THUỐC TRÁNH THAI

• Thuốc viên tránh thai

Có 3 dạng thuốc viên uống tránh thai:

1. Loại 2 pha: nửa đầu vòng kinh dùng Estrogen, nửa sau dùng Progestin.

2. Loại 1 pha: thuốc tránh thai kết hợp giữa E và P, phổ biến nhất

3. Loại 3: chỉ có Progestin đơn thuần, dùng cho phụ nữ cho con bú

2. Thuốc tránh thai kết hợp

1. Thành phần:

• Estrogen tổng hợp ( Ethinyl estradiol)

• Progestin tổng hợp:

Thế hệ 1: norethindron, ethinodiol...

Thế hệ 2: norgestrel, levonorgestrel

Thế hệ 3: Desogestrel, norgestimat, gestoden

2. Cơ chế tác dụng:

• Ức chế tuyến yên tiết FSH và LH nên ức chế phóng noãn (E)

• Làm đặc chất nhày CTC, làm niêm mạc tử cung kém phát triển (Progestin)

- Chỉ định:

• Tránh thai cho phụ nữ 15-45 tuổi

• Đau bụng kinh

• RL kinh nguyệt

- Chống chỉ định:

• Nghi có thai

• Tăng huyết áp

• Tiểu đường

• Bệnh mạch máu, RL đông máu

• U xơ tử cung, K CTC, ra máu ÂĐ chưa rõ ng/nhân

• Vàng da tắc mật

- Ưu điểm:

• Hiệu quả tránh thai rất cao, nhanh chóng có thai lại sau khi ngừng thuốc

• Giảm thống kinh, giảm nguy cơ GEU, giảm tổn thương lành tính của vú, K niêm mạc tử cung

- Nhược điểm, t/d phụ

• Phải uống hàng ngày

• Ko phòng được STD, ko dùng được cho người cho con bú

• Tăng cân, nhức đầu, buồn nôn, sạm da

• Vô kinh, căng ngực, ra máu giữa kỳ kinh

• Tăng huyết áp, huyết khối

• Cách sử dụng:

- Vỉ 21 viên: viên đầu tiên uống vào ngày đầu kỳ kinh, 1viên/ngày, nghỉ 7 ngày

- Vỉ 28 viên: viên đầu tiên uống vào ngày đầu kỳ kinh, 1viên/ngày, uống liên tục

- Quên thuốc:

• Quên 1 viên: uống bù 2 viên vào ngày hôm sau

• Quên 2 viên: bỏ vỉ đang dùng, uống vỉ mới

2. Thuốc tránh thai chỉ có Progestin

- Là loại chỉ có Progestin đơn thuần liều thấp, thường dùng là Lynestrenol (Exluton)

- Cơ chế tránh thai:

• Ức chế phóng noãn

• Làm đặc chất nhày CTC, ngăn cản tinh trùng xâm nhập

• Niêm mạc tử cung kém phát triển, ngăn cản trứng làm tổ

- Chỉ định:

• Phụ nữ cho con bú

• THA

• Ko dung nạp Estrogen

• > 35t, hút thuốc nặng

• Bệnh tim mạch, trên 45 tuổi

- Chống chỉ định:

• Bệnh gan mật

• Có thai, nghi có thai

• K buồng trứng

• Bệnh vú ác tính, ra máu ÂĐ chưa rõ ng/nhân

- Ưu điểm:

• Ko a/h tiết sữa

• Hiệu quả tránh thai cao ( <viên kết hợp)

• Làm giảm nguy cơ K buồng trứng, K nội mạc tử cung

- Nhược điểm

• K/soát chu kỳ kinh ko tốt

• Phải uống theo giờ nhất định

• Ko tránh được STD, tỷ lệ thất bại cao trong tháng đầu

- Tác dụng phụ:

• Căng vú, đau đầu

• Mọc lông, tăng cân, mụn trứng cá

• Gây u nang buồng trứng cơ năng

• Kinh nguyệt ko đều, ra máu thấm giọt

- Cách sử dụng:

• Viên thứ nhất uống vào ngày đầu tiên của kỳ kinh

• Với phụ nữ nuôi con bằng sữa mẹ: Uống từ tuần thứ 3 sau sinh, hoặc khi hết thời kỳ hậu sản

• 1viên/ngày, liên tục vào một giờ nhất định

• Quên thuốc: uống viên ngày đó khi nhớ ra

3. Thuốc tiêm tránh thai

- Được áp dụng rộng rãi là loại thuốc tiêm chỉ có Progestin đơn thuần: Medroxyprogesteron acetat (MPA) ( Biệt dược: Depo provera 150mg, Megestron 150mg, Noristerat 250mg...)

- Cơ chế tác dụng:

• Ức chế phóng noãn

• Làm đặc chất nhày CTC, ngăn cản tinh trùng xâm nhập

• Làm teo n/mạc tử cung, ngăn cản trứng làm tổ

- Chỉ định: Thuốc có chỉ định rộng rãi

• Chưa có thai lần nào

• Hút thuốc lá, THA trung bình

• Phụ nữ cho con bú

• Đái đường, bệnh tim mạch, bệnh đường mật

• U xơ tử cung, tiền sử K vú..

- Lợi ích của thuốc tiêm tránh thai:

• Hiệu quả tránh thai rất cao, có thai lại dễ dàng khi ngừng thuốc

• Tác dụng kéo dài 2- 3 tháng

• Phù hợp khi cho con bú

• Giảm nguy cơ K niêm mạc tử cung

• Giảm nguy cơ khối u buồng trứng, u xơ tử cung

• Giảm nguy cơ u vú, nguy cơ GEU

• Có thể dùng cho người CCĐ với Estrogen

- Bất lợi:

• RL kinh nghiệm, vô kinh

• K thể ngừng thuốc

• Khó chịu khi tiêm, căng vú

• Có thai lại chậm

- Cách sử dụng:

• Bắt đầu tiêm bất kỳ lúc nào miễn là ko có thai

• Khoảng cách giữa các mũi tiêm: 13 tuần ± 2 tuần

• Sau sinh cho con bú: 6 tuần sau đẻ

• Sau sinh: Ngày thứ 5 sau đẻ

• Các trường hợp khác: ngày thứ 5 của VK

- Thuốc tiêm tránh thai kết hợp Estrogen và Progestin:

• Còn đang được nghiên cứu

• Cyclofem: 25mg MPA và 5mg Estradiol cypronat

• Mesigyna: 50mg Norethindron và 5mg E valerat