §CSP), b¸o "§êi sèng c«ng nh©n" (cña Tæng liªn ®oµn lao ®éng Ph¸p)... §Æc biÖt, trong thêi gian nµy, Ngêi ®• viÕt t¸c phÈm næi tiÕng "B¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n Ph¸p". C¸c ho¹t ®éng cña Ngêi ®• x©y dùng mèi quan hÖ g¾n bã gi÷a nh÷ng ngêi céng s¶n vµ nh©n d©n lao ®éng Ph¸p víi c¸c níc thuéc ®Þa vµ phô thuéc.
C¸c s¸ch b¸o nµy mÆc dï bÞ nhµ cÇm quyÒn Ph¸p cÊm nhng vÉn bÝ mËt ®îc ®a vÒ ViÖt Nam g©y ¶nh hëng to lín. Nh©n d©n ta tríc hÕt lµ nh÷ng ngêi tiÓu t s¶n trÝ thøc yªu níc tiÕn bé nhê ®äc s¸ch b¸o ®ã hiÓu râ h¬n b¶n chÊt cña CN§Q nãi chung, ®Õ quèc Ph¸p nãi riªng, hiÓu ®îc CMT10 Nga vµ ®• híng vÒ CN M- L. Nh÷ng s¸ch b¸o Êy ®îc ®a vÒ ViÖt Nam ®óng lóc phong trµo d©n téc d©n chñ ë ViÖt Nam ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn m¹nh cµng cã thªm ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ®i s©u vµo c¸c tÇng líp nh©n d©n, ph¸t huy ¶nh hëng tÝch cùc s©u réng.
Gi÷a n¨m 1923 Ngêi tõ Ph¸p sang Liªn X« dù Héi nghÞ Quèc tÕ n«ng d©n (10/1923) vµ ®îc bÇu vµo Ban chÊp hµnh héi. Sau ®ã, Ngêi ë l¹i Liªn X« mét thêi gian võa nghiªn cøu häc tËp, lµm viÖc ë Quèc tÕ céng s¶n, viÕt bµi cho b¸o "Sù thËt" cña §CSLX, "T¹p chÝ th tÝn quèc tÕ" - c¬ quan ng«n luËn cña QTCS. Ngêi t×m hiÓu chÕ ®é X« ViÕt nghiªn cøu kinh nghiÖm tæ chøc §¶ng kiÓu míi cña Lªnin vÒ c¸c vÊn ®Ò d©n téc vµ thuéc ®Þa ®Æc biÖt t¹i §¹i héi QTCS lÇn V (1924) NAQ ®• tr×nh bµy b¶n tham luËn vÒ vÊn ®Ò d©n téc vµ thuéc ®Þa, ®• nªu lªn nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n vÒ chiÕn lîc CM gpdt. Thêi kú nµy Ngêi cßn tiÕp tôc ph¸t triÓn thªm vÒ t tëng CM gpdt. TÊt c¶ c¸c bµi viÕt cña Ngêi ®• vò trang cho nh÷ng ngêi yªu níc ViÖt Nam nhiÒu quan ®iÓm.ThÊm nhuÇn quan ®iÓm cña Lªnin, Ngêi kh¼ng ®Þnh c¸ch m¹ng thuéc ®Þa ph¶i ®îc ®Æt ngang víi c¸ch m¹ng v« s¶n ë chÝnh quèc. Nh÷ng quan ®iÓm ®ã cña NAQ ®îc h×nh thµnh díi ¸nh s¸ng cña CN M - L, ®îc truyÒn b¸ vµo ViÖt Nam ®• chuÈn bÞ vÒ t tëng vµ chÝnh trÞ cho viÖc thµnh lËp §CSVN.
§Õn th¸ng 12/1924, tõ Liªn X« vÒ Trung Quèc, NAQ lÊy tªn lµ LÝ Thôy, t¹i ®©y Ngêi ®• t×m hiÓu ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc CMVN. Ngêi ®• thÊy râ nhîc ®iÓm cña nh÷ng ngêi l•nh ®¹o c¸c tæ chøc Êy lµ kh«ng hiÓu chÝnh trÞ l¹i cµng kh«ng hiÓu vÒ tæ chøc quÇn chóng. Ngêi ®• më líp huÊn luyÖn ë Qu¶ng Ch©u. NAQ ®• ®µo t¹o ®îc 300 häc viªn sau lªn tíi 1700 häc viªn, Ngêi d¹y vÒ lý luËn vµ ph¬ng ph¸p lµm CM cho ngêi VN. Trªn c¬ së m«n huÊn luyÖn nµy, th¸ng 6/1925 Ngêi ®• s¸ng lËp ra héi VNCM thanh niªn t¹i Qu¶ng Ch©u, Trung Quèc. §©y lµ tæ chøc tiÒn th©n cña §¶ng, cã céng s¶n §oµn lµm nßng cèt, cã tuÇn b¸o thanh niªn lµm c¬ quan ng«n luËn. Môc ®Ých cña Héi lµ truyÒn b¸ CN Mac.Lªnin vµo phong trµo c«ng nh©n, ptrµo yªu níc, chuÈn bÞ cho nh÷ng ®iÒu kiÖn t tëng, chÝnh trÞ vµ tæ chøc cho sù ra ®êi cña §¶ng CS ë níc ta.
Cïng thêi gian nµy th¸ng 7/1925 Ngêi cßn s¸ng lËp ra "Héi liªn hiÖp c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc ë ¸ §«ng" cã quan hÖ chÆt chÏ víi Héi VNCMTN.
§Çu n¨m 1827, nh÷ng bµi gi¶ng cña NAQ t¹i c¸c líp huÊn luyÖn chÝnh trÞ ë Qu¶ng Ch©u ®îc xuÊt b¶n thµnh s¸ch "§êng K¸ch mÖnh". Môc ®Ých cña s¸ch lµ ®Ó nãi cho ®ång bµo ta biÕt râ :"V× sao chóng ta muèn sèng th× ph¶i c¸ch mÖnh. V× sao c¸ch mÖnh lµ viÖc chung cña d©n chóng chø kh«ng ph¶i viÖc cña mét hai ngêi. §em lÞch sö c¸ch mÖnh c¸c níc lµm g¬ng cho chóng ta soi. §em phong trµo thÕ giíi nãi cho ®ång bµo ta râ. Ai lµ b¹n ta? Ai lµ thï ta? C¸ch mÖnh th× ph¶i lµm thÕ nµo?". Th«ng qua t¸c phÈm nµy còng thÓ hiÖn môc ®Ých gi¸o dôc cña Ngêi. T¸c phÈm cßn chØ râ vÒ ®éng lùc cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam: c«ng n«ng lµ gèc c¸ch m¹ng, cßn häc trß, nhµ bu«n nhá, ®iÒn chñ nhá lµ bÇu b¹n cña c«ng n«ng. T¸c phÈm nhÊn m¹nh tÇm quan träng cña ®¹i ®oµn kÕt quèc tÕ trong cuéc ®Êu tranh chèng kÎ thï chung vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸ch m¹ng thuéc ®Þa víi c¸ch m¹ng v« s¶n thÕ giíi. Nh©n tè quyÕt ®Þnh th¾ng lîi cña CMVN lµ sù l•nh ®¹o cña §¶ng theo CN M - L.
B¸o "Thanh niªn" vµ s¸ch "§êng c¸ch mÖnh" lµ c¬ së lý luËn c¸ch m¹ng ®ång thêi ®• vò trang lý luËn CM cho c¸c c¸n bé cña Héi VNCMTN cã gi¸ trÞ gi¸o dôc lßng yªu níc s©u s¾c ®èi víi thanh niªn, ®èi víi CM quÇn chóng níc ta thêi kú ®ã theo néi dung míi: cøu níc g¾n liÒn víi CM. V× vËy mµ tæ chøc VNCMTN ph¸t triÓn rÊt nhanh chãng. N¨m 1928 cã gÇn 300 héi viªn ®Õn n¨m 1929 ®• t¨ng lªn 1700 héi viªn.
Héi VNCMTN lµ mét tæ chøc CM theo t tëng CMVS ®©y lµ mét tæ chøc cã tÝnh qu¸ ®é nh»m chuÈn bÞ cho viÖc thµnh lËp §¶ng céng s¶n vÒ sau. Tõ viÖc n¾m v÷ng ®Æc trng cña líp thanh niªn nhÊt lµ thanh niªn häc sinh - sinh viªn, tiÓu t s¶n, trÝ thøc - mét lùc lîng yªu níc nhiÖt t×nh tha thiÕt víi ®éc lËp tù do cña d©n téc vµ nh¹y c¶m víi c¸c trµo lu t tëng tiÕn bé cña thêi ®¹i. Ngêi ®• tuyªn truyÒn gi¸o dôc, vËn ®éng hä ®i tõ CN yªu níc ®Õn CN céng s¶n. Tõ mét héi thanh niªn yªu níc vµ CM tiÕn lªn tæ chøc thµnh §¶ng céng s¶n lµ mét s¸ng t¹o ®éc ®¸o trong c«ng cuéc tuyªn truyÒn, tæ chøc CM cña NAQ.
Sau thêi gian ë Trung Quèc, tõ 1927 - 1929 B¸c tõ Trung Quèc trë l¹i Nga sang §øc råi vÒ Th¸i Lan. Ngêi ®• x©y dùng c¬ së CM trong kiÒu bµo nhng Ngêi vÉn tiÕp tôc chuÈn bÞ ë trong níc. Tõ cuèi n¨m 1928, víi phong trµo "v« s¶n hãa" Héi VNCMTN ®• ®a héi viªn vµo c¸c nhµ m¸y, hÇm má, ®ån ®iÒn... ®Ó tù rÌn luyÖn vµ truyÒn b¸ CN M - L vµo ViÖt Nam ®• gãp phÇn kÕt hîp CN M - L vµo phong trµo CN vµ phong trµo yªu níc. Mét ®éi ngò nh÷ng ngêi CM kiÓu míi do NAQ ®µo t¹o ®• trëng thµnh. Ho¹t ®éng cña Héi VNCMTN ®• g©y tiÕng vang to lín, ¶nh hëng tíi c¶ c¸c tæ chøc yªu níc kh¸c (T©n ViÖt chuyÓn dÇn ho¹t ®éng cña m×nh theo khuynh híng céng s¶n chñ nghÜa) lµm cho phong trµo CN, n«ng d©n, tiÓu t s¶n vµ c¸c tÇng líp nh©n d©n kh¸c ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó thµnh lËp chÝnh ®¶ng M¸c xÝt ë §D ®• dÇn dÇn h×nh thµnh ®ã lµ sù ra ®êi cña ba tæ chøc céng s¶n.
Nh vËy, NAQ lµ ngêi ViÖt Nam ®Çu tiªn du nhËp CN M - L vµo sù nghiÖp cña nh©n d©n ta. Ngêi ®• më ra kØ nguyªn míi trong phong trµo gpdt ViÖt Nam: kØ nguyªn cña CN yªu níc kÕt hîp víi CNXH. Ngêi ®• chÊm døt thêi kú mß mÉm ch©n lý cøu níc vµ më ra thêi kú CMVN ®i vµo ph¬ng híng ®óng ®¾n, hßa nhÞp víi phong trµo CMTG. Xu híng cña CMTG tõ sau CMT10 lµ CMVS ®ång thêi më ra thêi kú ph¸t triÓn nh¶y vät trong cuéc vËn ®éng gpdt cña nh©n d©n ta trùc tiÕp chuÈn bÞ vÒ t tëng chÝnh trÞ, tæ chøc cho viÖc thµnh lËp §CSVN.
Cã thÓ nãi ho¹t ®éng truyÒn b¸ CN M - L cña l•nh tô NAQ vÒ ViÖt Nam ®• lµm cho phong trµo CMVN ®Æc biÖt lµ phong trµo c«ng nh©n ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Bän ®Õ quèc vµ tay sai ®iªn cuång chèng ph¸ CM: chóng cho më toµ ®¹i h×nh ®Ó xö nh÷ng ngêi CM (th¸ng 10/1929) phiªn toµ ®Æc biÖt t¹i Vinh ®• xö 45 chiÕn sÜ cña Héi VNCMTN vµ tuyªn bè tö h×nh v¾ng mÆt NAQ, TrÇn Phó.
Cïng lóc ®ã ë níc ta ®• xuÊt hiÖn 3 tæ chøc céng s¶n ho¹t ®éng riªng rÏ, c«ng kÝch lÉn nhau, tranh giµnh quÇn chóng nÕu kÐo dµi sÏ ¶nh hëng tíi sù ph¸t triÓn chung cña phong trµo vµ cã nguy c¬ d©n tíi sù chia rÏ lín. Yªu cÇu kh¸ch quan bøc thiÕt lóc bÊy giê lµ lËp ra mét §¶ng duy nhÊt cña g/c CN ®Ó l•nh ®¹o phong trµo.
NAQ ®• ch¨m chó theo dâi t×nh h×nh vµ ®îc sù ñy nhiÖm cña QTCS Ngêi tõ Th¸i Lan trë vÒ Trung Quèc triÖu tËp héi nghÞ ®¹i biÓu c¸c tæ chøc céng s¶n ®Ó thµnh lËp mét §¶ng duy nhÊt ë ViÖt Nam. Tõ ngµy 3/2 ®Õn 7/2/1930 t¹i Cöu Long gÇn H¬ng C¶ng (Trung Quèc) ®• diÔn ra Héi nghÞ bµn vÒ viÖc hîp nhÊt thµnh lËp §CSVN. Díi sù chñ tr× cña NAQ vµ tríc nh÷ng lý lÏ ®Çy søc thuyÕt phôc cña Ngêi c¸c ®¹i biÓu ®• nhÊt trÝ bá mäi thµnh kiÕn xung ®ét thµnh thËt hîp t¸c ®Ó thèng nhÊt c¸c tæ chøc céng s¶n thµnh mét §¶ng duy nhÊt lµ §CSVN. §ång thêi Héi nghÞ còng th¶o luËn vµ th«ng qua "ChÝnh c¬ng v¾n t¾t", "S¸ch lîc v¾n t¾t", §iÒu lÖ, ch¬ng tr×nh tãm t¾t cña §¶ng do NAQ so¹n th¶o. Cuèi Héi nghÞ NAQ ra lêi kªu gäi nh©n viÖc thµnh lËp §CSVN. Nh÷ng tµi liÖu ®ã hîp thµnh C¬ng lÜnh chÝnh trÞ ®Çu tiªn cña §CSVN. Tuy cßn v¾n t¾t song ®©y lµ mét c¬ng lÜnh gpdt ®óng ®¾n vµ s¸ng t¹o.
Héi nghÞ hîp nhÊt mang tÇm vãc lÞch sö cña mét ®¹i héi thµnh lËp §¶ng. Th¾ng lîi cña Héi nghÞ ®• tá râ tµi trÝ th«ng minh, n¨ng lùc tæ chøc, uy tÝn to lín cña l•nh tô NAQ ®èi víi nh÷ng ngêi céng s¶n vµ toµn thÓ d©n téc ViÖt Nam. Sù ra ®êi cña §¶ng lµ mét sù chuÈn bÞ tÊt yÕu cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh cho nh÷ng bíc ph¸t triÓn nh¶y vät míi trong lÞch sö tiÕn hãa cña d©n téc ViÖt Nam.
Nh vËy, nh÷ng d÷ kiÖn trªn ®©y ®• gióp chóng ta kh¼ng ®Þnh r»ng NAQ lµ ngêi cã c«ng lao to lín trong viÖc s¸ng lËp ra §¶ng ta. Ngêi kh«ng chØ t×m ra con ®êng cøu níc ®óng ®¾n, ra søc truyÒn b¸ Cn M - L vµo ViÖt Nam kÕt hîp víi phong trµo CN, phong trµo yªu níc ®Ó chuÈn bÞ mäi mÆt vÒ t tëng, chÝnh trÞ, tæ chøc cho viÖc thµnh lËp §¶ng mµ cßn ®øng ra triÖu tËp Héi nghÞ thèng nhÊt thµnh c«ng vµ v¹ch ra ®êng lèi CM ®óng ®¾n cho d©n téc ta.
Câu 2: Trình bày quá trình ra đời và hoạt động của hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên? Ý nghĩa sự ra đời của tổ chức này?
Bài làm:
* Hoàn cảnh ra đời:
- Hoàn cảnh thế giới tác động vào CMVN
+ CMT10 Nga 1917 thành công đã soi sáng con đường CMVS cho nhân dân lao động và các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới.
+ Dưới ánh sáng của CMT10 phong trào giải phóng dân tộc và phong trào công nhân các nước phát triển mạnh mẽ từ Âu sang Á, Mỹ, Phi đồng thời giai cấp công nhân nhiều nước đã bước lên vũ đài chính trị.
+ Sau CMT10, giai cấp công nhân thế giới đã tập hợp nhau lại, T3/1919 thành lập nên QTCS3, và Quốc tế đã trở thành cơ quan lãnh đạo tối cao của phong trào CMVS và CM giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa trên toàn thế giới.
+ Sau CMT10 dưới sự lãnh đạo của QTCS, Đảng CS của một số nước ra đời, Đức (1/1919), Anh (8/1920), Inddonexxia (8/1920), Mỹ (1920), Trung Quốc (7/1921), Pháp (12/1920).Những chuyển biến mới của tình hình thế giới nói trên đã tác động sâu sắc đến VN.
- Hoàn cảnh trong nước:
+ VN dưới sự thống trị của đế quốc Phong kiến, Nhân dân Việt Nam chịu sự bóc lột trực tiếp của chính sách khai thác thuộc địa lần 2 của Đế quốc Pháp, bị bóc lột nặng nề dẫn đến mâu thuẫn dân tộc và mâu thuẫn giai cấp của CMVN lên cao.
+ các Phong trào đấu tranh của các tầng lớp XH trong nước sôi nổi nhưng các phong trào chưa tìm được cho mình đường lối CM đúng đắn phù hợp và vẫn chưa tìm được giai cấp tiên tiến lãnh đạo, VN vẫn khủng hoảng về đường lối, khủng hoảng về giai cấp lãnh đạo CM.
+ Ở Việt Nam ở thời điểm này, phong trào công nhân, phong trào yêu nước diễn ra sôi nổi đòi hỏi phải có 1 tổ chức cách mạng lãnh đạo.
+ Trong lúc đó ở Việt Nam đã có các tổ chức của công nhân như công hội đỏ (1920), Đảng lập hiến của Tư sản (1923), Việt Nam nghĩa đoàn (1/1924), Tâm tâm xã của thanh niên, nhưng các tổ chức này chỉ có tác động đến phong trào cách mạng mà chưa lãnh đạo được phong trào CM đang sôi nổi ở nước ta.
+ Vào thời điểm này, NAQ sau khi tìm được con đường cứu nước người quyết tâm biến lý luận CM thành hiện thực CMVN, theo người phải đưa vào VN lý luận chủ nghĩa M – L bằng 2 cách qua sách báo và qua thành lập ra 1 tổ chức cách mạng , do điều kiện giác ngộ lý luận của dân ta nên sáng lập ra 1 tổ chức gần giống như cộng sản nhưng chưa phải là cộng sản để làm nhiệm vụ truyền bá lý luận CM M – L và gây dựng cơ sở CM trong nước rồi sáng lập ra Đảng sau.
*Quá trình ra đời:
Th¸ng 11 -1924 NAQ rêi Liªn X« ®i Qu¶ng ch©u Trung quèc, t¹i Qu¶ng ch©u Nguyễn Ái Quốc mở lớp huấn luyện đào tạo cán bộ. Đa số học viên là thanh niªn, học sinh, trí thức. Họ “học làm cách mạng, học cách hoạt động bí mật”. Phần lớn số học viên đó sau khi học xong “bí mật về nước truyền bá lí luận giải phóng dân tộc và tổ chức nhân dân”. Một số người được gửi sang học tại Trường Đại học Phương Đông ở Mátxcơva (Liên Xô) hoặc trường Quân Sự Hoàng Phố (Trung Quốc).
Nguyễn Ái Quốc lựa chọn một số thanh niên tích cực trong Tâm tâm xã để tổ chức thành nhóm Cộng sản đoàn gồm 9 hội viên (2- 1925).
Tháng 6 năm 1925, NAQ thµnh lËp ra tæ chøc yªu níc c¸ch m¹ng, lÊy tªn lµ Hội ViÖt Nam thanh niªn c¸ch m¹ng Trong ®ã cã tæ chøc h¹t nh©n lµ céng s¶n ®oµn, sau khi ra đời Hội công bố chương trình, điều lệ thể hiện rõ lập trường chính trị cùng nguyên tắc và hoạt động của hội. Hội Việt Nam cách mạng thanh niên thành lập nhằm tổ chức và lãnh đạo quần chúng đoàn kết lại, kịch liệt tranh đấu để đánh đổ đế quốc chủ nghĩa Pháp và tay sai để tự cứu lấy mình.
Cơ quan lãnh đạo cao nhất của Hội là Tổng bộ, trong đó có Nguyễn Ái Quốc, Hồ Tùng Mậu, Lê Hồng Sơn. Trụ sở của Hội lúc đầu đặt tại Quảng Châu đến năm 1928 chuyển sang Hồng Kông (Trung Quốc).
*Hoạt động của Hội:
Báo “Thanh niên” là cơ quan ngôn luận của Hội do Nguyễn Ái Quốc sáng lập. Sè b¸o ®Çu tiªn ra ngµy 21-6-25 ®©y lµ tê b¸o c¸ch m¹ng ®Çu tiªn cña ViÖt Nam nã ®ãng vai trß quan träng trong viÖc tuyªn tuyÒn Chñ nghÜa M¸c- Lªnin vµo ViÖt Nam .
Héi thanh niªn ®• ®Ò ra môc tiªu ®Êu tranh lµ ®¸nh ®uæi Thùc d©n Ph¸p,®¸nh ®æ chÕ ®é phong kiÕn thµnh lËp chÝnh quyÒn c«ng-n«ng-binh.
Ho¹t ®éng quan träng ®Çu tiªn cña héi lµm ë líp huÊn luyÖn chÝnh trÞ tại số nhà 13/I đường Văn Minh, do NAQ phô tr¸ch nh»m båi dìng lý luËn chÝnh trÞ cho héi viªn thanh niªn yªu níc ViÖt Nam trë thµnh nh÷ng chiÕn sÜ céng s¶n. Số lượng ban đầu 75 người, năm 1928 Hội có gần 300 hội viên, đến năm 1929 có khoảng 17000 hội viên. Năm 1930 Hội đã xây dựng tổ chức cơ sở của mình hầu khắp cả nước. Các kì bộ Trung kì, Bắc Kì, Nam kì của Hội lần lượt ra đời. Hội còn xây dựng cơ sơ trong Việt Kiều ở Xiêm (Thái Lan). Năm 1926, cơ sở đầu tiên của Hội được xây dựng ở tỉnh Phi Chịt, sau đó phát triển đến các tỉnh U Đon, Na Khon…
Sau khi kÕt thóc kho¸ häc mét sè häc viªn u tó ®îc cö sang häc tiÕp cao h¬n ë Liªn X« trong trêng ®¹i häc Ph¬ng Đ«ng mang tªn Lªnin cña quèc tÕ céng s¶n. Mét sè häc viªn u tó kh¸c ë l¹i häc tiÕp trong trêng qu©n sù Hoµng Phè Trung Quèc. Sè cßn l¹i lÇn lît vÒ níc ®i vµo phong trµo “V« s¶n ho¸” trong nh÷ng n¨m 1928-1929.
Đầu N¨m 1927: Nh÷ng bµi gi¶ng cña NAQ t¹i c¸c kho¸ chÝnh trÞ ë Qu¶ng ch©u ®îc tËp hîp l¹i, in thµnh Tác phẩm thø hai lµ §êng K¸ch mÖnh cuèn s¸ch nµy ®• v¹ch ra ph¬ng híng c¬ b¶n vÒ chiÕn lược vµ s¸ch lîc c¸ch m¹ng gåm 4 ®iÓm:
+ C¸ch m¹ng lµ sù nghiÖp chung cña quÇn chóng ph¶i tæ chøc ®éng viªn , l•nh ®¹o quÇn chóng ®Êu tranh, ®¸nh ®æ c¸c giai cÊp bãc lét.
