Loài hoa gạo trong làng Quýnh thường nở vào những ngày khai xuân, người làng coi đấy là điềm lành, lúc Điền Chính Thụy còn sống ông có bảo chúng tôi đòi bứng hẳn hai cây cả bầu đất xung quanh rễ đem từ đầu làng vào trồng giữa sân, nhà phú hộ khi đó lấy làm tự hào, cho rằng đấy là mang tin lành vào gia, ấy mà có hay, từ độ đó đến rày hoa gạo chưa một lần nở rộ.
...

Nửa đêm về sáng, cái tối bủa vây gia Điền, trăng treo trên mái nhà sớm đã ẩn mình trong lớp mây mù dày đặc. Trong phòng buồng, đèn thắp sáng choang, không khí lại lạnh tanh, ánh đèn dầu vàng ệch ngập chìm trong vẻ hiu hắt. Giữa chốn tĩnh lặng, lồng ngực tên Chín Hựu như có tiếng trống vang rầm rầm, thật ra hắn không phải kẻ máu lạnh, không có cảm xúc giữa người với người, ấy nhưng có thứ gì thắng nổi cái nghèo om lên đầu đâu! Hắn sớm đã rèn giũa bản thân trở thành một kẻ sống vì đồng tiền mà có thể làm tất cả. Chỉ là chí ít lúc tên Chín Hựu thấy chỗ quần áo lủng lẳng dưới đầu gối cái thằng tính nết bờm xờm tên Hiếu, với hai gấu quần mợ nhỏ đã xắn lên đến đùi, tà áo mợ thì hở ra phần bụng, hắn liền tức khắc nóng mặt, giận dữ trừng mắt mắng thằng Hiếu:

"Mày cút ra ngoài liền."

Ba tên thanh niên còn lại ban đầu cũng tính buông thả một phen, mấy khi được chơi gái nhà lành, vậy mà nhác thấy mợ nhỏ trừng to mắt, nỗi chua chát, đau thương hiện trên gương mặt mợ giống như có thể tràn ra khỏi cơ thể, bọn họ lại thẹn, bèn thôi.

Bởi vì từ thuở tấm bé đến lớn, Kiều chưa từng bị người khác đối xử rẻ rúng như vậy bao giờ, thế nên hôm nay, bao nhiêu biểu cảm chưa từng xuất hiện trên gương mặt mình thị đều phơi ra hết. Kiều thấy mình như cá mắc cạn, không cách nào kiểm soát được bản thân, chỉ có thể trố mắt trơ ra chờ lúc mình chết đi. Trên người thị giờ rày, quần áo xốc xếch, tóc tai bù xù khiến gương mặt thật thê thảm, cùng cực. Ngó cái xác đã chết cứng đờ của cái Xíu, từng đốt ngón tay thị co rúm lại, nước mắt vẫn còn đọng trên đôi gò má tái nhợt. Kiều hít một hơi thật sâu, cố phân trần cho ra lẽ:

"Nói đi, cái Xíu chết cũng là mấy người làm phải không?"

Tên Chín Hựu nhâu mày, gương mặt hắn không tỏ rõ cảm xúc. - "Mợ đừng trách lỗi tôi, tôi cũng chỉ nghe theo lời cậu gia thôi."

Kiều ngẩng mặt lên nhìn, thị thở hắt, chỉ buông xõng một câu: - "Hắn dám?"

Nghe vậy tên Chín Hựu liền đứng phắt dậy, có chút trào phúng đối với người con gái dưới chân mình. - "Sắp chết đến nơi rồi mà mợ còn khoái giỡn. Mợ nghĩ người như cậu ta thì có thể sợ được thứ gì?"

Nói xong hắn hắt hắt cằm sang hướng cái xác của Xíu đương treo cổ trên dây lụa trắng phía cửa sổ, hai tay duỗi thẳng, mắt nhắm nghiền, đầu và mũi chân buông thõng chĩa hướng đất, lưỡi thè ra mấy phân, không thụt vào được: - "Người cũng chết rồi, thêm một mạng nữa mợ nom tôi có thấy ngại không? Miễn là có bồi thêm tiền, vì miếng ăn cái gì tôi cũng làm được tất."

