Vừa leo lên xe tôi đã ngủ một giấc dài, đến thành Thăng Long thì mặt trời đã khuất bóng, tà dương khoan khoái đậu trên từng mái nhà san sát của toà thành giàu có bậc nhất vương triều. Nền trời loang lổ một màu hồng nhạt, len lỏi trên những tán cây cổ thụ là khói bếp nghi ngút bay lên, có nhà ai đang nấu cơm chiều.

Giấc ngủ chập chờn trên xe ngập ngụa hình ảnh của Quốc Tảng, lúc anh ta dắt ngựa lải nhải bên tai tôi dưới ánh nắng chiều. Tôi leo lên ngựa chạy trốn, Quốc Tảng chỉ đứng cười lắc đầu nhìn tôi, ánh mắt đầy nỗi khổ tâm khó giấu. Dường như việc luôn chạy trốn anh ta đã sớm trở thành bản năng nên đến cả mơ tôi cũng mơ như thế, còn ánh mắt dạt dào tình ý giống như qua trăm năm vẫn vậy, vẫn luôn dõi theo tôi dù tôi ở tận kinh thành xa xôi.

Vừa vào trong thành tôi lại lập tức thấy kinh hãi, kinh kỳ không hổ là chốn kinh kỳ, càng vào sâu càng náo nhiệt, dù là thời điểm ngày tàn vẫn thấy đèn đuốc sáng trưng, người người tấp nập. Thành Thăng Long có sáu mươi mốt phường, đoàn rước dâu đi một ngày đường vừa hay dừng chân tại phường Yên Thái.

Dù vẫn còn day dứt, nhưng ngủ một giấc dậy, phiền muộn cũng vơi bớt phần nào.

Chúng tôi dừng chân tại một toà lầu có ba tầng tất thảy, tuy tầng lầu im thin thít nhưng không che giấu được những âm thanh rộn ràng náo nhiệt bên dưới vọng lên, khiến kẻ đang "đau khổ" là tôi vẫn bị thu hút. Hôm nay là ngày rằm tháng Chạp nên không khí hết sức vui tươi, dù chỉ đứng đón gió trên lầu cao nhưng vẫn ngửi thấy thoảng trong gió mùi thơm của món ăn lẫn tiếng huyên náo dưới lòng đường, tiếng xe ngựa lộc cộc giòn giã.

Căn phòng tôi ở có hành lang quay mặt về hướng nam, từ trên nhìn xuống chỉ thấy mái ngói san sát, đèn đuốc sáng rực uốn lượn như một con rồng lửa ngậm ngọc, mà viên ngọc to lớn nằm tít ở nơi cung đình rực rỡ, toả ánh hào quang khắp bờ cõi Đại Việt ta.

Tôi chống cằm nhìn trăng, bất giác lại liếc xuống đường phố nhộn nhịp, bụng đánh trống đùng đoàng. Có điều khả năng ra ngoài mà không ai chú ý rất khó, lại có một đám người lẽo đẽo theo sau cũng không thoải mái gì.

Nghĩ thế, liền không nén được thở dài.

Đan Thanh chuẩn bị xong nước tắm cho tôi, thỏ thẻ nói:

"Không hổ là Thăng Long, em từ nhỏ đến lớn chưa từng thấy khung cảnh nào đẹp đẽ náo nhiệt nhường này!"

Tôi gật đầu phụ hoạ:

"Chị cũng vậy!"

Tắm rửa xong xuôi, thấy cơm nước vẫn chưa tới, tôi liền chọn bộ quần áo đơn giản gọn nhẹ mặc vào, sau đấy trước cái nhìn khiếp đảm của Đan Thanh, tôi đánh ngất hai tên lính canh, rồi lựa lối đi vắng vẻ lẻn xuống.

Tới tầng giữa, tôi dắt Đan Thanh ra hành lang, một tay bịt miệng cô ả, một tay ôm eo nhoài người nhảy xuống vườn hoa phía viện sau tạo ra tiếng động tương đối lớn. Đan Thanh tuổi nhỏ hơi mũm mĩm nằm đè lên người tôi, "rốp" một tiếng làm gãy cả một chậu dạ lý hương đang nở rộ, cái lưng của tôi cũng tưởng như sắp gãy làm hai khúc. May thay tiếng ngựa xe ngoài ngõ át lấy tiếng động trong hậu đình, và cũng may tôi ngậm miệng vừa kịp lúc.

