Buổi chiều muộn, ánh nắng nghiêng qua khung cửa tầng bốn, chiếu hắt vào những tủ sắt gỉ sét nơi kho tài liệu cũ. Kho nằm cuối dãy hành lang, vắng như tờ, chỉ có tiếng giấy sột soạt và gió lùa qua khe cửa mở hé

Ngọc Anh, dưới danh nghĩa rà soát tài liệu phục vụ phân tích dữ liệu, được cô Ba nhờ kiểm kê lại vài hồ sơ. Giữa đống văn bản chất cao, một tập tài liệu cũ 'vô tình' được đặt lên kệ đầu tiên - bìa vàng úa ghi rõ nét chữ máy đánh

" Biên bản xử lý sai sót - Dự án Chiến lược số liệu năm 198x "

Một anh nhân viên hậu cần lên kiếm mẫu biên bản, lật mấy trang, rồi sững người lại

" Ủa chị Ngọc, tên anh Bách nè trời... " - anh lẩm bẩm, mắt không rời dòng chữ - " Người chịu trách nhiệm nhập sai dữ liệu gốc: Hồ Gia Bách "

Biên bản ghi rõ: do lỗi nhập số liệu ban đầu không đúng định mức, ngân sách phải điều chỉnh gấp trong vòng 48 giờ, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ

Không ai nói gì ngay lúc đó. Nhưng đến giờ nghỉ trưa, quán cà phê nhỏ đầu hẻm bắt đầu râm ran

- " Bà nghe chưa? Có vụ số liệu bị nhập sai hồi xưa, lòi ra rồi đó "

- " Anh Bách hả? Cái người lạnh như tiền á? Trưởng nhóm dữ liệu chớ ai "

- " Vậy mà giờ lọt vô danh sách xét chọn trưởng dự án mới, nghe... lạ quá nghen "

Chỉ là vài câu nói vu vơ. Nhưng giống như nước thấm rễ, từng lời rò rỉ từ góc phòng này sang góc hành lang khác. Sáng hôm sau, không khí trong phòng kỹ thuật lặng lẽ hơn thường ngày. Vài ánh mắt tránh né. Có người lỡ mở một xấp hồ sơ, thấy tên " Hồ Gia Bách " rồi vội gập lại

Anh Bách hiểu đây là một tín hiệu ngầm. Không ai nói thẳng, cũng chẳng ai tố cáo. Nhưng sự việc rõ ràng không phải tình cờ. Tập hồ sơ cũ ấy được đặt lại đúng lúc, đúng nơi, và gây đúng phản ứng mà người ta mong muốn

Đến xế chiều, anh đầu nghĩ tới những lời chuyên viên khác kể tay mang theo một bì thư vàng, đi thẳng đến phòng thư ký Ban Tổ chức. Đứng trước cửa phòng, anh khẽ gõ ba tiếng

- " Xin lỗi cô, tôi có bức thư này... nhờ chuyển giúp đến Thư ký Hội đồng "

Cô thư ký nhận thư, nhìn anh một thoáng, rồi gật đầu

Bức thư viết tay, bằng nét chữ ngay ngắn

" Kính gửi Ban Tổ chức,

Tôi trân trọng cảm ơn sự tin tưởng của quý Ban trong quá trình xét chọn vị trí Trưởng Dự án,

Tuy nhiên, sau khi tự rà soát lại hồ sơ cá nhân và cân nhắc kỹ lưỡng, tôi nhận thấy mình chưa thật sự hội đủ điều kiện để tiếp tục,

Vì uy tín chung của tập thể và sự minh bạch của Hội đồng, tôi xin phép rút lui khỏi vòng xét chọn,

Kính mong quý Ban xem xét.

