Vào khoảng cuối năm 2013, tôi biết được sự tồn tại của một loại thuốc tên là Adderall.

Qua một người bạn của một người bạn của một người bạn khác, tôi quen được một cô bạn dancer bằng tuổi, làm y tá ở bệnh viện tâm thần, và trớ trêu thay, cũng trầm cảm nặng nề. Cô tên là Vicky. Chúng tôi hợp nhau ngay khi cô nói rằng: "Bác sĩ chẳng qua là trùm buôn ma túy có bằng đại học.", và thân nhau ngay sau khi nhận ra hai đứa khám cùng một bác sĩ tâm lí. Tình bạn diễn ra theo kiểu ngày đầu uống rượu ở ga tàu, ngày hôm sau cô đã gọi tôi đến viện và giả đơn bác sĩ cho tôi lấy thuốc.

Thuốc gì cũng có, từ thuốc ho để pha purple drink*  đến thuốc giảm đau liều cao chỉ dành cho bệnh nhân hiểm nghèo, nhưng loại chúng tôi yêu thích nhất là Adderall.

------

* : Một loại đồ uống có màu tím, thường được pha từ nước ngọt có ga, rượu và si rô ho có chất codeine để gây ảo giác.

------

Dùng đúng cách - Adderall là thuốc trị tăng động, dùng cho chúng tôi - nó là ma túy đá. Bệnh nhân tăng động đầu óc không thể tập trung được cho một việc gì, họ uống Adderall để có thể hoạt động với tốc độ của một người bình thường; còn chúng tôi -hai người bình thường - thì uống Adderall để có thể hoạt động với tốc độ của một siêu nhân. Vicky dùng Adderall để đi làm y tá mười sáu tiếng một ngày nuôi bà và ông già tàn tật ở nhà, để đi học thêm ca vào cuối tuần, để có sức mà còn nở được một nụ cười mỗi khi ra đường. Còn tôi, thật sự cũng chẳng có lí do gì chính đáng(mà đã nghiện rồi thì lí do gì đi nữa chả là "nghiện trình bày"). Và thực sự, tôi nói thật nhé, chả có lí do gì trên đời có thể chính đáng cho việc chơi đá cả. Chơi là chơi thôi.

Những ngày đầu với Adderall, cuộc đời thật tuyệt vời. Lần đầu tiên, từ lâu lắm rồi, tôi lại là người nắm quyền kiểm soát chính cuộc đời mình. Học bài năm ngày liên tiếp không cần ngủ, thủ khoa trường. Người nhẹ tênh tóp đến nỗi dạ dày biến mất, mất thêm cân. Tham gia vào hoạt động cộng đồng, đội trưởng tất cả các đội, chiến thắng trên mọi mặt trận, tôi cứ thế lao lên giành lại những gì tôi nghĩ xứng đáng thuộc về mình tôi. Đời trước xô đẩy tôi từ bên nọ qua bên khác à, giờ kệ xác đời! Tôi bình tĩnh, tôi tự tin, tôi nghe được cả tiếng đi đái của thằng hàng xóm nhà bên cạnh. Trăng đẹp hơn, đời ồn hơn, tôi cảm thấy nhiều, nhiều nhiều, và nó cho tôi quá nhiều, quá nhiều hơn tôi muốn. Lâu quá rồi, thật sự chỉ một ánh nắng cũng làm tôi tan chảy, thế mà bây giờ, Adderall lôi cả mặt trời xuống, rồi nhảy lên trên, chiếu kính lúp vào giữa người tôi thành một chấm tròn, và tôi tan biến trong sự ấm áp.

*

Nhưng mà đây mới là trang 26 của quyển truyện đời 50 tập.

Nó từ từ, từ từ biến thành một nỗi ám ảnh. Thuốc bị nhờn rất nhanh, hai viên, mười viên, rồi hai mươi viên. Ngay bây giờ, một lần nữa. Tôi chạy quá nhanh trên con đường tràn đầy ánh nắng mà quên mất là nắng có nhanh đến đâu thì bóng tối cũng luôn ngồi ở điểm dừng chờ tôi tới. Tôi bắt đầu mất thời gian. Tôi thậm chí mua cả thảm đẹp về trang trí nhà cửa. Tôi là một con người mới. Một - con - người - khác. Adderall làm tôi hoang tưởng. Có những đêm tôi tỉnh dậy ở dưới sàn, thời gian đã qua ngày hôm sau, hoàn toàn không nhớ gì về ngày hôm trước. Đen sì. Mất hai ngày. Đen sì, mất cả tuần. Đen sì, mấy tiếng, mấy ngày, mấy tuần, khác gì nhau nữa?

