Chương 26

Bà Gardiner nhân cơ hội có thể nói chuyện riêng với Elizabeth để cảnh giác cô một cách ôn hòa. Sau khi đã trung thực nói với cô những gì bà nghĩ, bà thêm: – Lizzy, cháu đủ chín chắn nên cháu sẽ không yêu đương chỉ vì bị cảnh giác là không nên. Vì thế, mợ sẽ không ngại gì phải nói thẳng.

Mợ cần cảnh giác cháu, mợ nói nghiêm túc đấy. Cháu không nên vướng víu với anh ấy trong một cuộc tình mà ham muốn vật chất có thể khiến tình yêu trở nên khinh suất. Mợ không có gì chê bai anh ấy; anh là người đáng cho ta để tâm đến nhất; và nếu anh có tài sản mà anh đáng lẽ được hưởng, mợ có thể nói không có gì hay hơn cho cháu.

Cháu có ý thức, và mọi người đều mong cháu vận dụng ý thức. Mợ tin rằng bố cháu sẽ trông cậy nơi tính kiên định và đức hạnh của cháu. Cháu không nên làm bố cháu thất vọng. – Mợ yêu, điều mợ nói thật là nghiêm túc. – Đúng vậy, và mợ hy vọng cháu sẽ nghiêm túc như thế. – Như thế thì mợ không nên lo âu.

Cháu biết lo cho cháu, cho anh Wickham nữa. Anh ấy sẽ không yêu cháu, nếu cháu có thể ngăn cản được. – Elizabeth, giờ thì cháu thiếu nghiêm túc đấy. – Xin lỗi mợ. Cháu xin nói rõ hơn. Hiện giờ cháu không yêu anh Wickham, cháu không yêu thật mà. Nhưng xét theo mọi phương diện, anh ấy là người dễ mến nhất mà cháu từng gặp, và nếu anh ấy thật lòng yêu cháu, cháu tin rằng tốt hơn là anh ấy không nên.

Cháu thấy cần thận trọng. Ôi thôi! Cái anh chàng Darcy kinh tởm này! Cảm nghĩ của bố cháu về cháu đã cho cháu một vinh dự rất lớn, nên cháu sẽ thấy khổ sở nếu đánh mất vinh dự này. Tuy nhiên, bố cháu không công bằng với anh Wickham. Tóm lại, mợ yêu ạ, cháu sẽ rất tiếc nếu làm những người thân không được vui, nhưng vì hàng ngày chúng ta đều thấy mỗi khi có chuyện tình yêu, những người trẻ ít khi không ham muốn về vật chất, làm thế nào cháu dám hứa sẽ khôn ngoan hơn nhiều bạn bè nếu cháu bị cám dỗ, hoặc làm thế nào cháu có thể biết được rằng phải khôn ngoan để kiềm chế? Vì thế, cháu chỉ có thể hứa là sẽ không hấp tấp.

Cháu sẽ không hấp tấp chính mình tin vào mục đích đầu tiên của anh ấy. Khi cháu gặp gỡ anh ấy, cháu sẽ không ước vọng gì cả. Tóm lại, cháu sẽ làm mọi việc có thể được. – Có thể cũng là điều tốt nếu cháu khuyên anh ấy không nên thường đến đây. Ít nhất, cháu không nên nhắc mẹ cháu mời anh ấy.

Elizabeth nở một nụ cười có ý thức: – Như hôm ấy cháu đã nhắc. Đúng vậy, cháu nên khôn ngoan đừng làm việc này. Nhưng mợ không nên nghĩ anh ấy luôn đến đây. Mợ đã nhận thấy tuần này anh thường được mời đến. Mợ biết đấy, ý tưởng của mẹ cháu là muốn những người thân của bà luôn có người kề cận.

Nhưng thật ra, cháu xin lấy danh dự mà nói rằng cháu sẽ cố gắng làm điều mà cháu tin là khôn ngoan nhất. Và bây giờ, cháu nghĩ mợ đã an tâm. Bà mợ nói cho cô cháu an tâm rằng bà đã hả dạ, Elizabeth cảm ơn bà đã có lòng tốt khuyên nhủ cô. Hai mợ cháu từ giã nhau, sau một tình huống lời khuyên nhủ được chấp nhận mà không gây phật ý.

Anh Collins trở lại Hertfordshire ngay sau khi ông bà Gardiner và Jane ra đi, nhưng vì anh đến ở tại nhà Lucas, sự hiện diện của anh không làm bà Bennet thấy phiền phức nhiều. Việc hôn nhân của anh đang được xúc tiến nhanh, và cuối cùng bà đành phải chấp nhận chuyện phải đến, ngay cả nhiều lần nói với giọng khó chịu rằng bà "mong hai người có thể được hạnh phúc".

Hôn lễ sẽ được cử hành ngày thứ năm,và ngày thứ tư cô Lucas đến chào từ biệt. Khi cô đứng dậy để ra về, vì xấu hổ với những lời chúc miễn cưỡng của bà mẹ, Elizabeth tiễn cô ra khỏi phòng. Khi hai cô cùng đi xuống cầu thang, Charlotte nói: – Eliza, chị mong em sẽ liên lạc với chị thường xuyên.

– Việc này chắc chắn là được. – Và chị cũng xin một việc khác. Em có thể đến thăm chị được không? – Em nghĩ chúng ta sẽ thường gặp nhau, tại Hertfordshire. – Có thể một thời gian chị sẽ không rời Kent. Vì thế, xin em hứa đến thăm chị ở Hunsford. Elizabeth không thể từ chối, tuy cô thấy trước không vui thú gì mà thăm viếng.

Charlotte thêm: – Cha chị và Maria sẽ đi thăm chị trong tháng ba, lúc ấy chị mong em sẽ chấp thuận cùng đi với họ. Eliza, thật ra chị ước muốn được đón tiếp em cũng bằng như chị mong được gặp lại hai người kia. Hôn lễ được cử hành. Cô dâu và chú rể rời giáo đường để đi Kent, và mọi người đều có chuyện để nói hoặc để nghe như thông thường.

Chẳng bao lâu Elizabeth nhận được tin từ cô bạn, hai người vẫn liên lạc thư từ thường xuyên như trước. Mỗi lần viết cho cô, Elizabeth không khỏi nghĩ rằng tình thân thiện thoải mái đã không còn. Dù cô vẫn muốn giữ liên lạc, đây là vì quá khứ giữa hai người thay vì cho hiện tại.

Cô đón nhận trong háo hức những lá thư đầu tiên của Charlotte. Đương nhiên là có ý nghĩ thắc mắc muốn biết cô nói về ngôi nhà mới của mình như thế nào, cô mến thích Phu nhân Catherine ra sao, cô dám cả quyết mình được hạnh phúc ra sao, mặc dù Elizabeth cảm thấy Charlotte diễn tả mỗi việc hoàn toàn giống như Elizabeth đã dự đoán.

Lời lẽ của Charlotte trong thư thì vui vẻ, dường như đều được bao bọc trong thoải mái, không đả động gì đến những điều cô không thể ca ngợi. Ngôi nhà, nội thất, láng giềng, những con đường, đều đúng ý thích của cô, riêng Phu nhân Catherine có thái độ rất thân mật và chiều đãi.

Đây là hình ảnh của anh Collins về Hunsford và Rosings đã được làm dịu đi theo chừng mực, Elizabeth cảm thấy phải đợi đến khi đi thăm họ cô mới có thể biết những điều khác. Jane đã viết ít dòng báo tin cô đã đến London bình yên. Elizabeth mong thư kế tiếp của cô chị sẽ kể đôi điều về nhà Bingley.

