đơn của @DD_sweethope (dư)

tác phẩm: Mơ chuyến tàu

couple: hopega

review by lemoh warwoh

đảm bảo tính chất bài review, mình xin xưng ở đây là mình/dư-cậu-tác giả

Đến với Mơ chuyến tàu, mình có thể cảm nhận rõ cái dư vị nhẹ nhàng, trong trẻo, cũng không kém phần đáng yêu, cảm giác ấy đem lại cho mình sự thoải mái nhất định, rất thích hợp để đọc thư giãn, bởi dường như chất nhẹ trong này không chỉ xuất hiện trên mỗi câu từ không thôi, mà chúng còn được đưa vào nhờ chính cảm xúc của tác giả khi viết vậy.

Đầu tiên vẫn luôn là đánh giá cao khả năng chọn lọc từ ngữ và cách phối chúng theo cách rất Thuần Việt, chúng khiến mình bật ra cảm giác nhẹ nhàng ngay khi đọc dòng đầu tiên. Thứ hai, là cách chọn từ sao cho hợp với bối cảnh xây dựng, hay gọi là sự đầu tư dành cho fic của mình, chúng thể hiện rằng Mơ Chuyến Tàu là câu chuyện dành nhiều tâm huyết của tác giả. Dư cũng chia sẻ khó khăn trong thời gian viết truyện, và sự cố gắng trong việc theo đuổi dòng văn mình viết, sự chăm chút này được hiện được khá nhiều những gì tác giả đã diễn tả. Nếu nói nhẹ nhàng không thì thiếu mất, còn cả trong trẻo trong giọng văn này, cái trong trẻo này thể hiện rõ qua câu nói, suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật, không chỉ riêng thế, một phần trong trẻo ấy cũng do chút vần thơ mà thành. Mơ Chuyến Tàu khởi điểm là từ thơ, nên văn xuôi ra cũng đem cả vần thơ còn sót lại, điều này do một phần sự nhắc lại của tác giả riêng thôi nhưng lại thành một thói quen khi viết vào truyện, thứ hai nữa có thể là cảm xúc của tác giả ở đây cũng xuôi theo hồi tưởng khi đang xây dựng nhân vật và bối cảnh.

Nhẹ nhàng, trong trẻo và chút vần thơ tạo nên nhịp nhàng cân đối, như ở câu này:

"mọi người quây quần xung quanh xử cang nghe anh ngồi cạnh xử cang mà kể chuyện quyết thắng"

Vì bối cảnh xây dựng của tác giả bối cảnh làng bản miền núi, và theo như trong đây thì cách dùng từ được chú thích ở dưới cũng phần nào giải thích nhân vật trong đây là người Mông, cụ thể là Yoongi (Kỳ) và Hoseok(Tích). Cùng với đó, tác giả cũng có sự chọn lựa khi ghép thông tin liên quan có thể củng cố cho fic vào, có thể cho thấy sự đầu tư và quan tâm tới truyện của mình, không những quan tâm và học hỏi về giọng văn, mà còn về những mảnh ghép xây dựng cho fic. Tuy nhiên, nếu như không có sự tường tận am hiểu rõ ràng, thì truyện dễ dàng rơi vào sai về kiến thức, chúng còn ảnh hưởng đến độc giả, hoặc ngay chính tác giả cũng thế. Hơn nữa, vì bối cảnh thời gian cũng khác biệt, dẫn đến khó tìm hiểu sâu vào kiến thức này, ví dụ như trong cách gọi "A Tích" của nhân vật em vậy, theo như mình biết cách xưng hô này đối với người thân thương, của người Trung Quốc.

Theo nhiều nguồn tài liệu thì người Mông bắt nguồn từ Trung Quốc, tuy nhiên sau nguyên nhân như bị áp bức bóc lột, thì họ đã di cư sang Việt Nam và các nước Đông Nam Á, tuy mỗi thời kì có di dân sang với số liệu thống kê khác nhau, thì gần đây nhất số liệu thống kê được di dân nhiều nhất cũng rơi vào 200 năm trước. Cộng với đó, người Mông cũng là người có ngôn ngữ riêng được công nhận (dựa trên wiki), thế nên cách gọi "A Tích" ấy liệu rằng có hợp?. Dẫu có thể công nhận rằng sự di dân diễn ra, thứ nhất là hai người thuộc vào người mới di dân, hai là thuộc vào sự thuận mồm khi gọi, chỉ là những giả thiết này còn ít, và có phần dữ liệu để giải đáp. Tuy nhiên trên đều do sự tự tìm hiểu trên mạng mà ra nên không hoàn toàn là đúng.

Những cách gọi khi ấy của người Mông có lạ đối với các bạn đọc, ấy vậy đã được cậu chú thích bằng số và giải nghĩa bên dưới, nhưng mình lại không mấy thích cách làm này lắm, vì riêng phần đánh số đã làm nghẽn mạch cảm xúc đang thông suốt khi đọc, mà chú thích bên dưới thì người đọc sẽ quên mất các từ nằm ở đâu tuy được đánh số, thêm nữa, phần trình bày giải đáp cuối nên được gọn ghẽ hơn nữa, giữa khoảng cách mỗi từ được giải nghĩa nên để cách nhau nhìn sẽ thoáng hơn.

