Nếu vẽ tiến trình cho sự phát triển của loài người, chúng ta luôn luôn vẽ một mũi tên đi lên với hàm ý xã hội loài người luôn phát triển và tiến bộ, xã hội sau văn minh hơn xã hội trước. Thế nhưng nếu vẽ tiến trình phát triển của Trái Đất thì sao? Liệu có phải cũng là mũi tên đi lên hay không?

Trái Đất chuyển động cùng với sự phát triển của xã hội loài người. Cả hai song hành như thế đã hàng triệu năm nay.

Ở kỉ nguyên này, những toà cao ốc chọc trời "mọc lên" hàng loạt. Chúng dần thay thế cho những sườn đồi và ngọn núi. Môi trường không khí bị xâm lấn bởi những làn khói từ các nhà máy và những con sông cũng không thoát khỏi số phận tương tự. Một số động thực vật bước vào trạng thái tuyệt chủng, một số loài khác khá khẩm hơn chút, đang trên bờ vực tuyệt chủng.

Sự phát triển của xã hội loài người là sự lụi tàn của thiên nhiên.

Trong khi những nhà khoa học thì nỗ lực từng ngày tìm cách thanh lọc không khí, phục hồi thiên nhiên, bảo tồn đa dạng sinh học thì những nhà "tư bản" lại không tiếc tay phá hoại. Những ông "nghị gật", chính trị gia "nửa mùa", những kẻ luôn ra rả về mấy cái quyết sách cải tạo tự nhiên hóa ra cũng chỉ là mấy cái "máy nói" của lũ "tư bản". 

"Tư bản", "nhà kinh tế vĩ đại", "doanh nhân kiến quốc", rặt cũng chỉ là danh xưng hoa mỹ cho bè lũ mờ mắt vì lợi nhuận.

Karl Marx từng nói: "Nếu lợi nhuận lên đến 300% thì có treo cổ nhà tư bản lên, họ cũng sẽ làm".

Quả đúng thế thật.

Thời buổi của đồng tiền lên ngôi con người ta lại càng thui chột nhận thức về tự nhiên và về chính đồng loại mình.

Levi phả ra một làn khói trắng. Anh xoa xoa tay mình để làm ấm bản thân. Lắc lắc đầu cho tỉnh táo, anh khẽ tặc lưỡi một tiếng.

Nếu những nhà "tư bản" nghe được những ý nghĩ vừa rồi của anh, hẳn là chúng sẽ đem anh lên máy chém như nước Pháp cuối thế kỉ XVIII mất.

Tự cười trước cái tưởng tượng của mình, Levi đút tay vào túi áo, rảo bước trên con đường tấp nập.

Biến đổi khí hậu ngày càng trở nên phức tạp. Mùa đông những năm gần đây không dễ chịu chút nào. Dù rằng lọt thỏm trong dòng người đông đúc Levi cũng không cảm thấy ấm cúng hơn.

Đôi chân bước nhanh vào bên trong siêu thị, tránh đi cái giá lạnh bên ngoài. Ghé đến những gian hàng quen thuộc, tay anh cầm lên vài gói mì và mấy quả trứng cùng với một ít thức ăn khác. Levi cẩn thận xem xét giá tiền của chúng rồi nhẩm cộng lại. Anh không có nhiều tiền thế nên phải tính toán sao cho có thể cầm cự đến tháng sau.

Tầm nhìn của anh thay đổi khi anh đưa mắt đến gian hàng trà. Một gian hàng mà anh quen thuộc vô cùng nhưng nay lại xa cách biết bao.

Đưa tay vào trong túi quần, lấy ra cái ví da đã trở nên cũ mèm, cầm lên những đồng tiền ít ỏi nằm trong ví, rồi nhìn vào những thứ đang nằm trong giỏ hàng, Levi khẽ thở dài một tiếng.

Mấy thứ này cũng ngốn hết tiền của mình rồi. Giờ lấy trà thì số buổi nhịn đói sẽ tăng lên. Mình có thể sẽ không cầm cự được nhưng mà mình thèm trà quá.

Sau một hồi lưỡng lự, anh giơ tay đầu hàng. Chẳng thể nào cưỡng lại được ham muốn của bản thân. Lựa gói trà rẻ nhất và để lại vài thứ khác. Tổng tiền vừa vặn với số tiền anh có, không dư xu nào.

Trở về với căn phòng trọ nhỏ của mình, tọa lạc tại một nơi bên rìa thành phố. Levi đã sống ở đây từ lúc anh vào Đại học, cũng là lúc anh bước chân lên thành phố xô bồ này.

Ngoài giá phòng rẻ thì nơi đây thực sự chẳng có ưu điểm nào nổi trội. Không tiện nghi, không rộng rãi, mảng tường bong tróc khiến người ngoài đôi khi lầm tưởng là khu bỏ hoang và đặc biệt luôn nằm trong tầm ngắm "giải toả" của mấy ông lớn.