Tôi, đã tệ. Tôi và Vicky, là tệ nhất của tệ, tệ nhất quả đất, tệ hại nhất cuộc đời. Uống đi không sao đâu, có tao ở đây mà. Có làm sao thì cùng tính sau. Cùng lắm là chết chứ là gì. Tôi là ai mà cãi lời cô bạn y tá?

Chúng tôi thức với nhau đến cả ngày thứ mười không chợp mắt một giây nào. Do thuốc, do không ngủ, tôi không biết nữa, tôi bắt đầu có những đợt tâm thần đầu tiên. Tôi nhìn thấy người đi lại trong nhà. Tôi nghe thấy tiếng thì thầm. Tôi có thể thề là tivi phòng bên cạnh bị đứt cáp nhưng vẫn bật, không thì những tiếng rè này là gì? Nhưng mà bộ não con người hay ở chỗ, nó luôn luôn có một lời giải thích ngu đần sẵn sàng cho những câu hỏi phức tạp: Tôi tưởng tôi là siêu nhân thật rồi, và tất cả những hình bóng, tiếng đi lại, nói chuyện này, nó luôn ở đó, và tôi đặc biệt, tôi là người được lựa chọn, nên tôi mới cảm thấy chúng, vì chỉ có tôi mới hiểu bóng tối thật sự là gì.

Ba tháng sau khi dùng Adderall (và chưa thèm kể tới cả những loại thuốc khác), tôi và Vicky tháo dép, xách lên tay, đi giữa đường trong bóng đêm, vì chúng tôi tưởng chúng tôi bị FBI theo dõi, nên phải khẽ thôi, nhẹ nhàng thôi, từ từ thôi.

Vicky bắt đầu nhảy dựng lên với tất cả các thứ. Cứ mỗi lần điện thoại đổ chuông là khẳng định nhà chúng tôi bị cài máy nghe trộm, và chúng tôi sắp bị bắt, thỉnh thoảng còn nghĩ tôi là người tố cáo, và suýt nữa tát đồng nghiệp vì vẫn nhấc điện thoại ở bệnh viện lên nghe khi cô ấy đã gào lên là không được.

Tôi, nhún vai, và bắt đầu nói chuyện, những cuộc nói chuyện về tất cả và về không gì cả, với những con người chỉ có tôi mới thấy.

Câu chuyện của hai siêu anh hùng kết thúc vào một đêm trăng tròn, khi tôi đang uống chai vodka thứ hai, Vicky đang ngồi ngắm trăng trên bục cửa sổ. Bỗng dưng cô ấy thét lên, bảo là cái mặt trăng kia đang to dần kìa, mày có thấy không, nó to lắm to khủng khiếp rồi, nó đang sắp va vào đây kìa. Trời ơi, nó không phải mặt trăng đâu, nó là tàu vũ trụ, người ngoài hành tinh sắp đến, tấn công, bắt chúng ta, G G, chúng ta phải đi thôi, đi ngay bây giờ, không cần biết đi đâu, cứ chạy đã. Cô nhảy qua cửa sổ tầng một ở sau nhà, và biến mất.

Hai ngày sau, cảnh sát tìm thấy Vicky, và cô ấy đã không còn là Vicky nữa.

Tôi - sau khi đi thăm Vicky ở chính trong cái viện tâm thần cô ấy từng làm, nhìn thấy cô chỉ toàn tóc, lòng trắng mắt và nước dãi - cũng không trở về là tôi được nữa.

Tôi chỉ có hai trạng thái, 0 hoặc 100.

Nó là một thứ cân bằng tuyệt đối với tôi theo nguyên lý của chính tôi, nhưng nó cũng là lí do tôi chỉ có những người đi qua cuộc sống của tôi mà không nán lại lâu, vì thường thì ai cũng sống cũng ở khoảng 50.

