SUY NGHĨ CÂN BẰNG, BẠN LÀ NGƯỜI CỦA NIỀM VUI HAY THÀNH QUẢ?

Sự thật quan trọng bạn cần thấu hiểu về tâm lý đó là những ngôn từ mình tự dùng để đối thoại với bản thân có ảnh hưởng mạnh mẽ đến cuộc sống của bạn. Bạn không thể có một cuộc đời tích cực, một kết quả tích cực nếu như ngôn từ dùng với chính mình là tiêu cực. Các chuyên gia kết luận rằng mỗi ngày chúng ta có từ 60,000 đến 80,000 suy nghĩ, độc thoại nội tâm - một con số khủng khiếp. Do vậy hơn bao giờ hết, hãy biết cách kiểm soát những gì mình tự nói với chính mình. Dưới đây là một đoạn trích trong sách "Hạnh Phúc Thôi Chưa Đủ" (Chris Skellett, dịch thuật bởi dịch giả Uông Xuân Vy).

Đây là phần quan trọng nhất trong quyển sách. Nhận thức về những từ ngữ ta dùng để đối thoại với bản thân và cách nó tác động đến thế giới quan của ta là trọng tâm của ngành tâm lý học nhận thức. Ngôn ngữ ta dùng để lý giải thế giới xung quanh chính là cách ta đánh giá cuộc sống. Ta có thể tự nhủ, "Căn phòng này thật đơn điệu" hoặc "Căn phòng này thật dễ chịu". Cùng là một căn phòng nhưng khi ta sử dụng tính từ chỉ cảm xúc khác nhau, ta hướng bản thân theo một phản ứng cảm xúc khác nhau.

Suy nghĩ của ta quyết định cảm xúc của ta.

Nếu cảm thấy thế giới thật đáng sợ, ta sẽ trở nên sợ sệt. Nếu nói chuyện này thật vô vọng, ta sẽ cảm thấy vô vọng. Những suy nghĩ tiêu cực mà ta tự nói với bản thân sẽ tự ứng nghiệm. Đối với người tư duy tiêu cực, nửa ly nước luôn là ly nước nửa vơi thay vì ly nước nửa đầy. Hầu hết các liệu pháp chữa trị tâm lý đều coi trọng sự nhận biết và loại bỏ tư duy tiêu cực.

Những người có xu hướng tận hưởng niềm vui sẽ nói, "Mình muốn làm việc này" hay "Mình mong muốn làm việc này." Họ sẽ tìm kiếm những lựa chọn mang đến niềm vui trong cuộc sống. Phong cách của họ là quyết định ưu tiên cho cái phù hợp với họ nhất và sử dụng thời gian mang lại cảm giác vui vẻ nhất. Tuy nhiên, trong trường hợp không có gì vui để chọn, họ sẽ thể hiện sự chán chường. Những ngôn từ họ dùng luôn dựa trên các cảm xúc tích cực và tiêu cực ở hiện tại.

Trái lại, những người có xu hướng đạt thành quả thường nhìn nhận cuộc sống là núi công việc, thử thách và nghĩa vụ. Họ có xu hướng dùng những từ như, "Mình nên", "Mình cần", hay "Mình phải". Đối với họ, ít khi có sự lựa chọn, mọi việc phải hoàn thành cho dù có muốn làm gì khác hay không.

Họ thường quyết định dựa trên ý thức trách nhiệm hoặc những gì "đúng đắn" hơn là chỉ làm việc họ muốn làm. Họ tập trung làm những việc cần làm. Ngôn từ họ sử dụng dựa trên những cảm xúc tích cực về tương lai và thường là câu điều kiện  - "Nếu mình làm cái này, thì mình sẽ thấy vui."

Nói một cách thực tế, chúng ta có thể hình dung người có xu hướng tận hưởng niềm vui thức dậy vào sáng thứ bảy và muốn nằm "nướng" trên giường thêm một chút và sau đó có thể gọi điện cho bạn bè xem có "độ" gì không. Họ nhìn thấy toàn những cơ hội vui chơi trong cuộc sống và mọi việc khác đều có thể "để mai tính".

Ngược lại, xu hướng đạt thành quả khi thức dậy liền vội vàng thay đồ vì họ còn phải rửa chén, giặt đồ, kiểm tra email và dọn dẹp nhà cửa (vì họ "phải") tron gkhi những người khác ngồi tận hưởng cảm giác no bụng (vì họ "muốn").

Thay đổi quan trọng duy nhất mà bất cứ ai cũng có thể thực hiện là thay đổi tiếng nói bên trong tâm trí mỗi người. Cho dù các hoạt động thường ngày giống nhau, nhưng hướng đến mục tiêu tích cực sẽ tạo ra năng lượng và động lực, còn hướng đến niềm vui sẽ thấy việc gì cũng "vui".

Ngay cả việc rửa chén cũng có thể thú vị! Bạn có thể tận hưởng làn nước xà bông ấm áp, những chiếc ly thủy tinh sạch sẽ bóng loáng và hương chanh dịu ngọt. Đó là một việc mang lại niềm vui đồng thời cũng là trải nghiệm mang lại cảm giác thỏa mãn khi hoàn hành. Và nếu biết cách, bạn sẽ có lợi từ cả hai góc nhìn.

Nguồn Tâm lý học ứng dụng