Trong khung cảnh tờ mờ của buổi sớm, lớp sương vẫn chưa tan phủ lên cảnh vật mờ ảo, những tán cây rừng như che hết cả bầu trời bên trên, còn sót lại chút ánh sáng yếu ớt len lỏi qua từng khoảng trống. Liên cắm đầu chạy mãi mặc cho dưới chân là sỏi đá hay gai góc quệt qua. Không biết có phải ảo giác hay không, Liên cứ cảm thấy như có ai đó đang theo phía sau. Sự lo sợ xâm chiếm tâm trí, Liên không dám dừng lại hay quay đầu nhìn lại, chỉ nghĩ đến phải chạy càng xa càng tốt. Mặc cho những cơn gió rét buốt thổi qua da, mồ hôi trên người vã ra như tắm.

Bịch!
Hình như Liên vấp phải một khúc cây ngã sấp mặt về phía trước, đất bùn dính đầy người. Cô chống tay lồm cồm bò dậy, ngoảnh mặt nhìn về phía sau. Bốn bề yên ắng như tờ, đến nhìn cũng chẳng thấy rõ thứ gì, như một màu xám xịt. Liên thu mình ngồi co chân vào, hai tay quàng qua đầu gối. Bây giờ phải làm sao đây? Khi Liên còn chưa vơi bớt mệt mỏi, vang lên đâu đó tiếng sột soạt như tiếng giấy vụn bị vò nát trong yên tĩnh. Có thứ gì đó vừa lướt qua, giống như khúc gỗ đè nặng lên chân cô. Theo bản năng Liên thò tay xuống hất ra khỏi người. Khi Liên vừa chạm tay vào, thứ đó vừa sần sùi, nhớt nhát lướt qua đầu ngón tay.

"Á..."
Liên hét thất thanh, toan đứng dậy bỏ chạy nhưng thứ đó như sợi dây thừng cuốn chặt hai chân cô lại khiến cô không tài nào đứng lên được. Liên hốt hoảng nhận ra, nó là một con trăn. Liên dồn sức vào tay giữ lấy thân con vật, cố gắng nới rộng để rút chân ra nhưng không được. Cô quơ tay xung quanh, vớ được một cục đá đập thẳng vào mình nó, không những không có tác dụng lại càng khiến nó điên cuồng siết mạnh hơn. Liên ráng lết người bò về phía trước, nó càng quấn theo, chẳng mấy chốc đã siết đến eo. Theo Liên nhớ, tập tính săn mồi của trăn là siết chặt con mồi đến chết rồi nuốt vào. Nó có thể nuốt chửng con mồi lớn hơn nó nhiều lần. Mấy cuốn sổ tay sinh tồn trong rừng Liên từng đọc, chỉ thấy nói đến sơ cứu khi bị rắn cắn, không thấy đề cập cách ứng phó khi bị trăn quấn.

"Cứu tôi với... Có ai không?"

Tiếng hét vang vọng giữa rừng rậm hoang vu, nơi chẳng bóng người, chỉ có tiếng lá xào xạc, tiếng côn trùng rỉ rả hòa vào nhau thành một bản nhạc u ám. Dù biết vô vọng, Liên vẫn không ngừng gào lên, bấu chặt vào tay con trăn đang siết lấy người mình, hy vọng giữ lại được chút thời gian sống.

"Bình tĩnh! Đừng nhúc nhích!"

Một giọng nói cất lên từ bóng tối, dội vào tai Liên như ánh sáng cuối đường hầm. Cô vùng lên trong tuyệt vọng, hét lớn:
"Làm ơn cứu tôi với!"

Tiếng bước chân dồn dập vang lên, một đốm lửa lập lòe trong màn đêm. Cô kịp thấy bóng người lao đến, lưỡi dao trong tay người đó lóe lên sắc lạnh, giáng xuống trong một động tác dứt khoát. Liên nhắm nghiền mắt, cả người run rẩy, không dám nhìn cảnh tượng diễn ra. Vài giây sau, cô cảm nhận thân trăn nới lỏng dần, sức nặng vẫn còn đè trên người nhưng không còn siết nữa.