Những ngày, tháng, năm bị nỗi buồn đánh gục, tôi chỉ muốn được mặc kệ, được để yên. Những giọng nói trong đầu tôi cãi nhau đêm ngày, hét vào mặt nhau, vật lộn với nhau, đè vào những dây thần kinh, vấp qua nô-ron não, mắt tôi giật liên hồi. Tôi, chúng tôi cần thời gian để hoà giả. Tôi, chúng tôi không cần gì ngoài thời gian, tôi không cần và không có ai ngoài những cái tôi.

Tôi luôn biết tôi có thể trở lại 100, tôi chỉ chưa biết là giờ nào, phút nào, năm nào, nhưng tôi có thể. Mọi người xung quanh lại bị cái suy nghĩ điện ảnh  thường thấy, họ phải kéo tôi ra khỏi nhà, đi mua sắm, gặp bạn bè để tôi vui lên. Họ không chịu nổi dù chỉ là 45 nỗi buồn. Họ không hiểu, nếu tôi không về 0 tôi sẽ không thể tới 100 được, tôi cần phải bị kéo lại để được văng lên phía trước.

Ra ngoài đường đi mày ơi, mày phải đi cà phê cà pháo, mày phải nói chuyện với mọi người. Ít lên mạng thôi, đừng xem phim nữa, sống thực tế một tí, bớt mơ mộng hão huyền đi. Sống như tao, sống cân bằng, bởi vì chỉ có một cách sống thôi. Lúc nào cũng có hy vọng mới là đúng, lúc nào cũng phải nhận ra cái nọ nhận ra cái kia. Phải thức dậy hàng ngày, đi đến nơi làm việc, xong đi về nhà than thở vêf nơi làm viêc, rồi làm những thứ giết thời gian  khác để chen vào khoảng giữa của việc muốn tự giết mình hoặc giết hết những người xung quanh, thế mới là đúng. Sống ở đời phải có trách nhiệm, có nhiệm vụ và bổn phận, đúng luật pháp, có tôn giáo, nể nang và lề lối, nhưng vẫn phải gọi nó là cuộc sống tự do và sống tự tại, mày hiểu không, mày không cảm thấy thế thì là mày sai. Mày không nghe, mày không hiểu tao nói gì rồi, mày sống quá ích kỉ, mày phải để ý xem cảm xúc của những người bên mày là thế nào chứ?

Hay thật, tôi toàn bị gọi là sống cảm xúc, trong khi tôi lại nghĩ tôi là một người sống rất lí trí. Rõ ràng tôi biết, tôi không muốn sống. Nhưng, cái sự không muốn sống ấy của tôi, phần lớn thời gian, tôi tách nó ra được hoàn toàn so với những việc tôi biết tôi phải làm. Tôi vẫn thở đều đặn, chỉ đơn giản vì tôi nhận ra nếu muốn một tập thể để cho mình yên, cách duy nhất chính là trở thành một phần của tập thể. Không làm ảnh hưởng đến người khác. Chết cũng được, miễn đừng ở nhà chung, lên vùng núi nào đó mà nhảy xuống. Một con người mắc bệnh tâm thần, không bao giờ được coi là bệnh nếu nó không gây thiệt hại đến những người xung quanh. Mày là xác chết biết đi, nhưng vẫn đi trong cái guồng quay xã hội, thì mọi thứ vẫn ổn.

Thế là tôi lại phải giỏi thôi. Bảng điểm A, tôi ngồi cuối lớp ăn KFC không ai nói gì. Tôi kiếm ra tiền đóng tiền nhà hàng tháng, không ai hỏi tôi cứ biến mất đi đâu. Làm blog đến một tầm mà người ta không mắng được tôi nữa vì sợ fan của tôi sẽ mắng lại là "Mày có làm được như chị ý không mà cứ nói nhiều." Tôi làm tốt tất cả - chỉ với lí do - tôi đã tìm ra công thức: Mày càng giỏi = Mày càng có thể sống không ra gì mà không ai nói. Quán quân, thủ khoa, nhà vô địch, cái gì tôi cũng làm, miễn là để cho tôi yên, để cho tôi yên, để cho tôi yên.