Kiều nghe thấy vậy, thị sượng mặt, nín lặng như chẳng hề quan tâm. Không biết từ bao giờ bản thân thị lại có lắm sức mạnh như hiện tại, thị cố hết sức bình sinh mà đứng thẳng dậy, tay nắm lấy lọ đèn trên bàn quăng thẳng vào người tên Chín Hựu. Hắn bị giật mình né sáng một bên, dầu đèn vấy lên gấu áo hắn bắt đầu bừng lên ánh lửa xanh. Nom vậy thị nhân lúc hắn không kịp để ý thì trối chết lao ra cửa.

Chín Hựu xanh mặt, hắn gào lên như chó mớ, tay không tự chủ vừa gạt vừa chà lên gấu áo: - "Má nó! Bắt con ả lại nhanh."

Tên thanh niên trẻ đứng gần cửa đang mặt ngớ ra không kịp hiểu chuyện gì, ngốc một cục, nghe tên Chín Hựu thét thì liền phản ứng lại, lao tới túm lấy tóc Mỹ Kiều ở cửa. Hắn có chút ái ngại, dù sao đây cũng là người có địa vị trong gia Điền, hắn cũng không dám mạnh tay, mới chuyển sang nắm lấy bắp tay mợ nhỏ.

"Mợ chạy không được đâu."

Mặt Mỹ Kiều vặn vẹo, mồ hôi trên trán vịn ra từng giọt, thị gào lên, làm gì còn nghĩ được chuyện tam tòng tứ đức: - "Hôm nay tao sống không nổi cũng phải làm ma rủa chết chúng mày, giết người mà đòi sống yên ổn sao? Nhớ lấy."

Tên Chín Hựu lúc này mới bình tĩnh lại được, hắn nổi điên, xồng xộc đi tới nắm lấy đầu Mỹ Kiều lôi xềnh xệch ngược vào trong. Tên thanh niên ban nãy thấy thế thì nín thinh, ngần ngại buông tay ra, vẻ mặt bất an lo sợ nhòm mợ nhỏ đang chao đảo tay chân té xuống nền đất, miệng mợ vừa la lên hai tiếng "Buông ra" thì bị tên Chín Hựu tát mạnh một cái vào mặt, hắn nuốt nước bọt, mặt mày tối đen.

Chẳng biết lúc ấy có bao nhiêu sợ hãi, tuyệt vọng bủa vây. Kiều cố gắng tìm cho mình sự sống, lí trí cũng đã mất đi hết, thị chỉ biết bò ra hướng cửa, tức khắc lại bị gã đàn ông sức lực gấp đôi mình cầm chân kéo lê vào. Móng tay thị cào dưới nền gạch, tiếng cào cấu vang dài một đoạn, đến khi móng thị bật ngược lên âm thanh đó mới biến mất, chỉ còn lại dòng máu chảy ra làm thành mười đường dài trên sàn nhà.

Tên Chính Hựu vừa trừng trộ mắt vừa dùng chân đá liên tục vào đầu Mỹ Kiều, cả người mợ nhỏ lắc lư từng đợt theo lực chân của hắn, sau vài cú liền thấy thị bất động. Cậu thanh niên trẻ bờm xờm lúc nãy vừa bị đuổi ra cửa nom vậy thì chân tay nhũn cả ra, da đầu tê rần, cả người như bị đá đè. Lúc rày hắn mới phát hiện ra, tên Chín Hựu bấy giờ trông dữ tợn cỡ nào, có khác gì đang bị quỷ nhập. Mà cũng đúng, tên đó cái gì mà không dám làm, người cũng có phải chưa từng giết đâu.

...