Một giọng nói trầm ổn vang lên bên tai:
"Cô ổn chứ?"

Liên mở mắt, thở hổn hển. Toàn thân đau nhức, còn sống là may lắm rồi. Cô gượng dậy, chống tay, nói trong hơi thở đứt quãng:
"Tôi... tôi không sao. Cảm ơn anh... thật sự cảm ơn anh..."

Người kia một tay mồi đuốc, tay còn lại giữ đầu con trăn đang còn bê bết máu, gỡ những vòng đang quấn quanh người Liên rồi kéo ra ngoài một cách dễ dàng như kéo một sợi dây khiến Liên trợn tròn mắt kinh ngạc. Con trăn này ít cũng phải bảy - tám chục kí, đè lên người cô muốn ná thở mà anh ta nhấc lên nhẹ như không.

Khi trấn tĩnh lại, Liên chợt nhận ra chất giọng này quen quen. Cô ngập ngừng hỏi:
"Anh là ai? Có phải chúng ta từng gặp rồi không?"

Trong bóng tối mờ mịt, chỉ có tiếng gió thổi qua những tán cây, mọi thứ như chìm trong im lặng. Chàng trai cầm ngọn đuốc, bước đi một cách thận trọng.
"Mới đó đã quên người rồi ư?"
Đột nhiên, anh ta xoay người lại. Ánh sáng từ ngọn đuốc hắt lên khuôn mặt anh, làm nổi bật những nét góc cạnh, ánh mắt sâu thẳm nhưng đầy quyết đoán. Liên đứng giữa bóng tối, nhìn về phía anh. Khi ánh sáng chiếu vào, cô bỗng nhận ra. Đó chính là cậu thiếu niên tên Bình mà cô mới gặp vài giờ trước.

Liên nhìn cậu một cách chăm chú, vừa cảm thấy ngạc nhiên vừa không thể lý giải được. Cả hai như đứng im lặng trong khoảnh khắc ấy, chỉ có ngọn lửa le lói là còn nói lên sự sống giữa bóng tối của khu rừng. Liên cười khổ trong lòng. Tránh vỏ dưa gặp vỏ dừa, cô tốn hết hơi hết sức chạy trốn, không ngờ lại chạm mặt cậu ta ở đây.
"Thì ra là cậu." Liên thều thào trong thất vọng.

"Cô thay lời xưng hô nhanh thật đấy."
Quang Bình cuộn thân trăn thành từng vòng hệt như cuộn một sợi dây thừng, để thành đống trước mặt.

Dựa theo số vòng, Liên ước tính con trăn này dài tầm 7m - 8m, phải công nhận rằng cậu thiếu niên có sức mạnh thật đáng nể. Ông bà ta có câu: "tuổi 17 bẻ gãy sừng trâu[44]", quả thật không hề nói ngoa.
"Cậu nhỏ tuổi hơn tôi, chẳng lẽ muốn tôi gọi bằng anh?"
Qua cơn thập tử nhất sinh, bây giờ Liên mới bắt đầu thấy lạnh. Mồ hôi thấm đẫm áo càng khiến cho mỗi cơn gió như từng lưỡi dao tê buốt cứa vào người, lạnh đến thấu xương. Liên run rẩy ngồi co người lại, xoa xoa lấy hai bàn tay.

Quang Bình bỗng cầm đuốc đi vòng vòng xung quanh, lượm lặt một số cành cây khô gom lại một chỗ, bắt đầu nhóm lửa. Anh ngồi xuống bên phiến đá, rút một miếng vải nhỏ từ thắt lưng lên lau mồ hôi trên mặt:
"Cớ sao cô đoan chắc mình lớn tuổi hơn tôi?"