Vậy nên, tôi chỉ có hai trạng thái, 0 hoặc 100.

*

Trớ trêu với cái forum tôi lập, trớ trêu với cái sự nghiệp thăng tiến, trớ trêu với những lời ca tụng vượt lên cuộc sống tôi nhận được, tôi càng ngày càng tệ đi.

Gần nửa năm, tôi không giữ được gì trong bụng, tôi sợ cái cảm giác có một sức nặng nào đó đang đè tôi xuống. Tôi thấy được từng giọt nước đọng ở thành dạ dày, từng tiếng ọp ẹt xập xệ của túi thịt đựng a xít. Mồm chỉ có gia vị của hối hận. Ở một mình tôi không ăn gì cả, ở với người khác tôi sẽ ói hết ra ngoài. Tôi mất gần mười lăm cân trong vòng hơn ba tháng.

Tôi chẳng còn muốn gầy nữa, gầy không còn là một thứ mục đích, tôi không biết mục đích của tôi là gì. Tôi chỉ muốn biến thành nhỏ nữa, nhỏ mãi, nhỏ đến mức một ngày tôi có thể gập người xuống, rồi xuống nữa, rồi biến mất. Tôi lúc nào cũng lạnh cóng, mê sảng, và nhảy là gần như một giấc mơ xa vời. Thế mà tôi cứ tiến tới cái số 0 tiếp, chẳng hề chừa ra một giây nghĩ xem nó ngu ngốc đến thế nào.

Tôi dùng nhiều thuốc hơn một người mắc bệnh hiểm nghèo. Thuốc an thần, thuốc ngủ, thuốc trầm cảm, và cả, thuốc kích thích. Mỗi ngày tôi ăn một vốc viên con nhộng thay cho cơm, dội nó xuống bằng vài chai cồn loại rẻ tiền nhất, đầu óc tôi nhão ra như bún. Tôi mất khả năng kiểm soát, quên hết mọi việc, nhầm lẫn những giấc mơ đêm ngủ được với thực tế đời thường. Cảm giác lúc ấy chắc giống lúc sống thực vật, nghe thấy người đi ra đi vào, cầm tay và khóc lóc, nhưng chẳng thể chống chọi đủ để mở nổi mí mắt lên.

*

Có hai loại nhập viện tâm thần do trầm cảm ở Singapore: tự giác nhập viện và bị ép nhập viện. Loại đầu tiên là khi bạn tự cảm thấy mình không ổn, mình cần được nhận sự giúp đỡ chuyên nghiệp, còn loại hai đơn giản là những người xung quanh cảm thấy bạn là một mối nguy hiểm cho họ hoặc cho chính bạn, nê họ lôi xệch bạn lên xe, bỏ ngoài tai những lời bạn khóc lóc, van xin, giải thích, và vứt bạn vào một nơi "trăm sự nhờ các bác".

Sự khác nhau mấu chốt của hai phương án này là thời gian bạn phải ở lại trại, nếu bạn tự nguyện đi vào, có thể đơn giản là người ta chỉ khám và kiểm tra sau đó bạn được đi về ngay, còn nếu đã thuộc dạng bị bắt vào trại, thì bạn ít nhất bị giữ lại một tuần, lâu nhất là mãi mãi.

Bản chất của việc này vốn đã sai, tôi nghĩ rằng nếu bạn đã bước vào bệnh viện và nói rằng bạn muốn chết, bạn cảm thấy bạn cần được giúp đỡ ở một mặt nào đó thật. Không ai vô tội muốn đi tù, không ai bình thường muốn bị nhốt trong cùng một căn phòng với những kẻ có khả năng gây nguy hiểm cho bản thân và xã hội. Có thể họ không cần phải nhập viện, có thể họ không cần thuốc kê đơn ngay lúc ấy, nhưng vấn đề của họ phải thật sự lớn với họ, thì họ mới tự dồn họ đến bước đường cùng như thế. Và nếu không giả quyết, nó sẽ càng lớn hơn thôi, cho đến một ngày không xa nó vẫn sẽ xảy ra.

