Nắng đầu xuân dìu dịu chiếu trên mặt hồ yên ả, trên những ruộng lúa mênh mông thẳng cánh cò bay, những anh, những bác thường ngày vác cuốc, dắt trâu ra đồng cũng dừng tay nghỉ việc cùng gia đình sắm sửa đồ đạc, những bà những cô tươm tất váy áo ngày hội Tết, chị hàng xén hay cười cũng bán buôn tấp nập dịp chợ phiên cuối năm, trông đến là rôm rả.  Trong cái buổi xuân thì mới chớm ấy, làng Yên Hạ đón tin sốt dẻo truyền tai nhau: Cậu Mạnh Tiến - con ông quan Huyện đi du học bên Pháp 2 năm sắp về làng!

Các cô em mới đôi mươi, hẵng còn mơ mộng tuổi xanh xúng xính yếm thắm đã túm năm, tụm bảy nơi đầu làng, dưới gốc đa, gốc đề mà ngóng chờ cậu cả nhà quan về làng, chàng trai mà bao cô thiếu nữ đêm ngày hằng mong nhớ, ngày đi làm xao xuyến lòng các cô bao nhiêu thì ngày về lại làm các cô náo nức, mong chờ bấy nhiêu.

Gần độ giờ trưa, bóng xe hơi bốn bánh vừa đỗ trước cổng làng, đã thấy một chàng thanh niên cao lớn, tuấn tú từ trong xe bước ra, mình khoác măng tô, chân đeo giày tây, đầu đội mũ phớt dạ, tay cầm chiếc cặp nom đến là đĩnh đạc.

Già trẻ gái trai xúm xít nơi đầu làng, định bụng trông mặt cậu cả nhà ông Huyện hai năm đi Tây về ra làm sao. Các cô thiếu nữ ngước mắt e thẹn lén nhìn theo bóng dáng chàng trai bước xuống mà đôi gò má đỏ lựng, ngại ngùng "Đúng là cậu nhà có ăn có học, tuổi mới ngoài 20 mà trông đã ra dáng lắm, đã chững trạc, trưởng thành lắm"

Mạnh Tiến sau khi học xong tú tài được thầy mẹ đưa sang Pháp hoàn thành khoá học quản lý để trở thành ông chủ tương lai của dòng họ, làm rạng danh gia tộc.

Đã hai năm trôi qua kể từ ngày tiễn biệt thầy mẹ đến nơi xa xứ, nay đến ngày được về làng gặp người quen, bạn cũ, Tiến cũng lấy làm mừng vui khôn xiết, cậu sống hai năm nơi trời Tây, tốt nghiệp bằng loại giỏi ở Pháp nhưng lòng vẫn bồi hồi nhớ về quê hương. Đặt chân lên mảnh đất quê nhà sao mà thấ vừa lạ lại vừa quen, vừa thân thuộc gần gũi mà lại bỡ ngỡ bởi cảnh vật đổi thay nhiều quá!

Tại nhà quan Huyện

Về đến trước sân nhà, Mạnh Tiến đã thấy bóng thầy mẹ ở trước cửa, họ vẫn như xưa, vẫn ánh mắt sâu sắc, chan chứa tình cảm của thầy, vẫn nét cười hiền dịu trên môi mẹ mà làm cậu xúc động đến ứa nước mắt.

" Tiến đấy hở con , ôi chu choa sao mà má nhớ con quá cơ, lại đây, lại đây với má"

" Cậu Tiến đã về đấy hở, coi bộ hai năm đi Tây về mà trưởng thành, ra dáng đờn ông thế chứ lị, Thằng ở đâu ra xách đồ cho cậu vào nhà nào"

Cậu bước vào bên trong gian nhà chính, đã thấy thầy mẹ ngồi bàn, 2 bên là 2 người ở quạt mát, rót trà thấy cậu vào cũng cúi đầu khom lưng chào cậu chủ đã về.