+ §éng lùc cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam lµ giai cÊp c«ng nh©n vµ n«ng d©n c«ng nh©n vµ n«ng d©n lµ gèc cña c¸ch m¹ng.
+CMVN lµ mét bé ph©n cña c¸ch m¹ng thÕ giíi cho nªn ph¶i ®oµn kÕt víi c¸ch m¹ng thÕ giíi.
+Nh©n tè quyÕt ®Þnh th¾ng lîi cña ViÖt Nam lµ sù l•nh ®¹o cña 1 ®¶ng (c¸ch m¹ng theo chñ nghÜa M¸c - Lªnin).
Báo “Thanh niên” và sách “Đường Kách mệnh” đã trang bị lí luận giải phóng dân tộc cho cán bộ của Hội Việt Nam cách mạng thanh niên để tuyên truyền cho giai cấp công nhân và các tầng lớp nhân dân Việt Nam.
Tõ cuối n¨m 1928 trë ®i khi cã chñ tr¬ng v« s¶n ho¸ th× nhiÒu c¸n bé cña héi TN ®• ®i vµo c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp, c¸c hÇm má ®ån ®iÒn cùng lao động và sống với công nhân để tuyên truyền và vận động cách mạng. Phong trào quần chúng phát triển mạnh mẽ.
*Ý nghĩa:
Hội Thanh niên tổ chức tiền Mácxít đầu tiên ở nước ta,
Héi Thanh niên lµ mét tæ chøc yªu níc cña c¸ch m¹ng ®• ho¹t ®éng theo khuynh híng t tëng c¸ch m¹ng v« s¶n. §©y lµ mét tæ chøc cã khuynh híng qu¸ ®é tõ yªu níc sang céng s¶n viÖc thµnh lËp héi tn lµ sù chuÈn bÞ cho §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ra ®êi n¨m 1930 ®ã lµ tiÒn th©n cña §¶ng.
Đây là tổ chức thanh niên nhạy cảm với trào lưu tư tưởng tiến bộ nhạy cảm đã tuyên truyền, tổ chức giáo dục, giác ngộ vận động và tổ chức họ đi từ CM yêu nước đến CM cộng sản, đó là 1 sáng tạo độc đáo của Nguyễn Ái Quốc.
Sự ra đời của Hội VNCMTN đã thúc đẩy tổ chức CM, tổ chức cộng sản và phong trào yêu nước trong nước ra đời và hoạt động.
Câu 3: Trình bày quá trình ra đời của 3 tổ chức Cộng sản ở Việt nam năm 1929 và ý nghĩa của sự ra đời đó.
Bài làm:
*Quá trình ra đời của 3 tổ chức cộng sản ở Việt Nam năm 1929.
N¨m 1929, Phong trµo đấu tranh cña c«ng nh©n, n«ng d©n, tiÓu t s¶n vµ c¸c tÇng líp nh©n d©n yªu níc kh¸c ph¸t triÓn, kÕt thµnh mét lµn sang d©n téc d©n chñ ngµy cµng lan réng.
Cuèi th¸ng 3/1929, víi sù nh¹y c¶m vÒ chÝnh trÞ, mét sè héi viªn tiªn tiÕn cña Héi VNCMTN ë B¾c K× häp t¹i nhµ sè 5D Phè Hµm Long (Hµ Néi) lËp ra chi bé céng s¶n ®Çu tiªn ë ViÖt Nam gåm 7®/c (Ng« Gia Tù, NguyÔn §øc C¶nh, §ç Ngäc Du, TrÞnh §×nh Cöu, TrÇn V¨n Cung, D¬ng H¹c §Ýnh, NguyÔn Tu©n). chi bé më réng cuéc vËn ®éng ®Ó thµnh lËp mét §¶ng Céng s¶n nh»m thay thÕ cho Hội Việt nam cách mạng thanh niên.
Tõ ngµy 1 ®Õn 9/5/1929 §¹i héi lÇn thø nhÊt cña Héi ViÖt Nam C¸ch m¹ng Thanh niªn häp t¹i H¬ng C¶ng (Trung Quèc). T¹i §¹i Héi, ®oµn ®¹i biÓu B¾c k× ®Æt vÊn ®Ò thµnh lËp ngay §CS ®Ó thay thÕ Hội Việt nam cách mạng thanh niên, song ko ®îc chÊp nhËn nªn ®• bá §¹i Héi VÒ níc
§¹i héi vẫn tiÕp tôc häp vµ th«ng qua Tuyªn ng«n, ChÝnh C¬ng, §iÒu lÖ cña Héi…
ChÝnh c¬ng cña Héi x¸c ®Þnh CMVN lµ cuéc CM T S¶n d©n quyÒn, ®¸nh ®æ §Q Ph¸p vµ chÕ ®é PK VN, ph¸t triÓn theo con ®êng CMXHCN. Ph¶i ®Êu tranh ®Ó giµnh lÊy chÝnh quyÒn, thµnh lËp nÒn chuyªn chÝnh c«ng n«ng theo h×nh thøc x• héi, giai cÊp v« s¶n lµ giai c¸p l•nh ®¹o CM.
§¹i Héi Kh¼ng ®Þnh viÖc lËp mét §CS ®Ó l•nh ®¹o CMVN lµ mét nhu cÇu cÇn thiÕt, song v× tr×nh ®é gi¸c ngé chÝnh trÞ vµ ®Êu tranh cña quÇn chóng cßn non yÕu, tr×nh ®é lÝ luËn vÒ chñ nghÜa Céng s¶n vµ kinh nghiÖm ®Êu tranh cña nh÷ng ngêi CM cßn thÊp nªn cha thÓ thµnh lËp §CS ®îc v× vËy tríc m¾t ph¶i chØnh ®èn Héi, t¹o ®iÒu kiÖn tæ chøc v÷ng råi sÏ tæ chøc §CS sau.
Ngµy 17/6/1929, ®¹i biÓu c¸c tæ chøc c¬ së Céng s¶n ë miÒn b¾c häp §¹i Héi t¹i sè nhµ 312 Phè Kh©m Thiªn (Hµ Néi), quyÕt ®Þnh thµnh lËp §«ng D¬ng CS ®¶ng, th«ng qua Tuyªn ng«n, ®iÒu lÖ cña §¶ng, ra b¸o Bóa liÒm lµm c¬ quan ng«n luËn vµ cö ra Ban ChÊp Hµnh Trung ¬ng cña §¶ng, §«ng D¬ng CS ®¶ng ®• tiÕp tóc më réng tæ chøc c¬ së §¶ng trong nhiÒu ®Þa ph¬ng ë B¾c, trung k× vµ c¶ ë Nam K×.
Kho¶ng th¸ng 8/1929, c¸c c¸n bé l•nh ®¹o tiªn tiÕn trong Tæng Bé vµ K× bé héi VNCMTN ë Nam K× còng ®• quyÕt ®Þnh lËp An Nam CS §¶ng cã mét chi bé ho¹t ®éng ë Trung Quèc vµ mét sè chi bé ho¹t ®éng ë Nam k×, Tê b¸o “§á” lµ c¬ quan ng«n luËn cña §¶ng, vµo kho¶ng th¸ng 11-1929, An Nam Céng s¶n §¶ng häp §H ®Ó th«ng qua ®êng lèi chÝnh trÞ vµ bÇu Ban ChÊp Hµnh Trung ¦¬ng cña §¶ng.
An Nam CS ®¶ng ®• tÝch cùc vËn ®éng ®Ó hîp nhÊt víi §«ng D¬ng CS ®¶ng, liªn l¹c víi QTCS vµ mét sè ®¶ng CS trªn thÕ giíi. §¶ng ®• ®Èy m¹nh cuéc vËn ®éng ph¸t triÓn tæ chøc §¶ng, C«ng Héi, N«ng héi, §oµn Thanh Niªn.
Mét sè §¶ng viªn tiªn tiÕn cña §¶ng T©n ViÖt còng tÝch cùc vËn ®éng lËp c¸c chi bé vµ xóc tiÕn viÖc chuÈn bÞ lËp §¶ng CS. Th¸ng 9-1929, nh÷ng ®¶ng viªn tiªn tiÕn trong §¶ng T©n ViÖt tuyªn bè thµnh lËp §«ng D¬ng CS liªn ®oµn. NhiÒu §¶ng viªn §¶ng T©n ViÖt lÇn lît gia nhËp §«ng D¬ng CS liªn ®oµn, h×nh thµnh nhiÒu chi bé §¶ng ë Trung k×, Nam k× vµ c¶ ë B¾c k×, theo kÕ ho¹ch §ông dương cộng sản liªn ®oµn chÝnh thøc häp ®¹i héi vµo ngµy 1/1/1930 song do nhiÒu ®¹i biÓu trªn ®êng ®i dù ®¹i héi bÞ ®Þch b¾t, nªn kh«ng tiÕn hµnh ®îc. Tuy vËy, víi Tuyªn ®¹t th¸ng 9/1929, §ông Dương cộng sản liªn ®oµn ®• chÝnh thøc ra ®êi, ho¹t ®éng vµ l•nh ®¹o quÇn chóng ®Êu tranh
Sù ra ®êi cña ba tæ chøc céng s¶n lóc bÊy giê lµ mét xu thÕ kh¸ch quan cña c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc ë ViÖt Nam.
C¸c tæ chøc céng s¶n ®• nhanh chãng ph¸t triÓn c¬ së trong nhiÒu ®Þa ph¬ng vµ trùc tiÕp l•nh ®¹o c¸c cuéc ®Êu tranh cña quÇn chóng,
Nhng c¸c tæ chøc ®ã ®Òu ho¹t ®éng riªng rÏ, tranh giµnh ¶nh hëng cña nhau, thËm trÝ c«ng kÝch lÉn nhau lµm cho phong trµo c¸ch m¹ng trong c¶ níc cã nguy c¬ bÞ chia rÏ lín.
Gi÷a lóc ®ã, NAQ ®îc tin héi VNCMTN ph©n biÖt thµnh hai nhãm, mçi nhãm tæ chøc thµnh 1 §¶ng Céng s¶n. Ngêi liÒn rêi khái Xiªm Sang Trung Quèc ®Ó thèng nhÊt c¸c tæ chøc Céng s¶n.
*Ý nghĩa:
- 3 Tổ chức cộng sản ra đời đều đi sâu vào hoạt động trong phong trào công nhân, phong trào yêu nước ở nước ta, có tác dụng thúc đẩy phong trào công nhân, phong trào yêu nước ở nước ta phát triển hơn bao giờ hết.
- 3 tổ chức cộng sản ra đời chứng tỏ sự trưởng thành của phong trào công nhân nước ta, chứng tỏ phong trào công nhân Việt Nam có đủ khả năng lãnh đạo Cách mạng Việt Nam.
- 3 tổ chức cộng sản ra đời chứng tỏ Cách mạng Việt Nam đã trưởng thành.
Câu 4: Hội nghị thành lập Đảng 6/1/1930? Nêu nội dung ý nghĩa của chính cương vắn tắt, sách lược vắn tắt do Nguyễn Ái Quốc soạn thảo thông qua tại hội nghị thành lập Đảng.
Bài làm:
1/Hội nghị thành lập Đảng 6/1/1930
* Hoàn cảnh dÉn ®Õn Héi nghÞ:
- Đến cuối năm 1929 đầu năm 1930 phong trào công nhân, phong trào yêu nước đã diễn ra sôi nổi tạo thành một làn sóng CM dân tộc, dân chủ, đòi hỏi nước ta phải có ngay 1 chính đảng duy nhất, chân chính để lãnh đạo.
- PT yêu nước của các tầng lớp diễn ra sôi nổi cũng cần phải có 1 Đảng duy nhất lãnh đạo.
- Trong lúc đó ở nước ta 3 tổ chức cộng sản ra đời đều đi sâu vào hoạt động trong phong trào công nhân, phong trào yêu nước làm thúc đẩy phong trào công nhân, phong trào yêu nước ở nước ta sôi nổi hơn bao giờ hết. Nhưng 3 tổ chức này hoạt động riêng rẽ, đi sau tranh giành ảnh hưởng, công kích lẫn nhau nếu tình trạng này kéo dài, bọn đế quốc lợi dụng sơ hở này để chia rẽ phong trào. Đứng trước tình hình đó càng yêu cầu cấp thiết VN phải có 1 Đảng duy nhất, chân chính lãnh đạo.tõ ngµy 6/1/1930
- Nắm bắt tình hình VN, Quốc tế cộng sản đã gửi thư cho những người ở Đông Dương và nói rõ là nhiệm vụ quan trọng hơn hết và tuyệt đối cần kíp cho tất cả những người CS ở Đông Dương là phải sáng lập ngay 1 Đảng của GCVS, Đảng ấy phải là Đảng độc nhất và ở Đông Dương chỉ có Đảng ấy là tổ chức cộng sản mà thôi.
- Lúc bấy giờ NAQ đang hoạt động ở Xiêm nhận được tin người tìm cách về nước mãi đến 23/2/1929 người đến Thượng Hải, người gửi thư về nước mời các đại diện ĐDCS Đảng và ANCSĐ sang Hương Cảng để họp, người làm việc với ban Phương Đông của QTCS, gặp gỡ những cán bộ VN đang hoạt động ở đây, tìm hiểu tình hình trong nước sau đó người đi Hương Cảng chuẩn bị mọi việc cho HN.
*Héi nghÞ thµnh lËp §¶ng:
DiÔn ra tõ ngµy 6/1/1930 do ®/c NAQ chñ tr× ®¹i héi cã c¸c ®¹i biÓu TrÞnh §×nh Cöu, NguyÔn §øc C¶nh lµ ®¹i biÓu §«ng d¬ng CS ®¶ng, Ch©u V¨n Liªn vµ NguyÔn ThiÒu lµ ®¹i biÓu cña ANCS§,®¹i biÓu h¶i ngo¹i lµ Lª Hång S¬n vµ Hå Tïng MËu còng tham dù. Trong héi nghÞ, tríc tiªn NAQ ®• ph©n tÝch t×nh h×nh trong vµ ngoµi níc, phª b×nh nh÷ng ®iÓm sai lÇm thiÕu thèng nhÊt gi÷a c¸c tæ chøc céng s¶n, ®Ò nghÞ c¸c tæ chøc céng s¶n ®oµn kÕt thèng nhÊt l¹i thµnh mét §¶ng duy nhÊt. §ång thêi nªu lªn ch¬ng tr×nh cña Héi nghÞ. C¸c ®¹i biÓu dù Héi nghÞ ®• nhÊt trÝ bá mäi thµnh kiÕn xung ®ét, thµnh thËt hîp t¸c ®Ó thèng nhÊt c¸c tæ chøc céng s¶n thµnh mét §¶ng duy nhÊt lµ §¶ng céng s¶n ViÖt Nam
Héi nghÞ bÇu ban chÊp hµnh trung ¬ng l©m thêi vµ v¹ch kÕ ho¹ch vÒ níc hîp nhÊt c¸c c¬ së §¶ng. Héi nghÞ ®• th«ng qua "chÝnh c¬ng v¾n t¾t", "S¸ch lîc v¾n t¾t", "§iÒu lÖ v¾n t¾t" cña §¶ng do NAQ so¹n th¶o: §Þnh tªn §¶ng lµ §CSVN; §Þnh kÕ ho¹ch thùc hiÖn viÖc tæ chøc c¸c tæ chøc §¶ng ë trong níc; Cö ban chÊp hµnh TW l©m thêi cña §¶ng; Héi nghÞ quyÕt ®Þnh xuÊt b¶n t¹p chÝ ®äc vµ b¸o ®Êu tranh lµ c¬ quan lý luËn vµ tuyªn truyÒn cña §¶ng; NAQ ra lêi kªu gäi c¸c tÇng líp XHVN sau héi nghÞ 8/2/1930 c¸c ®¹i biÓu vÒ níc thùc hiÖn kÕ ho¹ch hîp nhÊt c¸c c¬ së §¶ng ë trong níc vµ ®Õn ngµy 24/2/1930 §DCS liªn ®oµn gia nhËp §CSVN. Nh vËy Héi nghÞ hîp nhÊt c¸c tæ chøc c¬ së ®¶ng ë VN (3/2/1930) cã gi¸ trÞ nh §¹i héi thµnh lËp §¶ng. Thµnh c«ng cña Héi nghÞ lµ nhê vµo tµi n¨ng cña l•nh tô NAQ vµ sù nhÊt trÝ lý tëng céng s¶n cña nh÷ng ngêi céng s¶n VN.
*/ý nghĩa của hội nghị thành lập đảng:
- Hội nghị có tầm quan trọng như 1 đại hội thành lập đảng, ngày hội nghị họp đã đi vào lịch sử dân tộc ta là ngày hội thành lập Đảng.
- ĐCSVN (từ 10/1930 lấy tên là ĐCSĐD ra đời năm 1930 là kết quả tất yếu của cuộc đấu tranh dân tộc và giai cấp ở Việt Nam trong thời đại mới. Đảng là sản phẩm của sự kết hợp giữa CN Mac với phong trào công nhân, phong trào yêu nước Vn trong những năm 1920-1930.
- Hội nghị thành lập Đảng thành công chấm dứt sự chia rẽ trong phong trào CSVN đưa tới Đảng CSVN thống nhất đáp ứng yêu cầu lãnh đạo CMVN. Đảng ra đời chấm dứt sự chia rẽ trong phong trào CSVN đưatới ĐCSVN thống nhất đáp ứng yêu cầu lãnh đạo của CMVN. Đảng ra đời chấm dứt thời kỳ khủng hoảng về đường lối và giai cấp lãnh đạo CMVN. Từ đây CMVN đã thuộc quyền lãnh đạo tuỵet đối của giai cấp coong nhân và đoọi tiiên phong là ĐCS.
- Đảng ra đời đánh dấu bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử giai cấp công nhân VN, chứng tỏ rằng giai cấp CN đã trưởng thành và đủ sức lãnh đạo CM.
- Đảng ra đời đã thực sự gắn CMVN với CMTG.
- Qua Hội nghị uy tín của lãnh tụ NAQ biểu hiện rõ ràng, người là linh hồn của sự đoàn kết thống nhất của phong trào CSVN đồng thời người chính là người sáng lập ra Đảng ta.
- Đảng CSVN ra đời là bước ngoặt to lớn của CMVN là sự chuẩn bị tất yếu đầu tiên có tính quyết định cho những bước phát triển nhảy vọt về sau của CMVN.
VËy lµ, víi uy tÝn to lín cña NAQ héi nghÞ ®• thµnh c«ng nhanh chãng, nh©n dÞp §¶ng ra ®êi NAQ thay mÆt §CSVN ®• ra lêi kªu gäi "göi c«ng nh©n, n«ng d©n, binh lÝnh vµ nh÷ng ngêi bÞ ¸p bøc bãc lét. V¨n kiÖn lÞch sö cã ý nghÜa nhÊt trong HN ph¶i kÓ tíi ®ã lµ ChÝnh c¬ng, s¸ch lîc v¾n t¾t do NAQ so¹n th¶o.
Héi nghÞ hîp nhÊt mang tÇm vãc lÞch sö cña mét §¹i héi thµnh lËp §¶ng, th¾ng lîi cña Héi nghÞ lµ th¾ng lîi vÒ ý thøc gi¸c ngé vÒ quyÒn lîi c¨n b¶n vµ l©u dµi cña g/c c«ng nh©n vµ cña toµn thÓ d©n téc, lµ th¾ng lîi cña cuéc ®Êu tranh gian khæ chèng mäi ©m mu thñ ®o¹n cña kÎ thï. Lµ th¾ng lîi cña hÖ t tëng vµ ®êng lèi chÝnh trÞ cña g/c c«ng nh©n. Th¾ng lîi cña héi nghÞ còng tá râ tµi trÝ th«ng minh, n¨ng lùc tæ chøc vµ uy tÝn to lín cña l•nh tô NAQ ®èi víi nh÷ng ngêi céng s¶n vµ toµn thÓ d©n téc ViÖt Nam. Sau héi nghÞ hîp nhÊt §DCSL§ ®• yªu cÇu ra nhËp §CSVN, ngµy 24/2/1930 yªu cÇu ®îc chÊp nhËn.
2/ nội dung ý nghĩa của chính cương vắn tắt, sách lược vắn tắt do Nguyễn Ái Quốc soạn thảo thông qua tại hội nghị thành lập Đảng
*Nội dung:
D©n téc ViÖt Nam anh hïng vµ thêi ®¹i cña chóng ta ®• sinh ra Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vÜ ®¹i. Ngêi lµ vÞ anh hïng kiÖt xuÊt nhÊt, l•nh tô v« cïng kÝnh yªu cña g/c c«ng nh©n vµ d©n téc ViÖt Nam, nhµ l•nh ®¹o xuÊt s¾c cña phong trµo céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ, nhµ ho¹t ®éng lçi l¹c cña phong trµo gpdt trong thêi ®¹i ngµy nay. C«ng lao cña Ngêi lµ kh«ng thÓ kÓ, nhng mét trong nh÷ng c«ng lao lín nhÊt cña Ngêi ®ã lµ so¹n th¶o ra ChÝnh c¬ng v¾n t¾t, s¸ch lîc v¾n t¾t th¸ng được thông qua tại HN thành lập Đảng (từ 6/1 – 8/2/1930). §©y ®îc coi lµ sîi chØ ®á xuyªn suèt CMVN vµ lµ ®êng lèi k/c ®óng ®¾n cña mäi thêi ®¹i.
N¨m 1929 ë ViÖt Nam ®• xuÊt hiÖn ba tæ chøc céng s¶n tiÒn th©n cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam. §©y lµ mét xu thÕ kh¸ch quan cña lÞch sö. Nã ®• kh¼ng ®Þnh bíc ph¸t triÓn nh¶y vät cña CMVN chøng tá hÖ t tëng céng s¶n ®• giµnh ®îc u thÕ trong phong trµo ®Êu tranh cña d©n téc vµ chØ râ ®iÒu kiÖn thµnh lËp §¶ng céng s¶n ë ViÖt Nam ®• chÝn muåi. Ba tæ chøc nµy xuÊt hiÖn nhng ho¹t ®éng riªng rÏ, c«ng kÝch lÉn nhau, tranh giµnh quÇn chóng. ViÖc kÐo dµi sÏ ¶nh hëng ®Õn sù ph¸t triÓn chung cña phong trµo vµ nguy c¬ dÉn ®Õn sù chia rÏ lín. §îc sù uû nhiÖm cña QTCS tõ ngµy 6/1/1930 mét héi nghÞ hîp nhÊt 3 tæ chøc céng s¶n ë ViÖt Nam ®îc häp ë b¸n ®¶o Cöu Long (H¬ng C¶ng - Trung Quèc) díi sù chñ tr× cña NAQ. Héi nghÞ ®• nhÊt trÝ hîp nhÊt c¸c tæ chøc céng s¶n duy nhÊt lÊy tªn lµ §¶ng céng s¶n ViÖt Nam, th«ng qua mét sè v¨n kiÖn quan träng, trong ®ã cã ChÝnh c¬ng v¾n t¾t, S¸ch lîc v¾n t¾t do NAQ khëi th¶o.
ChÝnh c¬ng v¾n t¾t, S¸ch lîc v¾n t¾t ®• v¹ch ra nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña ®êng lèi CMVN. §ã lµ chñ tr¬ng lµm t s¶n d©n quyÒn CM vµ thæ ®Þa CM ®Ó ®i tíi x• héi céng s¶n. §©y lµ cuéc CM gpdt thuéc ph¹m trï CMVS bao gåm 3 néi dung g¾n bã víi nhau: d©n téc, d©n chñ vµ chñ nghÜa x• héi. Ba nhiÖm vô nµy ph¶i ®îc tiÕn hµnh ®ång thêi víi nhau.