Sự nôn nóng của cô về lá thư thứ hai được bù đắp, Jane đã sống trong thành phố được một tuần mà không gặp hay nghe nói đến Caroline. Tuy nhiên, cô giải thích rằng lá thư cuối cùng cho cô bạn có lẽ đã bị thất lạc. Cô viết tiếp rằng bà mợ ngày kế sẽ đi đến khu họ đang cư ngụ, và cô sẽ có cơ hội thăm viếng phố Grosvenor.

Cô viết lá thư tiếp sau chuyến thămviếng. "Chị đã không nghĩ Caroline là người có tình cảm, nhưng cô ấy rất vui khi gặp lại chị, và trách chị không cho biết sớm đã đến London. Vì thế, chị đã đoán đúng, thư vừa rồi của chị đã không đến tay cô ấy. Dĩ nhiên là chị hỏi thăm ông anh cô.

Anh ấy vẫn bình thường, nhưng bận bịu nhiều với anh Darcy nên ít khi họ gặp anh ấy. Chị thấy họ đang chờ cô Darcy để dùng bữa tối. Chị mong được gặp cô ấy. Chị không thể ngồi lâu, vì Caroline và bà Hurst sắp đi ra ngoài. Chị tin không bao lâu chị sẽ gặp họ ở đây". Elizabeth lắc đầu khi đọc lá thư.

Nó thuyết phục cô rằng chỉ có cơ hội ngẫu nhiên mới có thể giúp anh Bingley được biết chị cô hiện trong thành phố. Bốn tuần trôi qua, Jane không hề gặp anh. Cô có tự nhủ cô không có gì buồn phiền về việc này, nhưng cô không thể không nhận ra sự thờ ơ của cô Bingley. Sau khi đã trông chờ mỗi buổi sáng trong hai tuần, và mỗi buổi tối nghĩ ra mọi lý do để viện cớ cho cô bạn, cuối cùng cô này cũng đến.

Nhưng chuyến thăm viếng ngắn ngủi và hơn nữa, thái độ thay đổi của cô bạn, khiến Jane không còn có thể tự dối lòng được nữa. Cô viết cho Elizabeth về việc này: "Lizzy thân thương của chị hẳn không khỏi tự hào đã thắng chị về trí suy xét, khi chị nhìn nhận mình đã hoàn toàn bị cô Bingley lừa dối.

Nhưng, em yêu ạ, tuy sự kiện có chứng tỏ em nghĩ đúng, đừng nghĩ chị ngoan cố nếu chị nói rằng lòng tin của chị nơi anh ấy vẫn tự nhiên mà có, cũng tự nhiên như tính ngờ vực của em vậy. Chị hoàn toàn không hiểu lý do của cô ấy khi tỏ ra thân mật với chị, nhưng nếu những trường hợp tương tự xảy đến, chắc chắn chị sẽ bị lừa dối nữa.

Mãi đến hôm qua Caroline mới thăm viếng đáp lễ chị, và trong thời gian trước đây không hề viết một chữ cho chị. Khi cô ấy đến, chị thấy rõ ràng cô không vui thú gì mà đến. Cô tỏ ý xin lỗi một cách hời hợt, nghiêm trang vì đã không đến thăm sớm hơn, không hề nói một tiếng rằng muốn gặp lại chị.

Con người cô thay đổi hoàn toàn đến nỗi khi cô ra về, chị nhất quyết không muốn tiếp tục mối giao hảo nữa. Chị tội nghiệp cho cô ấy, tuy chị không khỏi phiền trách cô. Cô ấy hoàn toàn nhầm lẫn khi cứ nhắm vào chị. Chị có thể nói đúng đắn rằng mọi khởi đầu trong mối giao tình là do cô ấy chủ động.

Nhưng chị thương hại cho cô ấy, vì cô phải nhận ra cô đã sai trái, và vì chị tin chắc rằng nguyên do của chuyện này là cô lo lắng cho ông anh. Chị không cần tự giải thích thêm; mặc dù chúng ta đều biết không cần phải lo âu như thế, nhưng nếu cô vẫn lo thì điều này dễ dàng giải thích cho thái độ của cô đối với chị.

Bất cứ lo lắng nào cho ông anh đều là tự nhiên và dễ mến, vì anh đáng được em gái chăm sóc như thế. Tuy thế, chị vẫn băn khoăn về nỗi sợ hãi của cô, bởi vì nếu anh ấy còn màng đến chị, anh đã có thể gặp lại chị nhiều ngày trước. Qua những lời cô em, chị chắc chắn rằng anh ấy đã biết chị hiện đang cư ngụ trong thành phố.

Tuy vậy, qua cách cô nói chuyện, dường như anh thật sự nghiêng về cô Darcy. Chị không thể hiểu việc này. Nếu chị không sợ phán đoán một cách nghiêm khắc, chị có thể nói rõ ràng đã có thái độ nước đôi trong mọi việc. Nhưng chị sẽ cố xua tan mọi tư tưởng đau buồn, chỉ nghĩ đến những điều làm chị vui, đến tình yêu thương của em, đến lòng ân cần của ông cậu và bà mợ của chúng ta.

Em sớm viết cho chị. Cô Bingley có nói gì đấy về việc anh ấy sẽ không bao giờ trở lại Netherfield, về việc trả lại ngôi nhà, nhưng không chắc chắn. Tốt hơn ta không nên đề cập đến chuyện này. Chị rất vui được biết em giao hảo tốt với các người bạn của chúng ta ở Hunsford. Hãy đi thăm viếng họ, với Ngài William và Maria.

Chị tin em sẽ cảm thấy dễ chịu nơi đây. Chị của em" Elizabeth có phần đau đớn khi đọc lá thư, nhưng cô bình tâm lại khi nghĩ Jane sẽ không còn bị lừa bịp, ít nhất bởi cô em. Mọi kỳ vọng vào ông anh đã hoàn toàn tan biến. Cô không trông mong ngay cả việc khơi lại ý tình của anh.

Nhân phẩm của anh đã hạ thấp theo mọi góc độ. Cô tình thật hy vọng anh sẽ cưới cô Darcy, để có hình phạt cho anh và có lợi cho Jane, vì theo như lời anh Wickham, cô này sẽ làm anh vô cùng tiếc nuối những gì anh đã vứt bỏ. Vào khoảng thời gian này, bà Gardiner nhắc nhở Elizabeth về lời hứa của cô trong việc giao thiệp với anh chàng kia, và hỏi han tin tức.

Elizabeth phải chiều theo để bà mợ an tâm. Anh không còn chú ý duy nhất đến cô, những chăm chút của anh đã mất, anh cảm mến một người nào khác. Elizabeth để ý quan sát nên cô rõ mọi chuyện, nhưng cô có thể nhìn và viết kể lại mà không cảm thấy đau buồn. Tim cô chỉ mới thoáng rung động; tính phù phiếm của cô được thoả mãn trong ý nghĩ rằng chính cô đã có thể là chọn lựa duy nhất của anh, nếu hoàn cảnh cho phép.

Việc anh bất ngờ nhận được mười nghìn bảng là điều hấp dẫn nhất của cô gái mà anh đang theo đuổi. Nhưng Elizabeth, có lẽ trong trường hợp này không nhìn xa trông rộng bằng Charlotte, không tranh cãi với anh về ý anh muốn được độc lập. Ngược lại, không có gì tự nhiên hơn. Trong khi đoán rằng anh phải trải qua một ít đấu tranh tư tưởng để rời xa cô, cô sẵn sàng chúc anh được hạnh phúc.

Cô trình bày mọi việc cho bà Gardiner, và tiếp: "Mợ thân thương, giờ cháu tin chắc rằng cháu chưa bao giờ yêu, vì nếu cháu có thật sự trải qua cảm xúc thuần khiết và thanh cao ấy, giờ cháu hẳn đã chán ghét ngay cả cái tên anh ấy và muốn nguyền rủa mọi điều xấu cho anh. Nhưng cảm nghĩ của cháu không chỉ thân ái với anh ấy, mà còn vô tư đối với cô King.