" Thưa thầy, thưa mợ con mới về"

Ngồi xuống bàn trà, Mạnh Tiến lễ phép chào hỏi thầy mẹ, cùng ngồi hàn huyên chuyện ngày thơ, lúc cậu chưa đi Pháp, còn sống ở làng Yên Hạ, đến cậu kể chuyện ở tây, họ ăn uống, sinh hoạt ra sao, họ lãng mạn, tình cảm thế nào, thời gian dường như đã trôi qua bao lâu, mọi nỗi nhớ, niềm thương trong giây phút này như đều được giải toả.

" Cậu mới về chắc chưa quen đường xá mới ở làng ở huyện, thôi giờ cũng đã quá giờ cơm, để thầy gọi con ở mang cơm lên cậu ăn rồi đi nghỉ, mai thầy mẹ nhờ thằng Sang Huy con ông Đề dẫn cậu đi sắm sửa mà ăn Tết "

Mùi cơm gạo tám thơm nức mũi kèm nồi cá kho tộ, bát canh chua cá quả tuy chẳng hào hoa, lộng lẫy như món ăn cậu thử trời Tây nhưng lại mang đến cái hương vị đồng quê ngon đến lạ thường, làm con người ta mê mẩn. Ăn xong cơm, cậu tắm rửa thay đồ rồi đi nghỉ.

Chiều muộn, khi cậu đang xếp những cuốn sách, giáo án mua từ Pháp về thì trong nhà xuất hiện vị khách đến. Đó là ông bà Đề ở giữa làng, thầy mẹ của cậu Sang Huy đến thăm cậu Tiến mới về, cũng tiện cho hai người bạn thân gặp lại nhau sau hai năm xa cách.

" Hôm nay nhà tôi đến đây là để gặp cậu cả nhà bác mới về, hồi sáng đi công chuyện mà về thấy người trong làng ai gặp cậu cả nhà mình cũng tấm tắc khen, tôi thấy mừng cho nhà quan quá, được cậu nhà giỏi giang, đàng hoàng. Không như cậu Huy nhà tôi, tú tài chưa học xong mà vẫn lông bông, la cà lắm"

"Cốt nay đến cũng là để hai cậu có thời gian gặp gỡ lại nhau cho nhớ lại mặt mũi, ngày bé là chơi thân với nhau lắm đấy mà giờ đi xa không biết cậu Tiến nhà ta còn nhớ cậu Huy nữa không"

Mạnh Tiến từ trong buồng bước ra đã bắt gặp cậu bạn thân từ thuở nhỏ, Sang Huy bây giờ cũng là chàng trai khôi ngô, tuấn tú nhưng gương mặt còn nguyên nét lém lỉnh, tinh nghịch như thuở còn thơ.

"Chu choa mạ ơi sao bữa nay Tiến về Huy thấy Tiến khác quá thể, nào là tóc tai, mặt mũi, người ngợm quần áo khác hết thảy vậy, Trông chả giống thằng Tiến mọt sách hồi bé Huy gặp gì cả. À mà dạo này Tiến đi Tây có thấy người Tây người ta đẹp không, họ ăn mặc như thế nào, Tiến có mua quà gì về cho Huy không? Có chụp ảnh nào ở Tây không lấy Huy xem với, chứ học hành chàng ràng thế này chắc nằm mơ Huy cũng không sang được bên Tây nữa quá Tiến ơi"

Vẫn là cậu bạn láu cá ngày xưa, vừa gặp tay bắt mặt mừng, Sang Huy đã kéo ngay Mạnh Tiến ra ngoài hóng gió hỏi chuyện, làm cậu phải kể đủ thứ chuyện trên trời dưới bể phục vụ cái đầu siêu nhiều thắc mắc của Huy, sau một hồi kể chuyện vui vẻ, tâm sự như ngày bé họ cũng dần trở lại dáng vẻ thân thiết như chưa từng xa cách, Sang Huy hẹn Mạnh Tiến sớm mai sang nhà cậu rồi cả hai cùng lên huyện sắm đồ đón Tết rồi tạm biệt trở về.

End chapter 1