Lúc trong ao, giống như nhờ có dòng nước lạnh bao quanh đánh thức, Kiều chợt tỉnh. Lại một lần nữa, ruột gan thị không kìm được sự tuyệt vọng, thị thấy mình đang ở dưới nước thì hốt hoảng vô cùng. Vùng vẫy thật lâu, thật lâu, muốn khóc rống mà không cách nào thành tiếng. Dòng lệ thị hòa làm một vào dòng nước. Kiều không thở được, trong vô thức bắt đầu có ảo giác, thị trông như mình đang nằm ở giữa cánh đồng, có rất nhiều không khí trong lành, phía xa vời còn có người nhà, có bóng lưng chàng nọ, có cái Xíu đang vẫy tay gọi thị. Kiều liền há miệng muốn hít thở, muốn gọi một tiếng, nước liền theo đó lao vào cuống họng thị. Sự thống khổ, tuyệt vọng lại lần nữa trào dâng như nước lũ tràn bờ. Những bọt nước nổi lăn tăn lao ra khỏi miệng thị như đang trốn chạy khỏi cái chết. Thương than ôi cho cái số của cô gái trẻ, biết mình sắp chết muốn la lên xót người xót mình mà cũng chẳng đặng.

Trước lúc rời khỏi thân xác, Kiều đã nghĩ về nhà Lý, về ông Hữu Nhạ, bà Hởi, và những đứa em. Nghĩ về cái chết của Xíu, về bản thân thủa còn dáng vẻ bẽn lẽ biết thương biết mến. Cuối cùng, thứ trong đầu thị nhìn thấy là từng gương mặt của những kẻ giết mình, thị nhớ rõ như trăng rằm. Một tên Chín Hựu với đôi mắt hỏm sâu, gương mặt xương xẩu. Một tên trai trẻ bờm xờm muốn xâm hại thị. Còn có ba tên khác chỉ đứng dửng dưng nhìn thị chết.

***

Người dân trong làng sau một loạt vấn đề lạ, người chết cháy, chết bệnh, kẻ thì treo cổ chết. Sau khi ông Điền và cô mợ nhỏ chết, cả làng đêm nào cũng cảm thấy có những điều kỳ quái luẩn quẩn chung quanh gia họ. Còn có đứa trẻ con nghịch ngợm nghe trộm được mẹ mình - chị Mện nói chuyện cùng chồng chị vào một hôm xin về thăm nhà, bảo là dì Nghè của nó cứ đến đêm lại là chải đầu, hôm còn thét lên giọng the thé như của một đứa trẻ con. Hôm lễ tang ông gia nó còn quậy một trận, trèo cả lên áo quan ông ngồi, sau thì nó nửa tỉnh nửa mê, chẳng biết có sống nổi hay không.

Sau lễ tang ông Điền mấy hôm, thằng Tổng đi ruộng về muộn, trời bữa đó hình như nực hơn mấy buổi chiều trước, nó cởi luôn cái áo vắt lên vai, trông ngọn cây chiếc lá cứ đứng dửng dưng lìm im, không một tí gió, lòng nó lại buồn bực vô cớ:

"Nực như này mà về được đá chén cháo ốc thì ngon."

Lúc đang đi giữa ruộng, trời đã tờ mờ tối, nhòm xa xa nó thấy cảnh cái Nghè đang bay bay trên ngọn lúa, mắt trợn ngược, miệng rộng toang hoác, mỗi chốc một gần về phía nó. Tổng hết cả hồn, biết mình gặp phải thứ gì, nó sợ mất vía quăng cả cuốc cả áo bỏ chạy trối chết. Chạy được chừng mấy chục bước nó mới dám ngoảnh đầu lại nom sao, thấy cái Nghè với một thằng cu vóc dạc na ná thằng Tỵ đứng trừng trừng dòm mình dưới gốc hoa gạo, chân không chạm đất, mặt nó muốn khờ ra, chân nọ quấn vào chân kia lểu đểu chạy về nhà.