Cháu không ghét cô ấy chút nào, và cháu sẵn sàng nhìn nhận cô ấy là một mẫu người con gái tốt. Không thể nào có tình yêu trong chuyện này. Sự cảnh giác của cháu đã có kết quả. Mặc dù cháu chắc chắn trở thành đối tượng được mọi người quen biết chú ý nếu cháu quẫn trí mà yêu anh ấy, cháu không tiếc mình đã trở nên không quan trọng.

Chương 27

Tháng hai và tháng ba trôi qua mà không có thêm sự kiện nào quan trọng hơn trong nhà Longbourn, với ít thay đổi qua những chuyến thăm viếng Meryton, đôi lúc lấm bẩn, đôi lúc lạnh giá. Trong tháng ba, Elizabeth đi thăm Huntsford. Thoạt đầu cô không có ý định nghiêm túc đi đến đấy, nhưng cô biết được Charlotte đang mong ngóng, và cô dần dần nghĩ đến chuyến đi với niềm vui cũng như quyết chí hơn.

Sự vắng mặt của họ đã khiến cô mong muốn gặp lại Charlotte và bớt chán ghét anh Collins. Có một ít mới mẻ trong kế hoạch, vì với một bà mẹ như thế và các em gái không thể thân cận như thế, khung cảnh gia đình không khỏi trở thành khó chịu, nên một ít thay đổi không khí là điều hay cho cô.

Chuyến đi cũng có thể giúp cô tìm hiểu thoảng qua về tình hình của Jane. Khi gần đến ngày đi, cô hẳn phải tiếc nếu bị trễ nải. Tuy nhiên, mọi việc đều suôn sẻ, cuối cùng được sắp xếp theo như ý phác thảo của Charlotte. Cô sẽ tháp tùng Ngài William và cô con gái thứ hai của ông.

Họ quyết định qua đêm tại London, và kế hoạch thế là trở nên hoàn hảo. Chỉ có một việc khiến cô bận tâm là phải rời xa ông bố, người chắc chắn sẽ mong nhớ cô, đã dặn cô viết thư về và hầu như hứa sẽ hồi âm, tuy ông không muốn thấy cô đi. Cả cô và anh Wickham đều tỏ ra thân thiện hết mức khi họ chia tay nhau; ngay cả anh tỏ vẻ thân thiện hơn.

Mối tình anh theo đuổi hiện tại không thể làm anh quên rằng Elizabeth đã là người đầu tiên khơi dậy ý tình nơi anh và xứng đáng với ý tình ấy, người đầu tiên lắng nghe anh nói và thương hại anh, người đầu tiên được anh cảm mến. Trong cách anh từ biệt cô, khi anh chúc cô mọi điều vui vẻ, nhắc cho cô nhớ Phu nhân Catherine de Bourgh là người như thế nào, và khi tin rằng ý kiến của hai người về bà này – ý kiến của họ về tất cả mọi người – đều luôn trùng hợp, có một ước muốn, một mối quan tâm mà cô cảm thấy hẳn phải luôn gắn bó cô với anh qua lòng mến trọng chân thành nhất.

Rồi cô từ biệt anh, tin rằng dù anh đã có vợ hay còn độc thân, anh vẫn luôn đối với cô là kiểu mẫu một con người dễ mến. Những người đồng hành của cô không phải là mẫu người khiến cô nghĩ anh không dễ chịu bằng. Ngài William Lucas và cô con gái Maria, một cô gái có tính vui vẻ nhưng đầu óc cũng rỗng tuếch như ông bố, không có gì nói đáng để nghe.

Cô nghe họ với hứng thú cũng như nghe tiếng xe ngựa kéo lạch cạch. Elizabeth thích nghe những điều vô lý, nhưng cô đã quen biết Ngài William quá lâu. Ông không thể nói cho cô nghe những việc gì mới trong việc bệ kiến hoàng gia hoặc việc phong tước hiệp sĩ của ông, và những lịch sự của ông cạn dần theo các chuyện ông kể lể.

Chuyến đi chỉ xa hai mươi bốn dặm, ba người khởi hành sớm để có thể đến Phố Gracechurch vào giữa trưa. Khi họ bước vào của nhà bà Gardiner, Jane đang ở trong phòng khách nhìn họ đi vào, và bước ra đón tiếp họ. Elizabeth nhìn chăm chú và vui mừng nhận thấy chị mình vẫn khoẻ mạnh và xinh xắn như bao giờ.

Trên các bậc cầu thang là một đám trẻ, tuy nóng lòng muốn gặp cô chị họ của chúng nhưng không được phép vào phòng khách, và còn xấu hổ vì chúng đã không gặp lại cô trong mười hai tháng nên không dám đến gần. Tất cả đều vui tươi và tử tế. Họ vui với nhau cả ngày; ban ngày rộn ràng với nhau và đi mua sắm, buổi tối đi xem nhạc kịch.

Rồi Elizabeth xoay sở ngồi với bà mợ. Đề tài đầu tiên của hai mợ cháu là cô chị. Elizabeth lấy làm buồn hơn là ngạc nhiên sau khi hỏi han cặn kẽ và được nghe rằng Jane đã có những thời khoảng chán nản mặc dù cô luôn đấu tranh tư tưởng để tự vực mình lên. Tuy nhiên, có lý do để hy vọng tình trạng này sẽ không kéo dài lâu.

Bà Gardiner cũng kể chuyện cô Bingley đến thăm, thuật lại những điều hai cô trao đổi, cho thấy Jane đã thật lòng muốn từ bỏ mối quan hệ. Rồi bà Gardiner hỏi han cô cháu về việc anh Wickham rời xa cô, khen ngợi cô đã chịu đựng rất tốt. Bà thêm: – Nhưng, Elizabeth yêu, cô King là người như thế nào? Mợ sẽ thấy tiếc nếu nghĩ cô ta vụ lợi.

– Mợ ạ, xin mợ cho biết trong những vấn đề hôn nhân, giữa tính vụ lợi và cẩn trọng có sự khác biệt như thế nào? Tính thận trọng bắt đầu nơi nào và thói hám lợi chấm dứt ở đâu? Giáng Sinh rồi, mợ sợ con lấy anh ấy vì như thế là khinh suất, còn bây giờ vì anh ấy muốn lấy một cô gái chỉ có mười nghìn bảng, mợ lại muốn nghĩ anh là hám lợi.

– Nếu cháu chỉ cần nói cho mợ nghe cô ấy là người như thế nào, mợ sẽ biết phải nghĩ ra sao. – Cháu tin cô ấy là một người con gái rất tốt. Cháu không nghĩ xấu về cô ấy. – Nhưng anh ta không hề chú ý gì đến cô ấy, chỉ cho đến khi cô được thừa kế khoản tiền ấy. – Đúng vậy, nhưng tại sao anh phải chú ý đến cô trước đấy? Nếu anh ấy không được phép chinh phục tình cảm của cháu vì cháu không có tiền, anh có cơ hội nào để tỏ tình với một cô gái mà anh không màng đến và cô lại nghèo? – Nhưng dường như anh ta thiếu tế nhị khi chú ý đến cô ngay sau khi cô được thừa kế.

– Một thanh niên trong những hoàn cảnh phiền muộn không có thời giờ cho mọi nghi thức trang trọng mà người khác có thể tuân theo. Nếu cô ấy không chống đối, tại sao chúng ta lại chống đối? – Việc cô ấy không chống đối không thể biện minh cho anh ta. Nó chỉ cho thấy cô thiếu một cái gì đấy hoặc ý thức hoặc là cảm nghĩ.