Tôi đỡ Đan Thanh đang xoa mông đứng dậy, nhìn thấy lá khô đầy đầu tóc của cô ả thì bụm miệng cười. Đan Thanh ngược lại còn chưa hoàn hồn, thấy tôi cười thì quay sang giận dỗi.

"Chị cười đi, ngày mai đến tai quan gia thì có còn cười nổi không cho biết."

Tôi thản nhiên nói:

"Quan gia cũng có phải thần tiên gì đâu."

Đan Thanh còn đang định cãi lý thì bị tôi kéo đi ra đường, mọi ưu tư trong đầu đều tạm thời bị dòng người nhộn nhịp đẩy đi xa, trước mắt chỉ còn tiếng cười nói, tiếng tấu nhạc và ánh đèn lồng vàng rực cùng mùi thơm ngào ngạt. Tôi nhìn khung cảnh rực rỡ trước mắt, trong người bất giác tràn ngập cảm giác tôn sùng vị vua ngồi trên ngai cao kia.

Tôi từng được nghe, vua trẻ Hiếu hoàng từ khi lên ngôi đã thực thi rất nhiều chính sách cải cách trên mọi phương diện. Trong vòng một tháng tới, ngài sẽ ra lệnh hợp nhất hệ thống đo lường để thúc đẩy mua bán trên cả nước, một bước đi mà dù kẻ mù mờ như tôi cũng đoán ra được nó sẽ là sự chuyển biến mạnh mẽ sau này.

Ăn uống no nê hết cả, lại lượn khắp phố chơi đủ trò, nào là đố đèn, cắt giấy hoa, nặn tò he, đi xem đá dế, xem múa rối nước, lúc thì tạt vào quán trà nghe kể chuyện, lúc thì ghé vào sạp xem quạt xem hoa. Đan Thanh mắt nhắm mắt mở bị xoay như chong chóng, khẩn khoản van nài tôi làm ơn hãy đi về, ngày mai vào cung mà bộ dạng ngủ gà ngủ gật thì hỏng bét.

Trong tay tôi cơ man là thứ, nhưng khiến tôi tâm đắc nhất là mấy lọ tương Đình Đỗ này, thơm lừng ngon ngọt, ăn một miếng mà nhớ mãi không quên.

Tôi cũng hiểu cho tâm trạng của một nô nhi có trách nhiệm như Đan Thanh, bèn kéo con bé ngồi xuống một sạp nhỏ bên đường gọi bốn bát bánh đúc để ăn khuya, mà riêng mình tôi đã ăn hết ba bát.

Không thể trách tôi, nếu trách thì phải trách cái chốn kinh kỳ này sao lại phồn hoa đô hội như thế, đi mãi không hết đường, chơi mãi không hết trò, ăn mãi cũng không hết các món ăn ngon.

Vừa trả tiền xong thì đằng xa vang lên tiếng đánh nhau ầm ĩ, tôi rất biết điều định lôi kéo cái Thanh chuồn mau. Một lần bị rắn cắn cả đời sợ dây thừng, tôi vẫn chưa quên được lần nọ vì tính bao đồng mà gây nên bao rắc rối. Ai ngờ Đan Thanh lại chỉ tay về hướng đó, hốt hoảng:

"Trời ơi là trẻ con!"

Dưới chân tôi theo bản năng khựng lại, dõi mắt về hướng nọ thì quả nhiên thấy một đám đông đang ẩu đả. Nhờ ánh đèn leo lét từ mấy cái đèn lồng , tôi thấy có đứa trẻ gần như bò trên đất, tay vẫn ôm khư khư một vật, bị đánh cũng không buông. Tôi cắn răng, một lần cuối cùng nữa thôi nhé!

Đứng ở khoảng cách gần thì thấy đứa trẻ khoảng bảy tám tuổi gầy nhom, mặc một bộ y phục vá lổm chổm, tóc rối tung xoã ngang vai. Lúc nó ngước mặt lên, gương mặt lại khiến tôi ngạc nhiên hết sức. Thằng bé này quá mức...xấu xí, ngũ quan nó thô kệch, tay chân đen nhẻm, duy chỉ có đôi mắt tuy không đẹp nhưng sáng như sao. Đôi mắt đó ầng ậng nước mắt, ánh lên nỗi thống hận, nỗi khổ tâm khó giấu.