Thế nhưng, những lời kêu cứu ấy nhiều lúc lại bị tảng lờ chỉ đơn giản vì một đứa tốt nghiệp khoa tâm lí của trường abc nào đó bảo là: " mày chưa đủ dở hơi để bọn tao quan tâm". Hoặc, những lí do còn dở hơi hơn sẽ được lôi ra: "Bệnh viện tao đầy rồi" (chuyện này xảy ra thường xuyên hơn bạn tưởng), "mày không có tiền án tiền sự" (lần đầu tiên miễn phí), hoặc "tao sợ mày không có khả năng chi trả nếu mày phải ở lâu nên tao cho mày khỏi ở luôn".

*

Lần đầu tiên tôi vào trại tâm thần, tôi bị nhập viện bắt buộc. Kể ra cũng thấy buồn cười, chuyện đi trại tâm thần nhẽ ra phải là một chuyện lớn của đời người, mà thật sự là tôi còn chả nhớ lí tôi bị tóm là gì. Tôi chỉ nhớ nó là đoạn đầu, đoạn bắt đầu cho tất thảy những điều tệ hại của tôi với bản thân (nhưng nó còn chưa đến đoạn chín muồi nên tôi vẫn còn tích cực cống hiến cho xã hội). Thế cho nên, những sự thay đổi đầu tiên của tôi quá rõ ràng, nó làm người xung quanh hoảng loạn, nó giống như tuổi dậy thì bố mẹ kêu: "Trời ơi cọ gái bé bỏng của tôi đang biến thành ai thế này, đừng lớn nhanh quá!"  Vả lại, khi nó mới chớm, diệt bệnh từ sớm thì ai cũng nghĩ sẽ khỏi hẳn. Suy ra, nhanh gọn nhẹ, a lê hấp, tôi được cấp bằng chứng nhận tâm thần lần một.

Tôi phải ở lại trong bệnh viện gần mười ngày, vì trầm cảm, self-harm, bulimia, anxiety*, delusive with a psychosis tendencies* đều có đủ cả. Tôi giãy giụa, tất nhiên, nhưng tôi cũng sống ở trại với một sự tò mò, tôi muốn biết xem những những người đang ở đây có giống tôi không, và nếu tôi gặp tôi  thì nó sẽ như thế nào.

-------

* : Rối loạn lo âu, Rối loạn khuynh hướng tâm thần.

-------

Nó cũng từa tựa kiểu đi du lịch thôi, một vùng đất mới, những con người mới, với phong tục tập quán và tiếng nói xa lạ. Tôi ở cùng phòng với một cô bạn bằng tuổi, cứ nửa đêm là dùng đèn pin, vạch mắt tôi ra để soi xem tôi có phải người ngoài hành tinh không. Đúng hẹn lại lên, lần nào cũng cẩn thận như lần một, bắt tôi đảo mắt lên, xuống, trái, phải, rồi một, hai, ba, nháy trái, một, hai, ba, nháy phải. Kết quả luôn luôn là âm tính. Tôi hỏi cô bạn về nguyên nhân của việc này, nhưng cô chẳng bao giờ nói gì. Nếu lúc ấy mà cô gọi tôi là người ngoài hành tinh thật thì có khi tôi lại nhẹ nhõm, cô tìm được lí do của mình, tôi cũng giải thích được vì sao tôi lại khác - nhưng mỗi tối chúng tôi vẫn chờ, và câu trả lời vẫn không đến, cứ mãi treo lơ lửng ở đâu đó như cái tàu vũ trụ của tôi.