Trong giai ®o¹n thùc hiÖn chiÕn lîc CMTS d©n quyÒn vµ CM thæ ®Þa, nhiÖm vô cña CM vÒ c¸c ph¬ng diÖn chÝnh trÞ, kinh tÕ, x• héi ®îc tiÕn hµnh triÓn khai. VÒ chÝnh trÞ ®ã lµ ®¸nh ®æ ®Õ quèc chñ nghÜa Ph¸p vµ bän phong kiÕn lµm cho níc ViÖt Nam hoµn toµn ®éc lËp, dùng ra ChÝnh phñ c«ng - n«ng - binh, tæ chøc ra qu©n ®éi c«ng n«ng. VÒ kinh tÕ, thñ tiªu hÕt c¸c thø quèc tr¸i, thu hÕt s¶n nghiÖp lín (c«ng nghiÖp, vËn t¶i, ng©n hµng...) cña t b¶n ®Õ quèc Ph¸p giao cho ChÝnh phñ c«ng - n«ng - binh. Thu hÕt ruéng ®Êt cña ®Õ quèc chñ nghÜa lµm cña c«ng vµ chia cho d©n cµy nghÌo. §©y lµ mét ®êng lèi mang tÝnh tÝch cùc thu hót ®îc ®«ng ®¶o quÇn chóng nh©n d©n hëng øng. MiÔn thuÕ cho d©n nghÌo, më mang c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp, thi hµnh luËt ngµy lµm 8 giê. VÒ ph¬ng diÖn x• héi ®ã lµ d©n chóng ®îc tù do héi häp, nam n÷ b×nh quyÒn, phæ th«ng gi¸o dôc theo híng c«ng n«ng hãa.
Trong ChÝnh c¬ng v¾n t¾t NAQ cßn nªu râ g/c l•nh ®¹o vµ lùc lîng CM. §¶ng chÝnh lµ ®éi tiªn phong cña v« s¶n giai cÊp, ph¶i thu hót cho ®îc ®¹i bé phËn g/c m×nh l•nh ®¹o ®îc d©n chóng. §¶ng ph¶i thu phôc cho ®îc ®¹i ®a sè d©n cµy vµ ph¶i dùa vµo h¹ng d©n cµy nghÌo lµm thæ ®Þa CM, ®¸nh tróng bän ®¹i ®Þa chñ vµ phong kiÕn. §¶ng ph¶i lµm cho c¸c ®oµn thÓ thî thuyÒn vµ d©n cµy (c«ng héi, hîp t¸c x•) khái ë díi quyÒn lùc vµ ¶nh hëng cña bän t s¶n quèc gia. §¶ng ph¶i hÕt søc liªn l¹c víi tiÓu t s¶n, trÝ thøc, trung n«ng, Thanh niªn, T©n ViÖt... ®Ó kÐo hä ®i vµo phe v« s¶n g/c. Cßn ®èi víi bän phó n«ng, trung, tiÓu ®Þa chñ vµ t b¶n An Nam mµ cha râ mÆt ph¶n CM th× ph¶i lîi dông, Ýt l©u míi lµm cho hä ®øng trung lËp. Bé phËn nµo ra mÆt ph¶n CM (§¶ng LËp hiÕn...) th× ph¶i ®¸nh ®æ. Ngoµi ra, trong khi liªn l¹c víi c¸c g/c, ph¶i rÊt cÈn thËn "kh«ng khi nµo khoan nhîng mét chót lîi Ých g× cña c«ng n«ng mµ ®i vµo ®êng lèi tháa hiÖp" (§¶ng céng s¶n ViÖt Nam - V¨n kiÖn §¶ng toµn tËp, TËp 2). Nh vËy, lùc lîng CM bao gåm c¸c g/c vµ tÇng líp nh c«ng nh©n, n«ng d©n, tiÓu t s¶n, trÝ thøc, t s¶n d©n téc vµ c¸c c¸ nh©n yªu níc thuéc tÇng líp ®Þa chñ võa vµ nhá, trong ®ã g/c c«ng nh©n lµ g/c l•nh ®¹o CM.
Vµ cuèi cïng mét cuéc CM sÏ kh«ng bao giê thµnh c«ng nÕu kh«ng biÕt ®oµn kÕt quèc tÕ. §oµn kÕt chÆt chÏ víi c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc vµ g/c v« s¶n trªn TG, nhÊt lµ g/c v« s¶n Ph¸p. Sù thËt lµ trong suèt tiÕn tr×nh lÞch sö CMVN, §¶ng vµ nh©n d©n ta ®• lu«n lu«n nªu cao t×nh ®oµn kÕt gi÷a ba níc §«ng D¬ng bëi v× chóng ta cã cïng nh÷ng kÎ thï chung: b©y giê lµ ®Õ quèc Ph¸p sau nµy lµ ph¸t xÝt NhËt vµ ®Õ quèc Mü. ChÝnh nhê cã sù ®oµn kÕt nµy kÕt hîp víi nh÷ng yÕu tè kh¸c ®• ®a ®Õn th¾ng lîi cho CM ë ba níc §D.
ChÝnh c¬ng v¾n t¾t, s¸ch lîc v¾n t¾t ®• ph¸t triÓn thªm mét sè luËn ®iÓm quan träng trong t/p "§êng c¸ch mÖnh" nh tÝnh chÊt §¶ng, chia ruéng ®Êt cña ®Õ quèc vµ ®Þa chñ ph¶n CM cho n«ng d©n nghÌo, lîi dông m©u thuÉn cã nguyªn t¾c... C¬ng lÜnh chÝnh trÞ cña §¶ng ra ®êi sau NghÞ quyÕt §¹i héi QTCS lÇn thø XI kho¶ng mét n¨m rìi. NAQ ®• tiÕp thu nhiÒu t tëng ®óng ®¾n, ®ång thêi ®• kh«ng chÞu ¶nh hëng cña mét sè quan ®iÓm c¸nh "t¶" cña QTCS.
ChÝnh c¬ng v¾n t¾t, s¸ch lîc v¾n t¾t do NAQ soạn th¶o lµ c¬ng lÜnh CM ®Çu tiªn cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam, ®ã lµ mét c¬ng lÜnh CM gpdt ®óng ®¾n vµ s¸ng t¹o, phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña thêi ®¹i míi. §éc lËp, tù do g¾n liÒn víi ®Þnh híng tiÕn lªn CNXH lµ t tëng cèt lâi cña C¬ng lÜnh nµy.
*Ý nghĩa:
- Đây là cương lĩnh ctrị đầu tiên của Đảng CSVN do NAQ soạn thảo tuy còn vắn tắt song đây là cương lĩnh giải phóng dân tộc đúng đắn, sáng tạo, sớm kết hợp đúng đắn vấn đề dân tộc và giai cấp độc lập, dân tộc tự do, là tư tưởng cốt lõi của cương lĩnh này. Bản cương lĩnh thể hiện nhuần nhuyễn về quan điểm giai cấp thấm đượm tính dân tộc, tính nhân văn sâu sắc.
- đây là văn kiện có ý nghĩa lý luận vừa có ý nghĩa thực tiễn đã vạch ra đường lối cho CMVN.
- Đây là cương lĩnh ctrị đầu tiên của Đảng, với cương lĩnh này đảng đã trở thành đầu tiên lãnh đạo nước ta.
- Cương lĩnh là cơ sở để Trần Phú thảo ra văn bản luận cương chính trị năm 1930.
- Cương lĩnh ra đời chấm hết sự khủng hoảng về đường lối CMVN từ đây CMVN đã có đường lối CM cơ bản đúng đắn.
Câu 5: Bằng những sự kiện lịch sử, anh (chị) hãy chứng minh Xô Viết Nghệ tĩnh là đỉnh cao của Phong trào cách mạng 1930 – 1931.
Bài làm:
* Hoµn c¶nh lÞch sö: Cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ TG 1929-1933 tõ c¸c níc t b¶n ®• lan ra c¸c níc thuéc ®Þa, trong ®ã cã VN. Ph¸p ®• t×m mäi c¸ch trót g¸nh nÆng cña cuéc khñng ho¶ng lªn vai nh©n d©n c¸c níc thuéc ®Þa. NÒn kinh tÕ VN vèn phô thuéc kinh tÕ ph¸p cho nªn chÞu ¶nh hëng nÆng nÒ cña cuéc khñng ho¶ng.
- Nh©n d©n lao ®éng mµ tríc hÕt lµ c«ng nh©n vµ nh©n d©n ph¶i chÞu nhiÒu tai h¹i nhÊt do cuéc kh¸ng chiÕn g©y ra: CN mÊt viÖc lµm ngµy cµng nhiÒu, sè cßn viÖc lµm th× ®ång l¬ng gi¶m sót, n«ng d©n tiÕp tôc bÞ bÇn cïng hãa, bÞ mÊt dÊt vµo tay ®Þa chñ ngêi Ph¸p, ®Þa chñ ngêi ViÖt gÊp 2,3 lÇn tríc ®©y. C¸c tÇng líp tiÓu t s¶n th× ®êi sèng gÆp khã kh¨n, nhiÒu nghÒ thñ c«ng biÞ ph¸ s¶n, nhiÒu ngêi gÆp khã kh¨n, nhiÒu c«ng chøc bÞ sa th¶i.
- VÒ chÝnh trÞ: sau thÊt b¹i cña cuéc khëi nghÜa yªn b¸i, Ph¸p t¨ngcêng ®µn ¸p, b¾t bí tï ®Çy nh»m dËp t¾t ngän löa CM cña nh©n d©n ta.
Trong bèi c¶nh cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ diÔn ra gay g¾t cïng víi chÝnh s¸ch khñng bè tr¾ng cña Ph¸p ®• lµm cho ®êi sèng nh©n d©n thªm khã kh¨n, lµm cho m©u thuÉn d©n téc, m©u thuÉn giai cÊp s©u s¾c ®a dÕn ®Êu tranh m¹nh mÏ cña quÇn chóng.
H¬n n÷a th¾ng lîi cña Liªn X« trong x©y dùng CNXH phong trµo CM c¸c níc thuéc ®Þa, nhÊt lµ CM trung ¬ng lªn cao.
§óng lóc ®ã §CSVN ra ®êi vµ l•nh ®¹o CM ®• l•nh®¹o nh©n d©n ®øng dËy ®Êu tranh chèng x©m lîc vµ phong kiÕn tay sai giµnh ®éc tËp tù do. Díi sù l•nh ®¹o cña §¶ng th× phong trµo quÇn chóng d©ng lªn m¹nh mÏ vµ ®¹t tíi ®Ønh cao nhÊt lµ ë NghÖ TÜnh.
NghÖ TÜnh lµ n¬i phong trµo ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ ®¹t tíi ®Ønh cao ngoµi nh÷ng nguyªn nh©n chung trªn cña phong trµo CM 1930-1931 cßn cã 2 nguyªn nh©n riªng lµ:
- NghÖ TÜnh cã VÞnh- BÕn Thñy lµ khu vùc c«n nghiÖp lín, lµ trung t©m CM cña miÒn Trung.
- NT cã c¬ së CM, nhÊt lµ c¬ së §¶ng tõ rÊt sím vµ rÊt m¹nh.
Më ®Çu cña phong trµo NghÖ TÜnh lµ cuéc ®Êu tranh nh©n ngµy quèc tÕ lao ®éng 1/5/1930. Trong ngµy nµy th× díi sù l•nh ®¹o cña §¶ng bé th× c«ng nh©n nhµ m¸y Diªm, nhµ m¸y ca Vinh-BÕn Thñy cïng víi hµng ngh×n nh©n d©n c¸c vïng l©n cËn thµnh phè Viinh ®• dÇm dÌ biÓu t×nh, d¬ng cao khÈu hiÖu ®ßi t¨ng l¬ng, gi¶m giê lµm, thi hµnh luËt lao ®éng, ®ßi gi¶m thuÕ, chèng cíp ®Êt, chèng khñng bè, thùc d©n Ph¸p ®• ®µn ¸p d• man b¾n vµo ®oµn biÓu t×nh lµm nhiÒu ngêi chÕt vµ bÞ th¬ng.
Cïng ngµy nµy 500 nh©nd©n huyÖn Thanh ch¬ng ®• biÓu ti×nh ph¸ ®ån ®iÒn cña tªn ®Þa chñ ®ån ®iÒn Kú Viªn, quÇn chóng biÓu t×nh ®• c¾m cê ®á bóa liÒm lªn nãc nhµ, tÞch thu ruéng ®Êt cña c¶i cho n«ng d©n, thùc d©n Ph¸p ®• ®µn ¸p d• man lµm nhiÒu ngêi chÕt vµ bÞ th¬ng.
Tõ th¸ng 6 ®Õn th¸ng 8/1930 c¶ níc cã 121 cuéc ®Êu tranh (B¾c k× 17, trung k× 82, Nam k× 22) trong ®ã c«ng nh©n cã 22 cuéc, n«ng d©n 95, c¸c tÇng líp kh¸c 4).
Sang th¸ng 9, phong trµo ®Êu tranh d©ng cao, nhÊt lµ hai tØnh NghÖ An vµ Hµ TÜnh, nh÷ng cuéc biÓu t×nh cña n«ng d©n (cã vò trang tù vÖ) víi hµng ngh×n ngêi tham gia kÐo ®Õn huyÖn lÞ, tØnh lÞ ®ßi gi¶m su, gi¶m thuÕ ë c¸c huyÖn Nam §µn, Thanh Ch¬ng, DiÔn Ch©u, Anh S¬n, Nghi Léc, Hng Nguyªn, §« L¬ng (NghÖ An), Can Léc, Th¹ch hµ, CÈm Xuyªn, K× Anh (Hµ TÜnh). C¸c cuéc ®Êu tranh nµy ®îc c«ng nh©n Vinh – BÕn Thñy hëng øng.
Tiªu biÓu lµ cuéc biÓu t×nh cña n«ng d©n huyÖn Hng Nguyªn (NghÖ An) ngµy 12/9/1930, kho¶ng 8000 n«ng d©n kÐo ®Õn phñ lÞ víi nh÷ng khÈu hiÖu c¸ch m¹ng “ §¶ ®¶o chñ nghÜa ®Õ quèc”, “§¶ ®¶o phong kiÕn!” , “Bá su thuÕ, chia ruéng ®Êt”… §oµn biÓu t×nh xÕp thµnh hµng dµi h¬n 1km kÐo vÒ thµnh phè Vinh. §i ®Çu lµ nh÷ng ngêi cÇm cê ®á, ®i hai bªn lµ nh÷ng ®éi viªn tù vÖ ®îc trang bÞ dao, gËy. Trªn ®êng ®i, ®oµn biÓu t×nh dõng l¹i vµi n¬i ®Ó diÔn thuyÕt vµ chØnh ®èn ®éi ngò. Dßng ngêi cµng ®i cµng ®îc bæ sung thªm. Khi ®Õn gÇn Vinh, con sè lªn tíi 30.000 ngêi vµ xÕp thµnh hµng dµi tíi 4 km. Thùc d©n ph¸p ®• ®µn ¸p d• man, chóng cho m¸y bay nÐm bom xuèng ®oµn biÓu t×nh lµm chÕt 217 ngêi, bÞ th¬ng 125 ngêi, Sù ®µn ¸p kh«ng ng¨n ®îc cuéc ®Êu tranh. Tèi h«m sau th× mét ®oµn biÓu t×nh cña hµng ngh×n nh©n d©n huyÖn Hng Nguyªn v µ Nam §µn kÐo ®Õn ®Ëp ph¸ huyÖn lÞ Nam §µn.
Trong 2 th¸ng 9 vµ 10 nh©n d©n ë nhiÒu huyÖn thuéc NghÖ An – Hµ TÜnh biÓu t×nh ®Ëp ph¸ huyÖn lÞ ph¸ nhµ giam, ph¸ ga xe löa, ph¸ ®ån ®iÒn thùc d©n Ph¸p thµnh lËp chÝnh quyÒn CM ë nhiÒu vïng n«ng thu«n díi h×nh thøc chÝnh quyÒn X« ViÕt.
Trong khÝ thÕ ®Êu tranh m¹nh mÏ cña quÇn chóng mµ chÝnh quyÒn cña §¶ng vµ phong kiÕn ë nh÷ng vïng n«ng th«n thuéc hai tØnh NghÖ TÜnh bÞ sôp ®æ ë nh÷ng n¬i ®ã díi sù l•nh ®¹o cña chi bé ®¶ng nh©n d©n ta ë NghÖ TÜnh ®• ®øng ra thµnh lËp chÝnh quyÒn CM ë n«ng th«n vµ x• ®Ó qu¶n lý c«ng viÖc ®êi sèng chÝnh trÞ x• héi. . §ång thêi nhiÒu cÊp ñy §¶ng ë th«n x• kh¸c ®• l•nh ®¹o nh©n d©n ®øng ra lµm chñ vËn mÖnh cña m×nh, tù qu¶n lý ®êi sèng chÝnh trÞ, kinh tÔ, v¨n hãa, x• héi ë ®Þa ph¬ng, lµm chøc n¨ng cña chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng theo h×nh thøc X« ViÕt.
.Tríc khÝ thÕ phong trµo ®Êu tranh cña quÇn chóng chÝnh quyÒn ®Þch tan r• ë nhiÒu ®Þa ph¬ng, c¸c tæ chøc chi bé §¶ng, N«ng héi ®á ®• ®øng ra qu¶n lý ®iÒu hµnh ®êi sèng cña m×nh. §©y lµ kiÓu chÝnh quyÒn X« ViÕt ë Nga mµ nh÷ng ngêi CMVN vËn dông trong lµng x• gäi lµ x• héi n«ng do n«ng d©n bÇu ra vµ cã ®¹i biÓu c«ng nh©n lµm cè vÊn. X« ViÕt NghÖ TÜnh tuy cßn s¬ khai nhng thùc chÊt ®• lµm chøc n¨ng cña chÝnh quyÒn CM do g/c c«ng nh©n l•nh ®¹o.
Thùc tÕ lÞch sö ®• cho thÊy chÝnh quyÒn X« ViÕt ra ®êi ®• ®¹t ®îc mét sè thµnh c«ng nhÊt ®Þnh. ChÝnh quyÒn X« ViÕt ra ®êi ®• ban bè vµ thùc hiÖn c¸c quyÒn tù do d©n chñ cho nh©n d©n, thµnh lËp ra c¸c ®oµn thÓ quÇn chóng nh c«ng héi, n«ng héi, ®éi tù vÖ, héi phô n÷ gi¶i phãng. X« ViÕt cã nhiÖm vô tæ chøc l•nh ®¹o nh©n d©n ®Êu tranh tÞch thu ruéng ®Êt c«ng, tiÒn thãc c«ng chia cho d©n nghÌo. B•i bá c¸c thø thuÕ v« lý chèng n¹n ®ãi ®ang ®e däa vµ chó ý tíi c«ng t¸c ®¾p ®ª phßng lôt. VÒ v¨n hãa x• héi, chÝnh quyÒn X« ViÕt tæ chøc häc ch÷ quèc ng÷ cho nh©n d©n, xãa bá nh÷ng phong tôc tËp qu¸n l¹c hËu vµ trËt tù an ninh ®îc gi÷ v÷ng.
X« ViÕt Nghệ Tĩnh là đỉnh cao của phong trào cách mạng 1930 -1931, mÆc dï cßn th« s¬ nhng X« ViÕt ®• thùc sù lµ chÝnh quyÒn cña d©n, do d©n vµ v× d©n lµm chøc n¨ng cña mét chÝnh quyÒn thùc sù. V× thÕ, tuy chØ tån t¹i trong 4, 5 th¸ng nhng X« ViÕt - NghÖ TÜnh là nguồn cổ vũ mạnh mẽ quần chúng nhân dân trong cả nước.
Câu 6: Chứng minh phong trào cách mạng 1936 – 1939 là cao trào Dân chủ diễn ra sôi nổi ở nước ta.
a/Hoµn c¶nh lÞch sö:
*Hoµn c¶nh thÕ giíi: Sau cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ TG, chñ nghÜa Ph¸t xÝt xuÊt hiÖn ®ã lµ mét hiÓm häa ®e däa hßa b×nh, an ninh thÕ giíi vµ tríc t×nh h×nh ®ã quèc tÕ Céng s¶n tiÕn hµnh ®¹i héi lÇn thø 7 vµ ®• v¹ch ra ®êng lèi CM chèng Ph¸t xÝt cho nh©n d©n yªu chuéng hßa b×nh TG.
Còng trong thêi ®iÓm ®ã mÆt trËn nh©n d©n Ph¸p thµnh lËp n¨m 1936, mÆt trËn nµy ®• th¾ng thÕ trong cuéc tuyÓn cö lªn n¾m chÝnh quyÒn vµ mÆt trËn ®• ban hµnh ra nh÷ng chÝnh s¸ch tiÕn bé ®èi víi nh©n d©n Ph¸p vµ nh©n d©n c¸c níc thuéc ®Þa trong ®ã cã ViÖt Nam.
* Hoµn c¶nh trong níc: §¶ng ta ®a ra chñ tr¬ng vµ chñ tr¬ng nµy ®îc tiÕn hµnh tõ Héi nghÞ BCH TW th¸ng 7/1936 do ®/c Lª Hång Phong lµm chñ tr×, kÎ thï cña nh©n d©n §«ng D¬ng lóc nµy cha ph¶i lµ thùc d©n Ph¸p chung chung, mµ lµ bän ph¶n ®éng Ph¸p cïng bÌ lò tay sai kh«ng chÞu chÝnh s¸ch thi hµnh cña mÆt trËn, nhiÖm vô cña CM §«ng D¬ng chèng chÕ ®é ph¶n ®éng thuéc ®Þa chèng ph¸t xÝt, chèng nguy c¬ chiÕn tranh ®ßi tù do d©n sinh, d©n chñ, c¬m ¸o hßa b×nh.
b- VÒ ph¬ng ph¸p ®Êu tranh: KÕt hîp ®Êu tranh c«ng khai víi bÝ mËt hîp ph¸p vµ bÊt hîp ph¸p, héi nghÞ chñ tr¬ng thµnh lËp mÆt trËn thèng nhÊt nh©n d©n ph¶n ®èi §«ng D¬ng. §Õn th¸ng 3/1938 ®æi thµnh mÆt trËn thèng nhÊt d©n chñ §«ng D¬ng gäi t¾t lµ mÆt trËn d©n chñ §oong D¬ng. Sau Héi nghÞ nµy th× Hµ Huy TËp lµm Tæng bÝ th.
c- DiÔn BiÕn:
* Phong trµo ®Êu tranh ®ßi tù do, d©n chñ
Tõ gi÷a n¨m 1936, ®îc tin Quèc héi Ph¸p cö ph¸i ®oµn sang ®iÒu tra t×nh h×nh §«ng D¬ng, §¶ng chñ tr¬ng vËn ®éng vµ tæ chøc c¸c tÇng líp nh©n d©n héi häp, th¶o ra b¶n “D©n quyÒn” ®Ó göi tíi ph¸i ®oµn, tiÕn tíi triÖu tËp §«ng D¬ng ®¹i héi vµo th¸ng 8/1936 §¶ng còng kªu gäi c¸c ®¶ng ph¸i chÝnh trÞ, c¸c tæ chøc quÇn chóng cïng tham gia.
Khëi ®Çu ë Nam k×, ®Õn cuèi th¸ng 9/1936 ®• cã h¬n 600 ñy ban hµnh ®éng ®îc thµnh lËp, phong trµo m¹nh nhÊt ë Sµi Gßn, Chî Lín, thñ DÇu mét, Gia §Þnh, Biªn Hßa.
ñy ban hµnh ®éng ph©n ph¸t truyÒn ®¬n, ra b¸o chÝ, tæ chøc mittinh héi häp quÇn chóng, th¶o luËn nh÷ng yªu cÇu vÒ d©n chñ, d©n sinh…
ë B¾c k×, trong th¸ng 9, ñy ban l©m thêi chi nh¸nh B¾c k× §«ng D¬ng §¹i Héi thµnh lËp, c¸c ñy ban hµnh ®éng thµnh lËp ë hµ néi, Hµ §«ng, B¾c Ninh, VÜnh Yªn, hµ Nam.
ë Trung K× ngµy 12/9/1936 ñy ban l©m thêi chi nh¸nh Trung k× §«ng D¬ng §¹i héi thµnh lËp, c¸c ñy ban hµnh ®éng ®îc thµnh lËp ë Qu¶ng TrÞ, Qu¶ng Nam, Qu¶ng Ng•i, §µ N½ng.