Elizabeth thốt lên: – Được rồi, tuỳ ý mợ nghĩ. Anh ấy hám lợi, còn cô ấy ngu xuẩn. – Không, Lizzy, không phải tuỳ ý mợ nghĩ. Cháu biết chứ, mợ thấy buồn khi nghĩ xấu về một người thanh niên đã sống lâu tại Derbyshire. – Ôi thôi! Nếu chỉ có thế, cháu có ý tưởng rất xấu về các thanh niên sống tại Derbyshire, và các bạn thân của họ tại Hertfordshire cũng không hơn gì.

Cháu chán ngán tất cả họ. Cảm ơn Chúa tôi! Ngày mai cháu sẽ đi đến nơi mà cháu tìm được một người đàn ông không có một giá trị dễ chịu nào, người không có nhân phẩm hoặc ý thức để đáng nói đến. Rốt cuộc thì chỉ những người xuẩn ngốc mới đáng cho ta tìm hiểu. – Cẩn thận, Lizzy, lời lẽ như thế biểu hiện rõ ràng nỗi thất vọng đấy.

Trước khi họ rời nhau qua câu kết luận bông đùa, cô có niềm vui bất ngờ khi được mời đi cùng ông cậu và bà mợ trong chuyến du lịch mùa hè. Bà Gardiner nói: – Cậu mợ chưa định sẽ đi bao xa, nhưng có lẽ sẽ đi đến Vùng Hồ. Không kế hoạch nào khác có thể làm Elizabeth vui sướng như thế.

Cô nhiệt liệt thốt lên: – Mợ yêu ơi, thế thì hay quá! Vui quá! Mợ cho cháu niềm vui và sức sống mới! Giã từ mọi thất vọng và u uất. So với đất đá và núi non thì đàn ông là cái quái gì? Ôi chao! Cháu có bao nhiêu là thời gian mà du ngoạn! Và khi chúng ta trở về, chúng ta sẽ không giống như những du khách khác không thể cho ý kiến chính xác về cái gì hết.

Chúng ta sẽ biết chúng ta đã đi đến đâu, chúng ta sẽ nhớ những gì đã thấy. Những sông hồ và đồi núi sẽ không bị lộn xộn trong trí tưởng tượng của chúng ta; cũng như khi chúng ta thử mô tả quang cảnh nào đấy, chúng ta sẽ không phải tranh cãi về tình huống liên quan của nó. Hãy để cho tình cảm dạt dào đầu tiên của chúng ta được dễ chịu hơn là những tình cảm chung chung của các du khách...

Chương 28

Mọi điều trong chặng đường ngày kế đều mới lạ và thích thú đối với Elizabeth. Tinh thần cô phấn chấn vì cô đã thấy người chị trong tình trạng sức khỏe tốt nên không phải lo ngại gì, và viễn cảnh chuyến đi về miền Bắc là nguồn vui bất tận. Khi họ tách ra khỏi đường cái để đi đến Huntsford, mọi con mắt đều tìm kiếm toà Tư dinh Cha xứ, mà ai nấy đều nghĩ sau mọi ngã rẽ có thể được nhìn thấy Vòng rào khu Rosings Park là ranh giới ở một bên.

Elizabeth mỉm cười khi nhớ lại những gì cô đã nghe về những người ngụ nơi đây. Cuối cùng, toà Tư dinh Cha xứ hiện ra. Khu hoa viên đổ dốc xuống con đường, ngôi nhà nằm bên trong vòng rào và bờ giậu, mọi thứ đều cho biết họ đã đến đích. Anh Collins và Charlotte xuất hiện ở khung cửa, và cỗ xe ngựa dừng lại trước một cánh cổng nhỏ dần vào một con đường ngắn trải sỏi, giữa những cái gật đầu và cười mỉm của đoàn người.

Trong phút chốc ba người xuống xe, vui mừng khi gặp lại nhau. Bà Collins (1) chào đón cô bạn mình với niềm vui sống động nhất, và Elizabeth càng lúc càng hài lòng với chuyến viếng thăm khi hai vợ chồng tiếp đãi cô đầy tình cảm. Cô nhận thấy ngay rằng cung cách của người anh họ không thay đổi sau hôn nhân.

Thái độ lịch sự trang trọng của anh vẫn như xưa, anh giữ cô lại ít phút bên cạnh cổng để thăm hỏi về gia đình cô. Sau khi anh đã chỉ cho ba người khách xem vẻ tinh xảo của lối đi vào nhà, anh mời họ vào, ngay khi họ vào đến tiền sảnh, với lời lẽ trang trọng cố tình phô trương, một lần nữa anh chào mừng họ đến ngôi gia cư tầm thường của anh, và nhắc lại lời của cô vợ mời mọi người dùng nước giải khát.

Elizabeth đã chuẩn bị sẽ gặp lại anh trong sự vinh hiển của anh; cô không khỏi tưởng tượng rằng trong cách trưng bày phần lớn gian phòng, bố cục và nội thất của nó, anh đặc biệt muốn nói riêng với cô, như thể muốn cô nghĩ cô đã bị thiệt như thế nào khi khước từ anh. Nhưng mặc dù mọi thứ đều ngăn nắp và thoải mái, cô không thể làm anh mãn nguyện qua một tiếng thở dài nào biểu lộ nuối tiếc.

Thay vào đấy, cô nhìn bà bạn mình mà băn khoăn về vẻ vui tươi như thế, với anh chồng như thế. Khi anh Collins nói điều gì đấy khiến bà vợ anh có thể xấu hổ, bất giác cô quay sang nhìn Charlotte. Một đôi lần cô có thể nhận ra nét thoáng ửng đỏ, nhưng thường Charlotte khôn ngoan tảng lờ như không nghe.

Sau khi mọi người đã có thời gian chiêm ngưỡng các món nội thất trong gian phòng, kể về chuyến đi và những chuyện xảy ra tại London, anh Collins mời mọi người đi dạo trong khu hoa viên, khá rộng và được phân bố chu đáo, do anh tự tay chăm sóc. Làm vườn là một trong những thú vui đáng kính của anh, Elizabeth thán phục vẻ mặt chững chạc của Charlotte khi bà bạn nói đến lợi ích về sức khỏe của việc làm vườn; Elizabeth nghĩ bà bạn có ý khuyến khích việc này càng nhiều càng tốt.

Anh dẫn ba người đi cùng khắp, ít khi cho họ có thời giờ để tỏ lời khen, anh chỉ ra mọi chi tiết vụn vặt khiến các đẹp hoàn toàn bị bỏ lại phía sau. Anh có thể đếm các khu hoa viên ở mọi phía, và cho biết có bao nhiêu cây cối trong đám tán lá xa nhất. Nhưng về mọi vẻ mà khu hoa viên của anh, hoặc cả vùng, hoặc cả vương quốc, có thể phô trương, không có gì sánh được với toàn cảnh của dinh thự Rosings, được nhìn thấy qua một khoảng tán lá bao bọc khu vườn gần đối diện với mặt tiền toà Tư dinh Giáo xứ.

Đây là một ngôi dinh thự tráng lệ, hiện đại, toạ lạc trên một vùng đất nhỏ cao. Từ hoa viên của mình, anh Collins muốn dẫn họ đi đến hai đồng cỏ của anh, nhưng các phụ nữ không mang giày thích hợp nên quay lại. Trong khi Ngài William đi theo anh, Charlotte dẫn em gái và cô bạn trở về, có lẽ rất vui được cơ hội giới thiệu ngôi tư dinh mà không cần anh chồng phụ hoạ.