Mà đám người đánh thằng bé ăn vận sạch sẽ phú quý, đứng gần là một gã trai khoảng ngoài hai mươi tuổi mặc áo gấm màu xanh, mày rậm mắt xếch, mũi cao môi mỏng, ra dáng con nhà quyền quý, không hiểu sao lại cùng với đám hầu đi bắt nạt một đứa trẻ con.

Tôi giận đến đỏ mặt, nhào đến đá văng ba, bốn tên, hai tên còn lại thì một cước vào mặt ngã nhào, riêng tên áo gấm nhà giàu kia thì bị lọ tương phang vào ngay trán u một cục, nước tương chảy xuống áo hoa của hắn bốc mùi chua lòm. Đan Thanh cũng ôm lấy thằng bé, chạy nép sau lưng tôi trừng mắt.

Gã trai nóng máu, liền hò hét xông lên, không thèm cho cơ hội giải thích. Tôi thầm kêu hỏng bét, không sợ kẻ liều mạng, chỉ sợ sau lưng gã có người chống lưng thì đúng là phiền. Tôi thì không sợ phiền nhưng Tuyên phu nhân thì sợ, sau này ba mặt một lời thật là khó nói hết nguyên nhân.

Nhưng cũng không thể để gã một tay che trời, hà hiếp phụ nữ trẻ em được.

Trong chốc lát, cả bọn đã lăn kềnh ra đất. Gã trai áo hoa hình như đã tức giận thật, vội lồm cồm ngồi dậy, run run chỉ vào tôi, lớp tương dính trên áo quyện với bụi đất thành một thứ mùi ngai ngái, cả người vừa bẩn vừa hôi mất hết vẻ đỏm dáng ban đầu.

"Con đàn bà điêu ngoa, sao mày dám chõ mũi vào chuyện của tao?"

Tôi không hề yếu thế ngẩng mặt liếc gã, còn làm động tác muốn đánh:

"Tôi không phải chõ mũi vào chuyện của anh, mà chính xác hơn là chõ mũi giày, giẫm lên mặt anh đấy!"

"Mày... mày..."

Gã ta chắc tức đến muốn ngất nhưng ngoài gọi tôi thì không nói được lời nào ra hồn.

Đan Thanh đưa cái đầu nhỏ nhắn ra, cũng học dáng vẻ tôi, lớn tiếng hỏi:

"Thằng nhóc này đã làm gì mà bọn anh lại đối xử tàn ác với nó như vậy? Thật không bằng loài heo chó!"

Gã trai không hề buông xuống bộ mặt vênh váo gợi đòn, vẫn gân cổ lên buông lời phỉ báng:

"Thứ dơ dáy như nó đánh chỉ làm bẩn tay tao, hai ả mù bọn mày mở to mắt nhìn xem thứ nó cầm trong tay kìa. Cái nghiên mực bằng ngọc thạch trắng nguyên khối kia quý giá đến nhường nào, một tên ăn mày như nó có khả năng mua được sao? Tao đang làm việc trừ hại cho dân thôi!"

Tôi nhìn xuống tay đứa trẻ, quả nhiên thấy một chiếc nghiên ngọc trắng muốt chạm trổ tinh xảo hình hoa mai, dưới ánh đèn lồng phát sáng lấp lánh, đúng là vật hiếm mà đứa trẻ ăn mặt rách rưới này không thể nào có được. Đứa trẻ xấu xí và nghiên mực đẹp đẽ để kia chung một chỗ, một trời một vực, một đen đúa xấu xí, một trắng trẻo tinh khôi, không có điểm nào ở chúng là có thể tương hoà.

Nhưng lúc nhìn thấy đôi mắt sáng ngời như tinh tú trong dãy ngân hà bao la tôi mới nhận ra, nếu không là đứa trẻ này thì e rằng là ai cũng không phù hợp với thứ đồ tưởng chừng như chỉ thích hợp với người cao sang hiển quý.

Đứa trẻ ấy, tuy xấu xí như bùn lầy, nhưng ở nó toát ra khí chất thanh cao như hoa sen.