Tríc sù lan réng cña Phong trµo, bän ph¶n ®éng thuéc ®Þa ®µn ¸p vµ chia rÏ quÇn chóng, ngµy 15/9/1936 chóng ra lÖnh gi¶i t¸n ñy ban hµnh ®éng, cÊm héi häp, tÞch thu c¸c b¸o cæ ®éng cho §«ng D¬ng §¹i Héi.
MÆc dï ph¸i §oµn cña Quèc Héi Ph¸p kh«ng sang, qua phong trµo nµy, §«ng D¬ng §¹i Héi bÞ cÊm ho¹t ®éng, nhng ®«ng ®¶o quÇn chóng ®îc gi¸c ngé, ®oµn kÕt ®Êu tranh ®ßi quyÒn sèng; §¶ng CS§D thu ®îc mét sè kinh nghiÖm vÒ ph¸t ®éng vµ l•nh ®¹o phong trµo ®Êu tranh c«ng khai, hîp ph¸p. ChÝnh quyÒn thùc d©n ®• ph¶i gi¶i quyÕt mét phÇn yªu s¸ch cña nh©n d©n nh níi réng quyÒn xuÊt b¶n b¸o trÝ, tù do ®i l¹i, th¶ mét sè tï chÝnh trÞ.
Song song víi cuéc vËn ®éng §«ng D¬ng §¹i Héi vµ sau khi phong trµo bÞ cÊm, c¸c tÇng líp nh©n d©n trong c¶ níc tiÕn hµnh nhiÒu cuéc ®Êu tranh ®ßi quyÒn lîi. ChØ riªng 6 th¸ng cuèi n¨m 1936 cã 361 cuéc ®Êu tranh, trong ®ã cã 236 cuéc ®Êu tranh cña c«ng nh©n, Tiªu biÓu lµ cuéc b•i c«ng ngµy 23/11 cña c«ng nh©n Hßn Gai, CÈm Ph¶, M«ng D¬ng - ®ßi t¨ng l¬ng.
N¨m 1937 cã 400 cuéc b•i c«ng cña c«ng nh©n. Tiªu biÓu lµ cuéc ®Êu tranh cña c«ng nh©n xe löa Nam §«ng D¬ng ngµy 9/7/1937 vµ má than Vµng Danh ngµy 28/9/1937. 15 cuéc ®Êu tranh cña n«ng d©n ®ßi gi¶m t«, gi¶m tøc… TiÓu th¬ng ë Hµ Néi, H¶i Phßng, c¸c thµnh phè vµ thÞ x• kh¸c b•i thÞ, ®ßi gi¶m thuÕ chî, thuÕ hµng.
Trong th¸ng 1 vµ th¸ng 2/1937 cßn cã nh÷ng cuéc mittinh vµ biÓu t×nh lín cña nh©n d©n c¶ níc nh»m biÓu d¬ng lùc lîng khi G.Gooda – ph¸i viªn cña chÝnh phñ ph¸p sang ®iÒu tra t×nh h×nh §«ng D¬ng vµ Brªviª sang nhËm chøc toµn quyÒn §«ng D¬ng.
Trong th¸ng 3 vµ th¸ng 7, Trung ¬ng §¶ng CS§D häp ®Ó bµn vÒ c«ng t¸c quÇn chóng. §¶ng quyÕt ®Þnh lËp C«ng Héi thay C«ng héi ®á. §oµn thanh niªn ph¶n ®Õ §«ng D¬ng thay §oµn thanh niªn céng s¶n, Héi cøu tÕ b×nh d©n thay Héi Cøu tÕ ®á, ë n«ng th«n, lËp Héi CÊy. Héi cµy, Héi hiÕu hØ
Nh÷ng h×nh thøc tæ chøc linh ho¹t, ho¹t ®éng c«ng khai, nöa c«ng khai, ®• tËp hîp réng r•i c¸c tÇng líp nh©n d©n tham gia.
N¨m 1938 cã 131 cuéc b•i c«ng cña c«ng nh©n. Tuy sè lîng cuéc ®Êu tranh gi¶m so víi n¨m tríc, nhng chÊt lîng cao h¬n biÓu hiÖn ë tr×nh ®é gi¸c ngé cña quÇn chóng, khÈu hiÖu ®Êu tranh, sù phèi hîp ®Êu tranh gi÷a c¸c ®Þa ph¬ng.
Cuèi n¨m 1938 ë Nam k× x¶y ra n¹n ®ãi. N«ng d©n nhiÒu n¬i biÓu t×nh. §iÓn h×nh lµ cuéc biÓu t×nh cña h¬n 1000 n«ng d©n Cµ Mau (10- 1938). Phong trµo ®Êu tranh cña tiÓu th¬ng häc sinh d©ng cao.
§Æc biÖt lµ cuéc ®Êu tranh ngµy 1/5/1938 lÇn ®Çu tiªn, trong ngµy Quèc tÕ Lao ®éng, nhiÒu cuéc mÝt tinh ®îc tæ chøc c«ng khai ë Hµ Néi, Sµi Gßn vµ nhiÒu n¬i kh¸c, ®• thu hót ®«ng ®¶o quÇn chóng tham gia.
N¨m 1939 phong trµo tËp trung ë trung t©m c«ng nghiÖp lín nh Hµ Néi, H¶i Phßng, Sµi Gßn, Chî Lín
* §Êu tranh nghÞ trêng
§Êu tranh ë nghÞ trêng lµ mét lÜnh vùc ®Êu tranh míi mÎ cña §¶ng Céng S¶n §«ng D¬ng.
Trong c¸c cuéc tuyÓn cö vµo c¬ quan lËp Ph¸p, mÆt trËn D©n Chñ, trong ®ã §¶ng Céng S¶n lµ thµnh viªn tÝch cùc, ®• ®a ngêi ra øng cö víi ch¬ng tr×nh hµnh ®éng, nh më réng quyÒn tù do, d©n chñ, bá thuÕ m«n bµi, thuÕ chî, thuÕ ®ß, bá thuèc phiÖn, bá ®éc quyÒn rîu, më mang y tÕ, cøu tÕ thÊt nghiÖp…
Trong cuéc ®Êu tranh vµo ViÖn D©n BiÓu Trung k× th¸ng 8/1937, §¶ng vËn ®éng nh÷ng ngêi tiÕn bé trong hµng ngò trÝ thøc ra ng cö. §¶ng sö dông b¸o chÝ ®Ó tuyªn truyÒn vµ vËn ®éng cña tri bá phiÕu cho nh÷ng øng cö viªn nµy. KÕt qu¶ hÇu hÕt c¸c øng cö viªn do §¶ng vËn ®éng ra øng cö ®• tróng cö.
Trong k× häp cña ViÖn D©n biÓu th¸ng 9/1938 c¸c nghÞ viÖn ®• b¸c bá dù ¸n thuÕ th©n vµ thuÕ ®iÒn thæ cña chÝnh phñ thuéc ®Þa.
N¨m 1938 trong cuéc tranh cö vµo ViÖn d©n biÓu b¾c k×, 15 øng cö viªn cña MÆt TrËn d©n chñ ®• tróng cö. MÆt trËn d©n chñ cßn giµnh th¾ng lîi trong cuéc tuyÓn cö nµy. MÆt trËn d©n chñ bÞ thÊt b¹i do nh÷ng thñ ®o¹n th©m ®éc cña bän ph¶n ®éng thuéc ®Þa, do néi bé MÆt trËn d©n chñ kh«ng thèng nhÊt ý kiÕn.
§¶ng CS§D chñ tr¬ng tham gia ®Êu tranh c«ng khai trªn nghÞ trêng nh»m môc ®Ých më réng lùc lîng cña MÆt TrËn D©n chñ vµ v¹ch trÇn chÝnh s¸ch ph¶n ®éng cña bän thùc d©n vµ tay sai, bÖnh vùc quyÒn lîi cña nh©n d©n lao ®éng.
KÕt qu¶; Buéc nhµ cÇm quyÒn §«ng D¬ng ban bè mét sè nghÞ ®Þnh c¶i thiÖn mét bíc, ®iÒu kiÖn lao ®éng, tiÒn l¬ng tèi thiÓu cña c«ng nh©n, ©n x¸ tï chÝnh trÞ. Hµng triÖu quÇn chóng ®• ®îc gi¸c ngé quyÒn lîi cña m×nh. Cã thÓ nãi ®Êy lµ phong trµo ®Êu tranh c«ng khai, hîp ph¸p ®Çu tiªn cña §¶ng, phong trµo ®îc quÇn chóng hëng øng ®ong ®¶o vµ g©y mét tiÕng vang lín ë trong níc còng nh ë Ph¸p.
* §Êu tranh trªn lÜnh vùc b¸o chÝ: §©y lµ mét phong trµo ®Êu tranh c«n khai trªn b¸o chÝ víi môc ®Ých lµ giíi thiÖu chñ nghÜa M¸c.Lªnin, giíi thiÖu Liªn X«, giíi thiÖu quèc tÕ Céng s¶n, giíi thiÖu mÆt trËn nh©n d©n Ph¸p, víi c¸c tiÕng ViÖt… §©y còng lµ lÜnh vùc ®Êu tranh míi mÎ cña §¶ng. Nh÷ng ngêi céng s¶n t×m mäi c¸ch xuÊt b¶n b¸o. Tõ n¨m 1937 b¸o chÝ c«ng khai cña §¶ng ph¸t triÓn nhanh chãng.
B¾c k× lµ n¬i b¸o §¶ng ph¸t triÓn m¹nh nhÊt. C¸c tê b¸o TiÕng ViÖt lµ Hån TrÎ, T©n x• héi, Thêi b¸o, Thêi thÕ, Tin tøc, §µi nay, Phong hãa…
ë Trung k× c¸c tê b¸o tiªu biÓu lµ Nhµnh lóa, D©n, S«ng H¬ng tôc b¶n, kinh tÕ t©n v¨n.
ë Nam k×, c¸c b¸o xuÊt b¶n b»ng tiÕng ViÖt lµ Phæ Th«ng, D©n Chóng, Lao ®éng, Míi…
C¸c b¸o cña §¶ng tuyªn truyÒn, giíi thiÖu vÒ chñ nghÜa M¸c – Lª Nin, §¶ng Céng s¶n §«ng D¬ng, Liªn X«, Quèc tÕ Céng s¶n, MÆt trËn nh©n d©n Ph¸p…
B¸o trÝ c¸ch m¹ng trë thµnh mòi xung kÝch trong nh÷ng phong trµo lín vµ ho¹t ®éng cña cuéc vËn ®éng d©n chñ, d©n sinh thêi k× 1936 -1939 nh §«ng D¬ng §¹i héi, “®ãn” G«®a vµ Brªviª, nh÷ng cuéc bÇu cö vµ ®Êu tranh nghÞ trêng…
Trong thêi gian nµy, nhiÒu s¸ch chÝnh trÞ lÝ luËn ®îc xuÊt b¶n c«ng khai hoÆc ®îc ®a tõ Ph¸p vÒ. NhiÒu t¸c phÈm v¨n häc hiÖn thùc phª ph¸n ra ®êi nh Bíc ®êng cïng cña NguyÔn C«ng Hoan; t¾t ®Ìn, LÒu châng cña Ng« T¾t Tè; Gi«ng tè, sè ®á cña Vò Träng Phông; th¬ c¸ch m¹ng cña Tè H÷u. kÞch cã t¸c phÈm Kim tiÒn cña Vi HuyÒn §¾c, §êi C« Lu cña TrÇn Hu Trang.
Cuèi n¨m 1937, §¶ng ph¸t ®éng phong trµo truyÒn b¸ ch÷ Quèc Ng÷ nh»m gióp quÇn chóng lao ®éng ®äc ®îc s¸ch b¸o, n©ng cao sù hiÓu biÕt vÒ chÝnh trÞ.
Cuéc ®Êu tranh cña §¶ng trªn lÜnh vùc b¸o trÝ nh÷ng n¨m 1936 -1939 ®• thu ®îc kÕt qu¶ to lín, tríc hÕt vÒ v¨n hãa – t tëng. §«ng ®¶o c¸c tÇng líp nh©n d©n ®îc gi¸c ngé vÒ con ®êng c¸ch m¹ng cña §¶ng.
KÕt qu¶ vµ ý nghÜa lÞch sö phong trµo 1936 – 1939:
Nh×n chung tõ tríc ®Õn nay, ë §«ng D¬ng cha bao giê cã nh÷ng sù kiÖn s«i næi nh thÕ nµy.
Qua phong trµo ®• thu ®îc nh÷ng th¾ng lîi cô thÓ trªn c¸c lÜnh vùc VH, T tëng, kinh tÕ chÝnh trÞ chÝnh quyÒn thùc d©n ph¶i nhîng bé c¶i thiÖn phÇn nµo quyÒn d©n sinh, d©n chñ
Qua s¸ch b¸o hîp ph¸p cña §¶ng vµ mÆt trËn ®• phæ biÕn t tëng M¸c – Leenin, §êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng, quèc tÕ céng s¶n, ®Ëp tan nh÷ng luËn ®iÓm tuyªn truyÒn, xuyªn t¹c nh÷ng hµnh ®éng ph¸ ho¹i cña bän ph¶n ®éng kh¸c lµm cho chóng c« lËp.
Qua phong trµo ®Êu tranh, §¶ng ®• vËn dông cã kÕt qu¶ c/s¸ch cña mÆt trËn d©n téc thèng nhÊt, ®éng viªn gi¸o dôc x©y dùng ®éi qu©n chÝnh trÞ quÇn chóng gåm hµng triÖu ngêi c¶ thµnh thÞ vµ n«ng th«n, vµ ®• båi dìng ®îc ®éi ngò ®«ng ®¶o rÌn luyÖn vµ n©ng cao tr×nh ®é §¶ng Viªn.
ý nghÜa: qua phong trµo ®• nãi lªn søc m¹nh to lín cña quÇn chóng khi ®îc §¶ng ph¸t ®éng vµ l•nh ®¹o.
- Qua phong trµo ®• gióp §¶ng thÊy thªm kh¶ n¨ng CM cña mét sè ngêi cña tÇng líp trªn.
- Qua phong trµo §¶ng ®• ®Ó l¹ nhiÒu bµi häc thùc tiÔn quý bµu vÒ chØ ®¹o CM vÒ h×nh thøc ®Êu tranh vµ khÈu hiÖu ®Êu tranh.
Trong qu¸ tr×nh ®Êu tranh, §¶ng Céng s¶n §«ng D¬ng tÝch lòy ®îc nhiÒu bµi häc kinh nghiÖm vÒ x©y dùng mÆt trËn d©n téc thèng nhÊt, kinh nghiÖm tæ chøc, l•nh ®¹o quÇn chóng ®Êu tranh c«ng khai, hîp ph¸p. §ång thêi, §¶ng thÊy ®îc nh÷ng h¹n chÕ cña m×nh trong c«ng t¸c mÆt trËn, vÊn ®Ò d©n téc…cã thÓ nãi, phong trµo d©n chñ 1936 -1939 nh mét cuéc tËp dît, chuÈn bÞ cho cuéc Tæng khëi nghÜa th¸ng T¸m sau nµy.
Câu 7: Trình bày chủ trương mới của Đảng Cộng sản Đông Dương qua các hội nghị hội nghị Ban Chấp hành TW ĐCS Đông Dương tháng 11/1939 và tháng 5/1941. (Tóm tắt 2 hội nghị này .)
Bài làm:
a- Hoµn c¶nh ra ®êi: chiÕn tranh thÕ giíi thø 2 bïng næ (b»ng hµnh ®éng §øc tÊn c«ng BaLan). §Õn th¸ng 6/1940 Ph¸p ®Çu hµng §øc vµ chÝnh quyÒn míi cña Ph¸p ®• t hc hiÖn mét lo¹t c¸c chÝnh s¸ch v¬ vÐt søc ngêi, søc cña ë §«ng D¬ng ®Ó dèc vµo cuéc ®Êu tranh.
C¸c phong trµo ®Êu tranh d©n chñ cña chóng ®• bÞ thu hÑp vµ ®i ®Õn chÊm døt, Ph¸p th¼ng tay, ®µn ¸p c¸c phong trµo CM thi hµnh nhiÒu chÝnh s¸ch ph¶n ®éng vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ lµm cho m©u thuÉn d©n téc ta víi Ph¸t xÝt ngµy cµng cao, tríc t×nh h×nh ®ã Héi nghÞ BCH TW §¶ng ®îc triÖu tËp häp tõ 6-8/11/1939 t¹i Bµ §iÓm (Hãc M«n – Gia §Þnh), do Tæng bÝ th NguyÔn V¨n Cõ chñ trÞ
*Héi nghÞ ban chÊp hµnh trung ¬ng §¶ng céng s¶n LÇn thø 6 (11/1939).
Hai th¸ng sau khi chiÕn tranh thÕ giíi thø hai bïng næ, tõ ngµy 6 ®Õn ngµy 8/11/1939, Héi nghÞ BCH TW §¶ng ®îc triÖu tËp t¹i Bµ §iÓm (Hãc M«n – Gia §Þnh), do Tæng bÝ th NguyÔn V¨n Cõ chñ trÞ, sau khi ph©n tÝch tÝnh chÊt cuéc chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, nhËn ®Þnh vÒ t×nh h×nh thÕ giíi vµ §«ng D¬ng, Héi nghÞ x¸c ®Þnh môc tiªu chiÕn lîc tríc m¾t cña c¸ch m¹ng §«ng D¬ng lµ ®¸nh ®æ ®Õ quèc vµ tay sai, gi¶i phãng c¸c d©n téc §«ng D¬ng, lµm cho §«ng D¬ng hoµn toµn ®éc lËp. Héi nghÞ chñ tr¬ng t¹m g¸c khÈu hiÖu c¸ch m¹ng ruéng ®Êt vµ ®Ò ra khÈu hiÖu tÞch thu ruéng ®Êt c¶u ®Õ quèc vµ ®Þa chñ ph¶n béi quyÒn lîi d©n téc, chèng t« cao, l•i nÆng. KhÈu hiÖu lËp chÝnh quyÒn X« ViÕt c«ng, n«ng, binh ®îc thay thÕ b»ng khÈu hiÖu lËp chÝnh quyÒn d©n chñ céng hßa.
Víi c¸c chñ tr¬ng trªn, HN ®• v¹ch ra c¸c ph¬ng ph¸p CM:
- VÒ ph¬ng ph¸p c¸ch m¹ng, chuyÓn tõ ®Êu tranh ®ßi chÝnh quyÒn d©n sinh, d©n chñ sang ®Êu tranh trùc tiÕp ®¸nh ®á chÝnh quyÒn ®Õ quèc vµ tay sai; tõ ho¹t ®éng hîp ph¸p, nöa hîp ph¸p sang ho¹t ®éng bÝ mËt vµ bÊt hîp ph¸p.
§Ó tËp trung mäi lùc lîng cña d©n téc vµo nhiÖm vô chñ yÕu lµ chèng chiÕn tranh ®Õ quèc vµ ¸ch thèng trÞ ph¸t xÝt thuéc ®Þa, §¶ng chñ tr¬ng thµnh lËp mÆt trËn Thèng nhÊt d©n téc Ph¶n §Õ §«ng D¬ng (gäi t¾t lµ MÆt trËn ph¶n ®Õ §«ng D¬ng) thay cho mÆt trËn d©n chñ §«ng d¬ng kh«ng cßn phï hîp víi t×nh h×nh vµ nhiÖm vô míi.
NghÞ quyÕt Héi NghÞ Ban ChÊp Hµnh TW §¶ng th¸ng 11/1939 ®¸nh dÊu bíc chuyÓn híng quan träng ®• ®Æt nhiÖm vô gi¶i phãng d©n téc lªn hµng ®Çu, thÓ hiÖn sù nh¹y bÐn vÒ chÝnh trÞ vµ n¨ng lùc s¸ng t¹o cña §¶ng.
ý nghÜa:
- HN BCH TW lÇn thø 6 (11/1939) ®Æt nhiÖm vô gi¶i phãng d©n téc lªn hµng ®Çu, ®©y lµ sù chuyÓn híng chØ ®¹o chiÕn lîc ®óng ®¾n cña §¶ng : Gi¬ng cao ngän cê gi¶i phãng d©n téc, ®oµn kÕt réng r•i c¸c tÇng líp d©n téc chèng kÎ thï chung lµ TD Ph¸p.
Qua héi nghÞ TW lÇn thø 6 ta thÊy ®îc sù nh¹y bÐn vÒ chÝnh trÞ vµ n¨ng lùc s¸ng t¹o cña §¶ng trong viÖc chØ ®¹o chiÕn lîc CM. §ång thêi më ra thêi kú ®Êu tranh míi – thêi kú trùc tiÕp chuÈn bÞ vµ më ®êng cho CMT8 th¾ng lîi.
§ång thêi HN lµ bíc ®i v÷ng ch¾c quan träng vµ lµ yÕu tè t¹o nªn sù thµnh c«ng CMT8.
*Héi nghÞ TW lÇn thø 8 cña §¶ng ta (th¸ng 5/1941).
- Hoµn c¶nh ra ®êi: ChiÕn tranh thÕ giíi ®• bíc sang n¨m thø 3, ph¸t xÝt §øc sÏ tÊn c«ng Liªn X« vµ nh©n d©n Liªn X« sÏ ®øng lªn chèng l¹i ph¸t xÝt vµ tríc t×nh t×nh ®ã:
ngµy 28/1/1941 NAQ về nước trùc tiÕp l•nh ®¹o phong trµo CM. Sau một thời gian chuẩn bị Ngêi ®• triÖu tËp Héi nghÞ BCH TW §¶ng lÇn 8 t¹i P¾c Pã - Cao B»ng tõ ngµy 10 ®Õn 19/5/1941.
HN ®• ph©n tÝch t×nh h×nh TG vµ trong níc, Hội nghị khẳng định nhiệm vụ chủ yếu trước mắt của cách mạng là giải phóng dân tộc, tiếp tục thực hiện chủ trương tạm gác khẩu hiệu ruộng đất, nêu khẩu hiệu giảm tô, giảm tức, chia lại ruộng công, tiến tới thực hiện người cày có ruộng. Hội nghị chỉ rõ sau khi đánh đuổi đế quốc Pháp – Nhật, sẽ thành lập Chính phủ nhân dân của nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa. Hội nghị quyết định thành lập Mặt trận Việt Nam độc lập đồng minh, gọi tắt là Việt Minh thay cho Mặt trận Thống Nhất dân tộc phản đế Đông Dương và giúp đỡ việc lập mặt trận ở các nước Lào, Campuchia, thay tên các Hội Phản đế thành Hội Cứu quốc.
Hội nghị xác định hình thái cuộc khởi nghĩa ở nước ta là đi từ khởi nghĩa từng phần tiến lên tổng khởi nghĩa và kết luận: Chuẩn bị khởi nghĩa là nhiệm vụ trung tâm của Đảng, toàn dân trong giai đoạn hiện tại.
Hội nghị chính thức bầu ra Ban Chấp hành Trung ương mới, bầu Trường Chinh làm Tổng Bí Thư.
Hội lần thứ 8 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã hoàn thành chủ trương được đề ra từ Hội nghị Trung ương tháng 11/1939, nhằm giải quyết mục tiêu số 1 của Cách mạng là độc lập dân tộc và đề ra nhiều chủ trương sáng tạo thực hiện mục tiêu ấy.
Ngày 19/5/1941, Việt Nam độc lập đồng minh (gọi tắt là Việt Minh) ra đời, Năm tháng sau, Tuyên ngôn, Chương trình, Điều lệ Việt Minh được công bố chính thức, Chương trình cứu nước của Việt Minh được đông đảo các tầng lớp nhân dân ủng hộ.
Héi nghÞ BCH TW §¶ng lÇn 8 cã ý nghÜa lÞch sö to lín. Héi nghÞ ®• hoµn chØnh chuyÓn híng chØ ®¹o chiÕn lîc CM cña §¶ng ®Ò ra tõ héi nghÞ TW lÇn 6: kiªn quyÕt gi¬ng cao ngän cê gpdt, gi¶i quyÕt ®óng ®¾n mèi quan hÖ gi÷a hai nhiÖm vô chiÕn lîc chèng ®Õ quèc, chèng phong kiÕn vµ ®Ò ra ph¬ng ph¸p CM cô thÓ.