Tư dinh khá nhỏ, nhưng được xây cất hoàn chỉnh và tiện nghi. Mọi thứ đều được sắp xếp trang bị một cách ngăn nắp và nhất quán mà Elizabeth cho rằng do công của Charlotte. Khi có thể quên được anh Collins, rõ ràng có không khí thoải mái bao trùm, và theo dáng vẻ vui tươi của Charlotte, Elizabeth đoán anh hẳn thường bị bỏ quên.

Cô đã nghe nói Phu nhân Catherine vẫn còn lưu lại trong vùng. Họ nói thêm về việc này tại bàn ăn, khi anh Collins góp ý nhận xét: – Vâng, cô Elizabeth, cô sẽ có vinh dự được gặp Phu nhân Catherine de Bourgh vào ngày chủ nhật tới tại nhà thờ, tôi không cần nói rằng cô sẽ rất vui với cơ hội này.

Bà có đầy nhã nhặn và hoà đồng với kẻ dưới, và tôi tin chắc cô sẽ có hân hạnh được bà để ý đến một chút khi buổi lễ kết thúc. Tôi tin chắc trong thời gian cô lưu lại đây, Phu nhân sẽ mời cô và em Maria của tôi đến dự mỗi buổi họp mặt được tổ chức cho chúng tôi. Thái độ của bà đối với Charlotte yêu dấu của tôi thật là thu hút.

Chúng tôi đến dùng bữa tối tại nhà bà hai lần mỗi tuần, và không bao giờ được phép đi bộ về. Cỗ xe của Phu nhân thường được gọi cho chúng tôi dùng. Tôi phải nói, một trong những cỗ xe, vì Phu nhân có vài cỗ. Charlotte thêm: – Phu nhân quả thật là người rất đáng kính, biết phải trái, và là người láng giềng ân cần nhất.

– Đúng thế, em yêu, đây đúng là điều anh nói. Bà là mẫu người phụ nữ mà người ta tôn kính thế nào cũng không đủ. Trong buổi tối, họ ngồi với nhau chủ yếu nói về các tin tức tại Hertfordshire và kể lại những gì họ đã trao đổi qua thư từ. Khi họ chấm dứt, Elizabeth ngồi một mình trong căn phòng dành cho cô, trầm tư về dáng vẻ mãn nguyện của Charlotte, để hiểu thêm sự khôn khéo trong việc dẫn dắt và chịu đựng anh chồng, để nhìn nhận rằng bà bạn đã cư xử tốt trong mọi việc.

Trước đây, cô đã tiên liệu chuyến đi này sẽ như thế nào, với những lề thói hàng ngày, những lời lẽ chen vào gây bực mình của anh Collins, và những hồ hởi của họ trong mối quan hệ với Rosings. Một trí tưởng tượng phong phú chẳng bao lâu đã phân định tất cả. Giữa ngày kế, khi cô đang chuẩn bị ra ngoài đi dạo, một tiếng động thình lình dường như làm cả ngôi nhà rối loạn.

Sau một lúc nghe ngóng, cô nghe tiếng chân một người chạy hối hả lên các bậc cầu thang và lớn tiếng gọi cô. Cô mở cánh cửa, gặp Maria ở bậc cầu thang, hổn hển thốt lên: – Này, Eliza! Xin chị gấp đi đến phòng ăn, vì có một chuyện chị cần xem! Em sẽ không nói là chuyện gì. Nhanh lên, xin chị xuống ngay.

Elizabeth hỏi nhưng không có câu trả lời; Maria không chịu nói gì thêm. Họ chạy xuống phòng ăn nhìn ra ngoài đường. Có hai phụ nữ đi đến bằng cỗ xe ngựa bốn bánh, dừng trước cổng vườn, Elizabeth thốt lên: – Chỉ có thế à? Chị ngỡ ít nhất có mấy con lợn chạy vào trong vườn, nhưng ở đây chỉ có Phu nhân Catherine và cô con gái! Maria khá bất ngờ với sự nhầm lẫn: – Không phải, chị ạ.

Đấy là bà Jenkinson, ngụ cùng với họ. Người kia là cô De Bourgh. Nhìn mà xem. Cô ta khá nhỏ người. Ai có thể nghĩ cô gầy và nhỏ như thế. – Cô ấy quả là khiếm nhã khi bắt Charlotte phải ra ngoài trong gió như thế này. Tại sao cô ấy không vào nhà? – À! Charlotte bảo cô ấy ít khi chịu vào nhà.

Nếu cô De Bourgh chịu thì đấy là ân huệ lớn nhất. Elizabeth nói: – Chị thích vóc dáng cô ấy. Thình lình Elizabeth có một ý nghĩ mới. "Cô trông yếu đuối và cáu gắt. Đúng vậy, cô sẽ xứng với anh ấy. Cô sẽ là một người vợ rất hợp với anh". Anh Collins và Charlotte đang đứng bên cánh cổng nói chuyện với hai phụ nữ.

Ngài William đang đứng kế khung cửa khiến Elizabeth bị phân tâm, nghiêm chỉnh nhìn cảnh tượng trước mắt, luôn luôn cúi mình chào mỗi khi cô De Bourgh nhìn về phía ông. Cuối cùng, họ không còn gì để nói. Hai phụ nữ đánh xe đi, những người kia đi vào nhà. Vừa khi thấy hai cô, anh Collins đã vội chúc mừng cả hai, và Charlotte giải thích rằng mọi người được mời đến ăn tối tại Rosings ngày kế.

Chương 29

Sự đắc thắng của anh Collins sau khi họ nhận được lời mời như thế là trọn vẹn. Cơ hội được trình bày cho những người khách, đang ngạc nhiên, thấy quyền thế của vị Phu nhân bảo trợ của anh, và thấy thái độ lịch sự của bà đối với anh và cô vợ của anh, là đúng theo những gì anh đã mong muốn.

Cơ hội như thế lại đến khá nhanh, chứng tỏ tính hòa đồng của Phu nhân với kẻ dưới mà anh không biết phải ngưỡng mộ thế nào cho xứng. Anh nói: – Tôi phải thú thật đáng lẽ tôi không nên lấy làm ngạc nhiên về việc Phu nhân mời chúng ta đến vào chủ nhật này để dùng trà và bữa tối tại Rosings.

Theo những gì tôi biết về lòng ân cần của Phu nhân, việc này sẽ xảy ra. Nhưng ai lại có thể tiên liệu lòng ân cần đến thế? Ai lại có thể tưởng tượng rằng chúng ta sẽ nhận được lời mời ăn tối (lại là lời mời cho tất cả mọi người) ngay khi các vị vừa đến! Ngài William đáp: – Tôi ít ngạc nhiên hơn về chuyện đã xảy ra, do hoàn cảnh của cuộc đời tôi đã giúp tôi hiểu biết về tư cách thật sự của giới thượng lưu.

Nói về triều đình, những trường hợp gia giáo nho nhã như thế thì không hiếm. Cả ngày hôm ấy và sáng hôm sau, hầu như họ không nói đến chuyện gì khác ngoại trừ chuyến thăm viếng Rosings sắp đến. Anh Collins cẩn thận chỉ dẫn ba người khách về những gì họ sẽ gặp, để khung cảnh của những gian phòng như thế, nhiều gia nhân như thế, và buổi ăn tối huy hoàng như thế không làm họ choáng ngợp.

Anh nói riêng vói Elizabeth: – Cô em thân yêu. Cô không nên hồi hộp về dáng vẻ bề ngoài của mình. Phu nhân không hề đòi hỏi chúng ta phải ăn mặc thanh lịch, nên Phu nhân và cô con gái cũng ăn mặc bình thường. Tôi xin góp ý rằng cô chỉ cần mặc bộ trang phục nào đẹp hơn các bộ khác, không cần gì hơn.