Trân trọng

Hồ Gia Bách "

___

" À Quỳnh, hôm bữa tài liệu em nhờ chị nè " - Ngọc Anh bước vô, tay đưa cho cô Ba một tập giấy được kẹp gọn trong bìa xám, giọng đều đều mà nhẹ như gió

" Chị Ngọc Anh... Em thấy cái đề án 3/2 hình như bị loại vì bố cục á. Chị tìm lại giùm em bản đó được không? Em chỉ muốn so sánh cấu trúc thôi à " - cô Ba đáp, giọng nhỏ nhưng rõ ràng, mắt vẫn không rời khỏi xấp tài liệu trên bàn

Không gian trong phòng lúc đó yên tĩnh đến lạ. Chỉ có tiếng quạt bàn quay chậm rãi, rít lên từng vòng, và tiếng giày cao gót của ai đó lách cách qua nền gạch bông đã ngả màu theo thời gian

Trên bàn gỗ dài đặt giữa phòng, một bì thư màu vàng nhạt nằm gọn gàng, dán kín, không đề người gửi. Chữ đánh máy rõ ràng ngay mặt trước

" Tài liệu tham khảo - Cấu trúc đề án 3/2 ( bản cũ - lưu hành nội bộ ) "

Anh Khoa - tổ trưởng Pháp chế, đang ngồi ăn cơm hộp, thấy vậy liền đặt đũa xuống, lấy khăn lau tay rồi cầm bì thư lên xem

" Ủa? Ai gửi cái này dậy ta... " - anh lầm bầm, ánh mắt có chút ngờ vực nhưng vẫn cẩn trọng mở ra

Bên trong là bản photocopy đã mờ theo năm tháng, giấy mỏng, lấm tấm vết mực lem. Dòng chữ máy đánh rõ ràng, đều đặn. Đề án dài 11 trang, góc trái mỗi trang đóng dấu đỏ:

" Từ chối xét duyệt - tháng 3/2 ..... Nguyên nhân: bị tình nghi sao chép? "

Nội dung? Chính là bản từng bị bác bỏ vì sai cấu trúc: mở đầu thiếu cơ sở, sắp xếp mục không đúng trình tự, đánh số mục trái với quy định ngành

Và lạ thay... đề án mà chị Lệ Dung chuẩn bị nộp vào cuối tuần - bản thảo vẫn còn nằm trong ngăn bàn chị - có nội dung giống đến... kỳ lạ

Chiều cùng ngày, một bản thông báo viết tay bằng bút máy màu đen, được chuyển xuống các tổ chuyên môn. Trên cùng có dấu tròn màu đỏ, chữ mực còn ướt

- " Đề nghị cán bộ phụ trách tránh tái sử dụng nội dung của các đề án từng bị bác bỏ, nhằm đảm bảo sự nghiêm túc và hiệu quả trong công tác thẩm định kỳ này... "

Tờ thông báo được gấp làm tư, đặt nhẹ lên bàn làm việc của chị Lệ Dung. Chị ngồi đó, im lặng nhìn nó. Tay chạm vào viền giấy, rồi khẽ siết lại

Chị mở ra đọc một lần, rồi gập lại. Rồi lại mở. Mắt chị thoáng dao động, rồi hướng ra cửa sổ. Ánh nắng cuối ngày len qua song cửa, in lên nền gạch một vệt sáng dài, giống như một lời cảnh báo không lời

Chị ngồi đó một hồi, rồi lặng lẽ nhấc ống nghe của điện thoại bàn, quay số từng nhịp. Điện thoại đổ chuông ba tiếng, đầu dây bên kia vừa bắt máy

- " Alo? "

Chị hít một hơi, rồi cất giọng dịu dàng, có chút nghèn nghẹn mà vẫn giữ lễ

- " Dạ, em là Dung ạ. Em nghĩ... chắc mình cần thêm chút thời gian. Em xin phép... rút khỏi đợt xét duyệt kỳ này, để chỉnh lại bản đề án cho đàng hoàng hơn "

_____

Phòng họp nhỏ, tầng ba, tổ nội bộ họp kín

Nắng xiên qua rèm cửa sổ kiểu lá sách, vẽ thành những vệt sọc lặng lẽ trên nền bàn gỗ sẫm màu. Bản kế hoạch luân chuyển cán bộ đặt ngay ngắn trước mặt từng người, giấy vàng nhẹ, đóng dấu đỏ chói

Không khí trong phòng yên ắng, đến độ nghe rõ cả tiếng giấy sột soạt khi lật trang. Ai nấy đều chăm chú, nhưng ánh nhìn thì e dè, như sợ làm rối trật tự vốn rất đỗi nghiêm ngặt