ViÖc chuyÓn híng chØ ®¹o chiÕn lîc CM cña héi nghÞ cã t¸c dông quyÕt ®Þnh trong viÖc ®éng viªn toµn §¶ng, toµn d©n ta tÝch cùc chuÈn bÞ tiÕn tíi CMT8. Víi chñ tr¬ng cña Héi nghÞ, MTVM ra ®êi vµ c¸c tæ chøc quÇn chóng cña mÆt trËn ph¸t triÓn nhanh chãng. Qua ®ã §¶ng ta ®• x©y dùng ®îc khèi ®oµn kÕt toµn d©n v÷ng ch¾c, lùc lîng CM ®îc nu«i dìng tõ c¸c giai ®o¹n tríc ®Õn lóc nµy ngµy cµng ph¸t triÓn. Lùc lîng chÝnh trÞ cña quÇn chóng lín m¹nh råi lùc lîng vò trang lÇn lît ra ®êi. C¸c c¨n cø ®Þa CM ®îc thµnh lËp phong trµo ®Êu tranh ph¸t triÓn m¹nh mÏ réng kh¾p n«ng th«n vµ ®« thÞ.
Chñ tr¬ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò d©n téc theo ph¹m vi tõng níc vµ thµnh lËp mÆt trËn d©n téc thèng nhÊt phï hîp ®• thøc tØnh ý thøc d©n téc, tinh thÇn ®Êu tranh tù gi¶i phãng vµ ph¸t huy søc m¹nh cña mçi d©n téc ë §«ng D¬ng.
ChÝnh v× vËy, Héi nghÞ TW 8 cã t¸c dông quyÕt ®Þnh ®èi víi th¾ng lîi cña CMT8/1945. NghÞ quyÕt cña Héi nghÞ ®ång thêi còng ®• gãp phÇn bæ sung, ph¸t triÓn lý luËn vÒ CM DTDC ë níc ta. Sù kiÖn nµy còng thÓ hiÖn sù ®ãng gãp cña NAQ trong buæi ®Çu vÒ níc trùc tiÕp l•nh ®¹o CM níc ta.
Câu 8: Cao trào kháng Nhật cứu nước đã diễn ra sôi nổi ở nước ta như thế nào?
Bài làm:
. Thêi c¬ khëi nghÜa tõng phÇn thêi c¬ cao trµo kh¸ng NhËt.
Thêi c¬ khëi nghÜa (thêi c¬ c¸ch m¹ng) lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn chñ quan kh¸ch quan thuËn lîi cho khëi nghÜa næ ra vµ dµnh th¾ng lîi (thêi c¬ xuÊt hiÖn lµ khëi nghÜa tõng phÇn, thêi c¬ chÝn muåi lµ tæng khëi nghÜa) Thêi c¬ khëi nghÜa tõng phÇn xuÊt hiÖn tõ khi NhËt ®¶o chÝnh ph¸p 9/3 vµ khi ta cã chØ thÞ NhËt ph¸p b¾n nhau vµ hµnh ®éng cña chóng ta. 12/3/1945.
Thêi c¬ ®ã lµ:
-NhËt ®• lo¹i bá Ph¸p vµ tay sai cña ph¸c tøc lµ lo¹i bá mét kÎ thï c¸ch m¹ng kÎ thï nµy lµ Ph¸p cã c¬ së thèng trÞ rÊt l©u ë §«ng d¬ng trong khi NhËt võa míi b¾t ®Çu, ®iÒu ®ã nãi lªn so s¸nh lùc lîng ®• cã lîi cho c¸ch m¹ng
- KÎ thï lo¹i bá lÉn nhau thÓ hiÖn sù m©u thuÉn trong néi bé kÎ thï NhËt tuy ®¸nh b¹i ®îc Ph¸p dµnh ®éc quyÒn ®éc chiÕm ®«ng d¬ng nhng l¹i bÞ c« lËp gÆp khã kh¨n suy yÕu vµ x¾p ®Õn ngµy thÊt b¹i hoµn toµn trong cuéc ë ®«ng d¬ng
Tríc t×nh h×nh kÎ thï lo¹i bá lÉn nhau vµ c¸ch m¹ng liªn tiÕp dµnh ®îc nh÷ng th¾ng lîi ®• lµm cho tÇng líp trung gian ng¶ dÇn theo c¸ch m¹ng. Bé phËn th©n Ph¸p mÊt dÇn chç dùa trong lóc ®ã th× giai cÊp tiªn phong lµ c«ng nh©n vµ ®¶ng céng s¶n ®• chuÈn bÞ s½n sµng
DiÔn biÕn khëi nghÜa tõng phÇn (diÔn biÕn cao trµo kh¸ng NhËt cøu níc) tõ th¸ng 3 ®Õn gi÷a th¸ng 8/1945
§Çu n¨m 1945, trªn ®êng Hång qu©n Liªn X« tiÕn ®¸nh Beclin, sµo huyÖt cuèi cïng cña ph¸t xÝt §øc, mét lo¹t c¸c níc Ch©u ¢u ®îc gi¶i phãng.
ë mÆt trËn Ch©u Á - Th¸i B×nh D¬ng, qu©n §ång Minh gi¸ng cho ph¸t xÝt NhËt nh÷ng ®ßn nÆng nÒ.
ë §«ng D¬ng, lùc lîng Ph¸p theo ph¸i §ê G«n r¸o riết ho¹t ®éng, chê thêi c¬ ph¶n c«ng nhanh qu©n NhËt B¶n, mÉu thuÉn NhËt Ph¸p Trë nªn gay g¾t.
Tríc t×nh h×nh ®ã qu©n ®éi NhËt ra tay tríc. Vµo lóc 20h ngµy 9/3/1945, NhËt ®¶o chÝnh Ph¸p. Qu©n Ph¸p chèng cù yÕu ít ë mét vµi n¬i råi nhanh chãng ®Çu hµng. Sau khi hÊt c¼ng Ph¸p, ph¸t xÝt nhËt tuyªn bè “gióp c¸c d©n téc §«ng D¬ng x©y dùng nÒn ®éc lËp”. Chóng dùng lªn chÝnh phñ TrÇn Träng Kim vµ ®a B¶o §¹i lªn lµm “Quèc Trëng”. NhËt b¶n ®• hoµn toµn ®éc chiÕm §«ng D¬ng, t¨ng cêng v¬ vÐt, bßn rót tiÒn cña cña nh©n d©n ta vµ ®µn ¸p d• man nh÷ng ngêi c¸ch m¹ng.
§ang lóc NhËt ®¶o chÝnh Ph¸p.Ban thêng vô TW§ häp t¹i lµng §×nh B¶ng (Tõ S¬n – B¾c Ninh) Ngµy 12/3/1945 Ban thêng vô Trung ¬ng §¶ng ra chØ thÞ “NhËt - Ph¸p b¾n nhau vµ hµnh ®éng cu¶ chóng ta”. B¶n chØ thÞ nhËn ®Þnh: Cuéc ®¶o chÝnh ®• t¹o sù khñng ho¶ng chÝnh trÞ s©u s¾c, nhng nh÷ng ®iÒu kiÖn Tæng Khëi nghÜa cha chÝn muåi. Ph¸t xÝt NhËt trë thµnh kÎ thï chÝnh cña nh©n d©n §«ng D¬ng. KhÈu hiÖu “§¸nh ®uæi Ph¸p – NhËt” ®îc thay b»ng khÈu hiÖu “ §¸nh ®uæi ph¸t xÝt NhËt”.
H×nh thøc ®Êu tranh ®îc x¸c ®Þnh lµ tõ bÊt hîp t¸c, b•i c«ng, b•i thÜ ®Õn biÓu t×nh, thÞ uy, vò trang du kÝch vµ s½n sµng chuyÓn qua h×nh thøc tæng khëi nghÜa khi cã ®iÒu kiÖn.
Héi nghÞ quyÕt ®Þnh ph¸t ®éng míi mét “cao trµo kh¸ng NhËt cøu níc m¹nh mÏ lµm tiÒn ®Ò cho cuéc Tæng khëi nghÜa”.
T¹i c¨n cø ®Þa Cao - B¾c - L¹ng, ViÖt Nam tuyÒn truyÒn gi¶i phãng qu©n vµ ®éi cøu quèc qu©n ®• phèi hîp cïng víi lùc lîng chÝnh trÞ cña quÇn chóng gi¶i phãng hµng lo¹t x•, ch©u, huyÖn. T¹i n¬i ®©y, chÝnh quyÒn CM ®îc thµnh lËp, c¸c ®éi cøu quèc ®îc thµnh lËp, c¸c héi cøu quèc ®îc cñng cè vµ ph¸t triÓn.
ë B¾c k× vµ b¾c Trung K×, tríc thùc tÕ n¹n ®ãi ®ang diÔn ra trÇm träng do chÝnh s¸ch cíp bãc cña Ph¸p – NhËt, §¶ng ®Ò ra khÈu hiÖu “Ph¸ kho thãc gi¶i quyÕt n¹n ®ãi”. KhÈu hiÖu ®• ®¸p øng nguyÖn väng cÊp b¸ch nhÊt cña n«ng d©n, nªn t¹o thµnh phong trµo ®Êu tranh m¹nh mÏ cha tõng cã.
Hµng triÖu quÇn chóng kÐo ®i ph¸ kho thãc, chèng ®ãi díi nhiÒu h×nh thøc. Cã n¬i quÇn chóng ®• giµnh ®îc chÝnh quyÒn. Phong trµo diÔn ra s«i næi ë c¸c t×nh B¾c Giang, B¾c Ninh, VÜnh Yªn, Phóc Yªn, Ninh B×nh, Qu¶ng Yªn, NghÖ An, Hµ TÜnh…
§ång thêi víi phong trµo nµy, lµn sang khëi nghÜa tõng phÇn d©ng lªn t¹i nhiÒu n¬i. ViÖt Minh l•nh ®¹o quÇn chóng næi dËy ë Tiªn Du (B¾c Ninh) ngµy 10/3, BÇn Yªn Nh©n (Hng Yªn) ngµy 11/3….
ë Qu¶ng Ng•i, Tï chÝnh trÞ ë nhµ lao Ba t¬ næi dËy, l•nh ®¹o quÇn chóng khëi nghÜa, thµnh lËp chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng (11/3) vµ tæ chøc ®éi du kÝch Ba t¬.
§¶ng viªn c¸n bé c¸ch m¹ng bÞ giam trong c¸c nhµ tï NghÜa Lé (Hµ Néi), S¬n la, Bu«n Mª ThuËt (§¾c L¾k), Hé an (Qu¶ng Nam), Ho¶ lß (Hµ Néi) ®• ®Êu tranh ®ßi tù do hoÆc næi dËy ph¸ nhµ giam, vît ngôc ra ngoµi ho¹t ®éng. §ã lµ nguån bæ sung c¸n bé quan träng, lµ nh©n tè thóc ®Èy phong trµo khëi nghÜa vµ tæng khëi nghÜa vÒ sau.
ë Nam k×, phong trµo ViÖt Minh ho¹t ®éng m¹nh nhÊt t¹i MÜ Tho vµ HËu Giang.
======
Phân tích thời cơ CM tháng Tám
Trong bất cứ cuộc chiến đấu nào, thời cơ quyết chiến cũng là một yếu tố vô cùng quan trọng. Xác định thời cơ, nắm bắt và phát huy triệt để thời cơ chiến lược trong chiến đấu có thể tạo lên quyết định thắng lợi, xoay chuyển và làm thay đổi toàn bộ cục diện chiến tranh. Có thể nói thànhcông của CM T8 chính là một minh chứng hùng hồn cho nhận định trên.
CMT8/1945 bùng nổ, không khí Cm trong nước ngày càng sôi nổi, hào hùng. Toàn Đảng, toàn quân và toàn dân đang trong những ngày đấu tranh sôi nổi, mạnh mẽ nhất, lúc đó bác Hồ đang ốm nặng, tưởng không qua khỏi như lời trăng trối của một người sắp ra đi, Bác đã dặn dò đại tướng Võ Nguyên Giáp như trên, lời nói của Bác là sự kkhái quát và đúc kết cô động tình hình CMVN trước CMt8, vấn đề đó thể hiện lòng quyết tâm giành độc lập dân tộc của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta.
Ở trong nước, ngày 9/3/1945, Nhật đảo chính P để độc chiếm Đông Dương gây ra tình trạng khủng hoảng về chính trị, Hội nghị thường vụ TƯ Đảng đã ra chỉ thị “N-P bắn nhau và hành động của chúng ta”, phát đoọng cao trào “kháng N cứu nước” sôi động trong phát động, nêu cao khẩu hiệu “đánh đuổi phát xít N” giành độc lập và lập nên chính phủ cộng hòa, hưởng ứng lời kêu gọi của Đảng, cả dân tộc ta đã đứng dậy đấu tranh, từ miền xuôi đến miền ngược, từ thành thị đến nông thôn đều sôi sục không khí khởi nghĩa và đấu tranh ở các thành phố. Việt Minh tổ chức những cuộc diễn thuyết choáng ngợp tố cáo tội ác của PXN, từ khử những tên Việt gian gian ác. Khởi nghĩa Ba tơ (3/45) với sự ra đời của du kích Ba Tơ càng tăng thêm cho lực lượng vũ trang của CM. Ở vùng nông thôn, phong trào phá kho thóc, diệt ác trừ gian diễn ra sôi nổi. Nhìn chung trong cao trào “kháng nhật cứu nước” toàn dân ta đã đứng dậy, đầy quyết tâm, sôi nổi , tình thế CM đã tới.
Thời cơ là sự kết hợp mộtcách nhuần nhuyễn điều kiện bên trong và bên ngoài, trong đó điều kiện trong nước giữ vai trò quan trọng nhất, quyết định nhất, tuy vậy không thể phủ nhận được vai trò của điều kiện bên ngoài. Lúc này, trên TG, CTTG lần thứ 2đang đi vào hồi kết thúc, quân đồng minh phản công tiêu diệt PX t rên khắp các chiến trường, phe PX liên tục thất bại. PX Đức đầu hàng (5/45), PX Italia đã thất bại, PXN thất hại thảm hại trên các chiến trường, giãy giụa trong cơn hấp hối. Tình hình TG đang hết sức sôi động, cao trào CM ở VN cũng hòa trong ko khí như vũ bão của quân đồng minh khiến quân N tại Đông Dương và chính phủ bù nhìn Trần Trọng Kim ở tình thế vô cùng khó khăn, lung lay và rệu rã.
Bối cảnh lịch sử VN và TG năm 45 cho thấy thời cơ CM đã tới gần, đó thực sự là một “thời cơ thuận lợi”, chiến tranh cả dân tộc ta trong cuộc nổi dậy giành chính quyền, Đảng và nhân dân ta trên dưới một lòng tràn trề quyết tâm và khí thế “dù hy sinh tới đâu, dù phải đốt cháy cả dãy trường Sơn cũng phải kiên quyết giành được độc lập”, với lại lúc này không chỉ “thời cơ thuận lợi”, theo đà tiến triển của tình hình nó đã trở thành thời cơ “ngàn năm có một” đối với dân tộc ta.
Ngày 14/8/45, PXN đầu hàng quân Đồng Minh vô điều kiện, quân N ở Đông Dương suy sụp và khủng hoảng trầm trọng, kéo dài sự khủng hoảng của chính quyền bù nhìn. CTTG lần thứ 2 kết thúc, theo thỏa thuận tại Hội nghị Pôxđam, quân Đồng Minh sẽvào nước ta giải giáp quân đội N. Như vậy, thời cơ CM chỉ tồn tại từ khi N đầu hàng, trước lúc quân Đồng Minh vào Đông Dương, ta phải nắm bắt thời cơ, nếu sớm quân Nhật còn tinh thần sẽ gây khó khăn cho ta, nếu muộn quân đồng minh vào VN thì thời cơ không còn nữa. Đảng ta xác định đúng thời điểm CM, phát lệnh tổng khởi nghĩa tháng Tám diễn ra nhanh chóng và ít đổ máu.
Xét đến cùng, lời nóicủa Bác là sự đúc kết cô đọng và trọn vẹn về thời cơ của CMVN năm 1945 về tinh thần quyết chiến thắng của toàn dân tộc ta khi đứng lên tổng khởi nghĩa, lời nói của HCT- con người của những bước ngoặt lịch sử luôn sáng uốt , đúng đắn soi đường chỉ lối cho CMVN, điều này được chứng minh một cách rõ rệt với thắng lợi của CMT8. Lời nói của bác không chỉ có ý nghĩa với giai đoạn đương thời mà còn có tác dụng trong cả tiến trình lịch sử VN, nêu cao những quyết tâm của toàn dân tộc trong những thời điểm chiến lược lịch sử kkhi dân tộc ta đánh những trận quyết định như Điện Biên Phủ (54) để quyết định cục diện chiến tranh, giành thắng lợi hoàn toàn cho dân tộc, ghi nhớ lời của Bác sẽ giúp các thế hệ VN có tinh thần, có quyết tâm bảo vệ, xây dựng TỔ quóc XHCN hiện nay và mai sau.
======
Câu 9: Trình bày diễn biến của cách mạng tháng Tám ở Việt Nam.
Bài làm:
Hëng øng lÖnh tæng khëi nghÜa cña §¶ng, lêi kªu gäi cña HCT, ®ång bµo c¶ níc triÖu ngêi nh mét nhÊt tÒ ®øng lªn víi tinh thÇn dï hy sinh têi ®©u, dï ph¶i ®èt ch¸y c¶ d•y Trêng S¬n còng ph¶i dµnh cho ®îc ®éc lËp.
ChiÒu ngµy 16/8/1945, sau khi nhËn ®îc mÖnh lÖnh, mét ®¬n vÞ qu©n gi¶i phãng do ®ång chÝ Vâ Nguyªn Gi¸p chØ huy xuÊt ph¸t tõ T©n Trµo tiÕn vÒ gi¶i phãng thÞ x• Th¸i Nguyªn më ®Çu cho cuéc tæng khëi nghÜa giµnh chÝnh quyÒn. T¹i vïng c¨n cø ®Þa sau khi nhËn mÖnh lÖnh tæng khëi nghÜa, c¸c lùc lîng vò trang cña ta (vò trang tËp trung vµ ®Þa ph¬ng) ®• gÊp rót táa ®i nhiÒu híng l•nh ®¹o quÇn chóng næi dËy khëi nghÜa, khëi nghÜa ®Õn ®©u thµnh lËp chÝnh quyÒn CM ®Õn ®ã díi h×nh thøc ñy ban nh©n d©n, ñy ban CM.
Tõ ngµy 14 ®Õn 18/8, nhiÒu x• huyÖn thuéc phÇn lín c¸c tØnh trong c¶ níc ®• nèi tiÕp nhau chíp thêi c¬ giµnh chÝnh quyÒn ë cÊp x•, huyÖn vµ tiÕn lªn giµnh chÝnh quyÒn ë tØnh lÞ. Ngµy 18/8/1945 lùc lîng khëi nghÜa cña B¾c Giang, H¶i D¬ng, Hµ TÜnh, Qu¶ng Nam ®• giµnh ®îc chÝnh quyÒn ë tØnh lÞ sím nhÊt trong c¶ níc.
ë Hµ Néi, ngµy 15/8 lÖnh khëi nghÜa vÒ tíi Hµ Néi, ñy ban qu©n sù CM Hµ Néi (ñy ban khëi nghÜa) ®• ®îc thµnh lËp. ñy ban ®• khÈn tr¬ng hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch khëi nghÜa. QuÇn chóng CM ë néi thµnh ®• s½n sµng xuèng ®êng, tÇng líp trung gian ng¶ vÒ phÝa CM. Cuéc mÝt tinh ngµy 17/8 do bän th©n NhËt tæ chøc ®• biÕn thµnh mÝt tinh ñng hé VM. ChÝnh quyÒn bï nh×n rÖu r• ®Õn cùc ®iÓm: kh©m sai B¾c Kú bá nhiÖm së ë Hµ Néi. Nh vËy ®iÒu kiÖn khëi nghÜa ë Hµ Néi ®• chÝn muåi, nh©n d©n ®• kÞp thêi ®øng lªn khëi nghÜa. Ngµy 19/8/1945 hµng chôc v¹n ngêi d©n ngo¹i thµnh cã vò trang mang b¨ng cê, biÓu ng÷ khÈu hiÖu ®Êu tranh kÐo qua c¸c cöa « tiÕn vµo thµnh phè. Phèi hîp víi ®«ng ®¶o quÇn chóng néi thµnh víi khÝ thÕ CM sôc s«i, quÇn chóng rÇm rËp tiÕn vÒ qu¶ng trêng Nhµ h¸t lín dù cuéc mÝt tinh do VM tæ chøc. Mét rõng cê sao vµng mäc lªn, quÇn chóng h¸t vang c¸c bµi ca CM vµ h« vang khÈu hiÖu "®¶ ®¶o x©m l¨ng", "®¶ ®¶o chÝnh phñ bï nh×n TrÇn Träng Kim", "ñng hé ViÖt Minh", "ViÖt Nam hoµn toµn ®éc lËp". Kho¶ng 10 giê s¸ng cuéc mÝt tinh b¾t ®Çu. Sau mét lo¹t sóng chµo cê bµi "TiÕn qu©n ca" vang lªn, ®¹i biÓu cña ñy ban qu©n sù CM ®äc lêi hiÖu triÖu khëi nghÜa cña VM. Kho¶ng 11 giê 30 ' cuéc mÝt tinh lín nhanh chãng chuyÓn thµnh cuéc biÓu t×nh tuÇn hµnh vò trang ®¸nh chiÕm c¸c c¬ quan ®Çu n•o cña ®Þch: phñ kh©m sai, së mËt th¸m, së C¶nh s¸t, tr¹i b¶o an binh, së bu ®iÖn, ga hµng cá, ®µi ph¸t thanh... tríc khÝ thÕ cña quÇn chóng khëi nghÜa, bän ®Þch chèng cù yÕu ít, chÝnh quyÒn hoµn toµn vÒ tay nh©n d©n.
Th¾ng lîi cña cuéc khëi nghÜa ë ngµy 19/8 ®• cã tiÕng vang nhanh trong c¶ níc, cã t¸c dông cæ vò m¹nh mÏ c¸c tØnh vµ c¸c thµnh phè kh¸c, lµm t¨ng thªm cuéc khñng ho¶ng trong hµng ngò kÎ thï t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho tæng khëi nghÜa.
HuÕ lµ trung t©m chÝnh trÞ lín cña ®Þch ë miÒn Trung, lµ dinh lòy chñ yÕu cña chÝnh quyÒn phong kiÕn. Mê s¸ng ngµy 23/8/1945, §¶ng bé vµ ñy ban Thõa Thiªn HuÕ ®• huy ®éng quÇn chóng c¸c huyÖn ngo¹i thµnh ®• giµnh ®îc chÝnh quyÒn phèi hîp víi c«ng nh©n, thanh niªn, sinh viªn trong néi thµnh tíi h¬n 15 v¹n ngêi, tiÕn hµnh cuéc biÓu d¬ng lùc lîng. Tríc søc m¹nh nh níc vì bê cña quÇn chóng, bé m¸y chÝnh quyÒn bï nh×n hoµn thµnh tª liÖt, qu©n ®éi NhËt n»m im. QuÇn chóng khëi nghÜa lÇn lît chiÕm c¸c c«ng së cña ®Þch mµ kh«ng cã sù kh¸ng cù nµo ®¸ng kÓ. Khëi nghÜa ë HuÕ th¾ng lîi gãp phÇn thóc ®Èy khëi nghÜa ë c¸c ®Þa ph¬ng cßn l¹i nhanh h¬n.