Phu nhân Cartherine sẽ không nghĩ xấu về cô nếu cô ăn mặc giản dị. Bà ấy muốn mọi người cứ giữ bản sắc riêng của giai cấp họ. Trong khi họ đang sửa soạn, anh đi đến mỗi phòng hai hoặc ba lần để yêu cầu họ nên nhanh chóng, vì Phu nhân rất ghét phải chờ đợi bữa ăn tối của bà.

Maria Lucas kinh hãi với những chi tiết ghê gớm như thế về Phu nhân và lối sống của bà. Cô không quen giao tiếp, cô chuẩn bị dự tiệc ở Rosings với mọi lo lắng như cha cô khi ông được tấn phong Hiệp Sĩ tại điện St. James. Vì thời tiết tốt, họ đi bộ nhàn nhã khoảng nửa dặm đường, xuyên qua một khu vườn cây.

Mỗi khu vườn đều có vẻ đẹp riêng và toàn cảnh đặc thù. Elizabeth vui với khung cảnh, tuy cô không tỏ ra phấn khích theo cách anh Collins hy vọng cảnh vật khơi dậy cho cô. Cô lơ đãng nghe anh nói về số cửa sổ trên mặt tiền ngôi dinh thự và về chi phí đánh bóng mà ngài Lewis De Bourgh phải bỏ ra.

Khi họ đi lên những bậc thềm dẫn đến tiền sảnh, Maria càng lúc càng thêm hốt hoảng, ngay cả ngài William cũng không thể hoàn toàn bình tĩnh. Riêng tính khí can đảm của Elizabeth không bỏ rơi cô. Cô không nghe điều gì về Phu nhân Catherine cho thấy những tài năng khác thường hay đức tính thần diệu.

Riêng về phong cách đường bệ do tiền của và địa vị, cô nghĩ cô có thể chứng kiến mà không phải kinh sợ. Từ tiền sảnh, nơi anh Collins cuồng nhiệt chỉ ra những nét cân đối hài hòa và những hoa văn trang trí, họ đi theo gia nhân ngang qua gian tiền phòng rồi bước vào một gian phòng, nơi Phu nhân Catherine, cô con gái và bà Jenkinson đang ngồi.

Phu nhân, với dáng vẻ hạ mình trịnh trọng, đứng dậy đón tiếp họ. Vì bà Collins đã thỏa thuận với anh chồng rằng việc giới thiệu phải hoàn toàn là nhiệm vụ của bà, bà thực hiện với phong thái đúng cách, không có những lời xin lỗi và cám ơn mà anh chồng có thể nghĩ là cần thiết.

Mặc dù đã có mặt ở Điện St. James, ngài William vẫn cảm thấy hoàn toàn kính sợ do khung cảnh huy hoàng chung quanh ông, cho đến nỗi ông chỉ có can đảm cúi mình chào thật thấp rồi ngồi xuống mà không nói được lời nào. Cô con gái của ông, kinh hãi đến mức hầu như mất hết mọi tri giác, ngồi trên mép ghế, không biết phải quay nhìn về hướng nào.

Elizabeth cảm thấy mình khá bình đẳng với khung cảnh, có thể thản nhiên quan sát ba phụ nữ trước mặt mình. Phu nhân Catherine có vóc người cao, to lớn, với những nét rắn rỏi mà một thời có thể xinh đẹp. Thái độ cũng như cử chỉ đón tiếp của bà không có tính cách muốn thu phục cảm tình, chẳng hạn như giúp khách mời quên đi vị thế thấp kém của họ.

Khi im lặng, bà không có vẻ kinh khủng, nhưng mỗi câu nói của bà đều có giọng điệu uy quyền như thể muốn chứng tỏ địa vị của mình. Bà khiến Elizabeth nhớ ngay đến anh Wickham, theo những gì đã quan sát, cô tin bà đúng là mẫu người anh đã tả. Sau khi đã xem xét bà mẹ, với gương mặt và cử chỉ phảng phất giống anh Darcy, cô quay qua nhìn cô con gái.

Cô thấy Maria ngạc nhiên là có lý, vì cô gái quá mảnh khảnh và quá thấp bé. Hai mẹ con không có gì giống nhau về vóc dáng hay gương mặt. Cô De Bourgh có nước da xanh xao, bệnh hoạn; nét mặt của cô không có gì đặc biệt tuy không phải xấu. Cô nói rất ít ngoại trừ khi cô nói với bà Jenkinson, với giọng nhỏ nhẹ.

Bà này không có gì đặc sắc về bề ngoài, chỉ để ý đến lời cô nói. Ngồi được ít phút, họ được dẫn đến một cửa sổ để ngắm cảnh. Anh Collins đi theo để chỉ ra những vẻ đẹp, và Phu nhân Catherine lịch sự cho biết cảnh vật đẹp hơn vào mùa hè. Bữa ăn tối vô cùng thịnh soạn.

Có tất cả gia nhân và mọi thứ ly tách bát đĩa mà anh Collins đã nói tới. Vì anh đã được báo trước, anh ngồi xuống ở cuối bàn; theo ý muốn của Phu nhân, rồi ra vẻ như thể cuộc đời không còn gì vĩ đại hơn cho anh, anh cắt thức ăn, rồi vừa ăn vừa ngợi khen với tất cả ngôn từ nhanh nhảu.

Mọi món ăn đều được tán dương, trước hết qua lời lẽ của anh, rồi đến lời lẽ của ngài William, hiện đã đủ hoàn hồn để phụ hoạ mọi lời anh con rể nói, theo cung cách mà Elizabeth tự hỏi liệu Phu nhân Catherine có thể chịu đựng được không. Nhưng Phu nhân Catherine dường như lấy làm hài lòng với ngôn từ ca tụng quá đáng, nở những nụ cười rất hòa nhã, nhất là khi có món ăn mới lạ đối với họ.

Họ không chuyện trò với nhau nhiều. Elizabeth sẵn sàng tiếp chuyện mỗi khi được hỏi đến, nhưng cô ngồi giữa Charlotte và cô De Bourgh – cô trước chỉ tập trung nghe Phu nhân Catherine nói, còn cô sau không nói một lời trong suốt bữa ăn. Bà Jenkinson chủ yếu lo để tâm theo dõi việc ăn uống của cô De Bourgh, nài ép cô ăn vài món; lo lắng cô ăn không ngon.

Maria thì không thể nói gì; cánh đàn ông chỉ biết ăn uống và tán thưởng. Khi các phụ nữ trở ra phòng khách, họ không làm gì hơn là nghe Phu nhân Catherine nói. Bà nói không ngừng nghỉ cho đến khi gia nhân mang cà phê ra. Bà cho ý kiến về mọi đề tài với cung cách quả quyết như thể nhằm minh chứng rằng bà không quen bị tranh cãi.

Bà hỏi han một cách hiểu biết và tỉ mỉ về những lo toan trong đời sống gia đình của Charlotte, cho cô nhiều ý kiến về việc quản lý mọi chuyện; bà bảo cô phải biết làm thế nào điều phối mọi việc trong một gia đình nhỏ; bà chỉ dẫn cô cách chăm sóc đàn bò và gia cầm của cô.

Elizabeth nhận thấy không có việc gì lọt qua sự chú ý của bà, nên bà có cơ hội áp đặt ý kiến của bà lên người khác. Giữa những khoảng thời gian nói chuyện với bà Collins, Phu nhân hỏi han Maria và Elizabeth nhiều câu, đặc biệt là hỏi Elizabeth. Bà biết về Elizabeth ít nhất, bà nhận xét với bà Collins rằng Elizabeth là một mẫu người con gái hiền dịu, xinh xắn.

