Câu 7: Trình bày nội dung cơ bản và ý nghĩa của Hội nghị lần thứ 5 BCHTW Đảng khóa 8 (7/1998)?

Trả lời:

Chủ trì: Đồng chí Lê Khả Phiêu Tổng bí thư của Đảng

Nội dung của Hội nghị:

Hội nghị lần thứ 5 BCHTW Đảng khóa 8 là Hội nghị bàn về vấn đề XD và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

HN ra nghị quyết XD nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc DT:

Thực trạng VH nước ta:

* Thành tựu:

          Chủ nghĩa Mác – Lê nin và tư tưởng HCM được vận dụng và phát triển sáng tạo ngày càng tỏ rõ giá trị bền vững làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng và của CM nước ta.

          Nhiều hoạt động thiết thực hướng về cội nguồn, về cách mạng và kháng chiến, tưởng nhớ các anh hùng dân tộc, quý trọng các danh nhân văn hóa, đền ơn đáp nghĩa những người có công, giúp đỡ những người hoạn nạn… trở thành phong trào quần chúng.

          Sự nghiệp giáo dục, khoa học thu được những thành tựu quan trọng, góp phần nâng cao dân trí, trình độ học vấn của nhân dân, làm tăng thêm sức mạnh nội sinh.

          Trên lĩnh vực văn học, nghệ thuật, các hoạt động sáng tạo có bước phát triển mới. Nhiều bộ môn nghệ thuật truyền thống được giữ gìn. Có thêm nhiều tác phẩm có giá trị về đề tài cách mạng và kháng chiến, về công cuộc đổi mới.

          Số đông văn nghệ sĩ được rèn luyện và thử thách trong thực tiễn cách mạng, có vốn sống, giàu lòng yêu nước trước những biến động và khó khăn của đời sống vẫn giữ được phẩm chất của người nghệ sĩ – chiến sĩ.

          Văn học, nghệ thuật các dân tộc thiểu số có bước tiến đáng kể. Đội ngũ những nhà văn hóa người dân tộc thiểu số phát triển cả về số lượng, chất lượng.

          Thông tin đại chúng phát triển nhanh về số lượng và quy mô, về nội dung và hình thức.

          Giao lưu văn hóa với nước ngoài từng bước được mở rộng. Chúng ta có dịp tiếp xúc rộng rãi với những thành tựu văn hóa nhân loại, đồng thời giới thiệu với nhân dân các nước những giá trị tốt đẹp, độc đáo của VH VN.

* Hạn chế:

Nổi lên trước hết ở nhận thức tư tưởng, trong đạo đức và lối sống.

Trước những biến động chính trị phức tạp trên thế giới, một số người dao động, hoài nghi về con đường XHCN, phủ nhận thành quả của CNXH hiện thực trên thế giới, phủ nhận con đường đi lên CNXH ở nước ta; phủ nhận lịch sử CM VN dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Tệ sung bái nước ngoài, coi thường những giá trí văn hóa dân tộc, chạy theo lối sống thực dụng, cá nhân vị kỷ… đang gây hại đến thuần phong mỹ tục của DT. Buôn lậu và tham nhũng phát triển. Ma túy, mại dâm và các tệ nạn xã hội khác gia tăng. Nạn mê tín dị đoan khá phổ biến.

Nghiêm trọng hơn là sự suy thoái về đạo đức, lối sống ở một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có cả cán bộ có chức, có quyền gây sự bất bình của nhân dân, làm tổn thương uy tín của Đảng, của Nhà nước.

Về thông tin đại chúng, còn nhiều sản phẩm chất lượng thấp, chưa kịp thời phát hiện và lý giải những vấn đề lớn do cuộc sống đặt ra.

Giao lưu văn hóa với nước ngoài chưa tích cực và chủ động, còn nhiều sơ hở. Số văn hóa phẩm độc hại, phản động xâm nhập vào nước ta còn quá lớn, trong khi đó, số tác phẩm văn hóa có giá trị của ta đưa ra bên ngoài còn quá ít.

Việc xây dựng thể chế văn hóa còn chậm và nhiều thiếu sót. Chính sách xã hội hóa các hoạt động văn hóa chậm được ban hành.

Ở nhiều vùng nông thôn, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào các DT thiểu số, vùng căn cứ CM, kháng chiến trước đây, đời sống văn hóa còn quá nghèo nàn.

Nghị quyết của Hội nghị đề ra phương hướng, nhân viên, xây dựng và phát triển nền VH trong thời kì CNH – HĐH.

* Phương hướng:

Phương hướng chung của sự nghiệp văn hóa nước ta là phát huy chủ nghĩa yêu nước và truyền thống đại đoàn kết dân tộc, ý thức độc lập tự chủ, tự cường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN, XD và phát triển nền VH VN tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, làm cho văn hóa thấm sâu vào toàn bộ đời sống và hoạt động xã hội, vào từng người, từng giao đình, từng tập thể và cộng đồng vào mọi lĩnh vực sinh hoạt và quan hệ con người, tạo ra trên đất nước ta đời sống tinh thần cao đẹp, trình độ dân trí cao, khoa học phát triển, phục vụ đắc lực sự nghiệp CNH, HĐH vì mục tiêu dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh, tiến bước vững chắc lên CNXH.