Liên tiến lại ngồi gần đống lửa tìm chút ấm áp sưởi ấm cơ thể, quay mặt nhìn cậu. Vóc dáng cao ráo, thân hình tráng kiện, nhưng gương mặt vẫn có nét của một thiếu niên. Cô dám chắc cậu không quá 20 tuổi.
"Năm nay tôi 26. Nhìn cậu tôi đoán 18 - 20 là cùng."

Quang Bình khẽ cười, nụ cười trên gương mặt thiếu niên hệt như nắng ấm buổi ban mai:
"Phải, tôi mười tám tuổi. Song trông cô, e rằng chưa đến mười sáu."

16? Mắt cậu có vấn đề à? Lời định thốt ra, Liên lại nuốt vội trở vào. Liên vừa sực nhớ, không chỉ có cậu, Xuân cũng từng nói một câu tương tự: "Mới mười mấy tuổi đầu mà đánh cũng khá đấy." Cô trông giống vị thành niên vậy sao? Liên nhìn xuống toàn thân, hình như có vẻ gầy hơn bình thường một chút. Cô đưa bàn tay lên... bộ móng được làm kỹ để dự lễ cưới đã biến mất, thay vào đó là những đầu ngón tay nhỏ, sạch trơn.
"Bây giờ không phải năm 2023 sao?"

"Số ấy là chi? Tôi chưa từng nghe tới."

Cậu ta không biết năm hiện tại? Mà hình như 2023 đâu phải Tân Mão. Liên lẩm nhẩm trong miệng: Canh Tân Nhâm Quý Giáp Ất Bính Đinh Mậu Kỷ[45] tương ứng với 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9. Năm 2023 là Quý Mão, còn Tân Mão là... 2011. Không lẽ Liên đã trở về 12 năm trước? Xem ra giờ gọi cậu ta bằng anh cũng là hợp lý.

"Có phải... anh theo dõi tôi?" Liên hỏi, giọng pha chút đề phòng lẫn nghi hoặc.
Dẫu rất cảm kích vì được cứu mạng, trong lòng cô vẫn canh cánh một nỗi hoài nghi: Sao anh ta lại xuất hiện kịp lúc như vậy? Không thể là trùng hợp.

Quang Bình không phủ nhận, chỉ khẽ gật đầu.
"Cửa lớn chẳng chọn, lại trèo qua song cửa mà đi, trời chưa rạng đã lén lút vào rừng sâu. Thử hỏi, chẳng phải người có tật thì mới giật mình?"
Chính cái cách cô vội vã rời đi, đầy vẻ bất minh, khiến anh không khỏi sinh nghi.

Liên bật lại không chút do dự:
"Còn chẳng phải vì mấy người dân tộc định dùng tôi làm vật tế sao? Tôi không chạy, chẳng lẽ ngồi yên chịu trói?"

"Cô nói gì lạ vậy?" Đôi mắt Quang Bình hơi nheo lại, giọng điệu nửa như dò hỏi, nửa như đang xác nhận lại điều kì lạ anh vừa nghe.

"Có phải anh đến để bắt tôi về? Dù anh có kề dao vào cổ tôi cũng không đi. Tôi thà chết ở nơi rừng thẳm còn hơn chết vì cái thứ mê tín rợn người ấy."
Lễ vật tế thần thường là bị thiêu sống, còn không thì cũng mổ lấy nội tạng, lấy máu... toàn những cái chết đau đớn, dã man. Nghĩ tới thôi là Liên muốn ớn lạnh sởn gai ốc. Thà anh ta một nhát dao lấy mạng cô cho rồi, ít ra còn được chết một cách nhẹ nhàng.

Quang Bình cúi người với tay nhặt con dao dưới mặt đất lên, trên lưỡi dao còn dính đầy máu con trăn khi nãy. Liên thoáng trông thấy khẽ rùng mình. Cô nói vậy thôi không lẽ anh ta định làm thật? Với sức của anh cô cũng thấy rồi, con trăn lớn thế anh ta vờn mấy nhát là đi đời, còn cô chắc không kịp phản kháng.