Bà hỏi han cô nhiều câu, cô có bao nhiêu chị em, hỏi có ai sẽ sắp lấy chồng, họ có xinh đẹp không, học vấn ra sao, ông bố có cỗ xe loại gì, nhũ danh của bà mẹ là gì? Elizabeth nhận thấy mọi câu hỏi của bà đều lạc lõng, nhưng vẫn bỉnh thản trả lời. Rồi Phu nhân Catherine nhận xét: – Sự sản của ông bố cô được để thừa kế theo thứ tự cho anh Collins, tôi nghe như thế.

Rồi bà quay sang Charlotte: – Tôi mừng cho bà, nhưng mặt khác tôi không thấy cơ hội để trao quyền thừa kế từ dòng nữ. Trong gia tộc ngài Lewis De Bourgh, việc này được xem là không cần thiết. Cô có theo đuổi âm nhạc và thanh nhạc không, cô Bennet? – Chỉ một ít. – À! Thế thì vào lúc nào đấy chúng tôi sẽ sung sướng được nghe cô trình bày.

Nhạc khí của chúng tôi thuộc loại tốt, tốt hơn. Ngày nào đấy cô nên thử. Các chị em cô có học các môn nghệ thuật này không? – Có một người. – Tại sao tất cả các cô không học? Các cô đều cần phải học. Các chị em nhà Webbs đều học, trong khi cha của chúng không có lợi tức nhiều như cha các cô.

Các cô có học hội hoạ không? – Không, không ai học cả. – Thế nào, không một ai à? – Không một ai. – Thế thì lạ thật. Nhưng tôi đoán các cô không có cơ hội. Mẹ các cô đáng lẽ phải dẫn các cô đến thành phố mỗi mùa xuân để theo học với những hoạ sĩ tiếng tăm. – Mẹ chúng tôi hẳn không phản đối, nhưng bố chúng tôi ghét London.

– Gia sư của các cô đã nghỉ việc rồi à? – Chúng tôi chưa bao giờ có gia sư. – Không có gia sư! Làm thế nào có thể như vậy? Năm cô con gái được nuôi nấng trong nhà mà không có gia sư! Tôi chưa từng nghe một chuyện như thế. Mẹ cô hẳn phải là một nô lệ cho sự giáo dục của các cô.

Elizabeth không thể không mỉm cười khi cô giải thích rằng không phải như thế. – Thế thì, ai dạy dỗ các cô? Ai chăm sóc cho các cô? Nếu không có gia sư, các cô hẳn phải bị bỏ bê. – So với những gia đình khác, tôi tin chúng tôi bị bỏ bê, nhưng nếu chúng tôi muốn học hỏi thì chúng tôi không thiếu thốn phương tiện.

Chúng tôi luôn luôn được khuyến khích đọc sách, và có thầy dạy mọi môn khi cần thiết. Những người muốn nhàn hạ, có thể nhàn hạ. – À, đúng thế, nhưng một gia sư có thể ngăn chặn điều này. Nếu tôi được quen biết mẹ cô, tôi đã có thể khẩn thiết khuyên bà nên có gia sư. Tôi luôn nói rằng không thể làm được gì trong việc giáo dục nếu không có sự dạy dỗ trường kỳ và đều đặn, và chỉ gia sư mới có thể làm được việc này.

Kể cũng là điều tuyệt vời khi nghĩ đến bao gia đình mà tôi đã có điều kiện trợ giúp họ theo cách này. Tôi luôn vui mừng khi hỗ trợ một người trai trẻ để có được vị thế tốt. Bốn người cháu của bà Jenkinson đã được thu xếp một cách tốt đẹp nhất qua phương tiện của tôi.

Mới gần đây, tôi đã đề cử một người trẻ chỉ được qua một người khác đề cập đến tôi, và gia đình rất vui về cô ấy. Bà Collins, tôi có nói cho bà nghe về việc Phu nhân Metcalfe đến thăm tôi hôm qua để cám ơn tôi không? Bà ấy xem cô Pope là một báu vật. Bà nói: "Phu nhân Catherine, bà đã cho tôi một báu vật." Cô Bennet, có người nào trong số các em cô đã từng ra ngoài giao tiếp chưa? – Có, thưa Phu nhân, tất cả.

– Tất cả! Thế nào, tất cả năm cô cùng một lúc à? Lạ thật! Và cô chỉ là con thứ hai trong gia đình. Các cô em ra ngoài giao tiếp trước khi cô chị lập gia đình! Các em cô hẳn phải còn trẻ lắm?! – Vâng, đứa nhỏ nhất chưa đến mười sáu. Có lẽ nó còn quá nhỏ để giao tiếp rộng rãi.

Nhưng, thưa bà, thật tình tôi nghĩ rằng quá khắt khe cho các cô em nhỏ nếu họ không được giao tiếp và vui thú chỉ vì chị cả chưa có điều kiện hay chưa có ý định lập gia đình sớm. Tôi nghĩ người con út cũng có quyền hưởng thú vui của tuổi trẻ như chị cả. Và bị kiềm hãm như thế, tôi nghĩ khó có thể làm nảy nở tình chị em hoặc phát triển tính tế nhị của tâm hồn.

– Cô có ý kiến khá cả quyết so với một người trẻ. Xin cho biết, cô bao nhiêu tuổi? Elizabeth mỉm cười: – Với ba người em gái đã lớn khôn, Phu nhân khó có thể nghĩ tôi sẽ công khai tuổi tôi. Phu nhân Catherine có vẻ khá ngạc nhiên vì không nhận được câu trả lời trực tiếp, và Elizabeth đoán cô là sinh vật thứ nhất đã dám xem thường hành động xen vào chuyện riêng tư như thế! – Tôi chắc chắn cô chưa đến hai mươi, vì thế cô không cần giấu tuổi tác.

– Tôi chưa đến hai mươi mốt. Khi các ông ra gia nhập với họ và đã dùng trà xong, họ bày cỗ bài. Phu nhân Charlotte, ngài William, và ông bà Collins cùng ngồi xuống chơi loại bài bốn người. Vì cô De Bourgh muốn chơi loại bài khác, hai cô gái có vinh dự cùng bà Jenkinson lập nên cỗ bài này.

Nhóm này cực kỳ chán ngắt. Hầu như không có lời nào được thốt lên mà không liên quan đến ván bài, ngoại trừ khi bà Jenkinson tỏ ý lo cho cô De Bourgh bị nóng quá hoặc lạnh quá, hoặc có quá nhiều hay quá ít ánh sáng. Bàn kia có nhiều chuyện xảy ra hơn. Phu nhân Catherine nói nhiều hơn – đề cập đến những lỗi của ba người kia, hoặc kể vài giai thoại về chính bà.

Anh Collins hưởng ứng đồng tình với mọi điều Phu nhân nói, cảm ơn bà mỗi khi anh được điểm, xin lỗi khi anh nghĩ anh thắng quá nhiều. Ngài William không nói gì nhiều. Trí óc ông đang bận rộn nhớ lấy những mẩu giai thoại và tên những nhân vật thuộc giới quý tộc. Khi Phu nhân Catherine và cô con gái quyết định đã đủ, họ dẹp các cỗ bài, bà Collins được đề nghị dùng xe ngựa và vui vẻ chấp nhận.

Rồi cả đoàn ngồi quanh lò sưởi để nghe Phu nhân Catherine quyết định thời tiết ngày hôm sau sẽ như thế nào. Rồi họ được gọi báo cỗ xe đã đến, với nhiều diễn từ tri ân của anh Collins cùng với nhiều cái gập người của ngài William, họ từ giã nhau. Ngay sau khi họ rời đi, anh Collins hỏi Elizabeth về cảm tưởng của cô đối với Rosings.

Chương 30

Ngài William chỉ lưu lại Huntsford trong một tuần, nhưng cũng đủ để tin rằng cô con gái của ông được an cư một cách ổn thỏa nhất, rằng cô có anh chồng và láng giềng không phải dễ tìm. Trong khi ngài William ngụ tại đây, anh Collins dành mọi buổi sáng để đánh xe đưa ông đi ra ngoài đồng quê.

