Dạ Xoa là tộc quỷ thần chiến, một loài quỷ thuộc trong tám bộ quỷ thần Phật Giáo.

Dạ Xoa Nam thường có hình dạng thô kệch như các Kim Cang Hộ Pháp, Hoàng Cân Lực Sĩ. Thân cao to vài thước, có ít tóc. Dạ Xoa Nữ thường có hình dáng mỹ nữ xinh đẹp, tóc dài, thân hình cân đối như người bình thường. Đôi mắt ưu tư chất chứa phiền não và nộ khí sẵn sàng bộc phát bất kì lúc nào. Thân ảnh Dạ Xoa thường có màu xám, xanh đen, nâu đen, màu của đá xanh tự nhiên. Mặt mày hung tợn, mắt to ẩn tàng những tia sát khí, phẫn nộ khí sẵn sàng bộc phát bất kì lúc nào. Trên đầu các Dạ Xoa thường có sừng hơi cong hướng lên trên, răng nanh to dài.

Theo Tân Tề Hài, Tưởng Tâm Dư lúc làm quan Trung Hàn, mộng thấy lính lệ cầm thiếp đến mời, bèn theo đến một tòa miếu, cỡi ngựa đất bay lên không trung. Không lâu sau, ngựa hạ vó dưới thềm một nơi trông rộng lớn như chỗ vua ngự. Tấm biển bên trái ngôi điện ghi là "Thiên Đường", từng gian sáng ngời. Tấm biển bên phải ngôi điện đề "Địa Ngục", sâu tối khó lường.

Địa ngục có giếng, người ta tự nhảy xuống đó. Vua truyền mời ông Tưởng vào điện, bảo : "Ta hết nhiệm kỳ sẽ ra đi, ông hãy thay ta". 

Ông Tưởng thưa : "Tôi còn mẹ già con thơ, việc chưa xong làm sao có thể đến nhậm chức được?"

Vua nói : "Ông có tài đức, tiếng tăm, sao lại chẳng thông đạt đến mức ấy ? Chuyện trên đời muốn xong bèn xong. Ta đã tâu lên Thượng Đế, không thể nào vãn hồi được đâu!".

Ông Tưởng uất quá, tỉnh giấc, mồ hôi thấm ướt mền. Ngồi dậy, lại mộng thấy vào cõi âm. Trên điện bày năm cái tòa, án từ chất như núi. Nha lại chỉ tòa thứ năm bảo : "Đây là chỗ của ngài". 

Ông Tưởng trông thấy thầy dạy là Phùng Tĩnh Sơn, bèn trình bày tình cảnh mẹ già, con thơ. Ông Phùng buồn bã nói : "Tôi vợ dại, con thơ, cũng là kẻ không thể đến nhậm chức. Việc đã đến mức này, đừng nói nhiều nữa! Hãy mau lo liệu hậu sự mà thôi !" .

Tỉnh giấc, ông bèn qua nhà vị quan đứng đầu địa phương là Vương Hưng Ngô chào vĩnh biệt. Ông Vương kinh hãi bảo : "Mặt ông xám như trét than, quỷ khí đầy người". 

Ông kể lại giấc mộng, họ Vương khuyên nên tụng chú Đại Bi. Cả nhà bèn trai giới tụng niệm. Đến nửa đêm, ông Tưởng thấy một chiếc kiệu từ trên không trung hạ xuống, có nhiều quỷ dạ xoa hình thù kỳ dị khiêng kiệu, rõ ràng là kẻ đến đón, bèn tụng chú gấp hơn, họ liền như sương khói tan mất. Ba năm sau, được thăng chức Từ Lâm.

Cre ảnh : Trần Xuân Lộc trong group Vẽ Minh Họa - Illustration.