Quang Bình trông bộ dạng Liên lúc này, miệng thì nói cứng mà người thì run bần bật, nhịn không được bật cười thành tiếng:
"Đó là lí do cô chạy trối chết đấy hả?"

Từ khi thấy cô trèo cửa sổ, Quang Bình đã nấp trong bụi cây theo dõi. Hành động lén lút ấy càng khiến anh tin rằng Liên đang che giấu điều gì đó. Ban đầu chỉ định quan sát, ngờ đâu cô vô tình đụng phải một con trăn lớn. Anh còn đợi, vì nghi có kẻ khác bám theo, nhưng khi thấy nguy cấp, không đắn đo thêm liền xông ra cứu.
Giọng anh trầm lại, như muốn trấn an:
"Ở đây tuy có lễ tế, song từ trước đến nay chỉ dâng súc vật. Nào có chuyện đem người ra làm lễ vật. Lời ấy, cô nghe từ đâu?"

"Tôi nghe chị chủ nhà nói chuyện với ai đó... cũng không rõ ràng, chỉ đoán đại thế thôi."

Quang Bình thở nhẹ một hơi, ánh mắt lướt qua gương mặt hốc hác của cô, thầm nghĩ: "Thật gan lì, mà cũng liều lĩnh. Thân gái dám lặn lội một mình vào rừng sâu, tay không tấc sắt, chẳng khác nào tự mình rước họa."
"Sáng nay là lễ tế, số tiền hôm qua chị Ya Ly đã dùng mua ít gạo và một con gà để cúng thần núi. Sau lễ còn định giữ lại phần cơm mang cho cô đi đường. Nào ngờ cô bỏ trốn trước cả khi mặt trời ló dạng."

Liên thoáng bối rối. Chẳng lẽ mình đã hiểu nhầm thật? Đúng là tai điếc hại cái thân. Xem ra cô mới là người overthinking[46] ở đây.
"Lúc đó tôi không kịp nghĩ nhiều như vậy, chạy thoát thân trước rồi tính. Dù sao cũng cảm ơn anh. Không có anh chắc giờ tôi đang nằm trong bụng con trăn này rồi."

"Chẳng đáng gì!" Quang Bình lấy vải lau sạch vết máu trên tay và cán dao. "Tạm thời nghỉ chân ở đây chờ trời sáng, xác định phương hướng sẽ dễ dàng hơn."

"Anh nói cũng phải."
Liên chợt thở dài. Giờ cô biết đi đâu về đâu đây? Đến Pleiku thì Nguyệt cũng đâu có ở đó. Trong bộ dạng của trẻ vị thành niên hiện giờ, chỉ còn cách tìm đường quay lại Quy Nhơn, liên hệ Công an, nhờ họ liên lạc với gia đình ra đón cô về.

Ọc ọc...
Cái bụng này của Liên lại biểu tình rồi. Tính ra từ qua giờ có mỗi chén chè bắp bỏ bụng, hết đi bộ rồi lại chạy, bao nhiêu năng lượng tích trữ cũng chẳng còn. Quang Bình thoáng nhìn qua chỗ Liên, Liên ngượng ngùng cố nặn ra một nụ cười gượng gạo.
"Tôi..."

Liên chưa kịp nói chữ thứ hai, Quang Bình nhẹ nhàng đứng dậy, cầm con dao bước tới gần.
Đùa hay thật vậy? Giờ có bắt Liên chạy cũng chạy không nổi nữa rồi. Liên còn đang hoang mang, ngờ đâu anh vươn tay kéo một đoạn dây leo bên cạnh chỗ Liên ngồi, chặt hai nhát dao xuống, bẻ làm đôi.

Quang Bình đưa một đầu thân dây leo đến trước mặt Liên:
"Cô uống chút nước trước đi."

