Câu 9: Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng (4- 2001) (Đường lối kinh tế và chiến lược phát triển kinh tế- xã hội và ý nghĩa của Đại hội)

*Hoàn cảnh lịch sử

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng họp vào thời điểm có ý nghĩa lịch sử trọng đại. Nhân loại đã kết thúc thế kỷ XX và bước vào thế kỷ XXI. Đất nước ta đã qua 15 năm đổi mới, 10 năm thực hiện chiến lược phát triển kinh tế- xã hội, 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội VIII.

Thế kỷ XX với những chiến công hiển hách và thắng lợi có ý nghĩa lịch sử và là thời đại của dân tộc Việt Nam đã tạo ra thế và lực mới to lớn và những tiền đề rất quan trọng để đưa nước ta bước vào thế kỷ XXI. Bước vào thế kỷ mới, cách mạng nước ta vừa đứng trước thời cơ vận hội to lớn, vừa phải đối mặt với những nguy cơ, thách thức lớn không thể xem thường. Nắm bắt cơ hội, đẩy lùi nguy cơ, vượt qua thách thức với tinh thần cách mạng tiến công, đưa cách mạng nước ta tiến lên mạnh mẽ đó là vấn đề có ý nghĩa sống còn đối với chúng ta trong thời kỳ mới. Thực trạng đó đặt ra cho Đảng ta nhiều vấn đề phải giải quyết.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng được triệu tập họp tại Thủ đô Hà Nội, từ ngày 19 đến 22- 4- 2001. Dự đại hội có 1168 đại biểu thay mặt cho 2.479.717 đảng viên trong cả nước và 35 đoàn đại biểu của các Đảng và các tổ chức quốc tế.

*Đường lối kinh tế và chiến lược phát triển kinh tế- xã hội

- Về đường lối kinh tế là: "Đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, đưa nước ta trở thành một nước công nghiệp; ưu tiên phát triển lực lượng sản xuất đồng thời xây dựng quan hệ sản xuất phù hợp theo định hướng xã hội chủ nghĩa; phát huy cao độ nội lực, đồng thời tranh thủ tối đa nguồn lực bên ngoài và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế để phát triển nhanh, có hiệu quả và bền vững; tăng trưởng kinh tế đi liền với phát triển văn hoá, từng bước cải thiện đời sống vật chất tinh thần của nhân dân, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo vệ và cải thiện môi trường; kết hợp phát triển kinh tế- xã hội với tăng cường quốc phòng- an ninh".

- Về chiến lược phát triển kinh tế- xã hội trong những năm 2001- 2010 là: Đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, nâng cao rõ rệt đời sống, vật chất, văn hoá, tinh thần của nhân dân; tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Nguồn lực con người, năng lực khoa học công nghệ, kết cấu hạ tầng, tiềm kinh tế, quốc phòng, an ninh được tăng cường; thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa được hình thành cơ bản; vị thế nước ta trên trường quốc tế được nâng cao.

Đưa GDP năm 2010 lên ít nhất gấp đôi so với năm 2000. Tỷ trọng GDP: nông nghiệp 16- 17%; công nghiệp 40- 41%, dịch vụ 42- 43%. Tỷ lệ lao động nông nghiệp còn khoảng 50%.

Đại hội đề ra mục tiêu tổng quát của kế hoạch 5 năm là: "Tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững; ổn định và cải thiện đời sống nhân dân. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Nâng cao rõ rệt hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế. Mở rộng kinh tế đối ngoại. Tạo chuyển biến mạnh mẽ về giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, phát huy nhân tố con người. Tao nhiều việc làm; cơ bản xoá hộ đói, giảm số hộ nghèo; đẩy lùi các tệ nạn xã hội. Tiếp tục tăng cường kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội; hình thành một bước quan trọng thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Giữ vững ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và an ninh quốc gia. Tăng trưởng GDP bình quân trong 5 năm 2001- 2005 là 7, 5%/ năm.

Để thực hiện đường lối, mục tiêu chiến lược nêu trên, Đảng chủ trương:

- Phát triển kinh tế, CNH, HĐH là nhiệm vụ trung tâm;

- Phát triển kinh tế nhiều thành phần gồm: kinh tế nhà nước; kinh tế tập thể; kinh tế cá thể, tiểu chủ; kinh tế tư bản tư nhân; kinh tế tư bản nhà nước; kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.

- Tiếp tục tạo lập đồng bộ các yếu tố thị trường; đổi mới và nâng cao hiệu quả quản lý của Nhà nước.

- Giải quyết tốt các vấn đề xã hội.

Đại hội đã bổ sung, phát triển thêm những quan điểm của Đảng về CNXH và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam với những điểm cơ bản là:

- Xã hội chủ nghĩa mà chúng ta xây dựng là: dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.

- Mô hình kinh tế tổng quát: kinh tế thị trường định hướng XHCN.

- Các thành phần kinh tế: có 6 thành phần kinh tế (bổ sung thêm thành phần kinh tế có vốn đầu tư của nước ngoài)

- Xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế, cụ thể:

+ Nền kinh tế độc lập, tự chủ trước hết phải là độc lập, tự chủ về đường lối, chính sách, đồng thời có tiềm lực kinh tế đủ mạnh; có mức tích lũy ngày càng cao từ nội bộ nền kinh tế; có cơ cấu kinh tế hợp lý, có sức cạnh tranh; kết cấu hạ tầng ngày càng hiện đại và có một số ngành công nghiệp nặng then chốt; có năng lực nội sinh về khoa học và công nghệ; giữ vững ổn định kinh tế- tài chính vĩ mô; đảm bảo an ninh lương thực, an toàn năng lượng, tài chính, mội trường.

+ Xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ phải đi đôi với hội nhập kinh tế quốc tế, kết hợp nội lực với ngoại lực thành nguoponf lực tổng hợp để phát triển đất nước.

Về công tác xây dựng Đảng, Đại hội chỉ rõ trong những năm tới, toàn Đảng tiếp tục thực hiện các nghị quyết về xây dựng Đảng, nhất là Nghị quyết Hội nghị Trung ương VI(lần 2) khoá VIII, tập trung làm tốt những công tác quan trong sau đây: Giáo dục chính trị tư tưởng, rèn luyện đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân; tiếp tục đổi mới công tác cán bộ; xây dựng củng cố tổ chức cơ sở đảng; kiện toàn tổ chức, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng.

*Ý nghĩa lịch sử của Đại hộI

Đại hội lần thứ IX của Đảng đánh dấu một mốc lịch sử quan trọng. Đại hội IX là mốc son lịch sử đánh dấu thời kỳ phát triển mới của cách mạng Việt Nam, thời kỳ phát huy sức mạnh toàn dân tộc, tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá vì một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh vững bước tiến lên chủ nghĩa xã hộI