ë Sµi Gßn ®îc tin thñ ®« Hµ Néi vµ HuÕ giµnh chÝnh quyÒn, §¶ng bé miÒn Nam vµ Sµi Gßn quyÕt ®Þnh ph¸t ®éng quÇn chóng khëi nghÜa giµnh chÝnh quyÒn ë Sµi Gßn vµ c¸c tØnh. §ªm 24/8 h¬n 1 triÖu quÇn chóng khëi nghÜa ®• biÓu t×nh thÞ uy. LÇn lît chiÕm c¸c c«ng së quan träng cña ®Þch nh së mËt th¸m, nha C¶nh s¸t, nhµ ga, bu ®iÖn... Qu©n ®éi NhËt "¸n binh bÊt ®éng" chØ cã sù chèng cù yÕu ít cña bän ngoan cè ë së mËt th¸m catin¸t nhng nhanh chãng bÞ dËp t¾t. ChØ trong ngµy 25/8 khëi nghÜa ë Sµi Gßn ®• thµnh c«ng. Th¾ng lîi cña cuéc khëi nghÜa ë Sµi Gßn cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn cuéc khëi nghÜa cña c¸c tØnh cßn l¹i ë MN. Cuèi cïng, ngµy 28/8, c¸c n¬i kh¸c cßn l¹i ë Nam Bé, §ång Nai Thîng, Hµ Tiªn kÓ c¶ C«n §¶o chÝnh quyÒn ®• vÒ tay nh©n d©n.
Nh vËy toµn d©n ®• xuèng ®êng tuÇn hµnh thÞ uy cã vò trang th« s¬, tiÕn hµnh khëi nghÜa ®Ëp tan chÝnh quyÒn ®Þch. Mét sè cuéc tÊn c«ng qu©n sù ®• diÔn ra ë mét sè n¬i nh Hµ §«ng, Th¸i Nguyªn, Tuyªn Quang. Tríc søc m¹nh cña CM, chÝnh quyÒn ®Þch bÞ tan r• nhanh chãng, trong vßng 15 ngµy tæng khëi nghÜa ®• thµnh c«ng trong c¶ níc.
Câu 10: Sau cách mạng tháng Tám, Đảng, chính phủ dã có những biện pháp gì cùng dân ta giải quyết những khó khăn phức tạp đó?
Bài làm:
*vÒ chÝnh trÞ - x• héi:
ChØ 1 tuÇn sau khi níc VNDCCH ra ®êi, ngµy 8/9/1945, CP l©m thêi c«ng bè lÖnh tæng tuyÓn cö trong c¶ níc.
Ngµy 6/1/1946, vît qua mäi hµnh ®éng chèng ph¸ cña kÎ thï, h¬n 90% cö tri c¶ níc ®i bá phiÕu, bÇu ®îc 333 ®¹i biÓu B¾c – Trung – Nam vµo Quèc héi, tîng trng cho khèi ®oµn kÕt toµn d©n téc. §©y lµ lÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö d©n téc, nh©n d©n ta ®îc thùc hiÖn quyÒn c«ng d©n, bÇu ra nh÷ng ®¹i biÓu ch©n chÝnh cña m×nh vµo c¬ quan quyÒn lùc cao nhÊt cao nhÊt cña Nhµ níc.
Sau cuéc bÇu cö Quèc héi, t¹i c¸c ®Þa ph¬ng thuéc B¾c bé vµ Trung Bé, nh©n d©n tiÕn hµnh bÇu cö héi ®ång nh©n d©n c¸c cÊp (tØnh,x•) theo nguyªn t¾c phæ th«ng ®Çu phiÕu, ñy ban hµnh chÝnh c¸c cÊp ®îc thµnh lËp.
- Ngµy 2/3/1946, t¹i phiªn häp ®Çu tiªn ë Hµ Néi, Quèc héi x¸c nhËn thµnh tÝch cña chÝnh phñ l©m thêi trong nh÷ng ngµy ®Çu x©y dùng chÕ ®é míi, th«ng qua danh s¸ch ChÝnh phñ liªn hiÖp kh¸ng chiÕn do Chñ tÞch HCM ®øng ®Çu vµ lËp ra Ban dù th¶o HiÕn ph¸p. B¶n hiÕn ph¸p ®Çu tiªn níc VNDCCH ®îc Quèc héi th«ng qua ngµy 9/11/1946.
- LLVT ®îc x©y dùng. ViÖt Nam Gi¶i phãng qu©n thµnh lËp th¸ng 5/1945 ®îc chÊn chØnh vµ ®æi thµnh VÖ quèc ®oµn (9/1945).
- Ngµy 22/5/1946, VÖ quèc ®oµn ®îc ®æi thµnh Qu©n ®éi Quèc gia ViÖt Nam. Cuèi n¨m 1945, lùc lîng d©n qu©n, tù vÖ t¨ng lªn hµng chôc v¹n ngêi, cã mÆt ë hÇu hÕt c¸c th«n x•, ®êng phè, xÝ nghiÖp trªn kh¾p c¶ níc.
*VÒ kinh tÕ – tµi chÝnh
- Mét trong nh÷ng nhiÖm vô cÊp b¸ch sau CMT8 lµ gi¶i quyÕt n¹n ®ãi vµ khã kh¨n vÒ tµi chÝnh.
- §Ó gi¶i quyÕt n¹n ®ãi, CP l©m thêi ®Ó ra nhiÒu biÖn ph¸p cÊp thêi nh tæ chøc quyªn gãp, ®iÒu hßa thãc g¹o gi÷a c¸c ®Þa ph¬ng trong níc, nghiªm trÞ nh÷ng ngêi ®Çu c¬ tÝch tr÷, chñ tÞch HCM kªu gäi nh©n d©n c¶ níc “Nhêng c¬m sÎ ¸o”.
- Hëng øng lêi kªu gäi cña Chñ tÞch HCM, trªn kh¾p c¶ níc, nh©n d©n ta lËp “Hò g¹o cøu ®ãi”, tæ chøc “Ngµy ®ång t©m”, kh«ng dïng g¹o, ng«, khoai, s¾n… ®Ó nÊu rîu.
- §Ó gi¶i quyÕt c¨n b¶n n¹n ®ãi, t¨ng gia s¶n xuÊt lµ biÖn ph¸p hµng ®Çu vµ cã tÝnh chÊt l©u dµi. Chñ tÞch HCM kªu gäi “T¨ng gia s¶n xuÊt! T¨ng gia s¶n xuÊt ngay! T¨ng gia s¶n xuÊt n÷a!”.
- Hëng øng lêi kªu gäi cña Chñ tÞch HCM, mét phong trµo thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt dÊy lªn kh¾p c¶ níc, díi c¸c khÈu hiÖu “TÊc ®Êt tÊc vµng”, “kh«ng mét tÊc ®Êt bá hoang”…
- ChÝnh quyÒn c¸ch m¹ng ra lÖnh b•i bá thuÕ th©n vµ c¸c thø thuÕ v« lÝ kh¸c cña chÕ ®é cò. Gi¶m t« 25%, gi¶m thuÕ ruéng ®Êt 20%, tÞch thu ruéng ®Êt cña ®Õ quèc vµ ViÖt Nam chia cho d©n cµy nghÌo, chia l¹i ruéng ®Êt c«ng mét c¸ch c«ng b»ng, d©n chñ.
- nhê nh÷ng biÖn ph¸p tÝch cùc trªn ®©y, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nhanh chãng ®îc phôc håi, n¹n ®ãi bÞ ®Èy lïi mét bíc.
- §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trèng rçng vÒ ng©n s¸ch, Chñ tÞch HCM kªu gäi tinh thÇn tù nguyÖn ®ãng gãp cña nh©n d©n c¶ níc. Hëng øng cuéc vËn ®éng x©y dùng “Quü ®éc lËp”, phong trµo “TuÇn lÔ vang” do chÝnh phñ ph¸t ®éng, nh©n d©n ta h¨ng h¸i ®ãng gãp tiÒn cña, vµng b¹c ñng hé nÒn ®éc lËp cña Tæ Quèc. ChØ trong thêi gian ng¾n, nh©n d©n ta ®• tù nguyÖn ®ãng gãp 370kg vµng, 20 triÖu ®ång vµo “Quü ®éc lËp. 40 triÖu ®ång vµo “Quü ®¶m phô quèc phßng”.
- Ngµy 23/11/1946, Quèc héi quyÕt ®Þnh cho lu hµnh tiÒn ViÖt Nam trong c¶ níc thay cho tiÒn §«ng D¬ng cña Ph¸p tríc ®©y.
*VÒ V¨n hãa – gi¸o dôc
Xãa n¹n mï ch÷, n©ng cao tr×nh ®é, v¨n hãa cho nh©n d©n còng lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô cÊp b¸ch cÇn gi¶i quyÕt. Ngµy 8/9/1945, Chñ tÞch HCM kÝ s¾c lÖnh thµnh lËp Nha B×nh d©n häc vô – c¬ quan chuyªn tr¸ch viÖc chèng “giÆc dèt” – kªu gäi nh©n d©n c¶ níc tham gia phong trµo xãa n¹n mï ch÷. Trong vßng mét n¨m, tõ ngµy 8/9/1945 ®Õn ngµy 8/9/1946, trªn toµn quèc ®• tæ chøc gÇn 76.000 líp häc, xãa mï ch÷ cho h¬n 2,5 triÖu ngêi. Trêng häc c¸c cÊp phæ th«ng vµ ®¹i häc sím ®îc khai gi¶ng nh»m ®µo t¹o nh÷ng c«ng d©n vµ c¸n bé trung thµnh, cã n¨ng lùc phông sù Tæ quèc. Néi dung vµ ph¬ng ph¸p gi¸o dôc bíc ®Çu ®îc x¸c ®Þnh theo tinh thÇn d©n téc – d©n chñ.
Câu 11: Phân tích vì sao chúng ta phải kháng chiến? Tóm tắt chiến dịch Biên giới năm 1950.
Bài làm:
a/vì sao chúng ta phải kháng chiến:
Chính phủ Pháp không thành thật trong việc kí Hiệp Định sơ bộ 6/3/1946 và Tạm ước 14/9/1946, nên kí xong lại tìm cách phá hoại, đẩy mạnh việc chuẩn bị xâm lược nước ta một lần nữa.
Ở Nam Bộ và Nam Trung Bộ, thực dân Pháp tiến hành đánh các vùng tự do của ta.
Ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, hạ tuần tháng 11/1946, thực dân Pháp khiêu khích tiến công ta ở Hải Phòng và Lạng Sơn. Tháng 12/1946, chúng chiếm đóng trái phép ở Đà Nẵng, Hải Dương, đưa thêm viện binh đến Hải Phòng.
Ở Hà Nội, tình hình nghiêm trọng hơn: Trong các ngày 15 và 16 tháng 12, quân Pháp bắn sung, ném lựu đạn ở nhiều nơi: Đốt Nhà Thông tin ở phố Tràng Tiền, chiếm đóng cơ quan Bộ Tài Chính và Bộ giao thông công chính. Chúng còn cho xe phá các công sự của ta ở phố Lò Đúc, gây ra những vụ tàn sát đẫm máu ở phố Hàng Bún, Phố Yên Ninh, đầu cầu Long Biên, khu Cửa Đông… Trắng trợn hơn, trong các ngày 18 và 19/12/1946, tướng Moóclie gửi tối hậu thư đòi ta phá bỏ mọi công sự và chướng ngại vật trên các đường phố, giải tán lực lượng tự vệ chiến đấu, để quân Pháp làm nhiệm vụ giữ trật tự ở Hà Nội. Nếu yêu cầu đó không được chấp nhận thì chậm nhất là vào sáng 20/12/1946, quân Pháp sẽ chuyển sang hành động.
Trước tình hình đó, ta chủ động phát động cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp
b/ChiÕn dÞch Biªn giíi Thu - §«ng 1950
*Hoµn c¶nh lÞch sö:
- Bíc sang n¨m 1950, cuéc kh¸ng chiÕn cña ta cã thªm nhiÒu thuËn lîi nhng còng ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng th¸ch thøc míi.
Ngµy 1/10/1949, C¸ch m¹ng TQ thµnh c«ng, níc CHND Trung Hoa ra ®êi.
Ngµy 14/1/1950 chñ tÞch HCM tuyªn bè s½n sµng ®Æt quan hÖ ngo¹i giao víi c¸c níc. Ngµy 18/1/1950 CP CHND Trung Hoa, ngµy 30/1/1950 CP liªn X« vµ trong vßng 1 th¸ng sau, c¸c níc trong phe XHCN lÇn lît c«ng nhËn vµ §Æt quan hÖ ngo¹i giao víi níc VNDCCH.
§©y lµ th¾ng lîi to l¬n cña CMVN. Cuéc Kh¸ng chiÕn cña nh©n d©n ta ®îc sù ®ång tØnh ñng hé cña ND thÕ giíi.
VÒ phÝa ®Þch, ngµy 13/5/1949 cã sù ®ång ý cña MÜ, CP ph¸p ®Ò ra kÕ ho¹ch R¬ve.
Ngµy 7/2/1950 MÜ c«ng nhËn chØnh phñ B¶o §¹i. Ngµy 8/5/1959, MÜ ®ång ý viÖn trî kinh tÕ vµ qu©n sù cho Ph¸p nh»m tõng bíc n¾m quyÒn ®iÒu khiÓn chiÕn tranh ë §«ng D¬ng.
Thùc hiÖn kÕ ho¹ch R¬ve, tõ th¸ng 6/1949 ph¸p ®a nhiÒu vò khÝ míi vµo VN, tËp trung qu©n ë Nam Bé, Trung Bé, t¨ng cêng hÖ thèng phßng ngù trªn §êng sè 4, thiÕt lËp “Hµnh lang §«ng – T©y” (H¶i Phßng – Hµ Néi – Hßa B×nh – S¬n La) trªn c¬ së ®ã, Ph¸p chuÈn bÞ mét kÕ ho¹ch quy m« lín tiÕn c«ng ViÖt B¾c lÇn thø hai, mong giµnh th¾ng lîi, nhanh chãng kÕt thóc chiÕn tranh.
*ChiÕn dÞch Biªn giíi Thu - §«ng 1950
Ph¸p thùc hiÖn kÕ ho¹ch R¬ve ®• lµm cho khu vùc tù do cña ta bÞ thu hÑp, c¨n cø ®Þa ViÖt B¾c bÞ bao v©y.. ®Ó kh¾c phôc khã kh¨n ®ã, ®a cuéc kh¸ng chiÕn ph¸t triÓn lªn bíc míi, th¸ng 6/1950 §¶ng vµ CP quyÕt ®Þnh më chiÕn dÞch Biªn giíi nh»m tiªu diÖt mét bé phËn quan träng sinh lùc ®Þch; khai th«ng ®êng sang Trung Quèc vµ thÕ giíi; më réng vµ cñng cè c¨n cø ®Þa ViÖt B¾c, ®ång thêi t¹o nh÷ng thuËn lîi míi thóc ®Èy cuéc kh¸ng chiÕn tiÕn lªn.
Chñ tÞch HCM trùc tiÕp ra mÆt trËn ®Ó cïng Bé ChØ Huy chØ ®¹o vµ ®éng viªn bé ®éi chiÕn ®Êu.
S¸ng Ngµy 16/9/1950 c¸c ®¬n vÞ qu©n ®éi ta næ sóng më ®Çu chiÕn dÞch b»ng trËn më ®Çu ®¸nh vµo vÞ trÝ §«ng Khª theo lèi c«ng kiªn ®• giµnh ®îc th¾ng lîi sau 2 ngµy. MÊt §«ng Khª, ThÊt Khª bÞ uy hiÕp, Cao B»ng bÞ c« lËp, qu©n Ph¸p ®îc lÖnh rót khái Cao B»ng theo ®êng sè 4. §Ó yÓm trî cho cuéc rót qu©n nµy, Ph¸p huy ®éng qu©n tõ ThÊt Khª tiÕn lªn chiÕm l¹i §«ng Khª vµ ®ãn c¸nh qu©n tõ Cao B»ng vÒ; ®ång thêi cho qu©n ®¸nh lªn Th¸i Nguyªn ®Ó thu hót bít chñ lùc cña ta. §o¸n ®îc ý ®Þnh cña ®Þch, qu©n ta chñ ®éng mai phôc, chÆn ®¸nh ®Þch nhiÒu n¬i trªn ®êng sè 4 khiÕn cho hai c¸nh qu©n nµy kh«ng gÆp ®îc nhau. Hai binh ®oµn L¬ Pagi¬ vµ Sacst«ng bÞ tiªu diÖt. Ngµy 8/10/1950 Qu©n Ph¸p ë ThÊt Khª bÞ c« lËp vµ uy hiÕp buéc ph¶i rót vÒ Na SÇm. Ngµy 13/10/1950 qu©n ®Þch ë Na SÇm còng ph¶i rót ch¹y vÒ L¹ng S¬n. Sù thÊt b¹i cña 2 binh ®oµn L¬pagi¬ vµ S¸ct«ng, sù rót ch¹t cña c¸c vÞ trÝ ThÊt Khª, Na SÇm ®• lµm cho ®Þch hoang mang. Ngµy 17/10/1950 qu©n ®Þch ë ®ång b»ng rót ch¹y, ngµy 18/10 qu©n ®Þch ë L¹ng S¬n rót ch¹y råi ®Õn §×nh LËp, Léc B×nh, An Ch©u... trong khi ®ã cuéc hµnh qu©n cña ®Þch lªn Th¸i Nguyªn còng bÞ qu©n ta chÆn ®¸nh.
Qu©n Ph¸p trë nªn ho¶ng lo¹n, ph¶i rót ch¹y.§êng sè 4 ®îc gi¶i phãng 22/10/1950.
Chiến dịch Biên giới kết thúc, ta đã loại khỏi vòng chiến đấu hơn 8000 tªn ®Þch, giải phóng tuyến biªn giíi ViÖt Trung từ Cao Bằng đến Đình Lập với 35 vạn dân;chọc thủng “Hành lang Đông - Tây” của Pháp. Thế bao vây của địch cả trong và ngoài đối với căn cứ địa Việt Bắc bị phá vỡ. Kế hoạch Rơve bị phá sản.
Với chiến thắng Biên giới, con đường liên lạc của ta với các nước XHCN được khai thông; quân đội ta đã trưởng thành, giành được thế chủ động chiến lược trên chiến trường chính (Bắc Bộ), mở ra bước phát triển mới của cuộc kháng chiến.
*ý nghÜa:
ChiÕn th¾ng Biªn giíi 1950 th¾ng lîi lµ mét mèc quan träng cña CMVN. §©y lµ chiÕn dÞch tiÕn c«ng lín ®Çu tiªn cña ta trong k/c chèng thùc d©n Ph¸p giµnh ®îc th¾ng lîi cæ vò tinh thÇn chiÕn ®Êu cña qu©n d©n ta.
ChiÕn dÞch nµy ®• nãi lªn sù trëng thµnh vÒ nhiÒu mÆt cña qu©n ®éi ta tõ ®¸nh du kÝch sang ®¸nh tËp trung quy m« lín. §©y lµ bíc nh¶y vät vÒ chiÕn thuËt ®¸nh ®Þch (chän ®iÓm tÊn c«ng, kÕt hîp ®¸nh ®ån diÖt viÖn, kÕt hîp c«ng kiªn víi vËn ®éng chiÕn).
Th¾ng lîi cña chiÕn dÞch Biªn giíi cã ý nghÜa chiÕn lîc to lín ®èi víi toµn bé cuéc k/c chèng Ph¸p. ChiÕn th¾ng Biªn giíi ®• më ®Çu giai ®o¹n liªn tôc ®¸nh lín cña cuéc k/c, sau chiÕn dÞch Biªn giíi ta chñ ®éng më liªn tiÕp nh÷ng cuéc ph¶n c«ng vµ tiÕn c«ng liªn tiÕp giµnh th¾ng lîi trªn mÆt trËn qu©n sù còng nh c¸c mÆt trËn kh¸c. Sau chiÕn dÞch Biªn giíi t×nh thÕ chiÕn tranh gi÷a ta vµ Ph¸p cã sù thay ®æi c¨n b¶n, qu©n ta liªn tiÕp giµnh thÕ chñ ®éng, ®Èy ®Þch ngµy cµng lïi s©u vµo thÕ bÞ ®éng ®èi phã.
Câu 12: Phong trào đồng khởi đã diễn ra sôi nổi như thế nào?
Bài làm:
Nguyªn nh©n cña cuéc ®ång khëi
- VÒ ®Þch: Do chÝnh s¸ch tµi b¹o mµ mµ ®iÓn h×nh lµ c¸c chiÕn dÞch Tè céng diÖt céng chóng ®• g©y ra vô ®Çu ®éc 6000 nhµ chÝnh trÞ ë nhµ tï Phó lîi lµm cho h¬n 1000 ngêi thiÖt m¹ng, chóng ®Óa luËt ph¸t xÝt 10/59 chóng thùc hiÖn gÆp ngêi b»ng m¸y chÐm kh«ng cÇn xÐt xö chóng thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®Æt céng s¶n ngoµi vßng ph¸p luËt, cµng lµm t¨ng thªm m©u thuÉn giai cÊp d©n téc ®• ®Èy nh©n d©n MN ®Õn chç kh«ng chÞu ®îc ph¶i ®øng lªn ®Êu tranh chèng chÕ ®é Mü - DiÖm.
-VÒ phÝa ta: tr¶i qua ®Êu tranh chÝnh trÞ c«ng khai, hîp trong nh÷ng n¨m 54-58 mµ phong trµo ®¸n ¸p bÞ khñng bè nhng c¸ch m¹ng vÉn gi÷ v÷ng quÇn chóng , c¸ch m¹ng ®îc t«i luyÖn cµng nung nÊu c¨n thï giÆc Mü vµ chê dÞp ®øng dËy ®Êu tranh trong khi ®ã MB ®îc cñng cè vµ trë thµnh chç dùa v÷ng ch¾c, lµ phÇn cæ vò cho nh©n d©n ViÖt Nam ®øng lªn ®Êu tranh chèng chÕ ®é Mü - DiÖm.
- Trong t×nh h×nh ®ã ®¶ng ta häp héi nghÞ TW lÇn thø 15 (®Çu1959) héi nghÞ nhËn ®Þnh thêi c¬ ®• ®Õn.
+KÎ thï hung h¨ng vµ tµn b¹o nh vËy kh«ng chøng tá chóng m¹nh mµ chøng tæ chóng yÕu khñng ho¶ng lßng d©n.
+ Nh©n d©n MN kh«ng thÓ chÞu chÞu ®ùng ®îc ¸ch thèng trÞ cña §Q vµ tay.
+ Lùc lîng c¸ch m¹ng ®îc chuÈn bÞ tõ phong trµo tríc ®ã th× nay cµng lín m¹nh vµ trëng thµnh lªn.
+ Tõ nhËn ®Þnh ®ã ®¶ng ta ra quyÕt ®Þnh 15 nh»m ph¸t ®éng quÇn chóng MN ®øng lªn lµm cuéc ®ång khëi ®¸nh vµo chÕ ®é Mü - DiÖm gi¶i phãng MN bµo vÖ MB thèng nhÊt níc nhµ, nghÞ quyÕt 15 nhÊn m¹nh ®• ®Õn lóc nh©n d©n MN kh«ng cßn cã con ®êng nµo kh¸c ®øng lªn ®Êu tranh v¬Ý bÊt cø vò khÝ g× cã trong tay ®¸nh ®æ chÕ ®é Mü diÖm dµnh quyÒn lµm chñ dµnh quyÒn tù do.
DiÔn biÕn cña phong trµo §ång khëi
Trong nh÷ng n¨m 1957 – 1960 CMMN gÆp mu«n vµn khã kh¨n. Ng« §×nh DiÖm ban hµnh ®¹o luËt ®Æt céng s¶n ngoµi vßng ph¸p luËt, LuËt 10/59 (®Ò ra th¸ng 5/1959) cho phÐp th¼ng tay giÕt h¹i bÊt cø ngêi yªu níc nµo, bÊt cø ai cã biÓu hiÖn chèng l¹i chóng, lµm cho hµng v¹n c¸n bé, ®¶ng viªn bÞ giÕt h¹i, hµng chôc v¹n ®ång bµo yªu níc bÞ tï ®Çy. Cuéc ®Êu tranh cña nh©n d©n ta ë miÒn Nam ®ßi hái cã mét biÖn ph¸p quyÕt liÖt ®Ó ®a c¸ch m¹ng vît qua khã kh¨n thö th¸ch.