* Nhiệm vụ cụ thể:

Xây dựng con người VN trong giai đoạn CM mới với những đức tính: Có tinh thần yêu nước, có ý thức tập thể, có lối sống lành mạnh, lao động chăm chỉ với lương tâm nghề nghiệp, thường xuyên học tập và trau rồi chuyên môn, trình độ và kinh nghiệm.

Xây dựng môi trường văn hóa tại các đơn vị cơ sở, các vùng dân cư đời sống văn hóa lành mạnh. Giữ gìn và phát huy những đạo lý tốt đẹp của gia đình VN. Xây dựng mối quan hệ khăng khít giữa gia đình, nhà trường và xã hội.

Tiếp tục đấu tranh chống các khuynh hướng trái với đường lối văn nghệ của Đảng. Chăm sóc đời sống vật chất, tinh thần, tạo điều kiện làm việc thuận lợi cho văn nghệ sĩ.

Bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa vì di sản văn hóa là tài sản vô giá, gắn kết cộng đồng dân tộc, là cốt lõi của bản sắc dân tộc, cơ sở để sáng tạo những giá trị mới và giao lưu văn hóa. Kế thừa và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, văn hóa cách mạng bao gồm cả văn hóa vật thể và phi vật thể.

Phát huy sự nghiệp giáo dục – đào tạo và khoa học – công nghệ. Bồi dưỡng, XD đội ngũ giảng viên, giáo viên và hoàn chỉnh hệ thống sách giáo khoa. Thúc đẩy các hoạt động văn hóa – nghệ thuật phát triển.

Phát triển đi đôi với quản lý tốt hệ thống thông tin đại chúng. XD và từng bước thực hiện chiến lược truyền thông quốc gia phù hợp với đặc điểm nước ta và xu thế phát triển thông tin đại chúng của thế giới. Tận dụng thành tựu của mạng Internet để giới thiệu công cuộc đổi mới và văn hóa VN với thế giới.

Bảo tồn, phát huy và phát triển văn hóa các dân tộc thiểu số như: Bảo tồn và phát triển ngôn ngữ, chữ viết của các dân tộc. XD nếp sống văn minh, gia đình văn hóa, mở rộng mạng lưới thông tin ở các vùng dân tộc thiểu số.

Chính sách văn hóa đối với tôn giáo như: Tôn trọng tự do tín ngưỡng và không tín ngưỡng của dân, đảm bảo cho các tôn giáo hoạt động bình thường trên cơ sở tôn trọng pháp luật, nghiêm cấm xâm phạm tự do tín ngưỡng và không tín ngưỡng.

Mở rộng hợp tác quốc tế về văn hóa: Tiếp thu có chọn lọc các giá trị nhân văn, khoa học, tiến bộ của nước ngoài, giới thiệu văn hóa, đất nước và con người VN với thế giới.

Củng cố, xây dựng và hoàn thiện thể chế văn hóa: Thực hiện khẩu hiệu “Nhà nước và nhân dân cùng làm văn hóa”. Khuyến khích các hình thức bảo trợ văn hóa.

* Nhiệm vụ cấp bách:

          Đặt trọng tâm vào nhiệm vụ xây dựng tư tưởng, đạo đức, lối sống và đời sống văn hóa lành mạnh trong xã hội.

          Kiên quyết loại bỏ những phần tử thoái hóa biến chất về đạo đức ra khỏi tổ chức Đảng và cơ quan Nhà nước. Nghiêm trị bọn tội phạm. Ngăn chặn và đẩy lùi các hoạt động phản văn hóa, các sản phẩm văn hóa độc hại.

          XD nếp sống văn mình trong việc cưới, việc tang, lễ hội, đẩy lùi hủ tục, các tệ nạn cờ bạc, ma túy, mại dâm, bạo lực, gây rối trật tự công cộng. Cải thiện đời sống văn hóa ở những vùng sâu, vùng xa, vùng kinh tế kém phát triển.

Những giải pháp lớn XD nền VH:

          Mở cuộc vận động giáo dục chủ nghĩa yêu nước gắn với thi đua yêu nước và phong trào “toàn dân đoàn kết XD đời sống văn hóa”.

          Xây dựng, ban hành luật pháp và các chính sách văn hóa

          Tăng cường nguồn lực và phương tiện cho hoạt động văn hóa

          Nâng cao hiệu quả lãnh đạo của Đảng trên lĩnh vực văn hóa.

Ngoài ra hội nghị còn đánh giá thành tựu đã đạt được của nền KT nước ta trong điều kiện khủng hoảng tiền tệ Châu Á trên cơ sở đó đề ra tư tưởng chỉ đạo cho kế hoạch và nhiệm vụ 5 năm.

Ý nghĩa của hội nghị

          Hội nghị lần 5 TW BCHTW Đảng khóa 8 là hội nghị bàn về vấn đề xây dựng và phát triển văn hóa Việt Nam có ý nghĩa vô cùng quan trọng.