Liên ngơ ngác vừa tính hỏi: Anh đưa tôi khúc cây này làm gì, thì thấy anh ngửa cổ ra sau cầm đầu dây leo còn lại dốc xuống, uống nước từ trong thân cây chảy ra. Liên thấy vậy vội làm theo, vừa mới mở miệng nước xộc thẳng cả vào mũi suýt thì sặc.
Khụ... khụ...

Quang Bình khẽ liếc nhìn Liên, khóe môi bất giác nhếch lên nhưng nhanh chóng bặm chặt lại, cố kìm nén một tràng cười. Ấn tượng đầu tiên của anh về Liên là một cô gái kì lạ, mâu thuẫn nhưng đầy cuốn hút. Cô không mạnh mẽ theo kiểu lạnh lùng hay cứng cỏi, mà lại can đảm theo một cách rất riêng. Chính sự gan lì trong cái run rẩy, sự cứng đầu trong cái vụng về lại khiến anh chú ý. Với anh, Liên không hẳn là người gan dạ theo nghĩa truyền thống, có một nội lực nào đó khiến cô vượt lên cả nỗi sợ của chính mình.

Quả nhiên uống chút nước vào người thấy tươi tỉnh hẳn ra, Liên tiện thể hứng nước vào lòng bàn tay vỗ vỗ lên rửa mặt.
"Anh biết nhiều thật. Nếu không gặp anh, chắc tôi chẳng qua nổi kiếp nạn này."

"Chỉ là sống lâu ở rừng núi, quen thuộc đôi chút với thảo mộc, chẳng có gì đáng kể."

Liên ngẫm thấy cũng đúng. Sinh sống trong môi trường nào thì con người sẽ tìm cách thích nghi với môi trường ở đó.

Quang Bình lại gần xác con trăn, rọc mấy đường dao cắt ra hai miếng thịt. Anh xiên thịt qua cành cây, bắc ngang trên ngọn lửa. Mùi thịt nướng thoang thoảng, mới ngửi thôi bụng Liên đã cồn cào. Quang Bình đưa cho Liên một miếng:
"Cô ăn tạm đi!"

"Cảm ơn anh!"
Liên hơi ngước mặt nhìn anh, đôi mắt long lanh đầy sự cảm kích. Liên cầm xiên thịt trên tay, đắn đo trong giây lát. Cô chưa ăn thịt trăn bao giờ, không biết mùi vị thế nào. Thiết nghĩ chắc nó cũng như mấy loại thịt động vật khác. Giờ mà e ngại thì chỉ có đói rã ruột, cứ ăn lấp bụng trước đã.
"Nghĩa quân các anh đối với người gặp hoạn nạn đều nhiệt tình giúp đỡ vậy à?"

"Giúp người cần lí do chăng?"

Liên cắn một miếng, rồi hai miếng, tự nhiên lại bất chợt nghĩ đến câu nói của một vị giảng viên kinh tế hồi còn học đại học: "Ngoại trừ cha mẹ, không ai cho không ai thứ gì mà không vì lợi ích. Đó có thể là lợi ích về mặt vật chất, hoặc tinh thần, trong ngắn hạn hoặc dài hạn." Câu nói chỉ mang tính tương đối, không quy chụp, phủ nhận giá trị của các mối quan hệ khác trong xã hội, chủ yếu thầy muốn nhắc nhở mọi người nên cẩn trọng trước bất kì lợi ích mà người khác đưa ra để tránh bị lợi dụng.

"Vậy vì sao lại giả thần giả quỷ lừa gạt người dân tộc ở đây? Tôi nghe chị chủ nhà kể chuyện trời ban ấn kiếm, có phải trò do mấy anh bày ra không?"

"Tôi không hiểu cô đang nói gì." Quang Bình sớm đã ăn xong, anh đứng dậy vun thêm mấy cành cây khô vào đống lửa.