Th¸ng 1/1959, Héi nghÞ lÇn thø 15 Ban chÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng quyÕt ®Þnh ®Ó nh©n d©n miÒn Nam sö dông b¹o lùc c¸ch m¹ng ®¸nh ®æ chÝnh quyÒn MÜ – DiÖm vµ nhÊn m¹nh; ngoµi con ®êng dïng b¹o lùc c¸ch m¹ng, nh©n d©n miÒn nam ko cßn con ®êng nµo kh¸c. Ph¬ng híng c¬ b¶n cña c¸ch m¹ng miÒn nam lµ “dùa vµo lùc lîng chÝnh trÞ cña quÇn chóng lµ chñ yÕu kÕt hîp víi lùc lîng vò trang ®Ó ®¸nh ®á ¸ch thèng trÞ cña ®Õ quèc vµ phong kiÕn, thiÕt lËp chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng cña nh©n d©n
Phong trµo næi dËy tõ chç lÎ ë tõng ®Þa ph¬ng, nh cuéc næi dËy ë VÜnh Th¹ch (B×nh §Þnh), B¸c ¸i (Ninh ThuËn) th¸ng 2/1959, ë Trµ bang (Qu¶ng Ng•i) th¸ng 8/1959, lan ra kh¾p miÒn Nam thµnh cao trµo c¸ch m¹ng, tiªu biÓu lµ cuéc “§ång Khëi’ ë bÕn tre.
T¹i bÕn Tre, ngµy 17/1/1960 cuéc “§ång Khëi” næ ra ë ba x• ®iÓm lµ §Þnh Thñy, B×nh Kh¸nh vµ Phíc HiÖp thuéc huyÖn Má Cµy, råi nhanh chãng lan ra toµn huyÖn vµ c¸c huyÖn Giång Tr«m, Th¹ch Phó, Ba Tri, Ch©u Thµnh, B×nh §¹i.
Hµng v¹n nh©n d©n xuèng ®êng , vò trang b»ng gi¸o m¸c, næi tiÕng mâ, lïng b¾t bän tÒ diÖp ¸c «n, truy quÐt c¸c tæ chøc k×m kÑp cña ®Þch. QuÇn chóng diÖt ®ån, gi¶i t¸n c¸c trô së héi ®ång x•, c¸c tæ chøc tay sai cña ®Þch. chØ trong 1 tuÇn lÔ ®Çu “§ång Khëi”, nh©n d©n 47 x• ®ång lo¹t næi dËy ®Ëp tan bé m¸y k×m kÑp cña ®Þch, gi¶i phãng 150 Êp, bøc rót 447 ®ån bèt, diÖt h¬n 300 tªn, c¸c th«n x• ®îc gi¶i phãng më ®¹i héi nh©n d©n, lËp tßa ¸n trõng trÞ nh÷ng tªn nî m¸u, tÞch thu ruéng ®Êt cña ®Þa chñ chia cho d©n cµy nghÌo, thanh niªn n« nøc gia nhËp lùc lîng vò trang.
Hßa nhÞp víi cuéc “§ång Khëi” ë bÕn tre, nh©n d©n c¸c tØnh T©y Ninh, MÜ Tho, Trµ Vinh, B¹c Liªu, R¹ch Gi¸, Cµ Mau, Ch©u §èc, Sãc Tr¨ng, KiÕn Phong, KiÕn Têng …®ång lo¹t næi dËy, lµm chñ 2/3 x• Êp.
TÝnh ®Õn cuèi n¨m 1960, t¹i c¸c tØnh Nam bé, c¸ch m¹ng ®• lµm chñ h¬n 600 x• trong tæng sè 1298 x•, trong ®ã cã 116 x• hoµn toµn gi¶i phãng. ë vïng nói c¸c tØnh Trung Trung Bé, cã 904 th«n trong tæng sè 3829 th«n ®îc gi¶i phãng. ë t©y nguyªn cã tíi 3200 th«n trong tæng sè 5721 th«n ®îc gi¶i phãng.
ý nghÜa
Th¾ng lîi cña Phong trµo “§ång Khëi” më ra vïng gi¶i phãng réng lín, liªn hoµn, dÉn ®Õn sù ra ®êi cña MÆt trËn d©n téc gi¶i phãng miÒn Nam ViÖt Nam ngµy 20/12/1960 do luËt s NguyÔn H÷u Thä lµm chñ tÞch, mÆt trËn chñ tr¬ng ®oµn kÕt tÊt c¶ c¸c tÇng líp nh©n d©n, c¸c giai cÊp, c¸c d©n téc, c¸c t«n gi¸o vµ nh©n sÜ yªu níc ®Êu tranh ®¸nh ®æ ¸ch thèng trÞ cña ®Õ quèc MÜ vµ tËp ®oµn Ng« §×nh DiÖm.
Phong trµo “§ång khëi” th¾ng lîi ®¸nh dÊu bíc ngoÆt cña c¸ch m¹ng miÒn nam, chuyÓn c¸ch m¹ng tõ thÕ gi÷ g×n lùc lîng sang thÕ tiÕn c«ng, chÊm døt thêi k× æn ®Þnh t¹m thêi cña chÕ ®é thùc d©n míi cña mÜ ë miÒn Nam, më ra thêi k× khñng ho¶ng cña chÕ ®é Sµi Gßn.
Câu 13: Quân và dân miền Nam đã đánh bại chiến tranh đặc biệt như thế nào?
Bài làm:
Th¾ng lîi cña phong trµo "§ång khëi" cña nh©n d©n ta ë miÒn Nam ®• ®Èy chÝnh quyÒn Sµi Gßn vµo thêi k× khñng ho¶ng triÒn miªn. ChiÕn lîc "CT§P" cña Aixehao ®îc thùc thi ë miÒn Nam ®• bÞ ph¸ s¶n.
§Ó cøu v•n t×nh thÕ gi÷a n¨m 1961 ®Õ quèc MÜ bÞ ®éng chuyÓn sang chiÕn lîc "CT§B", mét h×nh thøc chiÕn tranh thùc d©n kiÓu míi. Néi dung cña "CT§B" lµ dïng qu©n ngôy díi sù chØ huy vµ trang bÞ cña MÜ ®Ó ®µn ¸p CMMN thùc chÊt lµ dïng "ngêi ViÖt trÞ ngêi ViÖt" - chç dùa c¬ b¶n cña chiÕn lîc "CT§B" lµ ngôy qu©n, ngôy quyÒn vµ Êp chiÕn lîc.
§Ó tiÕn hµnh "CT§B" MÜ ®• ®Ò ra nhiÒu kÕ ho¹ch: Stal©y - Taylo, Johnson - Macnamara, Jonhson. Víi kÕ ho¹ch ®Çu tiªn mang tªn Stal©y - Taylo MÜ - ngôy nh»m b×nh ®Þnh MN trong vßng 18 th¸ng b»ng mét lo¹t c¸c biÖn ph¸p.
Chóng cho t¨ng cêng lùc lîng vµ kh¶ n¨ng c¬ ®éng cña qu©n ngôy trong c¸c cuéc hµnh qu©n tiªu diÖt lùc lîng vò trang gi¶i phãng. Chóng t¨ng qu©n sè ngôy tõ 170.000 vµo n¨m 1961 lªn 560.000 vµo n¨m 1964, ®a thªm nhiÒu vò khÝ trang bÞ chiÕn tranh hiÖn ®¹i sang MNVN. §Æc biÖt n¨m 1964 chóng ®a 26.000 cè vÊn MÜ vµ lËp Bé chØ huy qu©n sù Mü (MACV) thay cho §oµn cè vÊn viÖn trî qu©n sù thµnh lËp vµo n¨m 1950 (MAAG).
Chóng cho ¸p dông chiÕn thuËt míi "trùc th¨ng vËn, thiÕt xa vËn", dån d©n lËp Êp chiÕn lîc ®îc coi lµ quèc s¸ch, lµ x¬ng sèng cña "CT§B", Mü - ngôy ®Þnh dån 10 triÖu n«ng d©n vµo 16.000 Êp chiÕn lîc thùc chÊt lµ c¸c tr¹i tËp trung tr¸ h×nh b»ng nh÷ng thñ ®o¹n cìng bøc tµn b¹o nh»m biÕn MN thµnh mét tr¹i tËp trung khæng lå ®Ó "t¸t níc b¾t c¸", bãc lét, ®µn ¸p nh©n d©n ta. Bªn c¹nh ®ã chóng cßn tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng ph¸ ho¹i MiÒn B¾c, phong táa vïng biÓn nh»m ng¨n chÆn sù chi viÖn cña MiÒn B¾c cho MN.
Th¸ng 1/1961 TW Côc MNVN ®• ®îc thµnh lËp thay cho xø ñy Nam Bé cò. TiÕp sau sù ta ®êi cña MÆt trËn d©n téc gi¶i phãng MNVN ngµy 15/2/1961 c¸c lùc lîng vò trang CM thèng nhÊt l¹i thµnh qu©n gi¶i phãng MNVN.
Díi ngän cê ®oµn kÕt cøu níc cña MTGPMNVN do §¶ng l•nh ®¹o, qu©n d©n MN tiÕp tôc gi÷ v÷ng vµ ph¸t triÓn thÕ tiÕn c«ng CM tiÕn hµnh cuéc chiÕn tranh chèng Mü vµ tay sai. KÕt hîp hai lùc lîng chÝnh trÞ, vò trang tiÕn c«ng ®Þch trªn c¶ 3 mòi: chÝnh trÞ, qu©n sù, binh vËn, ®¸nh ®Þch trªn c¶ 3 vïng chiÕn lîc lµ n«ng th«n, rõng nói, ®ång b»ng vµ ®« thÞ. Qu©n d©n ta ®• giµnh nhiÒu th¾ng lîi: phong trµo ®Êu tranh chÝnh trÞ cña quÇn chóng diÔn ra s«i sôc kh¾p n«ng th«n, thµnh thÞ, l«i cuèn hµng chôc triÖu ngêi tham gia. Trªn mÆt trËn chèng ph¸ b×nh ®Þnh cuéc ®Êu tranh gi÷a ta vµ ®Þch diÔn ra dai d¼ng. Víi quyÕt t©m "mét tÊc kh«ng ®i, mét li kh«ng rêi" nh©n d©n MN ®• kiªn quyÕt b¸m ®Êt gi÷ lµng ph¸ thÕ k×m kÑp cña ®Þch. Cuèi 1962 trªn nöa tæng sè Êp víi gÇn 70% n«ng d©n toµn MN vÉn do CM kiÓm so¸t. Trong n¨m 1964 ®Õn ®Çu 1965 tõng m¶ng "Êp chiÕn lîc" do ®Þch lËp nªn bÞ ph¸ vì, nhiÒu Êp trë thµnh lµng chiÕn ®Êu. N¨m 1963 cã 7512 Êp víi 9 triÖu d©n th× ®Õn gi÷a 1965 chØ cßn 2200 Êp víi 5,5 triÖu d©n, vïng gi¶i phãng ®îc më réng.
Phong trµo ®Êu tranh ë ®« thÞ ngµy cµng më réng nhiÒu cuéc tËp kÝch cña biÖt ®éng thµnh phè lµm cho ®Þch bÞ tæn thÊt nÆng nÒ vµ ¶nh hëng chÝnh trÞ to lín. Ngµy 5/8/1963 hai v¹n t¨ng ni phËt tö HuÕ biÓu t×nh ph¶n ®èi chÝnh quyÒn ngôy cÊm treo cê PhËt vµ mét lµn sãng ñng hé phËt tö HuÕ lan réng. Hßa thîng ThÝch Qu¶ng §øc ®• tù thiªu ®Ó ph¶n ®èi DiÖm. Th¸ng 6/1963 70 v¹n quÇn chóng Sµi Gßn ®• xuèng ®êng biÓu t×nh chèng DiÖm.
VÒ qu©n sù, n¨m 1962 qu©n gi¶i phãng cïng víi nh©n d©n ®• ®¸nh b¹i nhiÒu cuéc cµn quÐt lín cña ®Þch vµo chiÕn khu D, U Minh, T©y Ninh... Th¸ng 1/1963 qu©n d©n MN ®• giµnh ®îc th¾ng lîi vang déi ë Êp B¾c (Mü Tho) víi sè qu©n Ýt h¬n ®Þch 10 lÇn, qu©n gi¶i phãng cïng víi nh©n d©n ®• ®Ëp tan cuéc cµn quÐt cña trªn 2000 qu©n ngôy cã cè vÊn MÜ chØ huy. ChiÕn th¾ng Êp B¾c cã ý nghÜa quan träng ®¸nh b¹i c¸c biÖn ph¸p "trùc th¨ng vËn, thiÕt xa vËn" më ®Çu cho cuéc khñng ho¶ng vÒ chiÕn thuËt vµ thÕ ®i xuèng cña chóng. ChiÕn th¾ng nµy còng chøng minh qu©n vµ d©n MN hoµn toµn cã kh¶ n¨ng ®¸nh b¹i "CT§B" cña MÜ - ngôy, dÊy lªn phong trµo thi ®ua víi Êp B¾c giÕt giÆc lËp c«ng.
Cuéc ®Êu tranh cña qu©n d©n MN ®• lµm cho kÕ ho¹ch Stal©y - Taylo bÞ ph¸ s¶n. Ngµy 1/11/1963 MÜ ph¶i tæ chøc ®¶o chÝnh lËt ®æ Ng« §×nh DiÖm, th¸ng 3/1964 chóng cho thùc hiÖn kÕ ho¹ch Johnson - Macnamara nh»m t¨ng cêng chiÕn tranh x©m lîc MNVN. Sau chiÕn th¾ng Êp B¾c qu©n gi¶i phãng nhanh chãng trëng thµnh tiÕn lªn ®¸nh lín. Cuèi 1964 ta th¾ng lîi ë B×nh Gi• (Bµ RÞa) lo¹i khái vßng chiÕn ®Êu 1700 tªn ®Þch b¾t gÇn 300 tªn, thu nhiÒu ph¬ng tiÖn chiÕn tranh. TiÕp theo B×nh Gi• lµ c¸c chiÕn th¾ng An L•o (B×nh §Þnh), Ba Gia (Qu¶ng Ng•i), §ång Xoµi (Biªn Hßa) cïng víi cuéc næi dËy cña nh©n d©n MN kÕ ho¹ch Johnson - Macnamara bÞ ®Ëp n¸t, MÜ - ngôy bÞ ®Èy vµo thÕ v« cïng nguy khèn. Ngôy qu©n, ngôy quyÒn ®øng tríc nguy c¬ sôp ®æ hoµn toµn chØ trong vßng 2 n¨m. Tõ cuèi 1963 ®Õn ®Çu 1965 ë Sµi Gßn cã tíi 13 lÇn ®¶o chÝnh, néi c¸c bï nh×n liªn tiÕp ®æ. §Çu 1965 MÜ ph¶i ®a ra kÕ ho¹ch Johnson bæ sung nhng còng kh«ng cøu v•n ®îc t×nh thÕ.
Qu©n d©n MN ®• ®¸nh b¹i chiÕn lîc "CT§B" cña MÜ - ngôy. §©y lµ thÊt b¹i cã ý nghÜa chiÕn lîc lÇn 2 cña ®Þch vµ còng lµ th¾ng lîi cã ý nghÜa chiÕn lîc lÇn 2 cña qu©n d©n MN, lµm ®Þch ph¶i thay ®æi chiÕn lîc chiÕn tranh chuyÓn sang "CTCB".
Th¾ng lîi nµy lµm thÊt b¹i ©m mu cña ®Õ quèc MÜ ®Þnh dïng MNVN lµm thÝ nghiÖm cho mét lo¹i chiÕn tranh míi ®Ó ®µn ¸p CMTG.
Th¾ng lîi nµy mét lÇn n÷a chøng minh ®êng lèi CMVN ë níc ta lµ hoµn toµn chuÈn x¸c, søc m¹nh quËt khëi cña quÇn chóng MN lµ v« ®Þch.
Th¾ng lîi nµy ®• më réng ph¸t triÓn toµn diÖn chiÕn lîc tiÕn c«ng cña CMVN, lµ c¬ së t¹o cho CMMN tiÕn lªn ®Ëp tan kÕ ho¹ch chiÕn tranh míi cña ®Õ quèc MÜ.
Sù ph¸ s¶n cña chiÕn lîc "CT§B" lµ mét thÊt b¹i nÆng nÒ cña MÜ trong ©m mu dïng miÒn Nam ViÖt Nam lµm n¬i thÝ ®iÓm mét lo¹i h×nh chiÕn tranh míi - dïng ngêi ®Þa ph¬ng céng víi vò khÝ, ®« la vµ c¸c ph¬ng tiÖn kÜ thuËt cña MÜ do cè vÊn MÜ trùc tiÕo chØ huy hßng dËp t¾t phong trµo næi dËy cña nh©n d©n vµ "cuéc chiÕn tranh ®Æc biÖt mµ chóng ®ang thÝ nghiÖp ë miÒn Nam ViÖt Nam ®• thÊt b¹i th× chóng còng sÏ thÊt b¹i ë bÊt k× n¬i nµo kh¸c".
Câu 14: Quân và dân miền Nam đã đứng lên chiến đấu chống lại Chiến tranh Cục bộ của Đế quốc Mỹ như thế nào?
Bài làm:
Ho¶ng hèt tríc sù thÊt b¹i cña chiÕn lîc "CT§B" chÝnh quyÒn Johnson quyÕt ®Þnh chuyÓn sang "CTCB" ®ång thêi liÒu lÜnh g©y ra chiÕn tranh ph¸ ho¹i MB.
"CTCB" lµ h×nh thøc cao cña chiÕn tranh thùc d©n kiÓu míi, lµ mét trong ba h×nh thøc chiÕn tranh (®Æc biÖt, côc bé, tæng lùc). MÜ chñ tr¬ng dùa vµo 2 lùc lîng: qu©n MÜ ch hÇu vµ qu©n ngôy trong ®ã qu©n MÜ ®îc xem lµ quan träng vµ kh«ng ngõng t¨ng lªn c¶ vÒ sè lîng lÉn trang bÞ. §Ó thùc hiÖn "CTCB" qu©n MÜ vµ ch hÇu ®• å ¹t ®æ bé vµo MN. HÌ 1965 cã 82.000 tªn th× ®Õn cuèi 1965 lªn tíi 180.000 tªn MÜ vµ 20.000 qu©n ch hÇu. Cuèi 1967 lªn tíi 48 v¹n qu©n MÜ vµ 57.000 qu©n ch hÇu. MÜ muèn t¹o ra mét bíc chuyÓn m¹nh mÏ ®Ó trong mét thêi gian ng¾n chÆn ®îc sù tan r• vµ sôp ®æ cña ngôy qu©n, ngôy quyÒn tiÕp ®ã tiÕn c«ng tiªu diÖt lùc lîng CM dËp t¾t phong trµo ®Êu tranh cña nh©n d©n ta. Qua ®ã MÜ muèn chøng tá víi TG søc m¹nh vµ kh¶ n¨ng hïng hËu cña m×nh, ®e däa phong trµo gpdt trªn TG.
§Ó thùc hiÖn ©m mu cña m×nh MÜ ®• tiÕn hµnh chiÕn lîc hai gäng k×m lµ "t×m diÖt" vµ "b×nh ®Þnh", më c¸c cuéc hµnh qu©n mang tªn "¸nh s¸ng sao" vµo c¨n cø qu©n gi¶i phãng ë V¹n Têng råi liªn tiÕp më hai cuéc ph¶n c«ng mïa kh« 1965 - 1966, 1966 - 1967 b»ng nh÷ng cuéc hµnh qu©n lín, chóng hy väng tiªu diÖt lùc lîng ta, xÐ n¸t vïng c¨n cø k/c vµ xoay chuyÓn t×nh thÕ trong mét thêi gian ng¾n sÏ dµnh ®îc th¾ng lîi.
Ngµy 5/8/1964 MÜ dùng lªn sù kiÖn vÞnh B¾c Bé, tiÕp ®ã 7/2/1965 viÖn cí tr¶ ®òa qu©n gi¶i phãng chóng ®• tiÕn c«ng s©n bay Pl©ycu, MÜ liªn tôc leo thang ®¸nh ph¸ MB. ý ®å cña chóng lµ ng¨n chÆn sù chi viÖn to lín cña MB, ph¸ ho¹i c«ng cuéc x©y dùng ë MB vµ lµm lung lay quyÕt t©m chèng MÜ cøu níc buéc ta ph¶i kÕt thóc chiÕn tranh theo ®iÒu kiÖn cña MÜ.
Qu©n MÜ å ¹t kÐo vµo MN trong khi thÕ trËn cña ta ®• s½n sµng díi ¸nh s¸ng cña c¸c NghÞ quyÕt 11, NghÞ quyÕt 12 cña BCH TW §¶ng, ®¸p øng lêi kªu gäi thiªng liªng cña HCT. Nh©n d©n c¶ níc ®• nªu cao ý chÝ kiªn cêng chèng MÜ cøu níc víi tinh thÇn "kh«ng cã g× quý h¬n ®éc lËp tù do" MiÒn B¾c lµ hËu ph¬ng lín cña tiÒn tuyÕn lín MN. Mét phong trµo chèng MÜ cøu níc s«i næi trong toµn quèc.
Th¾ng 5/1965 mét ®¹i ®éi qu©n gi¶i phãng cïng c¸c chiÕn sÜ ®Æc «ng ®• tiÕn c«ng tiªu diÖt gän mét ®¹i ®éi lÝnh ngôy ®¸nh bé MÜ ë Nói Thµnh thuéc TamKú - Qu¶ng Nam. §©y lµ ®ßn c¶nh c¸o ®Çu tiªn cña qu©n vµ d©n ta víi qu©n x©m lîc.
Th¸ng 8/1965 qu©n d©n ta ®• thu th¾ng lîi to lín ë V¹n Têng (B×nh S¬n - Qu¶ng Ng•i) lo¹i khái vßng chiÕn ®Êu 900 ®Þch, diÖt 22 xe t¨ng, 12 m¸y bay lªn th¾ng, qu©n ta an toµn. ChiÕn th¾ng nµy cã mét ý nghÜa to lín bëi ®©y lµ lÇn ®Çu tiªn qu©n gi¶i phãng ®îc sù hç trî cña nh©n d©n vµ lùc lîng vò trang ®Þa ph¬ng ®• gi¸p trËn víi qu©n chñ lùc MÜ cã h¶i qu©n, lôc qu©n, kh«ng qu©n vµ ®• ®¸nh th¾ng chóng. §iÒu ®ã chøng tá nh©n d©n ta cã kh¶ n¨ng ®¸nh th¾ng ®Þch më ra mét cao trµo "t×m MÜ mµ diÖt gÆp MÜ mµ ®¸nh" trªn toµn MN, ®îc coi lµ Êp B¾c ®èi víi qu©n ®éi viÔn chinh MÜ.
Mïa kh« 1965 - 1966 víi h¬n 720.000 qu©n trong ®ã cã h¬n 220.000 qu©n MÜ vµ ch hÇu, MÜ ®• më cuéc ph¶n c«ng chiÕn lîc lÇn thø nhÊt kÐo dµi 4 th¸ng víi 450 cuéc hµnh qu©n trong ®ã cã 5 cuéc hµnh qu©n "t×m diÖt" then chèt nh»m vµo hai híng chiÕn lîc chÝnh: ®ång b»ng khu V vµ miÒn §«ng Nam Bé. Môc tiªu lµ ®¸nh b¹i chñ lùc qu©n gi¶i phãng thùc hiÖn bÎ g•y x¬ng sèng ViÖt céng giµnh l¹i thÕ chñ ®éng trªn chiÕn trêng. Qu©n d©n ta víi thÕ trËn chiÕn tranh nh©n d©n ®¸nh ®Þch ë kh¾p mäi n¬i vµ ®• dµnh ®îc th¾ng lîi to lín trªn toµn MN. Ta ®• lo¹i khái vßng chiÕn ®Çu 43.000 MÜ vµ 3500 qu©n ch hÇu ph¸ huû 1430 m¸y bay.