Có một điểm khiến mình suy nghĩ nãy giờ là về bối cảnh truyện này, tuy được viết trong bối cảnh lịch sử, nhưng trong truyện lại đẹp đẽ hóa đi lịch sử khi ấy, cái thiếu thốn và cái gian nan của ngay những người ở lại thì lại rất ít, còn cái nguy hiểm nơi chiến trường thì lại chưa khiến lay động lòng người đọc. Vì cảm xúc mà truyện đem đến ở phần đầu chương Đêm Mơ rất bằng, dạng như chúng được trải đều trên một tấm thảm đẹp, được dùng nhiều cái láy, luyến của sự trong trẻo của giọng nhân vật mà tác giả muốn truyền đạt, nhưng chúng ngược lại khó lòng bộc lộ cái lịch sử lúc ấy, mình còn ngỡ rằng đang đọc ở đâu mà yên bình lắm. Khó lòng bộc lộ bối cảnh lịch sử là một, cái thứ hai là ảnh hưởng cảm xúc nhân vật. Sự nhẹ nhàng hóa, cái vần của thơ ít nhiều cũng là nhược điểm phá hỏng đi vài phần.

Thực tình, muốn hỏi rằng tác giả không biết có chắc khi lấy bối cảnh làng bản miền núi như vậy, với người là người Mông, chính sự thật là cái thiếu thốn, thiếu hiểu biết của những con người sống cách biển, cách đất mẹ có viết được những dòng chan chứa tình cảm, với giọng bùi ngùi đầy thương xót? Thậm chí rằng đối với đôi tình trẻ này, liệu có thể? Chỉ là đối với đứa như mình, vẫn hoàn toàn chưa thuyết phục được. Nhưng nếu xét theo khía cạnh như trên, thì mình sẽ xét tiếp một khía cạnh khác, là theo như suy nghĩ của nhân vật Kỳ. Có bài thơ mình rất thích lớp 9, bài "Bếp lửa" cũng có đoạn người bà bảo cháu có viết thư tay thì nhớ bảo nhà được bình yên, để bố yên tâm ở chiến khu. Nếu xét như vậy, thì giọng văn trong đây hoàn toàn hợp với suy nghĩ của nhân vật Kỳ, vì Kỳ thương Tích, nơi chiến trường khốc liệt, thương cái gian nan của người lính, mong chờ ngày tổ quốc bình yên. Hơn nữa, cái trong trẻo trong suy nghĩ của người con trẻ tuổi ấy như cái hy vọng về một bình yên, tươi sáng, đẹp đẽ đến không ngờ, nó như thắp sáng lên cho Tích khi ấy ở chiến trường, cũng như nhắc rằng Kỳ còn an ổn, mọi người vẫn bình yên lắm.

Nếu như cảm xúc trong truyện là nhược điểm, thì ngược lại, cảm xúc của nhân vật được Dư truyền tải qua một đoạn nhân vật Kỳ mơ về Tích khá rõ nét, cũng rất sống động, có thể thấy rõ cái đau xót của nhân vật Kì trong đây, đặc biệt là viễn cảnh tả qua Kì rất cuốn hút. Nhưng phần này, nếu có thể biết cách vận dụng nhiều câu rút gọn để tăng tính sống động của cảm xúc nhân vật nữa thì rất tốt.

Đêm Mơ là từ Kỳ cho Tích, thì ngược lại, Chuyến Tàu Đêm lại là Tích gửi cho Kì. Nếu như tác giả nói chương Đêm Mơ dạt dào cảm xúc hơn, thì đối với mình, Chuyến Tàu Đêm lại cô đọng nhiều hơn thế, là câu đáp của Tích cho Kỳ, là câu yêu, câu chúc, câu mong mà Tích gửi đến Kỳ. Chương này cô đọng ở cái suy nghĩ của một người lính từ nơi chiến trường, gai góc và gan dạ, cái hiểu biết khắc nghiệt và đau khổ ở đó, anh bảo vệ miền đất này, em ở lại góp sức mình cho cho quê nhà, công sức thành quả để xây nên đường sắt, những đồng lúa vàng, trời xanh, cờ đỏ thẳm chính là nhờ công sức góp mình của cả hai. Có thể nói, qua Mơ chuyến tàu, Dư cũng chia sẻ lại cho người đọc về hình ảnh người bảo vệ, và người sản xuất, người chiến đấu và người ở lại, đây là hai hình ảnh tiêu biểu đại diện cho tổ quốc, là hai hình ảnh đẹp đẽ lúc bấy giờ. Cuối cùng là, đối với truyện dành cho ngày tết, thì Mơ Chuyến Tàu rất thích hợp để đọc nhằm biểu dương hai hình ảnh này, và cả tác giả - người đã viết nên câu chuyện ấm áp này.

2:51

5/7/2019