Mỗi lần, nghe tin tôi sắp về quê là chị liền gọi điện hỏi tôi ăn gì để còn sẵn sàng. Rồi chị liệt kê nhiều những món ngon như tôm càng xanh nướng, cháo con cá quả, lẩu lươn, lẩu mắm... ngon ơi là ngon.

Nhưng với tôi những món đó ở TP.HCM khá đầy đủ. Tôi chỉ thèm nồi cá kho hạt tiêu mà phải là cá lòng tong do chính tay chị làm mới chịu.

Chị tôi là giáo viên. Ngày ngày sau giờ dạy, để cải thiện mái ấm gia đình, chị còn nuôi cá, trồng rau củ. Nhà chị nằm bên trên con kênh và có vẻ như được thiên nhiên khuyến mãi đi kèm theo tôm cá dưới kênh nhiều vô kể. Những lúc nước lên, con cá quả, cá trê, cá rô phi, cá sặc... lượn lờ theo con nước. Còn cá lòng tong thì ôi thôi, chúng nổi trắng kênh.

Để bắt cá lòng tong, chị tôi dùng tấm lưới dày bủa xuống dòng kênh. Chỉ sau một hồi giăng, cá lòng tong dính vào lưới trắng xóa. Xách lưới lên bờ, chị giũ mạnh cho bọn cá rơi ra và dùng dao nhọn cắt bỏ đầu, đuôi, móc ruột từng con cá.

Mớ cá tươi ngon được chị ướp cùng nước màu, đường, hạt tiêu và chút muối cho thấm. Đến khi kho, chị mới dùng nước mắm Nam Ngư, đường, hương liệu gia vị cho vào nồi đất, nấu cho hỗn hợp sôi lên, rồi mới trút cá đã được ướp vào. Chị kho cá bên trên lửa liu riu cho tới lúc phần thịt cá săn lại. Đến khi gần tắt bếp, chị mới nêm nếm thêm vào muỗng mỡ nước, rắc thêm hạt tiêu vào cho thơm. Tôi vẫn nhớ cách kho cá mà chị chỉ: "Muốn cá ngon, không nên trở cá vì làm thế phần thịt cá bị gãy không ngon. Em cứ để cá bên trên bếp, kho từ từ cho đến khi hương liệu gia vị thấm vào làm phần thịt cá săn lại sẽ cực kỳ ngon".

Bao giờ cũng như vậy, nồi cá lòng tong chị kho phải có màu vàng bắt mắt, phần thịt cá săn cứng, cay cay, thơm và ngon mặn mà. Và để ăn lẫn cùng cá kho, chị còn hái thêm rau củ tập tàng hoặc mấy trái mướp, nấu chung với tôm phơi khô là có ngay tô canh dành cho bữa cơm đậm màu quê nhà. Ngồi trên ngôi nhà sàn của chị, dùng bữa cơm chiều trong làn gió nóng nực từ cánh đồng thơm mùi rơm rạ thổi vào mới thú vị làm sao.

Rồi mỗi khi tôi trở lên TP.HCM, chị còn gửi cho tôi hộp cá lòng tong kho hạt tiêu để ăn dần. Chị dặn: "Em đi khó khăn, chiều về chịu khó bắc nồi cơm, luộc ít rau củ, ăn lẫn với cá kho là được rồi. Nếu chán cơm, em có thể nấu cháo trắng ăn lẫn cá kho cũng ngon lắm. Đừng ăn ngoài, không phải quét dọn và bày biện nhưng lại tốn kém".

Với tôi, món cá lòng tong kho hạt tiêu như thể đồ ăn chữa cháy; cho những ngày bộn bề, không hề đi chợ sẵn sàng  cho bữa cơm gia đình. Chỉ nhớ đến đấy là tôi muốn chạy ngay về quê, được tắm mình bên con sông hiền hòa, được chơi đùa với các chị như ngày còn thơ. Và đâu đó, trong cái dung dị của quê nhà còn có cả mùi vị của món cá lòng tong kho hạt tiêu khen khét nhưng đầy ắp tình quê của chị dành cho đứa em sống xa quê nhà như tôi.

ST.