TiÕp ®ã mïa kh« 66 - 67 lùc lîng ®Þch t¨ng lªn 980.000 qu©n (cã 440.000 MÜ vµ ch hÇu). MÜ ®• më cuéc hµnh qu©n chiÕn lîc lÇn thø 2 víi 895 cuéc hµnh qu©n. Trong ®ã cã 3 cuéc hµnh qu©n then chèt nh»m vµo miÒn §«ng Nam Bé (cuéc hµnh qu©n Att¬nbor¬ ®¸nh vµo chiÕn khu D¬ng Minh Ch©u th¸ng 11/1966, Xe®aph«n ®¸nh vµo Tr¶ng Bµng, BÕn Sóc, Cñ Chi tõ ngµy 8 ®Õn 26/1/1967, Gianx¬n City ®¸nh vµo chiÕn khu D¬ng Minh Ch©u tõ th¸ng 2 ®Õn th¸ng 4/1967) trong ®ã lín nhÊt lµ cuéc hµnh qu©n Gianx¬n City nh»m tiªu diÖt qu©n chñ lùc vµ c¬ quan ®Çu n•o cña ta t¹o bíc ngoÆt trong chiÕn tranh.
Cïng víi nh÷ng cuéc tiÕn c«ng ®Þch trªn chiÕn trêng TrÞ Thiªn, ®êng 9 qu©n d©n ta ®• më hµng lo¹t trËn ph¶n c«ng ®¸nh b¹i c¸c cuéc hµnh qu©n cña chóng. Ba cuéc hµnh qu©n lín cña ®Þch bÞ ®¸nh tan, ta ®• lo¹i khái vßng chiÕn ®Êu 151.000 tªn ®Þch trong ®ã cã 68.200 tªn MÜ, 5540 ch hÇu, b¾n r¬i, ph¸ hñy 1231 m¸y bay vµ nhiÒu ph¬ng tiÖn chiÕn tranh.
Víi chiÕn th¾ng 2 mïa kh« gäng k×m "t×m diÖt" bÞ bÎ g•y hoµn toµn chóng buéc ph¶i lui vµo thÕ phßng ngù.
Phong trµo ®Êu tranh chÝnh trÞ còng diÔn ra s«i næi. ë hÇu kh¾p c¸c vïng n«ng th«n quÇn chóng n«ng d©n ®îc sù hç trî cña c¸c lùc lîng vò trang ®• vïng lªn ®Êu tranh chèng sù k×m kÑp cña ®Þch ph¸ vì tõng m¶ng Êp chiÕn lîc. ë hÇu kh¾p c¸c thµnh thÞ MN nhÊt lµ HuÕ, §µ N½ng, Sµi Gßn phong trµo ®Êu tranh cña häc sinh - sinh viªn víi khÈu hiÖu ®ßi lËt ®æ chÝnh phñ bï nh×n tay sai cña MÜ, ®ßi MÜ cót vÒ níc d©ng cao.
Tõ kÕt qu¶ cña cuéc ®Êu tranh qu©n sù, chÝnh trÞ vïng gi¶i phãng ®îc më réng, uy tÝn cña mÆt trËn d©n téc gi¶i phãng MNVN ®îc n©ng cao. §Õn 1967 mÆt trËn cã c¬ quan thêng trùc ë hÇu hÕt c¸c níc XHCN vµ mét sè níc trong TG thø 3. C¬ng lÜnh cña mÆt trËn ®îc 41 chÝnh phñ, 12 tæ chøc quèc tÕ vµ 5 tæ chøc khu vùc ñng hé.
Nh÷ng th¾ng lîi c¶ vÒ qu©n sù, chÝnh trÞ, vÒ c¶ chiÕn lîc lÉn chiÕn thuËt ®• më ra mét thêi c¬ thuËn lîi cho phÐp qu©n d©n MN thùc hiÖn mét quyÕt t©m chiÕn lîc rÊt t¸o b¹o ®óng lóc, ®a cuéc chiÕn tranh CM sang mét thêi kú míi. Héi nghÞ Bé ChÝnh trÞ th¸ng 12/1967 vµ Héi nghÞ BCH TW lÇn thø 14 (1968) quyÕt ®Þnh chuyÓn chiÕn tranh CMMN sang mét thêi kú míi - thêi kú giµnh th¾ng lîi quyÕt ®Þnh. Con ®êng ®Ó ®i tíi th¾ng lîi quyÕt ®Þnh lµ tæng c«ng kÝch, tæng khëi nghÜa.
Thùc hiÖn chñ tr¬ng cña TW §¶ng vµo ®ªm giao thõa tÕt MËu Th©n 1968 lµ lóc ®Þch cã nhiÒu s¬ hë vµ chñ quan nhÊt cïng mét lóc qu©n ta ®• tiÕn c«ng vµo hÇu hÕt c¸c thµnh phè, thÞ x•, c¬ quan ®Çu n•o cña ®Þch, cuéc tæng tiÕn c«ng kÐo dµi ®Õn cuèi th¸ng 9/1968 tr¶i qua 3 ®ît (tõ 30/1 ®Õn 25/2, tõ 5/5 ®Õn 15/6, tõ 17/8 ®Õn 23/9/1968). Cuéc tæng tiÕn c«ng vµ næi dËy diÔn ra ®ång lo¹t ë 37 trong tæng sè 44 tØnh, 5 trong tæng sè 6 ®« thÞ vµ hµng tr¨m thÞ trÊn quËn lÞ... toµn MN trong ®ã m¹nh nhÊt lµ ë Sµi Gßn vµ HuÕ.
KÕt qu¶ lµ trong 9 th¸ng tæng tiÕn c«ng vµ næi dËy ta ®• lo¹i khái vßng chiÕn ®Êu 63 v¹n tªn MÜ ngôy vµ ch hÇu (theo cuèn "lÞch sö k/c chèng MÜ cøu níc 1954 - 1975" Nxb Sù thËt) tiªu diÖt vµ ®¸nh thiÖt h¹i nÆng nhiÒu ®¬n vÞ ®Þch, tÞch thu vµ ph¸ hñy nhiÒu ph¬ng tiÖn chiÕn tranh cña chóng.
MÆc dï cßn cã nh÷ng h¹n chÕ do chñ quan trong viÖc ®¸nh gi¸ lùc lîng ®Þch, t tëng nãng véi muèn giµnh th¾ng lîi lín kÕt thóc chiÕn tranh nhanh, chØ ®¹o kh«ng chñ ®éng kÞp thêi, lµm cho môc tiªu cña cuéc tæng tiÕn c«ng vµ næi dËy kh«ng ®¹t ®îc ®Çy ®ñ nhng sù kiÖn nµy vÉn cã ý nghÜa to lín gi¸ng mét ®ßn quyÕt ®Þnh vµo chiÕn lîc "CTCB" cña MÜ, lµm lung lay quyÕt t©m x©m lîc cña chóng vµ buéc chóng ph¶i xuèng thang chiÕn tranh. Chóng ®ét ngét ph¶i tõ bá chiÕn lîc "t×m diÖt" ®Ó thay thÕ b»ng chiÕn lîc bÞ ®éng "quÐt" vµ "gi÷". ChiÕn th¾ng nµy ®• më ra bíc ngoÆt cña cuéc k/c chèng MÜ cøu níc.
Trªn MiÒn B¾c qu©n d©n ta ®• h¹ trªn 3000 m¸y bay hiÖn ®¹i tèi t©n cña MÜ, diÖt vµ b¾t sèng hµng ngh×n giÆc l¸i, h¹ uy thÕ cña kh«ng lùc Hoa Kú.
Th¾ng lîi cña qu©n d©n 2 miÒn Nam B¾c ®• buéc MÜ ph¶i lïi bíc. Th¸ng 3/1968 MÜ ph¶i xuèng thang chiÕn tranh tuyªn bè nÐm bom h¹n chÕ råi ®i ®Õn ngõng nÐm bom kh«ng ®iÒu kiÖn cña níc VNDCCH vµ ph¶i ngåi ®µm ph¸n víi ta ë Héi nghÞ Pari.
§©y lµ th¾ng lîi cã ý nghÜa chiÕn lîc lÇn thø 3 cña qu©n d©n ta, lµ bíc nh¶y vät lÇn thø 2 cña CMMN ®ång thêi còng lµ thÊt b¹i cã ý nghÜa chiÕn lîc lÇn 3 cña MÜ vµ bÌ lò tay sai gãp phÇn quan träng lµm ph¸ s¶n chiÕn lîc toµn cÇu "ph¶n øng linh ho¹t" cña ®Õ quèc MÜ.
ChiÕn tranh côc bé cña MÜ ®• bÞ thÊt b¹i, thÕ míi cña ta ngµy cµng më réng. Ta më mÆt trËn ngo¹i giao ®Ó phèi hîp cïng víi mÆt trËn ®Êu tranh qu©n sù ®¸nh ®Þch. CMMN ®• tiÕn lªn mét bíc v÷ng ch¾c buéc ®Þch mét lÇn n÷a ph¶i thay ®æi chiÕn lîc chiÕn tranh dïng chiÕn lîc "ViÖt Nam hãa chiÕn tranh" tiÕp tôc x©m lîc MNVN.
Câu 15: Tóm tắt diễn biến chính cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975 qua các chiến dịch.
Bài làm:
Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975 đã diễn ra trong gần 2 tháng (từ ngày 4/3 đến 2/5) qua 3 chiến dịch lớn: Tây Nguyên, Huế - Đà Nẵng và chiến dịch Hồ Chí Minh.
a/ Chiến dịch Tây Nguyên (từ 4/3 đến ngày 24/3)
Tây Nguyên là địa bàn chiến lược hết sức quan trọng, cả ta và địch đều cố nắm giữ, Nhưng do nhận định sai hướng tiến công của ta, địch chốt giữ ở đây một lực lượng mỏng, bố phòng có nhiều sơ hở. Căn cứ vào đó, Bộ chính trị Trung ương Đảng ta quyết định chọn Tây Nguyên làm hướng tiến công chủ yếu trong năm 1975.
Thực hiện kế hoạch, ta tập trung chủ lực mạnh với vũ khí kĩ thuật hiện đại, mở chiến dịch quy mô lớn ở Tây Nguyên. Trận then chốt mở màn ở Buôn Ma Thuột ngày 10/3/1975 đã giành thắng lợi (trước đó, ngày 4/3, quân ta đánh nghi binh ở Plâyku và Kon Tum nhằm thu hút quân địch vào hướng đó). Ngày 12/3/1975, địch phản công chiếm lại Buôn Ma Thuột nhưng không thành.
Sau hai đòn đâu ở Buôn Ma Thuột (vào các ngày 10 và 12/3), Hệ thống phòng thủ của địch ở Tây Nguyên rung chuyển, quân địch mất tinh thần, hàng ngũ rối loạn.
Ngày 14/3/1975, Nguyễn Văn Thiệu ra lệnh rút toàn bộ quân khỏi Tây Nguyên về giữ vững duyên hải miền Trung. Trên đường rút chạy, chúng bị quân ta truy kích tiêu diệt. Đến ngày 24/3/1975, Tây Nguyên rộng lớn với 60 vạn dân hoàn toàn giải phóng.
Chiến dịch Tây Nguyên thắng lợi đã chuyển cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước sang giai đoạn cuối: từ tiến công chiến lược ở Tây Nguyên phát triển thành tổng tiến công chiến lược trên toàn chiến trường miền Nam.
b/ Chiến dịch Huế - Đà Nẵng (từ ngày 21/3 đến 29/3)
Nhận thấy thời cơ chiến lược đến nhanh và hết sức thuận lợi, ngay khi chiến dịch Tây Nguyên đang tiếp diễn, Bộ chính trị có quyết định kịp thời kế hoạch giải phóng Sài Gòn và toàn miền Nam, trước tiên là tiến hành chiến dịch Giải phóng Huế - Đà Nẵng.
Phát hiện địch co cụm ở Huế, ngày 21/3, quân ta đánh thẳng vào căn cứ địch, chặn các đường rút chạy của chúng, hình thành thế bao vây trong thành phố. Đúng 10h30 ngày 25/3, quân ta tiến vào cố đô Huế, đến hôm sau (26/3) thì giải phóng thành phố và toàn tỉnh Thừa Thiên.
Đà Nẵng, thành phố lớn thứ hai ở miền Nam, căn cứ quân sự liên hợp lớn nhất của Mĩ và quân đội Sài Gòn, rơi vào thế cô lập. Hơn 10 vạn địch bị dồn ứ về đây trở nên hỗn loạn, mất hết khả năng chiến đấu. Sáng 29/3, quân ta từ ba phía Bắc, tây, nam tiến thẳng vào thành phố, đến 3h chiền thì giải phóng toàn bộ Đà Nẵng.
Từ cuối tháng 3 đến tháng 4, nhân dân các tỉnh còn lại ở ven biển miền Trung, Nam Tây Nguyên và một số tỉnh Nam Bộ, có sự hỗ trợ của lực lượng vũ trang địa phương và quân chủ lực, đã nổi dậy đánh địch giành quyền làm chủ. Các đảo biển miền Trung cũng lần lượt được giải phóng.
c/ Chiến dịch Hồ Chí Minh (từ ngày 26/4 đến ngày 30/4)
Sau khi thắng lợi chiến dịch Tây Nguyên và chiến dịch Huế - Đà Nẵng, Bộ chính trị Trung ương Đảng nhận định “thời cơ chiến lược đã đến, ta có điều kiện hoàn thành sớm quyết tâm giải phóng miền Nam”, từ đó đi đến quyết định “phải tập trung nhanh nhất lực lượng, binh khí kĩ thuật và vật chất giải phóng miền Nam trước mùa mưa (trước tháng 5 -1975)”. Ngày 14/4/1975, Bộ chính trị quyết định chiến dịch giải phóng Sài Gòn mang tên chiến dịch Hồ Chí Minh.
Trước khi bắt đầu chiến dịch giải phóng Sài Gòn, quân ta tiến công Xuân Lộc và Phan Rang – những căn cứ phòng thủ trọng yếu của địch bảo vệ Sài Gòn từ phía đông.
Trước việc tuyến phòng thủ bị chọc thủng (Phan Rang ngày 16/4, Xuân Lộc ngày 21/4) và Phnôm Pênh (thủ đô Campuchia) giải phóng (17/4), nội bộ Mĩ và chính quyền Sài Gòn càng thêm hoảng loạn. Ngày 18/4, tổng thống Mĩ ra lệnh di tản hết người Mĩ khỏi Sài Gòn. Ngày 21/4, Nguyễn Văn Thiệu tuyên bố từ chức Tổng thống.
17 giờ ngày 26/4, quân ta được lệnh nổ sung mở đầu chiến dịch, 5 cánh quân vượt qua tuyến phòng thủ vòng ngoài của địch tiến vào trung tâm Sài Gòn, đánh chiếm các cơ quan đầu não của chúng.
10h45 ngày 30/4, xe tăng và bộ binh của ta tiến vào Dinh Độc Lập, bắt toàn bộ nội các Sài Gòn, Dương Văn Minh (vừa lên giữ chức Tổng thống Chính phủ Sài Gòn ngày 28/4) đã phải tuyên bố đầu hàng không điều kiện. Đến 11h30 cùng ngày, lá cờ cách mạng tung bay trên Dinh Độc Lập, báo hiệu sự toàn thắng của Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.
Sau khi giải phóng Sài Gòn, LLVT và nhân dân các tỉnh còn lại thừa thắng nhất tề đứng lên tiến công và nổi dậy, theo phương thức “xã giải phóng xã, huyện giải phóng huyện , tỉnh giải phóng tỉnh”. Đến ngày 2/5, Châu Đốc, tỉnh cuối cùng ở miền Nam, được giải phóng.
=======
So sánh giống và khác nhau về chủ trương chỉ đạo chiến lược và sách lược CMVN thời kỳ 36-39 và 39-45:\
a- So sánh về điều kiện lịch sử:
* Tình hình TG: Thời kỳ đầu 36-39 chủ nghĩa phát xít và chiến tranh phát xít là mối nguy cơ đe dọa sinh mạng con người nhưng đến thời kỳ sau nguy cơ đó đã trở thành hiện thực và nổ ra chiến tranh TG thứ 2 đặt loài người trước hiểm họa diệt vong. Còn ở Pháp thời kỳ đầu, Chính phủ Pháp có chính sách tiếnbộ nhưng đến thời kỳ sau (39-41) Cp Pháp chuyển sang phản động và nước Pháp mất vào tay phát xít Đức ép chính phủ P phải làm tay sai cho Đ.
* Tình hình trong nước: Thời kỳ đầu (36-39) VN là kẻ thù của P, kẻ thù CMVN là thựcdân P nhưng đến thời kỳ sau VN là thuộc địa của P và của Nhật, kẻ thù của CMVN là P và N cùng câu kết chống lại CM nước ta, nhân dân VN lúc này là một cổ hai tròng.
b- So sánh về nội dung, chủ trương giữa hai thời kỳ:
- Về kẻ thù trước mắt của CM: thời kỳ đầu kẻ thù là phát xít và bọn tay sai của bọn phát xít tức là bọn phản động nhất của đế quốc P và chỉ có một kẻ thù là P nhưng đến thời kỳ sau kẻ thù là đế quốc P và phát xít N, tay sai và toàn bộ đế quốc phát xít và Cm có hai kẻ thù là P và N.
- Về nhiệm vụ và mục tiêu trước mắt: Thời kỳ đầu là chống đế quốc P và tay sai, nhưng dến thời kỳ sau nhiệm vụ là chống đế quốc P và phát xít N và tay sai, chống chiến tranh phát xít,chống chiến tranh thế thới thứ 2.
Mục tiêu: Thời kỳ đầu đòi tự do, dân sinh, dân chủ, cơm áo, hòa bình, chưa chủ trương giành độc lập và người cày có ruộng, chưa giành chính quyền, hai khẩu hiệu người cày có ruộng và độc lập dân tộc tạm thời gác lại nhưng đến thời kỳ sau mục tiêu là giành độc lập dân tộc, giành chính quyền khẩu hiệu “độc lập dân tộc”dương cao và khẩu hiệu “người cày có ruộng” vẫn tạm gác lại.
- Về phương thức hoạt động và phương pháp đấu tranh: Thời kỳ đầu là đấu tranh hòa bình không đấu tranh vũ trang, không khởi nghĩa vũ trang, không dùng bạo lực CM, hoạt động chủ yếu là công khai hợp pháp. Đến thời kỳ sau thì dùng đấu tranh vũ trang, tiến hành khởi nghĩa vũ trang dùng bạo lực CM hoạt đoọng chủ yếu là bí mật bất hợp pháp.
==============
Phần thêm:
Tại sao nói Đảng ra đời là một bước ngoặt trong lịch sử CMVN:
Lịch sử CMVN hay lịch sử bất cứ dân tộc nào cũng vậy, đều phải trải qua những bước thăng trầm được ghi dấu bằng những sự kiện lịch sử. Song chỉ những sự kiện nào đánh dấu một bước thắng lợi, kết thúc một thời kỳ lịch sử qua, mở ra một bước phát triển mới đi lên cho lịch sử thì sự kiện đó được coi là bước ngoặt lịch sử. ĐCSVN ra đời chính là bước ngoặt lịch sử của CMVN.
ĐCSVN ra đời ngày 3/2/1930 là thành quả của cuộc đấu tranh dân tộc và giai cấp quyét liệt của nd VN, là sự sàng lọc nghiêm khắc của lịch sử trên trường đấu tranh quyết liệt ở VN trong mấy chục năm đầu TK XX.
Đảng ra đời là sản phẩm của sự kết hợp giữa 3 yếu tố: CN M-L kết hợp với phong trào CN và phong trào yêu nước trong thời đại mới của nd VN. Đảng ra đời tạo ra một bước phát triển nhày vọt đối với CMVN.
Đảng ra đời là một bước ngoặt vĩ đại của CMVN bởi ĐCSVN ra đời đã mở ra một thời đại lịch sử mới trong lịch sử dân tộc, từ đây CMVN đã đặt dưới sự lãnh đạo duy nhất của ĐCSVN, một đảng theo học thuyết M-L có đường lối CM khoa học và sáng tạo, có tổ chức chặt chẽ, có đội ngũ cán bộ đảng viên kiên trung, có đội ngũ tiên phong của mình, giai cấp công nhân VN trước kia chỉ là một lực lượng quan trọng trong đời sống chính trị ở nước tư sản thì nay đã trở thành lãnh tụ của nhân dân VN trong cuộc CM dân tộc, dân chủ. Sự lãnh đạo của Đảng là một nhân tố thắng lợi của CM. Vì vậy Đảng ra đời đã chấm dứt thời kỳ khủng hoảng sâu sắc về giai cấp lãnh đạo CM nước ta trong mấy chục năm đầu thế kỷ XX.
Từ khi ĐCSVN ra đời, lực lượng mới của CM được xây dựng trước hết là khối công nông liên minh đã hình thành, đó là nhân tố bảo đảm quyền lãnh đạo duy nhất của Đảng trong CM dân tộc, dân chủ VN cũng là sự đảm bảo cho thắng lợi của CM. Nông dân VN chiếm tỉ lệ lớn nhất trong thành phần lực lượng dân tộc là lực lượng chủ yếu trong cuộc đấu tranh dân tộc và giai cấp. Tuy vậy, trước khi Đảng ra đời chưa có ai nhìn rõvà đánh giá đúng lực lượng nông dân, càng chưa có ai có đường lối đúng đắn lôi kéo họ. Khi ra đời do nhận thức đắn đắn, Đảng ta thấy được vấn đề cốt lõi của CM dân tộc, dân chủ là vấn đề ruộng đấn với khẩu hiệu “độc lập dân tộc” và “người cày có ruộng”. Đảng đã lôi kéo được đông đảo nông dân đi theo mình làm CM. Chính vì có nông dân, có liên minh công nông nên dù nhỏ bé nhưng giai cấp công nhân Vn đã một mình lãnh đạo được CM dân tộc, dân chủ VN.
Việc thành lập ĐCSVN đã đánh dấu bước ngoặt vĩ đại về đường lối CM chấm dứt thời kỷ khủng hoảng về đường lối của CMVN. Trước năm 1930, các bậc tiền bối chưa ai nhìn thấy rõ nhiệm vụ của CM gpdt ở VN cũng chưa ai biết gắn liền nhiệm vụ chống đế quốc với phong kiến. chưa ai nhìn thấy lực llượng CM chủ yếu là nông dân và công nhân. Mặt khác, trước 1930 nhân dân ta đấu tranh rât anh dũng nhưng thường sai lầm về phương pháp CM. Người thì dùng khởi nghĩa vũ trang nhưng lại nổ ra lẻ tẻ, từng địa phương chiến thuật thì thủ hiểm để bị địch bao vây cô lập và tiêu diệt. Người thì dùng vũ lực nhưng lại cầu viện từ bên ngoài như Phan Bội Châu, người thì dùngphương pháp cải lương như Phan Châu Trinh. Đảng ra đời đã vạch ra những thiếu sót đó và giải quyết đúng đắn các vấn đề trên, đồng thời chỉ ra 1 phương pháp Cm đúng đắn sử dụng sức mạnh quần chúng kết hợp xây dựng lực lượng chính trị với lực lượng vũ trang, đấu tranh chính trị kết hợp với đấu tranh vũ trang tiến tới khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước. Mặt khác, Đảng ta còn đề ra được sách lược, khẩu hiệu nhằm giải quyết mục tiêu trong từng giai đoạn lịch sử môgj cách cụ thể, linh hoạt, sáng tạo. Và cuối cùng, Đảng ra đời thực sự trở thành một bộ phận khăng khít của CMTG. Kề từ đây, CMVN nhận được sự ủng hộ của CMTG, đồng thời CMVN cũng góp phần mình cho CMTG.
Như vậy, việc thành lập Đảng có ý nghĩa lịch sử vĩ đại, không có Đảng thì giai cấp CN không trở thành lãnh tụ của CM, không thể có khối liên minh công nông và mặt trận dân tộc thống nhất, với cương lĩnh, CM đúng đắn Đảng ra đời là sự chuẩn bị tất yếu, đầu tiên cho mọi thắng lợi của CMVN. Sự lãnh đạo của Đảng là nguồn gốc của mọi thắng lợi. Đảng cộng sản Vn ra đời là sản phẩm của những điều kiện khách quan, chủ quan của cuộc đấu tranh gpdt và giai cấp ở VN trong thời đại mới, là kết quả của quá trình lựa chọn con đường cứu nước, tích cực chuẩn bị tư tưởng, tổ chức của một tập thể chiến sĩ CM mà người có công lao đầu tiên là NAQ- chủ tịch HCM.
===========
Bạn đang đọc truyện trên: Truyen2U.Com