Nhà thằng Tổng làm mướn ba đời, có mấy lần lúc làm cho gia Điền gặp được thằng Tỵ nó cũng không để ý lắm, nay mới ngợ ra sao dạo rày không thấy thằng Tỵ đâu, vậy mà trong gia Điền không có kẻ đợ nào tò mò về nó. Tổng lại nhớ, hôm cuối cùng nó không thấy thằng Tỵ là cái ngày nó cùng cái Nghè đi ruộng, vừa đúng hôm nó đi mần cho gia Điền, cái Nghè thì mò ốc, đến chiều nó muốn về thì cái Nghè rủ rê nó mò chung, hai đứa mới lội bì bõm dưới bùn lầy. Chập choạng tối, Tổng không về hẳn nhà mình, nó đi cùng cái Nghè sang gia Điền rửa ốc. Hai đứa rửa đến trời tối đen mới sạch lớp vỏ.

Nghè bảo nó: - "Mày đợi tí tao sang gian bếp lấy thau đựng ngâm ốc, ốc phải nhả hết bùn nhơ ăn mới không quặn bụng, hôm sau nấu cháo mày qua tao chia ít mang về."

Tổng bèn cười khì khì, nhanh nhảu gật đầu. Ngồi chờ đâu một lúc lâu, đến khi thấy cái Nghè trở lại không hiểu sao mặt mũi lại đen như đít nồi. Nó mới hỏi:

"Chị bị cái gì mà mặt mày khó ở vậy?"

Nghè chậm rì rì đi tới như người không hồn, hai mắt lờ đờ chẳng biết đang nghĩ gì, nó mở miệng nói bằng giọng mũi:

"Ban nãy vừa thấy thằng Tỵ xong."

Tổng oằn oại một cái, mệt mỏi đứng lên, ngồi nãy giờ cái lưng nó như sắp rã ra. - "Rồi thấy nó thì sao?"

"Tao thấy nó bị ông lôi vào phòng buồng bà Cả, không biết làm cái gì ở trong đó mà lâu lắm không ra. Tao đứng tâng hẩng đợi cũng lâu mà hình như ông không cho nó về, tao mới ráng đi lại gần coi có chuyện gì."

Nói tới đó thì Nghè im lặng, cau mặt trầm tư, một lú sau lại run run nói tiếp: - "Tao nghe thấy từ trong cửa có tiếng ngồm ngoàm kỳ lắm, giống ông gia đang gặm thịt vậy, mà cơm hôm nay đâu có xương giò hay thịt sườn. Tao cũng không dám đoán mò, nghĩ chắc nó ở trong hầu ông ăn, tao lại thôi, quay về, để mày đợi lâu. Ai mà biết lúc tao xoay người lại tính đi thì cái đầu thằng Tỵ thò ra chỗ cánh cửa, nó dòm tao kiểu lạ lắm, mặt tái mét như ma, cổ nó thò ra dài như đọt muống vậy, mà tối thui tao đâu trông rõ, tao mới cười với nó rồi tao bỏ đi."

Nghe vậy mặt thằng Tổng liền xanh như tàu lá chuối. Tính nó nhát, cái gì cũng nghĩ tới chuyện ma quỷ. Từ bữa đó nó bắt đầu sợ nhà Điền, không có việc gì thì một hai không chịu qua, mần ruộng mướn cho hộ người ta mà nó còn thà lòng vòng sang ruộng nhà khác cả đi cả về. Dạo trước nó cũng không nhát ma lắm, ấy mà nghe cái Nghè kể xong là như yếu bóng vía.

Nghĩ tới mấy sự kiện hổm rày trong gia Điền với chuyện vừa rồi mới chứng kiến ở ngoài ruộng, chợt da gà da vịt Tổng nổi lên một dề. Về tới nhà, trong gian nhỏ đã nổi đèn lên, ánh sáng phả lập lòe, thấy thị Lữ đương khuấy nồi cháo trắng trộn bắp khô, nó cũng không kể chuyện mình vừa bị ma đuổi cho thị nghe, Tổng biết má nó còn nhát gan hơn cả nó.

Lữ thấy con mình, cũng không hỏi nó sao hôm nay về muộn vậy, thị chỉ nhàn nhạt xua tay: - "Ra sau tắm đi đặng lạnh."