Khi anh đi khỏi, cả gia đình trở về nếp sống thường lệ của họ. Elizabeth vui mừng nhận thấy họ ít được gặp mặt anh, vì trong thời khoảng giữa bữa ăn sáng và ăn tối, anh hoặc làm việc ngoài vườn hoặc đọc và viết, ngồi trong phòng đọc sách của riêng anh phía trước nhà mà nhìn ra cửa sổ, trong khi phòng các phụ nữ tụ họp ở phía sau ngôi nhà.

Thoạt đầu Catherine phân vân việc Charlotte không muốn sử dụng phòng ăn để mọi người cùng tụ họp vì phòng này khá rộng và nhìn ra phong cảnh đẹp hơn, nhưng chẳng bao lâu cô thấy bạn cô có lý do rất chính đáng, vì nếu dùng căn phòng rộng này, anh Collins sẽ ít khi ở trong phòng riêng của anh.

Từ phòng khách họ không thể phân biệt được gì trên con đường, và họ nhớ đến anh Collins cho biết loại xe ngựa nào đang chạy ngang, đặc biệt cách bao lâu một lần cô De Bourgh đi đến trên cỗ xe bốn bánh, mà anh luôn báo cho họ biết trước dù cô đến hầu như mỗi ngày. Cô thường dừng lại trước tòa Tư dinh Cha xứ và nói chuyện ít phút với Charlotte nhưng hầu như không bao giờ bước ra khỏi xe.

Có rất ít ngày anh Collins không đi đến Rosings, và cũng có nhiều ngày bà vợ anh nghĩ không cần thiết phải làm việc này. Elizabeth không thể hiểu được việc phải hy sinh nhiều thời giờ như thế, cho đến khi cô nhớ lại rằng có thể có những sinh hoạt gia đình khác cần được loại trừ.

Thỉnh thoảng họ vinh dự được Phu nhân đến thăm viếng, không có gì xảy ra trong các cuộc thăm viếng này thoát khỏi sự quan sát của bà. Rà xem nếp sống của hai vợ chồng, nhìn vào công việc của họ và khuyên họ làm theo cách khác, chê bai cách sắp đặt nội thất hoặc nhận ra sự chểnh mảng của gia nhân.

Nếu bà có chấp nhận dùng nước giải khát, dường như bà làm thế chỉ để tìm ra rằng các súc thịt của bà Collins là quá lớn cho gia đình. Elizabeth chẳng bao lâu được biết, mặc dù vị Phu nhân này không giữ nhiệm vụ dân sự cho hạt địa phương, bà là một thẩm phán hành chính năng động nhất trong giáo xứ của bà, và mọi vấn đề nhỏ nhặt nhất đều do anh Collins thông báo cho bà.

Khi những cư dân địa phương cãi vã với nhau, tỏ ý bất mãn hay lâm vào cảnh khốn cùng, bà đi đến để giải quyết những bất đồng, dập tắt những tiếng phàn nàn, trách mắng họ nhằm khép họ vào khuôn khổ hòa dịu và sung túc. Họ được mời ăn tối tại Rosings khoảng hai lần mỗi tuần.

Sau khi ông William đã ra về và chỉ có một cỗ bài, mỗi cơ hội ăn tối như thế không còn được vui thú như buổi đầu. Họ ít có cơ hội giao tiếp với ai khác, vì cách sống của những người láng giềng không hợp với gia đình Collins. Việc này không làm Elizabeth phiền hà. Trong suốt thời gian này, cô cảm thấy đủ thoải mái.

Cô có những buổi chuyện trò với Charlotte mỗi lần trong nửa giờ. Thời tiết rất dễ chịu so với mùa này trong năm nên cô thường có vui thú ngoài trời. Khoảng đường cô thích đi dạo nhất, và đấy là khi những người khác được mời đến Rosings, là lối mòn đầy bóng mát dọc bờ rào của khu hoa viên mà hình như chỉ có cô ưa thích, là nơi mà cô cảm thấy mình được thoát ra khỏi tầm tọc mạch của Phu nhân Catherine.

Hai tuần lễ đầu trong chuyến thăm viếng của Elizabeth trải qua như thế. Lễ Phục sinh đang đến gần, một tuần trước đấy sẽ có một nhân vật đến thăm viếng gia đình Rosings, và trong một gia đình nhỏ như thế, đây sẽ là sự kiện quan trọng. Elizabeth đã nghe rằng anh Darcy sẽ đến.

Mặc dù không có mấy người có quen biết mà cô không mến, sự hiện diện của anh sẽ tạo thêm một đối tượng mới để quan sát trong gia đình Rosings. Cô có thể thú vị muốn xem mọi toan tính của cô Bingley về anh trở nên vô vọng như thế nào, bằng cách dò xét thái độ của anh đối với cô em họ anh, vì rõ ràng Phu nhân Catherine đã quyết định số phận của anh với cô này.

Bà đã báo tin việc anh sắp đến với cả mãn nguyện, bà nói về anh với những lời lẽ ngưỡng mộ, dường như gần giận dữ khi được biết cô Lucas và chính cô đã thường gặp gỡ anh. Chẳng bao lâu, cả khu Tư dinh Cha xứ đều biết việc anh sắp đến, vì anh Collins đã đi bộ cả buổi sáng chung quanh Huntsford để báo tin, sau khi đã cúi đầu chào tại Rosings Park, anh vội đi về nhà với tin tức quan trọng nhất.

Vào buổi sáng hôm sau, anh vội đến Rosings để chào hỏi. Cần chào hỏi hai người cháu của Phu nhân Catherine, vì anh Darcy đã dẫn đến một anh Đại tá Fitzwilliam, con trai thứ của ông chú anh. Khi anh Collins trở về, hai người đi theo anh. Từ gian phòng của anh chồng, Charlotte đã nhìn thấy họ băng ngang con đường.

Cô vội chạy vào báo tin cho các phụ nữ hay, và thêm: – Chị cảm ơn Eliza về hành động lịch sự này. Anh Darcy đáng lẽ không bao giờ đến thăm chị nhanh như thế. Elizabeth chỉ vừa mới có thời giờ từ chối lời ca ngợi trước khi tiếng chuông cửa thông báo họ đã đến, và một chốc sau, ba người đi vào phòng.

Đại tá Fitzwilliam dẫn đường. Anh khoảng ba mươi, không được đẹp trai, nhưng tư thái và lời nói chứng tỏ là người phong nhã. Anh Darcy vẫn trông như lúc còn ở Hertfordshire. Anh chào hỏi bà Collins với vẻ dè dặt thường lệ. Dù anh có tình cảm thế nào với người bạn của bà, anh vẫn giữ trầm tĩnh.

Elizabeth chỉ khẽ nghiêng người chào anh, không nói tiếng nào. Đại tá Fitzwilliam bắt chuyện trực tiếp với vẻ lưu loát và ung dung của một người có nền giáo dục tốt, nói chuyện rất dễ nghe. Nhưng người anh họ của anh, sau khi nói ít câu nhận xét với bà Collins về ngôi nhà và khu vườn, không nói thêm câu nào với ai.

Tuy nhiên, một lúc sau, tính lịch sự của anh thức dậy khiến anh hỏi han Elizabeth về sức khoẻ của những người trong gia đình cô. Cô trả lời anh theo cách thức thông thường, và sau một khoảnh khắc, thêm: – Cô chị cả của tôi đến sống trong thành phố đã ba tháng nay. Anh có gặp chị ấy không? Cô có cảm tưởng đúng là anh đã gặp, nhưng cô muốn xem anh có lộ ra đã biết gì về chuyện xảy ra giữa nhà Bingley và Jane hay không.