Lần thứ hai tôi nhập viện là sau một thời gian cực kì tồi tệ của rối loạn ăn uống. Nó là một vòng quay không bao giờ ngừng lại - tôi khá hơn, tôi tệ hơn, tôi tệ nhất, tôi khá hơn, rồi chúng ta lại quay thêm vòng nữa. Vòng quay sô cô la, bánh đa sữa đậu nành, pepsi - ói ra hết - rồi lại quay. Tôi ôm đồm quá nhiều việc cùng một lúc, rồi chen ngang giữa công việc ngổn ngang lại là việc ói vô vàn. Tôi ói ít nhất năm lần một ngày, trầm cảm đổ dầu cho cuồng ăn, cuồng ăn lại thắp lửa cho trầm cảm đi tiếp. Tôi không sao cho đến một ngày tôi sao hết cỡ, đang ngủ bỗng lên một cơn đau bụng lúc năm giờ sáng. Suy nghĩ đầu tiên của tôi là đói, vì tôi đã quá quen với những cơn quặn đòi ăn của cơ thể mà tôi ôm đi ngủ. Nhưng rồi, cái sự đau bắt đầu lan dần ra cả người, tim tôi đập nhanh như đang chạy bộ, chân tôi đổ mồ hôi lạnh cóng. Tôi gọi Anh Người Yêu dậy, và anh dìu tôi xuống đường tìm xe taxi để đến viện khám.

Chỉ trong vòng có hai phút, tôi khuỵu xuống, và miệng tôi há ra toàn những tiếng xa lạ, những tiếng hét của tôi, lớn đến nỗi sự ngạc nhiên át mất cả cơn đau trong vài giây. Tôi lăn lộn dưới sàn nhà khu tập thể cũ, và Anh Người Yêu buông tôi ra để ra đường tìm xe taxi.

Giữa những tiếng hét của tôi, tôi nghe thấy sự khẩn khoản của Anh Người Yêu:

- Làm ơn đi chú, cô ấy đau lắm rồi, cô ấy cần phải đi cấp cứu ngay bây giờ.

- Gọi xe cứu thương đi, chú hết giờ làm rồi, phải đổi ca, hoặc cháu gọi xe taxi khác.

Singapore, đất nước quanh năm nóng, lòng người quanh năm lạnh. Cứ thế, hai, ba người tài xế taxi đều từ chối, với lí do ngược đường, sáng rồi, bệnh viện ngược chiều với nhà bọn tao; mặc cho tôi nằm co quắp ở đó, và Anh Người Yêu giọng vỡ ra từng chập.

Lúc ấy, bố mẹ đi làm, dắt tay con đi học, bước chân họ chỉ cách tôi có vài gang tay, họ bước qua thản nhiên mà tôi cảm thấy được cả sàn nhà rung dưới bụng mình. Không một ai đảo mắt lại, không một ai dừng một giây, chứ đừng nói đến giúp đỡ.

Sau này, khi đã từ viện trở về rồi tôi mới biết, hàng xóm tôi không đảo mắt lại nhưng đã gọi công an vì tôi mất trật tự chung.

Câu chuyện này đã được tôi đưa ra kể mỗi lần có người hỏi tôi vì sao tôi rời Singapore - một nơi quá tốt để phát triển công việc, và chọn về Việt Nam. Tôi đơn giản không thể sống ở một nơi quá chết như thế được.

Còn ngày hôm ấy khi tôi vào đến viện, tôi đã li bì vì cơn đau rồi, tôi gần như không biết gì nữa. Ấy vậy mà cả ngày liền, các bác sĩ làm tất cả các loại xét nghiệm có thể làm được với tôi, nhưng không tìm thấy một thứ gì bất ổn cả. Không có bất kì một lí do gì cho cơn đau ập đến, bác sĩ nghĩ tôi trêu bác sĩ, tôi nghĩ bác sĩ trêu tôi, kết luận tôi có khả năng có vấn đề về tâm lí, kết luận tôi tự đưa tôi vào trại tâm thần.

Lần thứ hai vào trại khác hẳn lần một, tôi được bắt uống những viên an thần nặng nề, nên chỉ tỉnh được một nửa. Nằm trên giường cả ngày, ai dắt đâu đi đấy. Thế là được đánh giá thái độ tốt, lại còn nhập viện tự nguyện, tôi được thả trong vòng ba ngày. Thật là nực cười, thật là nhạt. Tôi là cái loa phát thanh dạng nói hết cỡ thì nút volume bị vặn nhỏ lại, đài vẫn bật nhưng không ai biết, nhưng miễn dân xung quanh không kêu đau đầu thì mọi chuyện ổn cả. Thật sự lần thứ hai nhập viện này, tôi chẳng có gì để kể, không phải vì không có gì xảy ra, mà là chẳng có gì là gì với tôi nữa rồi.