Hội nghị đã kêu gọi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, khơi dậy phong trào thi đua yêu nước và bảo vệ tổ quốc vì mục tiêu dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng văn minh và dân chủ.

          Nghị quyết của hội nghị đã kịp thời chỉ đạo công cuộc XD nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc đồng thời thúc đẩy nền KT năm 1998 tạo đà hoàn thành kế hoạch 5 năm 1996 – 2000.

Câu 8: Nội dung, ý nghĩa của bài học: Độc lập DT gắn liền với CNXH?

Trả lời:

Nội dung:

          Bài học kinh nghiệm nắm vững ngọn cờ độc lập DT gắn liền với CNXH là một bài học quan trọng mà Đảng ta giải quyết đúng đắn, sáng tạo và phù hợp với những điều kiện lịch sử của thời đại mới về mối quan hệ: giữa vấn đề DT với vấn đề giai cấp, giữa con đường giải phóng DT với con đường giải phóng GCCN và những người lao động bị áp bức, bóc lột.

          Đường lối đó đã được Đảng ta thực hiện một cách đúng đắn, sáng tạo qua các thời kỳ đấu tranh CM:

* Thời kì Bác Hồ tìm đường cứu nước và chuẩn bị thành lập Đảng.

          NAQ chỉ rõ: “Muốn cứu nước và GP DT không có con đường nào khác là con đường CMVS” và “chỉ có CNXH và CNCS mới GP được các DT bị áp bức và người lao động trên toàn thế giới khỏi ách nô lệ”.

          Trong chính cương vắn tắt, sách lược vắn tắt, luận cương chính trị đều xác định “CMVN trước hết là CMDTDCND, sau đó là CMXH bỏ qua chế độ TBCN, mục đích cuối cùng là XDCNCS ở VN”.

* Thời kỳ cả nước thực hiện 1 chiến lược CMDTDCND (1930 - 1945)

Thời kì này CMDTDCND là mục tiêu trực tiếp, còn CMXHCN mới chỉ là phương hướng. Đặt CMDTDCND trong phương hướng, triển vọng tiến lên CNXH sẽ quy định tính triệt để của cuộc CM đó. Đó là điều kiện cơ bản để thực hiện CM không ngừng từ CMDTDCND chuyển sang CMXHCN.

* Thời kì cả nước tiến hành đồng thời 2 chiến lược CM (1945 - 1975)

          Tiến hành đồng thời 2 chiến lược là 1 hình thái độc đáo, sáng tạo của đường lối giương cao ngọn cờ độc lập DT và CNXH.

          CMXHCN ở miền Bắc có tác dụng quyết định nhất đối với sự phát triển của CM cả nước. CMDTDCND ở miền Nam có tác dụng quyết định trực tiếp đối với sự nghiệp đánh đuổi ĐQ Mỹ giải phóng miền Nam.

          Nhờ sự kết hợp và giương cao ngọn cờ độc lập DT và CNXH và xác định đúng nhiệm vụ của CM mỗi miền, Đảng đã lãnh đạo thành công việc XD và bảo vệ miền Bắc XHCN, đấu tranh giải phóng miền Nam, hoàn thành sự nghiệp thống nhất Tổ Quốc. Đường lối này cho phép Đảng ta kết hợp sức mạnh DT với sức mạnh thời đại tạo ra sức mạnh tổng hợp.

* Thời kỳ cả nước tiến hành CMXHCN (1975 - nay)

          Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cả nước đi lên CNXH. Nắm vững và giương cao ngọn cờ độc lập DT và CNXH vẫn là đường lối chiến lược cơ bản. Vì vẫn phải giải quyết đúng đắn mối quan hệ vấn đề DT – vấn đề GC, giữa độc lập DT – CNXH, vai trò lãnh đạo của GCCN,…

          Độc lập DT và CNXH từ đây gắn chặt với nhau. Độc lập DT và điều kiện để XD CNXH, XD CNXH là điều kiện để bảo vệ, củng cố nền độc lập. XD CNXH và bảo vệ Tổ quốc XHCN là 2 nhiệm vụ chiến lược của CM nước ta giai đoạn hiện nay.

Ý nghĩa:

Nắm vững ngọn cờ độc lập DT và CNXH là bài học kinh nghiệm lớn có tính chất bao trùm của Đảng ta vì:

Từ khi có Đảng, đường lối đó là sợi chỉ đỏ xuyên suốt toàn bộ lịch sử CMVN

Là ngọn cờ bách chiến bách thắng của CMVN

Với đường lối cơ bản này, Đảng ta đã giải quyết thắng lợi một loạt vấn đề cơ bản của chiến lược, sách lược trong CMDTDC cũng như CM XHCN.

Cho phép Đảng ta khơi dậy được sức mạnh của quá khứ, của hiện tại, của tương lại, sức mạnh của DT ta với sức mạnh của thời đại, tạo nên sức mạnh tổng hợp to lớn để XD nước VN giàu mạnh.