Cuộc sống mưu sinh không cho anh lựa chọn nào khác.

Levi Ackerman, 27 tuổi, là một nhà văn. Nói là nhà văn thực sự cũng không chính xác lắm. Anh chỉ mới xuất bản được một tác phẩm duy nhất và nó cũng chả nổi tiếng gì. Công việc chính hiện nay của anh là làm cộng tác viên viết bài cho một tờ báo, ngoài ra anh cũng đi làm thêm ở bên ngoài. Điều buồn cười là công việc mà anh coi như làm thêm lại như công việc chính của anh vậy. Tiền nhuận bút cho việc viết báo không được bao nhiêu cả, anh có thể tồn tại đến bây giờ hoàn toàn không phải dựa vào việc bán con chữ.

Anh yêu văn chương.

Levi yêu văn chương vô cùng.

Nhưng anh cũng biết rõ, văn chương không nuôi anh được. Ít nhất là vào lúc này.

Có những thời điểm chúng ta phải gác đam mê sang một bên để có thể tiếp tục tồn tại. Là tồn tại thôi chứ không phải sống. Đam mê là thứ nuôi dưỡng tâm hồn chúng ta, là động lực thúc đẩy ta tiến lên, là mục tiêu chúng ta muốn chạm đến. Phủ lên đam mê một tấm màn che khuất cũng là phủ lên tâm hồn của chính bản thân chúng ta. Biến chúng trở nên khuyết thiếu, méo mó, dị dạng. Một tâm hồn như thế, trong thân xác của một con người, làm sao có thể bảo là ta đang sống? Chúng ta chỉ đang tồn tại mà thôi.

Bầu trời ngày đông bắt đầu rơi những bông tuyết trắng, nhỏ và mỏng manh, chạm nhẹ là tan biến.

Levi nhìn lên bầu trời cao, nơi giờ đây đang đặc một màu xám. Đối với anh màu xám này so với màu bầu trời anh thường thấy cũng không khác biệt lắm. Hoạ chăng màu xám này là màu của tự nhiên, còn màu xám kia là do con người tạo ra.

Bầu trời trong xanh đã lâu chẳng còn tồn tại trên mảnh đất này.

Vấn đề môi trường luôn được Chính phủ các nước và các tổ chức thế giới quan tâm. Họ cũng đề ra các giải pháp nhằm kiềm hãm sự tàn hoại môi trường. Song, nó chỉ nằm ở mức đáng kể và có một vài thứ luôn chỉ là những dòng chữ trên tờ giấy. Không thể hoàn toàn kiểm soát được.

Kinh tế và môi trường là hai đầu của cán cân. Ai cũng mong có thể cân bằng cả hai nhưng thực tế cán cân nghiêng về đâu ai cũng rõ.

"Mười nguyên lý của Kinh tế học, nguyên lý thứ nhất: Con người đối mặt với sự đánh đổi"

Con người cho mình là loài trí tuệ nhất và tự quyền định đoạt thiên nhiên. Sự ngạo mạn của con người làm họ quên đi mối quan hệ ràng buộc, không bao giờ tách rời giữa họ và tự nhiên. Khiến họ tự ban cho chính mình cái quyền mặc sức đánh đổi thiên nhiên để thu về những đồng tiền làm giàu cho bản thân.

Cân bằng hay nghiêng lệch đều phụ thuộc vào lòng tham và ý thức của nhân loại.

Mùa đông năm nay không dễ chịu chút nào. Trên trời tuyết rơi ngày một dày.

Bước lên chiếc cầu thang cũ kĩ dẫn lên phòng mình. Tiếng kẽo kẹt nó phát ra luôn làm Levi phải nhíu mày. Nhưng hôm nay, cái nhíu mày này không dành cho nó.

Levi cảm tưởng rằng mũi của anh đã bị nghẹt lại bởi thời tiết khắc nghiệt của ngày đông và sẽ không ngửi thấy gì. Thực chất lại không phải vậy, thứ mùi kia vẫn lọt được vào khoang mũi anh, không chút trở ngại nào.

Mùi thuốc lá.

Chúng đang được chạy nhảy trong không khí nhờ vào sự ghé đến của những người muốn san bằng nơi này.

Anh ghét mùi thuốc lá hơn cả đám người kia.

Nó làm anh nhớ đến những năm tháng ở quê nhà. Một nơi chuyên trồng thuốc lá cung cấp cho các nhà máy. Nói một cách văn thơ thì thuốc lá đã nuôi anh lớn lên, anh không phủ nhận điều đó. Thế nhưng cái khói thuốc lá anh không tài nào mà thích nổi. Cái khói đó sộc vào mũi luôn làm con người ta ho sặc sụa.

Thứ mùi hăng hắc và gay gắt khoang mũi.

Không bao giờ dễ chịu.