Giữa lúc tưởng chừng cuộc họp đã sắp kết thúc, Minh Hằng, người phụ trách chính, chợt ngẩng lên, chỉnh nhẹ lại cổ áo sơ mi, giọng rõ ràng

- " Dạ, xin phép... Em có một đề xuất. Hay là mình tổ chức thêm một vòng trình bày miệng ạ? Cho mấy anh chị ứng viên thử thuyết trình sơ bộ đề án của mình, mình dễ đánh giá cách họ phản ứng tình huống hơn... "

Vài ánh mắt liếc sang, có người chỉ gật nhẹ, có người khẽ nhíu mày, chưa nói. Nhưng rồi cô Ba Ánh Quỳnh, người từ đầu buổi vẫn giữ im lặng, chỉ hơi nghiêng đầu rồi nhẹ giọng

- " Chị, em có đề cử nhỏ chị có thể gởi ý là làm danh sách người thuyết trình theo thứ tự ngẫu nhiên nha... À, nếu mời thêm vài người ngoài ngành ngồi nghe thì càng hay, tạo không khí thực tế hơn, cũng dễ thấy được năng lực phản ứng "

Chị thư ký khẽ dạ, gật đầu, ghi chép cẩn thận vào cuốn sổ tay bìa vải đã sờn

Ba ngày sau - Buổi trình bày nội bộ

Phòng họp lớn tầng trệt. Quạt trần quay lạch cạch, thêm mấy cây quạt máy kê dọc vách vẫn không át hết được tiếng rì rầm. Bảng đen đã lau sạch, thay bằng tấm giấy trắng lớn được ghim ngay ngắn giữa phòng

Khi danh sách người trình bày được đọc, cái tên đầu tiên khiến cả phòng khẽ xôn xao

Phạm Đức Tín - chuyên viên cao cấp, nổi tiếng kỹ lưỡng, mực thước, chưa từng sai một dấu chấm trong văn bản

Anh bước lên bục, mang theo một chiếc cặp da cũ. Mở ra, rút tờ dàn ý trình bày đã được đánh máy sạch sẽ, giấy còn thơm mùi mực mới

- " Kính thưa các anh chị, đề án hôm nay tôi xin phép trình bày xoay quanh ba trọng điểm: Thứ nhất là cơ sở pháp lý, thứ hai là tính khả thi về nhân sự, và cuối cùng là phương án đối ứng khi triển khai... "

Giọng Tín đều đều, rõ ràng, ánh mắt không rời khỏi bản thảo. Mọi việc có vẻ suôn sẻ, cho đến khi một giọng nam vang lên phía cuối phòng

Là ông Ngô, đại diện một doanh nghiệp đối tác, được mời đến nghe thử cho " có hơi thở thực tế ". Ông mặc sơ mi trắng, tay đeo đồng hồ Seiko bạc, giọng không cao nhưng rành rọt

- " Tôi xin hỏi một câu ngắn. Nếu tình hình đầu tư thay đổi đột ngột vào phút chót, thì theo anh, nên ứng xử ra sao để không làm thiệt hại cho phía công? "

Phòng họp chững lại. Tín khựng người. Anh nhìn xuống giấy, rồi ngẩng lên. Mắt chớp nhanh. Môi mím chặt

Một thoáng... im lặng

Không phải vì không biết. Mà vì... không quen ứng khẩu. Không có câu trả lời nào nằm sẵn trong trang giấy đánh máy kia

Không ai lên tiếng chê bai. Không ai xì xào. Nhưng ai cũng nhìn thấy đôi tay anh run nhẹ khi cầm lại bản thảo

Buổi trưa hôm đó, Ngăn thư nội bộ

Một mảnh giấy mỏng được gấp làm tư, đặt trong ngăn thư của tổ chuyên môn. Nét chữ tay nắn nót, viết bằng mực tím

" Kính gửi Tổ chuyên môn,

Sau buổi trình bày sáng nay, tôi tự nhận thấy khả năng phản ứng tình huống và tiếp xúc với doanh nghiệp của mình còn nhiều hạn chế,

Tôi xin phép rút khỏi đợt xét luân chuyển lần này, để nhường cơ hội cho người phù hợp hơn.

Trân trọng

Phạm Đức Tín "