Phục hình lắp liền

1. Ưu, nhược điểm

• Ưu điểm

- Tránh mặc cảm cho BN trong t/g trống R chờ lành thương

- Ít đau đớn sau nhổ R, ít chảy máu kéo dài, t/d giống như 1 nẹp bảo vệ vết thg sau nhổ R, giúp mau lành thg

- BN ko bị mất sức khỏe do ~ R nhiễm trùng trong miệng hay do t/g chờ lâu mới có phục hình chính thức

- Độ đàn hồi của mô bên dưới tốt hơn, các mô săn chắc, mức độ tiêu x. ít hơn

- Hình dạng khuôn mặt ít bị thay đổi do kích thước dọc, cắn khít trung tâm được thực hiện chính xác, ít thay đổi

- Kq thẩm mỹ tốt do ~ R giả thay thế gần giống R thật. Duy trì đường cong cung R, vị trí, kích thước, hình dạng, độ nghiêng của R thật. Tái lập được sự khác biệt R của từng cá nhân

- Giữ nguyên vị trí của CQ cận phục hình dễ dàng: lưỡi ko trải rộng ra, má ko tràn vào

• Nhược điểm

- Mô co lại khá nhanh sau phẫu thuật. BN cần được hướng dẫn đệm hay làm lại hàm sau vài tháng

- Ko đơn giản do số lần hẹn nhiều hơn, BN phải trở lại nhiều lần để chỉnh KC luôn thay đổi trên 1 nền nhựa ko ổn định. Nếu ko, KC xấu do sự thay đổi mô sẽ làm tiêu x. trầm trọng

2. Chỉ định, chống chỉ định

• Chỉ định

- BN ko chấp nhận tình trạng trống R: thường là ~ người có lý do nghề nghiệp (nghệ sĩ, giáo viên, chính khách...)

- BN ko có t/g chờ đợi phục hình chính thức (sắp đi công tác, du lịch...)

- BN có sức khỏe tốt

- BN còn trẻ

• Chống chỉ định:

- BN sức khỏe kém, quá lớn tuổi, mắc ~ bệnh về tim, máu, tiểu đường...gây trở ngại cho phẫu thuật

- Tình trạng tại chỗ:

• Sự hiện diện ~ ổ nhiễm trùng trên XQ

• V. niêm mạc

• Kỹ thuật

• C/bị

- Chụp ảnh BN khi còn R

- Ghi lại:

• Hình dạng, kích thước, vị trí, màu sắc R trước

• Kích thước dọc trong đk còn R thật

• Hướng mp nhai hiện có

• Tương quan 2 hàm

• Hướng đạo R cửa, hướng đạo LC

• Nhổ R sau

- R sau được nhổ để đảm bảo t/g liền sẹo. 2 R hàm nhỏ được giữ lại để duy trì kích thước dọc suốt t/g lành thương

- T/g thuận tiện: sau nhổ 10-30 ngày

• Lấy khuôn

Khuôn sơ khởi: được lấy = alginate với thìa lấy khuôn bán sẵn có lỗ

- Mẫu sơ khởi được nghiên cứu. Có thể cần đến phẫu thuật tiền phục hình để sửa chữa vùng lẹm, lồi củ lớn...Đôi khi ~ phẫu thuật này có thể được thực hiện khi lắp hàm lắp liền

- Thìa cá nhân:

• Ngắn hơn ranh giới bờ hàm 2mm

• Qua khỏi bờ sau >1mm

• Tất cả vùng lẹm trên mẫu hàm được đắp = sáp hồng

• Đắp 1 lớp sáp hồng lên các R, khoét sáp để lộ bờ cắn trên 2 hoặc 3 R còn lại làm điểm chặn

• Làm thìa cá nhân với nhựa cứng. Sau khi cứng, lấy sạch sáp vùng cổ R

Khuôn sau cùng

- Thử thìa: sao cho bờ thìa thấp hơn ranh giới n.mạc tĩnh-di động 2mm

- Làm vành khít: = hợp chất dẻo theo phương pháp giống như phục hình toàn hàm. Các vùng lẹm được làm sau cùng

- Dùng dao sắc cắt bỏ vùng lẹm ở hợp chất nhiệt dẻo

- Nếu R còn lại có ~ lỗ sâu lớn, vùng lẹm lớn thì cần đắp lẹm

- Lấy khuôn = cao su lấy khuôn

• Làm nền tạm, gối sáp

- Làm = nhựa tự cứng, tương tự nền tạm hàm bán phấn

- Vẽ đường rung a trên miệng. Đặt nền tạm vào miệng để in lại đường rung a. G/h sau của nền tạm nằm ngay đường rung a

- Gối sáp được làm = sáp hồng, cao hơn các R còn lại 2mm

• Gắn cung mặt

- Mp nhai được thiết lập nhờ mp Camper/các R sau nếu chúng ko trồi

- Kích thước dọc: ghi nhận kích thước cắn khớp của các R còn lại. So sánh với kích thước dọc nghỉ

- Gắn cung mặt và vào giá khớp HT

• Ghi tương quan tâm và vào giá khớp HD

- Cần ghi tương quan tâm chứ ko phải KC trung tâm của R thật còn lại. Nếu có thay đổi kích thước dọc thì tương quan tâm phải được ghi ở kích thước dọc mới

• Sắp R sau sơ khởi

- Chỉnh giá khớp: góc H= 30 độ, L=15 độ

- Sắp R sau ăn khớp tốt ở KC trung tâm, khoanh chỉnh ở KC ngoại tâm

- Nếu có R trước nào mất thì xếp luôn để thử

• Thử R sau và ghi cắn tới

- K/tra lại tương quan tâm

- Ghi cắn tới:

• Trên giá khớp: đặt lớp sáp dày 5mm ở các R sau mỗi bên của HD

• Làm mềm sáp: di chuyển càng trên giá khớp tới vị trí cắn tới, in khuôn các R sau HT = cách ấn cho lún nhẹ vào sáp

• Đặt hàm giả trên vào miệng. Làm mềm lớp sáp ở HD, rồi đặt hàm giả dưới vào miệng. Cho BN há miệng nhỏ, đưa HD tới trước đến khi ngay với ~ khuôn tren sáp thì ngậm lại, lún vào sáp. Làm nguội và lấy ra

• Điều chỉnh góc H trên giá khớp

- Ghi nhận post dam, vẽ, khắc vào mẫu HT

• C/bị mẫu hàm và sắp các R trước

- Sao 1 mẫu hàm từ mẫu hàm đầu tiên. Mẫu này dùng để tham khảo vị trí, hình dạng R

- Vẽ đường cổ R phía ngoài, trong

- Vẽ đường tương ứng với chiều cao x. ở phía mặt ngoài. Đường này cách đường trên độ 2-3mm. Có thể căn cứ trên phim XQ và chiều sâu khe lợi đã đo được để x/đ chính xác hơn

- Cắt R đầu tiên tới đường cổ R (để lại đường ở viền lợi làm mốc). Cẩn thận ko làm mất tiếp điểm của R kế cận. Kq tạo được 1 bề mặt phẳng theo chiều ngoài-trong, cong lõm chiều gần-xa

- Vẽ 1 đường ngang qua tâm của mặt vừa cắt tương ứng vị trí rài cắn của R. Cắt mặt ngoài từ đường này cho đến đường tượng trưng chiều cao x. ổ. Mặt này cũng phẳng chiều ngoài-trong, lõm chiều gần-xa

- Làm tròn bờ bên là chỗ tiếp giáp 2 mặt vừa cắt

- Đặt R giả vào vị trí đã cắt, mài sửa, bảo đảm giữ đúng mp nhai và mặt ngoài giống R thật

- Dán R vào bản nền

- Lặp lại các g/đ trên với các R khác. Các R nên được cắn xen kẽ

- Cuối cùng, lấy R và bản nền ra, làm đều lại ở vùng kẽ R, để tạo 1 sống hàm liên tục. Làm đều ở phía trong mặt cắt, lấy đi lợi viền

• Sắp chỉnh các R sau để đạt KC thăng =

• Hoàn tất việc làm sáp lợi

• Vào múp, ép nhựa: theo phương pháp thông thường

- Ở g/đ này có thể làm 1 nẹp phẫu thuật = nhựa trong như sau:

- Sau khi tháo khuôn, gọt mẫu hàm nếu cần (phẫu thuật viên làm)

- Lấy khuôn mẫu hàm nằm trong ½ dưới khuôn ép này để đổ ra mẫu thạch cao

- Làm nẹp phẫu thuật trên mẫu hàm sao lại này. Bản nền nhựa trong giúp phát hiện đè nền để điều chỉnh trên hàm giả lắp liền

• Làm nguội và chỉnh khớp sơ khởi trên giá khớp theo phương pháp thông thường

• Lắp hàm

- Sau khi phẫu thuật hoàn tất, BN được lắp hàm, đây là lúc thuận lợi vì sống hàm còn vô cảm. Qua 1 ngày, sống hàm rất nhạy cảm

- Dùng kem chữa đau điều chỉnh mặt trong hàm

- K/tra KC = giấy cắn, có thể sửa chữa nhỏ, nếu KC xấu nhiều, nên điều chỉnh vào lần hẹn sau

- Hàm giả được khử trùng cẩn thận: ngâm vào dd Bichloride trước khi lắp vào miệng

- Cho KS, an thần, giảm đau

- Hướng dẫn sử dụng:

• Mang hàm giả liên tục trong 24h

• Đau do nhổ R ko giảm khi lấy hàm ra khỏi miệng

• Ko nên nhai trong 24h đầu, ăn lỏng

• Tái khám vào hôm sau

• 24h sau nhổ R và lắp hàm giả

- Tháo hàm giả khỏi miệng BN

- Cho BN súc miệng với nước sát trùng

- Chữa đau = kem chữa đau. K/tra ~ bờ hàm giả thừa, mài chỉnh

- K/tra KC, ko nên quá khắt khe vì sưng phù có thể làm cho KC có vẻ sai

- Nếu hàm kém dính, có thể đệm nhựa mềm

- Hướng dẫn BN:

• Súc miệng nước muối 4 lần/ngày

• Tháo hàm giả sau mỗi bữa ăn và trước khi ngủ

• Rửa sạch hàm giả, lắp liền sau bữa ăn

• Ko nên dùng keo dán hàm giả

• Ăn TĂ mềm

- Tái khám cách ngày trong tuần đầu nhổ R: thực hiện ~ công việc như lần tái khám đầu, có thể chỉnh khớp kỹ hơn

- Từ 2-6 tuần sau nhổ R:

• Thực hiện chữa đau, chỉnh khớp

• Từ tuần 3 có thể đệm hàm

• Sau lần đệm hàm tức thời đầu tiên, nên lên giá khớp , chỉnh khớp hoàn chỉnh

• Khám 3 tháng/lần,đệm hàm,thay nền nếu cần