Tổng rủ mắt, gật gù, quay đầu đi tắm. Lúc sau đi vào tên Chín Hựu với thị Lữ đã ngồi trên chiếc đòn bẹp, nồi cháo nóng nghi ngút để giữa chân hai người. Lữ thấy con thì gọi: - "Lại dùng tối, nay có cháo bắp thơm lắm."

Tên Chín Hựu không nói gì, Tổng cũng im im lại cùng ăn. Ba nó mất sớm, má nó không nói không rằng kéo đến ở chung với người đàn ông này, lúc đó hắn cũng vừa mất vợ, hai người nương vào nhau sống ngày nào hay ngày đó. Tên Chín Hựu cũng không khó dễ gì với nó, hai người ngày thì làm, đêm về ăn xong bữa cơm thì phận ai người đó ngủ. Tuy là Tổng vẫn ghét việc bầm nó sau khi ba mất thì vội vã tìm người khác ghép chung, nhưng nó biết má làm vậy chỉ vì nhà nghèo không nuôi đủ cái thân. Có mấy hôm trong căn nhà tranh nhỏ lột dột, trời hanh hao nóng nực, buổi đêm khó ngủ nó lại nghe tiếng má thở mạnh, không nói cũng biết họ ở trên nhà đang làm gì, nó có thể mường tượng ra những chuyển động thô bỉ của bọn họ. Trong lòng Tổng cảm thấy cay đắng và ghét bỏ, nó ghét bỏ má mình, ghét cả bản thân vì còn quá nhỏ, không gánh nổi nhà như ba nó thuở cường tráng, nó ghét chính cuộc đời mà nó đang trải qua. Tổng nhủ với mình, sau này lấy ai cũng được, nó phải gắng chăm lo cho người đàn bà của nó, phải sống thật lâu. Không được như má, đẻ một đàn con như bầy gà rồi bỏ cù bơ cù bất, để anh em bọn đó chia lũ ra bốn hướng, đứa nhỏ làm kẻ tôi đòi, ở đợ cho người ta, đứa lớn cày bừa làm thuê làm mướn, có đứa còn chết tức tưởi.

Thị Lữ thấy tên Chín Hựu ngồi yên không nói chuyện, thị rót cháo vào chén hắn cười cười: - "Hay thôi mình cứ không thành thật đi, chia cho mấy cậu kia ít lại một chút, để thêm chút đồng trữ gạo?"

Chín Hựu nghiêm giọng: - "Thôi, từ từ tính, tiền mình mình xót, tiền người ta người ta cũng biết xót."

Nghe vậy, tự dưng mặt thị nóng bừng bừng, trong bụng như có vật lạ cào vào, thị xấu hổ. Ở với người này cũng được một thời gian nhưng thị vẫn có cảm giác xa cách, cần gì, muốn gì, cũng không dám mạnh miệng xin, chỉ biết tìm con trai hỏi mấy đồng.

Tên Chín Hựu húp sì sụp nước cháo trong chén, thấy hết rồi thì đón lấy vá từ tay thị Lữ múc thêm cho mình, lại tiếp tục húp sì sụp.

"Đã nói gì đâu mà cô đỏ mặt? Bọn nó cũng khổ như tôi với cô, cứ để đấy mai nhận đồng của nhà Điền tôi tính, được nhiều tôi đưa cô trữ gạo. Đừng có hỏi đồng thằng Tổng, tiền nó nó tự giữ hỏi làm gì rồi không trả được cho nó."

Tổng ngồi bên cạnh nhác lại ngó mắt đoán chuyện, nghe vậy nó cúi gằm húp cháo, nín thinh tự thân ăn hết cháo của mình rồi ôm chén đi dội nước, xong thì vào nhà nằm thẳng ngáy khò khò.

----------
"Tôi đòi": Tôi tớ.
"Thủa": Từ cũ, tức thuở.
Đoạn của cái Nghè: Con người chết oan rất dễ sinh oán niệm, cho dù với người vô tội hay không, xui rủi thì dính, cái Nghè vừa lúc có mặt ở hiện trường lúc Tỵ bị giết, tâm sinh hận Tỵ nó về nó quấy phá.