"Việc khe đá đột nhiên nứt ra là do dùng thuốc nổ, tia sáng bay vút lên trời đó là pháo hoa. Đều do con người tạo ra chứ chẳng phải điềm trời hay thế lực siêu nhiên gì cả. Mọi người nơi hẻo lánh xa xôi không tiếp cận với kiến thức khoa học kỹ thuật nên mới cho đó là hiện tượng kì lạ, thêu dệt thành câu chuyện huyền ảo."
Bắt đầu từ việc thường xuyên giúp đỡ người khó khăn, không nhà cửa để tạo thiện cảm, sau đó tạo nên những hiện tượng kì lạ, lợi dụng sự mê tín nhằm tăng độ tín nhiệm của mọi người với nghĩa quân. Nếu nói bọn họ không có mục đích khác, ai mà tin được?

Quang Bình chậm rãi bước tới gần Liên, dưới bước chân anh, những chiếc lá khô vỡ vụn phát ra âm thanh lạo xạo giữa khoảng không lặng im. Anh nhẹ nhàng ngồi xuống đối diện. Không vội vã, không để lộ cảm xúc, ánh nhìn lặng lẽ nhưng đầy áp lực, như thể anh đang cân nhắc, phân tích, và chờ đợi một sơ hở nhỏ nhất để đưa ra phán đoán.
"Cô biết về hoả khí?" Anh nói từng chữ một cách thận trọng.

"Không, tôi không chuyên lĩnh vực này, chỉ là biết chút kiến thức cơ bản."
Liên không nhớ chính xác lắm, đại khái là hoá học thời cấp ba đã từng được học qua rồi. Pháo hoa có thành phần chính là thuốc nổ đen - hỗn hợp của lưu huỳnh, cacbon, kali nitrat; kết hợp kim loại khác như natri, kali, nhôm, magie, sắt... tạo ra các hiệu ứng nhiệt, ánh sáng, âm thanh, khói.

Quang Bình vẫn giữ im lặng, trong đôi mắt ấy thoáng qua sự cảnh giác hòa lẫn với nét nghi ngờ.

Như để lấy thêm dẫn chứng cho phân tích của mình, Liên nói thêm:
"Ở chỗ của tôi, vào đêm giao thừa hay dịp trọng đại trong năm đều có tổ chức bắn pháo hoa, cũng không phải điều gì quá xa lạ."

Sau một quãng lặng, gương mặt Quang Bình trở về vẻ trầm ổn như trước, anh chậm rãi cất lời:
"Cô sống ở nơi nào?"

"Tôi sống ở Thành phố Hồ Chí Minh." Câu trả lời bật ra một cách tự nhiên, như là một niềm tự hào của người con thành phố mang tên Bác.

Quang Bình khựng lại trong chốc lát, ánh mắt hơi chùng xuống như đang lục tìm trong trí nhớ. Cái tên này đối với anh hoàn toàn xa lạ:
"Thành này thuộc dinh[48] nào?"

Đôi mắt Liên mở rộng, không giấu được vẻ ngạc nhiên:
"Anh có nói ngược không? Dinh nằm trong thành phố chứ? Chắc anh biết Dinh Độc Lập[49] đúng không? Tôi sống ở khu vực gần đó."

Quang Bình hơi nhướng mày, ánh nhìn lướt qua gương mặt Liên với vẻ đắn đo. Sự hoài nghi dâng lên, tựa như cô đang cố gắng tạo ra một câu chuyện mà anh không thể xác minh. Quang Bình tự hỏi liệu cô có đang nói dối không, hay chỉ là anh chưa đủ hiểu biết về nơi mà cô nói tới.
"Toàn xứ Nam Hà gồm 12 dinh và 1 trấn, không có dinh nào tên là Độc Lập. Cô không phải người xứ này?"

Ánh mắt Liên hiện rõ vẻ ngờ vực, khẽ lẩm bẩm: "Lại là cái địa danh đó nữa." Dù đã nghe mấy người họ nhắc đến vài lần, cái tên Nam Hà vẫn không gợi lên chút ấn tượng nào với cô. Trán Liên hơi nhăn lại, miệng mím nhẹ như đang cố nhớ xem mình đã từng đọc qua ở đâu chưa.
"Nam Hà rốt cuộc là chỗ nào vậy? Tôi ở miền nam mà chưa nghe đến cái tên đó bao giờ." Giọng nói Liên xen lẫn ngạc nhiên và tò mò.
___
[44]Tuổi 17 bẻ gãy sừng trâu: mô tả hình ảnh một người trẻ tuổi có đủ sức mạnh và nghị lực để làm những việc tưởng chừng như không thể, giống như việc bẻ gãy sừng của con trâu - một công việc đòi hỏi sức mạnh lớn. Thành ngữ này thường được dùng để khích lệ và ca ngợi sự năng động, mạnh mẽ của giới trẻ.

[45]Can Chi (干支): gọi đầy đủ là Thiên Can Địa Chi (天干地支) là hệ thống đánh số thành chu kỳ được dùng tại các nước thuộc vùng văn hóa Đông Á như Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản, Đài Loan, Việt Nam...
- Mười "Can" gồm: Giáp, Ất, Bính, Đinh, Mậu, Kỷ, Canh, Tân, Nhâm, Quý
- Mười hai "Chi": 12 con vật của hoàng đạo phương Đông, gồm: Tý, Sửu, Dần, Mão (hoặc Thố), Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi. Một chu kỳ Can Chi là 60 năm.

[46]Overthinking: chỉ tình trạng suy nghĩ quá nhiều hay quá mức cần thiết.

[47]Hoả khí: vũ khí bắn hoặc phóng đạn, chất nổ, chất cháy (nói khái quát).

[48]Dinh: là một đơn vị hành chính trong giai đoạn trước đây. Mỗi dinh có thể coi như một tỉnh hiện nay. Hành chính có chức quan lưu thủ đứng đầu, quân sự thì có chức quan tuần thủ chỉ huy.

[49]Dinh Độc Lập: toạ lạc tại 135 Nam Kỳ khởi nghĩa, phường Bến Thành, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là một tòa nhà của nhà nước tại Thành phố Hồ Chí Minh, từng là nơi ở và làm việc của Tổng thống Việt Nam Cộng hòa trước Sự kiện 30 tháng 4 năm 1975. Hiện nay, Dinh Độc Lập đã được Chính phủ Việt Nam xếp hạng là di tích quốc gia đặc biệt.

Hôm nay, vừa tròn kỉ niệm 50 năm ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất Đất Nước: 30/4/1975 - 30/4/2025.
Vào đúng 11 giờ 30 phút ngày 30 tháng 4 năm 1975, quân ta tiến vào Sài Gòn, đánh chiếm Dinh Độc Lập. Xe tăng của Quân Giải phóng miền Nam đã tiến thẳng vào trung tâm Sài Gòn và húc đổ cánh cổng chính của Dinh Độc Lập - biểu tượng quyền lực cuối cùng của chính quyền Sài Gòn.
Đây là thời khắc lịch sử quan trọng, đánh dấu sự toàn thắng của Chiến dịch Hồ Chí Minh - chiến dịch mang tính quyết định kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân Việt Nam. Trong số những chiếc xe tăng đầu tiên tiến vào dinh có xe tăng mang số hiệu 390, được xem là chiếc xe đã trực tiếp húc đổ cổng dinh, mở đường cho lực lượng giải phóng tiến vào.
Ngay sau đó, Tổng thống cuối cùng của chính quyền Sài Gòn - ông Dương Văn Minh - đã chính thức tuyên bố đầu hàng vô điều kiện trước lực lượng cách mạng. Hành động này được truyền đi như một lời xác nhận cho sự sụp đổ hoàn toàn của chính quyền Việt Nam Cộng hòa.
Chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng!